آسینکلیتیسم جنین چیست؟ عارضه ای مهم در زایمان که مادران باید بدانند

در مبحث زایمان، آسینکلیتیسم جنین به عنوان یک وضعیت مهم و تاثیرگذار مطرح می‌شود که نه تنها بر روند زایمان بلکه بر سلامت نوزاد و مادر نیز تأثیرگذار است. در این مقاله جامع از وی مام ، قصد داریم به صورت جامع به بررسی آسینکلیتیسم جنین بپردازیم؛ از تعریف و مفهوم آن، تا انواع مختلف، علل، علائم، تأثیرات بر زایمان و روش‌های درمانی آن. همچنین نکاتی مانند کجی سر جنین در لگن، عدم تقارن سر جنین در زایمان و مشکلات قرارگیری جنین در لگن مادر از دیدگاه علمی و عملی بررسی خواهند شد. هدف ما ارائه راهنمایی جامع و کاربردی برای مدیریت این وضعیت به گونه‌ای است که هم مادران و هم متخصصان حوزه زنان بتوانند با دانش کافی روند زایمان را به بهترین شکل مدیریت کنند.

آسینکلیتیسم جنین، اگرچه نامی پیچیده به نظر می‌رسد، اما در واقع به وضعیتی اشاره دارد که در آن سر جنین به صورت نامتقارن وارد لگن مادر می‌شود. به زبان ساده‌تر، به جای اینکه سر نوزاد به طور مستقیم و متقارن در کانال زایمان قرار بگیرد، کمی به یک طرف متمایل می‌شود. این عدم تقارن می‌تواند روند زایمان را تحت تاثیر قرار داده و گاهی اوقات چالش‌هایی را ایجاد کند. اما جای نگرانی نیست! با شناخت دقیق این وضعیت و روش‌های مدیریت آن، می‌توان به زایمانی ایمن و موفق دست یافت.

آسینکلیتیسم جنین دقیقا چیست؟

برای درک بهتر آسینکلیتیسم، ابتدا باید مفهوم قرارگیری نرمال سر جنین در لگن را بدانیم. در حالت ایده‌آل، سر جنین به صورت سینکلیتیک وارد لگن می‌شود، به این معنی که استخوان‌های جداری سر به صورت موازی با کانال زایمان قرار می‌گیرند. اما در آسینکلیتیسم ، این تقارن از بین می‌رود و سر جنین به یک سمت خم می‌شود.

کلمه « آسینکلیتیسم »  یعنی چه؟ در واقع، کلمه آسینکلیتیسم از ریشه یونانی “asynklitos” به معنای “نامتقارن” گرفته شده است. این نام‌گذاری به خوبی گویای ماهیت این وضعیت است: عدم تقارن در قرارگیری سر جنین در لگن. به عبارت دقیق‌تر، معنی آسینکلیتیسم، قرارگیری نامتقارن استخوان پاریتال قدامی و خلفی جنین نسبت به کانال زایمان است.

این وضعیت به خودی خود غیرطبیعی نیست و در واقع، آسینکلیتیسم خفیف در مراحل اولیه زایمان می‌تواند حتی مفید هم باشد! چرا که به سر جنین کمک می‌کند تا از برجستگی استخوانی به نام “ساکروم” در لگن مادر عبور کند. اما زمانی که این عدم تقارن بیش از حد باشد و در مراحل پیشرفته‌تر زایمان همچنان ادامه پیدا کند، می‌تواند تبدیل به یک چالش شود.

شما می‌توانید با انجام ورزش‌های خاصی در هفته‌های آخر، به قرارگیری بهتر جنین در لگن کمک کنید. این ورزش‌ها شانس شما را برای یک زایمان طبیعی راحت‌تر بالا می‌برند. برای یادگیری این حرکات، مقاله ۷ ورزش موثر برای باز شدن لگن و زایمان طبیعی را ببینید.

انواع آسینکلیتیسم جنین: قدامی و خلفی

آسینکلیتیسم جنین را بر اساس جهت خم شدن سر جنین به دو نوع اصلی تقسیم می‌کنند: آسینکلیتیسم قدامی و آسینکلیتیسم خلفی. شناخت این دو نوع به درک بهتر مکانیسم این وضعیت کمک می‌کند.

در آسینکلیتیسم قدامی، سر جنین به سمت استخوان پوبیس مادر (قسمت جلویی لگن) خم می‌شود. در این حالت، استخوان پاریتال قدامی جنین پایین‌تر از استخوان پاریتال خلفی قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، انگار جنین سعی می‌کند با پیشانی خود به سمت جلوی لگن حرکت کند.

در مقابل، در آسینکلیتیسم خلفی، سر جنین به سمت استخوان ساکروم مادر (قسمت پشتی لگن) متمایل می‌شود. در این نوع، استخوان پاریتال خلفی جنین پایین‌تر از استخوان پاریتال قدامی قرار می‌گیرد و جنین با قسمت پس سری (پشت سر) به سمت عقب لگن حرکت می‌کند.

آسینکلیتیسم قدامی و خلفی هر کدام می‌توانند به درجات مختلفی رخ دهند. همانطور که اشاره شد، آسینکلیتیسم خلفی خفیف در ابتدای زایمان اغلب طبیعی است و به عبور سر جنین از لگن کمک می‌کند. اما آسینکلیتیسم قدامی معمولاً کمتر شایع است و ممکن است چالش‌های بیشتری را در روند زایمان ایجاد کند.

تشخیص آسینکلیتیسم قدامی در مقایسه با آسینکلیتیسم خلفی نیز ممکن است کمی دشوارتر باشد، زیرا در معاینه واژینال، استخوان پاریتال قدامی ممکن است به راحتی قابل لمس نباشد. اما متخصصان زنان و زایمان با تجربه، با استفاده از مهارت‌های معاینه دقیق، قادر به تشخیص نوع و شدت آسینکلیتیسم خواهند بود.

این وضعیت نامناسب می‌تواند باعث طولانی و سخت شدن زایمان شود. در این شرایط، پزشک آمادگی دهانه رحم شما را با شاخصی به نام “امتیاز بیشاپ” می‌سنجد تا برای مراحل بعدی تصمیم بگیرد. برای اینکه با این امتیاز مهم آشنا شوید، مقاله امتیاز بیشاپ چیست و چند باشه خوبه؟ را مطالعه کنید.

علل اصلی موثر در ایجاد آسینکلیتیسم جنین کدام اند ؟

چه عواملی باعث می‌شوند که سر جنین به صورت نامتقارن در لگن قرار بگیرد و آسینکلیتیسم رخ دهد؟ علل آسینکلیتیسم جنین می‌تواند چندگانه باشد و به ترکیبی از عوامل مربوط به جنین، مادر و شرایط زایمان بستگی داشته باشد.

یکی از علل آسینکلیتیسم جنین، وضعیت قرارگیری خود جنین است. به عنوان مثال، اگر دست جنین در کنار صورتش قرار گرفته باشد، ممکن است فضای کافی برای قرارگیری متقارن سر در لگن وجود نداشته باشد. همچنین، چرخش نامناسب رحم نیز می‌تواند بر نحوه ورود سر جنین به لگن تاثیر بگذارد و اسینکلیتیسم را ایجاد کند.

عوامل مربوط به مادر نیز در ایجاد آسینکلیتیسم نقش دارند. عدم تعادل عضلات لگن مادر، به خصوص تنش‌های عضلانی و نامتقارن بودن کف لگن، می‌تواند باعث شود که سر جنین به یک سمت متمایل شود. انقباضات قوی و ناگهانی رحم، به خصوص اگر کیسه آب به طور ناگهانی در حین یک انقباض قوی پاره شود، نیز می‌تواند سر جنین را به صورت آسینکلیتیسم به وسط لگن هدایت کند.

علاوه بر این، ساختار لگن مادر نیز می‌تواند در ایجاد آسینکلیتیسم موثر باشد. فرم خاص لگن مادر، به خصوص اگر لگن کمی نامتقارن باشد، ممکن است باعث شود که سر جنین به طور طبیعی و متقارن وارد لگن نشود.

پس به طور خلاصه علت های اصلی ایجاد آسینکلیتیسم موارد زیر هستند :

• وضعیت قرارگیری جنین
• عدم تعادل عضلات لگن مادر
• چرخش نامناسب رحم
• انقباضات قوی و ناگهانی رحم
• ساختار لگن مادر

در بسیاری از موارد، علت آسینکلیتیسم جنین ترکیبی از این عوامل است و تشخیص دقیق علت اصلی ممکن نیست. اما شناخت این عوامل می‌تواند به درک بهتر مکانیسم آسینکلیتیسم و انتخاب روش‌های مناسب برای مدیریت آن کمک کند.

از کجا بفهمم جنین من دچار آسینکلیتیسم شده ؟

چگونه می‌توان تشخیص داد که آسینکلیتیسم جنین رخ داده است؟ تشخیص آسینکلیتیسم جنین معمولاً در طی معاینه واژینال توسط متخصص زنان و زایمان، ماما یا پرستار انجام می‌شود. در این معاینه، متخصص به دنبال علائم آسینکلیتیسم جنین می‌گردد.

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های آسینکلیتیسم جنین، ضخامت نامتقارن دهانه رحم در معاینه است. به این معنی که دهانه رحم در یک طرف ضخیم‌تر و در طرف دیگر نازک‌تر به نظر می‌رسد. در طرف نازک‌تر، سر جنین معمولاً پایین‌تر و نزدیک‌تر به استخوان‌های لگن قرار گرفته است، در حالی که در طرف ضخیم‌تر، سر جنین به سمت داخل لگن کشیده شده و دورتر از استخوان‌ها قرار دارد.

تشخیص آسینکلیتیسم با لمس و ارزیابی دقیق موقعیت استخوان‌های سر جنین نسبت به کانال زایمان نیز انجام می‌شود. متخصص با لمس استخوان‌های پاریتال قدامی و خلفی، عدم تقارن و خمیدگی سر جنین را تشخیص می‌دهد.

علاوه بر علائم مستقیم قابل تشخیص در معاینه، علائم آسینکلیتیسم مادر نیز می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• زایمان طولانی‌تر از حد معمول: آسینکلیتیسم می‌تواند روند زایمان را کندتر کرده و زمان زایمان را افزایش دهد.
• پیشرفت کند گشاد شدن دهانه رحم: به خصوص بعد از رسیدن به گشادگی حدود ۸ سانتی‌متر، پیشرفت گشاد شدن دهانه رحم ممکن است کند شود.
• درد در یک طرف لگن: مادر ممکن است در یک طرف لگن خود احساس درد یا حتی درد شدید داشته باشد.
• فشار دادن (زور زدن) غیر موثر و کند: با وجود انقباضات قوی، فشار دادن ممکن است به کندی پیش برود و نوزاد به راحتی پایین نیاید.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، لازم است که متخصص زنان و زایمان با انجام معاینات دقیق، تشخیص آسینکلیتیسم را بررسی کرده و اقدامات لازم را برای مدیریت آن انجام دهد.

 آسینکلیتیسم بر روند زایمان تاثیر منفی دارد ؟

آسینکلیتیسم جنین چه تاثیری بر روند زایمان و سلامت نوزاد دارد؟ مشکلات آسینکلیتیسم جنین بیشتر مربوط به طولانی شدن روند زایمان و احتمال نیاز به مداخلات پزشکی است.

تاثیر آسینکلیتیسم جنین بر زایمان به طور عمده در طولانی شدن مراحل مختلف زایمان، به خصوص مرحله خروج نوزاد خود را نشان می‌دهد. در مواردی که آسینکلیتیسم شدید باشد، مرحله دوم زایمان ممکن است تا ۳ تا ۶ ساعت یا حتی بیشتر طول بکشد. این طولانی شدن زایمان می‌تواند باعث خستگی مادر و نوزاد شود.

یکی از عوارض آسینکلیتیسم جنین برای نوزاد، احتمال تورم سر (کاپوت) است. به دلیل فشار طولانی مدت سر جنین در لگن، ممکن است تورمی در ناحیه سر نوزاد ایجاد شود. اگرچه این تورم معمولاً بی‌خطر است و به مرور زمان برطرف می‌شود، اما می‌تواند نوزاد را کمی ناراحت کند.

در برخی موارد، آسینکلیتیسم ممکن است باعث شود که روند زایمان به طور کلی متوقف شود و پیشرفتی در گشاد شدن دهانه رحم یا پایین آمدن سر جنین رخ ندهد. در این شرایط، ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی مانند استفاده از ابزار هایی مانند وکیوم یا فورسپس برای کمک به خروج جنین باشد. در موارد نادر و بسیار شدید، اگر زایمان طبیعی به هیچ وجه پیشرفت نکند، ممکن است سزارین به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته شود.

با این حال، مهم است بدانیم که در بسیاری از موارد، زایمان با آسینکلیتیسم قابل مدیریت است و با استفاده از تکنیک‌های مناسب، می‌توان به زایمان طبیعی و موفق دست یافت.

روش‌های درمان و مدیریت آسینکلیتیسم جنین

خبر خوب این است که آسینکلیتیسم جنین در بسیاری از موارد قابل مدیریت و اصلاح است. درمان آسینکلیتیسم جنین معمولاً شامل استفاده از تکنیک‌های غیر دارویی و طبیعی برای کمک به تغییر وضعیت جنین و تسهیل عبور سر از لگن است.

یکی از مهم‌ترین روش‌های درمان آسینکلیتیسم بدون جراحی، تغییر وضعیت مادر است. موقعیت‌یابی مادرانه نقش کلیدی در رفع آسینکلیتیسم دارد. تغییر مکرر وضعیت مادر، استفاده از موقعیت‌های عمودی مانند ایستادن یا راه رفتن، و همچنین استفاده از موقعیت‌های خاص مانند لانژ و Dangle می‌تواند به باز شدن لگن و تغییر وضعیت جنین کمک کند.

آزادسازی کف لگن نیز یکی دیگر از تکنیک های رفع آسینکلیتیسم است. تکنیک‌های آزادسازی دستی کف لگن، که معمولاً در حالت خوابیده به پهلو انجام می‌شود، می‌تواند به کاهش تنش‌های عضلانی و ایجاد تعادل در کف لگن کمک کند. این آزادسازی می‌تواند فضای بیشتری را برای حرکت سر جنین فراهم کرده و آسینکلیتیسم را بهبود بخشد.

حرکات خاصی مانند تکان دادن باسن مادر با سرعت و ریتم خاص و استفاده از کشش حوله (Rebozo) نیز می‌تواند در حین انقباضات به تغییر وضعیت جنین کمک کند. حرکت لانژ و حرکت Dangle نیز از جمله حرکات موثر در رفع آسینکلیتیسم هستند که معمولاً پس از آزادسازی کف لگن توصیه می‌شوند.

استراحت بدون فشار زدن در طول ۲ تا ۵ انقباض نیز می‌تواند به شکل‌گیری بهتر سر جنین و تطابق آن با لگن کمک کند. استفاده از موقعیت Rest Smart برای استراحت بین انقباضات توصیه می‌شود.

در مواردی که درمان آسینکلیتیسم جنین با روش‌های غیر دارویی موفقیت‌آمیز نباشد، ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی باشد. زایمان با کمک پزشکی در این شرایط می‌تواند شامل استفاده از وکیوم یا فورسپس برای کمک به خروج سر جنین باشد. البته استفاده از این ابزارها تنها در صورتی توصیه می‌شود که سر جنین به اندازه کافی پایین آمده باشد و شرایط زایمان به گونه‌ای باشد که ادامه زایمان واژینال ایمن باشد. در شرایط خاص و در صورت عدم پیشرفت زایمان، سزارین ممکن است به عنوان یک گزینه نجات‌بخش در نظر گرفته شود.

نتیجه‌گیری و جمع‌بندی

آسینکلیتیسم جنین وضعیتی است که در آن سر جنین به صورت نامتقارن وارد لگن مادر می‌شود. شناخت انواع آسینکلیتیسم، علل آسینکلیتیسم و علائم آسینکلیتیسم به درک بهتر این وضعیت و مدیریت موثر آن کمک می‌کند. خوشبختانه، درمان آسینکلیتیسم جنین در بسیاری از موارد با استفاده از روش‌های غیر دارویی و تغییر وضعیت مادر امکان‌پذیر است. در صورت نیاز، مداخلات پزشکی نیز می‌تواند به زایمان ایمن و موفق کمک کند.

مهم‌ترین نکته این است که با آگاهی و آمادگی، می‌توان به خوبی با آسینکلیتیسم جنین مواجه شد و به یاری خداوند، زایمانی طبیعی و لذت‌بخش را تجربه کرد. همواره به یاد داشته باشید که مشورت با پزشک و ماما، کلید اصلی داشتن یک زایمان ایمن و سالم است.

آسینکلیتیسم یک وضعیت قرارگیری نامناسب است. برای اینکه با وضعیت ایده‌آل جنین برای زایمان آشنا شوید و این دو را مقایسه کنید، بهترین کار مراجعه به مقاله قرار جنین طولی در سونوگرافی یعنی چه؟ است.

سوالات کاربران وی مام درباره آسینکلیتیسم جنین

آسینکلیتیسم جنین چه تاثیری بر مادر و نوزاد دارد؟

آسینکلیتیسم بیشتر بر روند زایمان تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث طولانی شدن زایمان و خستگی مادر شود. عوارض جدی برای مادر و نوزاد نادر است.

آیا آسینکلیتیسم جنین قابل درمان است؟

بله، در بسیاری از موارد با استفاده از تکنیک‌های غیر دارویی و تغییر وضعیت مادر قابل مدیریت و رفع است.

آیا آسینکلیتیسم جنین باعث سزارین می شود؟

در بیشتر موارد خیر. سزارین تنها در شرایط خاص و در صورت عدم پیشرفت زایمان طبیعی و عدم پاسخ به سایر روش‌های مدیریت آسینکلیتیسم در نظر گرفته می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد اگر مشکوک به آسینکلیتیسم جنین باشیم؟

تشخیص آسینکلیتیسم معمولاً توسط متخصص زنان و زایمان در طول زایمان انجام می‌شود. در صورت مشاهده علائم زایمان طولانی و پیشرفت کند، حتماً با پزشک یا ماما خود مشورت کنید.

آیا ورزش های خاصی برای رفع آسینکلیتیسم جنین وجود دارد؟

ورزش‌های دوران بارداری که به تقویت عضلات لگن و بهبود وضعیت قرارگیری جنین کمک می‌کنند، می‌توانند مفید باشند. تکنیک‌های ذکر شده در بخش “روش‌های درمان” نیز در حین زایمان موثر هستند.

آیا آسینکلیتیسم جنین در بارداری های بعدی تکرار می شود؟

اگرچه آسینکلیتیسم ممکن است در زایمان‌های بعدی تکرار شود، اما اغلب اینگونه نیست. عوامل مختلفی در ایجاد آسینکلیتیسم نقش دارند و تکرار آن در بارداری‌های بعدی قطعی نیست.

آیا آسینکلیتیسم جنین قابل پیشگیری است؟

پیشگیری کامل از آسینکلیتیسم ممکن نیست، اما حفظ سلامتی و آمادگی جسمانی در دوران بارداری، انجام ورزش‌های مناسب، و انتخاب وضعیت‌های مناسب در طول زایمان می‌تواند به کاهش احتمال بروز آن کمک کند.

منبع : healthline

دکتر محمد مهدی حسن زاده

من دکتر محمد مهدی حسن‌زاده هستم، داروساز و نویسنده مقالات علمی درباره داروها، تغذیه و سلامت مادر و کودک در وی‌مام.

عضو نظام پزشکی ایران (شماره نظام: د۳۱۶۵۸)

تحصیلاتم را در دانشگاه علوم پزشکی لرستان به پایان رسانده‌ام و بیش از ۸ سال است در حوزه دارو، سلامت و آموزش علم پزشکی فعالیت می‌کنم.
در وی‌مام تلاش می‌کنم محتوایی علمی، دقیق و در عین حال قابل‌درک برای عموم بنویسم تا به آگاهی و تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر خانواده‌ها در زمینه مصرف دارو و مراقبت‌های دوران بارداری و کودکی کمک کنم.
هدف من این است که علم داروسازی و پزشکی را به زبانی ساده‌تر و کاربردی‌تر در اختیار مردم قرار دهم تا مسیر سلامت برای همه روشن‌تر و آگاهانه‌تر باشد.

کد نظام پزشکی د-31658

عضو رسمی انجمن داروسازان ایران