دوران بارداری،پر از سوالات و ابهامات برای مادر است و در این مسیر زیبا، سلامتی و آرامش مادر و جنین در اولویت قرار دارد. یکی از سوالات رایجی که برای مادران باردار مطرح می‌شود، مسئله حمام کردن در بارداری است. آیا حمام در بارداری خطرناک است؟ آیا هر روز دوش گرفتن در بارداری مجاز است؟ نگران نباشید! در این مقاله جامع از وی مام ، به تمامی سوالات و ابهامات شما در مورد حمام رفتن در حاملگی پاسخ خواهیم داد و راهنمای کاملی برای حمام ایمن در بارداری ارائه می‌کنیم.

آیا حمام کردن در بارداری خطرناک است؟

بسیاری از مادران باردار نگران خطرناک بودن حمام در بارداری هستند و این سوال برایشان پیش می‌آید که آیا حمام در بارداری ضرر دارد؟ خبر خوب این است که حمام کردن در بارداری نه تنها خطرناک نیست، بلکه می‌تواند فواید بسیاری نیز داشته باشد. بدن شما در طول بارداری با مکانیسم‌های محافظتی قوی از جنین دلبندتان محافظت می‌کند. این مکانیسم‌ها شامل واژن، دهانه رحم و مایع آمنیوتیک هستند که به عنوان سدهای دفاعی عمل کرده و از رسیدن آب حمام به جنین جلوگیری می‌کنند. بنابراین، با رعایت نکات ایمنی، می‌توانید با خیالی آسوده از حمام کردن در این دوران لذت ببرید.

هر روز دوش گرفتن در بارداری خطرناک است؟

رعایت بهداشت فردی در دوران بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و دوش گرفتن یکی از ارکان اصلی آن است. شاید این سوال برایتان پیش بیاید که آیا هر روز دوش گرفتن در بارداری خطرناک است؟ یا حمام رفتن زیاد در بارداری مشکلی ایجاد می‌کند؟ خوشبختانه پاسخ منفی است. هر روز دوش گرفتن در بارداری نه تنها خطرناک نیست، بلکه توصیه هم می‌شود. دوش گرفتن روزانه در بارداری با آب ولرم، به حفظ بهداشت و شادابی شما کمک می‌کند. البته، در مورد نشستن در وان حمام ، بهتر است کمی احتیاط کنید. حمام رفتن به صورت نشستن در وان به دفعات زیاد و طولانی مدت، ممکن است باعث خشکی پوست و بهم خوردن PH طبیعی واژن شود. بنابراین، برای شستشوی روزانه، دوش گرفتن با آب ولرم و شوینده‌های ملایم، بهترین گزینه است.

دمای آب برای حمام در حاملگی چند باشد ؟

یکی از مهم‌ترین نکات در حمام کردن در بارداری، توجه به دمای مناسب حمام است. شاید شنیده باشید که حمام داغ در بارداری مضر است و این موضوع تا حد زیادی صحت دارد. حمام آب داغ در بارداری می‌تواند ضرر داشته باشد، زیرا افزایش دمای بدن مادر، به خصوص در سه ماهه اول بارداری، ممکن است خطراتی را برای جنین به همراه داشته باشد. حمام داغ می‌تواند باعث افزایش دمای بدن، کاهش فشار خون و حتی در موارد نادر، افزایش خطر سقط جنین یا نقص‌های لوله عصبی شود. به همین دلیل، توصیه اکید متخصصان، استفاده از حمام آب ولرم در بارداری است. بهترین دمای آب برای حمام در بارداری، دمایی نزدیک به دمای بدن، یعنی حدود ۳۷ درجه سانتیگراد است. برای اطمینان از ایمنی حمام در بارداری، بهتر است از دماسنج حمام استفاده کنید و دمای آب را کنترل نمایید. به یاد داشته باشید که دوش آب گرم در بارداری نسبت به نشستن در وان آب گرم، انتخاب بهتری است، زیرا کنترل دما در دوش راحت‌تر بوده و احتمال افزایش دمای بدن کمتر است.

دوش گرفتن با آب سرد خوبه یا آب گرم؟

در نهایت، این سوال مطرح می‌شود که دوش گرفتن با آب سرد خوبه یا آب گرم؟ پاسخ این سوال به ترجیح شخصی شما و شرایط بدنتان بستگی دارد. دوش آب گرم آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده عضلات است و دوش آب سرد شاداب‌کننده و انرژی‌بخش. می‌توانید هر کدام را که بیشتر دوست دارید انتخاب کنید یا حتی از دوش متناوب (آب گرم و سرد) برای بهره‌مندی از فواید هر دو نوع دوش استفاده نمایید. البته دوش آب داغ به هیچ وجه توصیه نمی شود پس مهم‌ترین نکته، لذت بردن از حمام در بارداری به صورت ایمن و آگاهانه است.

انواع روش های حمام در بارداری و انتخاب بهترین روش

حمام در بارداری فقط به دوش گرفتن ساده محدود نمی‌شود. انواع مختلفی از حمام وجود دارد که می‌توانید در این دوران از آن‌ها بهره‌مند شوید، البته با رعایت مراقبت های حمام در بارداری و نکات حمام در بارداری.

خوابیدن در وان 

نشستن در وان آب گرم می‌تواند بسیار آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده استرس و تنش‌های عضلانی دوران بارداری باشد. اما در مورد حمام طولانی در بارداری و نشستن در وان، باید نکات ایمنی را جدی بگیرید. نشستن در  وان حمام در دوران بارداری باید با رعایت موارد زیر انجام شود:

دمای مناسب آب: همانطور که گفته شد، دمای آب نباید داغ باشد. بهترین دما، ولرم و نزدیک به دمای بدن ( 37 درجه سانتیگراد )  است.
مدت زمان حمام: حمام طولانی در بارداری توصیه نمی‌شود. مدت زمان نشستن در وان آب گرم را به ۱۰ تا ۱۵ دقیقه محدود کنید.
احتیاط در لیز نخوردن: حمام محیطی لغزنده است و لیز خوردن در حمام می‌تواند خطرناک باشد. برای جلوگیری از لیز خوردن در حمام ، از زیرپایی ضد لغزش استفاده کنید، به آرامی وارد و خارج شوید و از نور کافی در حمام مطمئن شوید.

دوش گرفتن

دوش گرفتن در بارداری، انتخابی ایمن‌تر و راحت‌تر نسبت به وان است. دوش گرفتن به شما امکان می‌دهد دمای آب را بهتر کنترل کنید و احتمال لیز خوردن نیز کمتر است. دوش آب گرم در بارداری آرامش‌بخش است و دوش آب سرد می‌تواند به شادابی پوست، کاهش ورم و بهبود گردش خون کمک کند. می‌توانید بر اساس ترجیح شخصی خود، دوش آب گرم یا دوش آب سرد را انتخاب کنید یا حتی از دوش متناوب (آب گرم و سرد) استفاده نمایید.

حمام نمک اپسوم

حمام نمک در بارداری، به خصوص با استفاده از نمک اپسوم، می‌تواند فواید بسیاری داشته باشد. آیا استفاده از نمک اپسوم  در حاملگی بی‌خطر است؟ بله، در بیشتر موارد بی‌خطر است. فواید نمک اپسوم در بارداری شامل تسکین درد عضلات، کاهش ورم و ایجاد آرامش است. البته، در حمام نمک در بارداری نیز باید نکات ایمنی مربوط به دما و مدت زمان را رعایت کنید و در صورت داشتن هرگونه بیماری خاص، قبل از استفاده با پزشک خود مشورت نمایید.

حمام با روغن های گیاهی 

حمام گیاهی و استفاده از حمام روغن در بارداری می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش و آرامش‌بخش باشد. می‌توانید از گیاهان دارویی مجاز در بارداری یا روغن‌های معطر ملایم برای افزودن به حمام خود استفاده کنید. البته، در استفاده از حمام گیاهی در بارداری احتیاط کنید و از محصولاتی استفاده نمایید که حساسیت‌زا نباشند و باعث تحریک پوست یا واژن نشوند.

حمام نشسته یا حمام سیتز 

حمام نشسته در بارداری، نوع خاصی از حمام است که برای تسکین برخی مشکلات خاص در دوران بارداری، مانند هموروئید یا ناراحتی‌های ناحیه پرینه بعد از زایمان، بسیار مفید است. حمام نشسته در بارداری به این صورت انجام می‌شود که فقط ناحیه لگن و نشیمنگاه در آب قرار می‌گیرد. حمام نشسته با آب ولرم می‌تواند به کاهش درد و التهاب این نواحی کمک کند.

فواید حمام در بارداری چیست؟

فواید حمام در بارداری بسیار فراتر از تمیزی و بهداشت است. فواید حمام در بارداری چیست؟ فواید حمام  در حاملگی، شامل موارد زیر است:

1. تسکین استرس و اضطراب: حمام کردن، به خصوص در آب گرم، می‌تواند بسیار آرامش‌بخش باشد و به کاهش استرس و اضطراب دوران بارداری کمک کند.
2. تسکین دردهای عضلانی و کمردرد: حمام گرم می‌تواند به شل شدن عضلات و تسکین دردهای عضلانی و کمر درد بعد از حمام در بارداری کمک کند.
3. بهبود گردش خون: حمام گرم می‌تواند باعث بهبود گردش خون شود.
4. کاهش ورم پاها: دوش آب سرد، به خصوص در انتهای حمام، می‌تواند به کاهش ورم پاها که در دوران بارداری شایع است، کمک کند.
5. بهبود کیفیت خواب: حمام گرم قبل از خواب می‌تواند به آرامش بدن و بهبود کیفیت خواب کمک کند.
6. خنک شدن در هوای گرم: حمام خنک، در روزهای گرم تابستان، می‌تواند راهی عالی برای خنک شدن و رفع گرمازدگی باشد.

حمام کردن در مراحل مختلف بارداری: نکات ویژه هر دوره

حمام در سه ماهه اول بارداری: احتیاط بیشتر

حمام کردن در سه ماهه اول بارداری، به دلیل حساسیت بیشتر جنین در این دوره، نیاز به احتیاط بیشتری دارد. در حمام در اوایل بارداری، به دمای آب بسیار توجه کنید و از حمام داغ جدا خودداری نمایید. توصیه می‌شود در سه ماهه اول بارداری، به جای نشستن در وان داغ ، بیشتر دوش گرفتن با آب ولرم را انتخاب کنید.

حمام در سه ماهه دوم و سوم بارداری

در حمام در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم بارداری، اهمیت و حساسیت نسبت به دما کمی کاهش می‌یابد، اما همچنان باید نکات ایمنی حمام رفتن در بارداری را رعایت کنید. در این دوره‌ها، با بزرگ شدن شکم، توجه به راحتی و ایمنی در حمام، به خصوص هنگام ورود و خروج از وان، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

حمام در ماه اخر بارداری: آرامش قبل از زایمان

 حمام کردن در ماه آخر بارداری نه تنها بی‌خطر است، بلکه می‌تواند بسیار مفید هم باشد. حمام در ماه اخر بارداری می‌تواند به آرامش و کاهش استرس قبل از زایمان کمک کند. البته، در حمام در ماه اخر بارداری، به علائم زایمان مانند پاره شدن کیسه آب توجه داشته باشید و در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی، از حمام کردن خودداری کنید.

مشکلات و نگرانی‌های مربوط به حمام در بارداری

در کنار فواید بسیار، برخی مشکلات و نگرانی‌ها نیز در مورد حمام در بارداری وجود دارد که با آگاهی و رعایت نکات ایمنی می‌توان از بروز آن‌ها پیشگیری کرد.

• سرگیجه و افت فشار خون در حمام بارداری
  سرگیجه در حمام و احساس ضعف، به دلیل افت فشار خون ناشی از آب گرم، ممکن است رخ دهد. برای جلوگیری از سرگیجه در حمام، از حمام داغ خودداری کنید، مدت زمان حمام را کوتاه کنید و در صورت احساس سرگیجه، سریعا از حمام خارج شوید و استراحت کنید.
• عفونت‌های واژینال و تحریک ناشی از محصولات حمام
  استفاده از برخی محصولات حمام مانند کف حمام، بمب حمام یا صابون‌های معطر قوی، ممکن است باعث تحریک واژن و افزایش خطر عفونت‌های واژینال شود. برای جلوگیری از این مشکل، از محصولات حمام ملایم، بدون عطر و مواد شیمیایی قوی استفاده کنید.
• لیز خوردن و افتادن در حمام
  همانطور که قبلا اشاره شد، لیز خوردن و افتادن در حمام یکی از خطرات احتمالی حمام در بارداری است. برای پیشگیری از لیز خوردن، از زیرپایی ضد لغزش استفاده کنید، به آرامی حرکت کنید و از نور کافی در حمام مطمئن شوید.

کلام آخر وی مام 

حمام در بارداری، با رعایت نکات ایمنی، نه تنها خطرناک نیست، بلکه می‌تواند منبع آرامش و سلامتی برای شما و جنین دلبندتان باشد. به دمای مناسب حمام، مدت زمان و نکات ایمنی مربوط به لیز نخوردن توجه کنید و از فواید حمام در بارداری به طور کامل بهره‌مند شوید. در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی خاص، حتما با پزشک خود مشورت نمایید. امیدواریم این راهنمای جامع به شما در داشتن حمام ایمن در بارداری کمک کند و این دوران زیبا را با آرامش و سلامتی سپری کنید.

سوالات متداول مادران باردار در مورد حمام کردن

آیا حمام آب داغ در بارداری مجاز است؟

خیر، حمام آب داغ در بارداری توصیه نمی‌شود و بهتر است از آب ولرم استفاده کنید. حمام داغ می‌تواند دمای بدن شما را بیش از حد بالا ببرد و برای جنین خطرناک باشد.

 آیا حمام آب سرد در بارداری برای جنین خطرناک است؟

خیر، حمام آب سرد در بارداری برای جنین خطرناک نیست و حتی می‌تواند فوایدی نیز داشته باشد. البته، اگر به سرما حساس هستید، از حمام آب سرد خیلی طولانی خودداری کنید.

 چه دمایی برای حمام در بارداری مناسب است؟

بهترین دما برای حمام در بارداری، آب ولرم، حدود ۳۷ درجه سانتیگراد است. از دماسنج حمام برای اطمینان از دمای مناسب آب استفاده کنید.

آیا استفاده از نمک اپسوم در حمام در بارداری بی‌خطر است؟

بله، استفاده از نمک اپسوم در حمام در بارداری در بیشتر موارد بی‌خطر است و می‌تواند فوایدی مانند تسکین درد عضلات داشته باشد. اما در صورت داشتن بیماری خاص، با پزشک خود مشورت کنید.

آیا حمام کردن زیاد در بارداری ضرر دارد؟

حمام وان زیاد در بارداری و حمام طولانی در بارداری ممکن است باعث خشکی پوست و بهم خوردن PH واژن شود. اما دوش روزانه با آب ولرم مشکلی ندارد و توصیه می‌شود.

در سه ماهه اول بارداری چگونه حمام کنیم؟

در سه ماهه اول بارداری، با احتیاط بیشتری حمام کنید. از حمام داغ خودداری کنید، دوش ولرم را به حمام وان داغ ترجیح دهید و مدت زمان حمام را کوتاه نگه دارید.

 آیا حمام کردن در ماه آخر بارداری مشکلی ندارد؟

خیر، حمام کردن در ماه آخر بارداری مشکلی ندارد و حتی می‌تواند به آرامش شما کمک کند. فقط به علائم زایمان توجه داشته باشید.

 آیا حمام برای کاهش درد کمر در بارداری مفید است؟

بله، حمام گرم می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش درد کمر در بارداری کمک کند.

 چه نوع شامپو و صابونی در بارداری برای حمام مناسب است؟

برای حمام در بارداری، از شامپو و صابون‌های ملایم، بدون عطر و مواد شیمیایی قوی استفاده کنید تا از تحریک پوست و واژن جلوگیری شود.

علت کمر درد بعد از حمام در بارداری چیست ؟

کمر درد بعد از حمام در بارداری معمولا به خودی خود ناشی از حمام نیست، بلکه بیشتر به وضعیت نامناسب بدن در دوران بارداری و احتمالاً وضعیت نامناسب نشستن در وان مربوط می‌شود.

دکتر محمد مهدی حسن زاده

تجربه طولانی من در زمینه دارو و مشاوره سلامت به بیماران عزیز نشان داده است که دسترسی به اطلاعات صحیح و قابل درک، نقش بسیار مهمی در روند بهبود بیماری دارد. تلاش من بر این است که دانش تخصصی و معتبر را به زبان ساده و کاربردی در اختیار شما قرار دهم.
دکتر محمدمهدی حسن‌زاده تروجنی ؛ داروساز

کد نظام پزشکی د-31658

عضو رسمی انجمن داروسازان ایران