کلسترول بالا فقط یه عدد روی برگه آزمایش نیست؛ یه زنگ خطره که بهمون یادآوری می‌کنه باید بیشتر به سبک زندگی و انتخاب‌های روزمره‌مون دقت کنیم. همه ما می‌دونیم غذاهای چرب و سنگین می‌تونن باعث بالا رفتن کلسترول بشن، اما چیزی که کمتر به چشم میاد، نوشیدنی‌هایی هستن که هر روز می‌خوریم. از چای و قهوه گرفته تا آبمیوه‌ها و دمنوش‌های گیاهی، هر کدوم می‌تونن یا به نفع قلبمون کار کنن یا برعکس، به ضررش تموم بشن.

آیا واقعاً یه دمنوش گیاهی، یه آبمیوه خونگی یا حتی یه نوشیدنی ساده می‌تونه به جنگ کلسترول بد بره؟ جواب اینه که بله، نوشیدنی‌های درست می‌تونن کمک خیلی بزرگی باشن. هم خوشمزه‌ان، هم می‌تونن توی مسیر کنترل کلسترول، یار وفادار قلب و رگ‌های ما بشن.

توی این مطلب از وی مام، قراره خیلی واضح و ساده براتون بگیم کدوم نوشیدنی‌ها واقعاً اثرگذار هستن، کدوم‌ها بهتره کمتر مصرف بشن و چطور میشه با انتخاب‌های هوشمندانه، کلسترول بد (LDL) رو پایین آورد و سلامت قلب و عروق رو تقویت کرد.

بهترین نوشیدنی برای کلسترول بالا

بیایید در همین ابتدای مسیر، با یکدیگر کاملاً صادق باشیم و انتظاراتمان را از نوشیدنی‌ها واقع‌بینانه کنیم. در دنیای علم پزشکی و تغذیه، چیزی به نام «نوشیدنی جادویی» یا «قاتل» کلسترول که بتواند به تنهایی و در عرض چند روز، تمام مشکلات چربی خون شما را که طی سال‌ها ایجاد شده، حل کند، وجود خارجی ندارد. کنترل کلسترول یک فرآیند پیچیده و چندوجهی است که نیازمند یک رویکرد جامع و پایدار می‌باشد. بنابراین، به جای اینکه به دنبال یک راه حل تک‌ماده‌ای و سریع بگردیم، ما باید هوشمندانه به دنبال ایجاد یک «الگوی مصرف نوشیدنی‌های سالم» باشیم که در کنار یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و سبک زندگی سالم، بتواند به طور موثر به اهداف سلامتی ما کمک کند. نوشیدنی‌های مفید از طریق چند مکانیسم اصلی، علمی و قدرتمند به کنترل کلسترول در بدن ما کمک می‌کنند:

1. سرشار بودن از فیبر محلول: برخی نوشیدنی‌ها، به خصوص اسموتی‌هایی که با میوه و سبزیجات کامل تهیه می‌شوند، حاوی فیبر محلول هستند. این نوع فیبر در دستگاه گوارش ما مانند یک اسفنج عمل کرده، به کلسترول و اسیدهای صفراوی متصل شده و آن‌ها را از بدن دفع می‌کند.
2. حاوی بودن آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها: این ترکیبات گیاهی قدرتمند، از اکسید شدن کلسترول بد (LDL) در خون جلوگیری می‌کنند. باید بدانید که کلسترول LDL اکسید شده، بسیار خطرناک‌تر از حالت عادی آن است و نقش اصلی را در شروع فرآیند التهاب و تشکیل پلاک در دیواره عروق بازی می‌کند.
3. دارا بودن استرول‌ها و استانول‌های گیاهی: این ترکیبات که به طور طبیعی در برخی گیاهان وجود دارند، ساختاری بسیار شبیه به کلسترول حیوانی داشته و در روده با آن برای جذب شدن به داخل بدن رقابت می‌کنند. در نتیجه، آن‌ها می‌توانند جذب کلسترول مضر از غذا را به طور موثری مسدود نمایند.

با درک این مکانیسم‌های هوشمندانه، حالا می‌توانیم با دید بازتری به سراغ معرفی نوشیدنی‌های قهرمانی برویم که هر کدام از این ویژگی‌های مفید و قدرتمند را برای مبارزه با کلسترول بالا دارا هستند.

۸ نوشیدنی برای کاهش کلسترول بد (LDL)

این بخش به معرفی دقیق و علمی نوشیدنی‌هایی می‌پردازد که مطالعات معتبر، تأثیر مثبت آن‌ها را به طور خاص بر روی کاهش کلسترول بد (LDL)، یعنی همان ذره‌ای که مسئول اصلی و مقصر ردیف اول در گرفتگی عروق است، نشان داده‌اند. گنجاندن هوشمندانه این نوشیدنی‌ها در برنامه روزانه شما، می‌تواند یک استراتژی بسیار موثر برای محافظت از سلامت قلب و عروق در بلندمدت باشد.

چای سبز برای کاهش کسترول بد

چای سبز، به خصوص انواع باکیفیت آن مانند ماچا یا سنچا، یکی از بهترین، مطالعه‌شده‌ترین و معتبرترین نوشیدنی‌ها برای سلامت قلب و عروق است. این نوشیدنی شگفت‌انگیز، سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های بسیار قوی به نام «کاتچین‌ها»، به ویژه ترکیبی به نام اپی‌گالوکاتچین گالات (EGCG) است. یک بررسی جامع و معتبر (متاآنالیز) از ۱۴ کارآزمایی بالینی استاندارد نشان داد که مصرف منظم چای سبز می‌تواند به طور قابل توجهی سطح کلسترول کل و به خصوص کلسترول LDL را کاهش دهد. کاتچین‌ها از دو طریق اصلی به این مهم دست می‌یابند: اول اینکه جذب کلسترول و چربی در روده را کاهش می‌دهند و دوم اینکه از اکسید شدن ذرات LDL در خون جلوگیری می‌کنند. سعی کنید روزانه ۲ تا ۳ فنجان چای سبز تازه دم و بدون شکر بنوشید.

شیر سویا برای کاهش کسترول بد

شیر سویا یک انتخاب عالی و هوشمندانه برای افرادی است که به دنبال کاهش کلسترول خود هستند، به خصوص به عنوان جایگزین شیر گاو پرچرب. دلیل اصلی مفید بودن آن، محتوای بسیار پایین چربی اشباع در آن است. وقتی شما شیر سویای کم‌چرب و غنی‌نشده را جایگزین شیر گاو پرچرب در صبحانه یا قهوه خود می‌کنید، به طور مستقیم و موثر، میزان دریافت چربی اشباع روزانه خود را کاهش داده‌اید. علاوه بر این، خود پروتئین سویا نیز دارای خواص ملایمی در کاهش کلسترول است. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) نیز مصرف ۲۵ گرم پروتئین سویا در روز را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی کم‌چربی اشباع، برای کمک به سلامت قلب به رسمیت شناخته است.

اسموتی‌های حاوی جو دوسر برای کاهش کسترول بد

جو دوسر، یکی از قوی‌ترین و اثبات‌شده‌ترین مواد غذایی برای کاهش کلسترول است. این ماده غذایی شگفت‌انگیز، حاوی نوع خاص و بسیار موثری از فیبر محلول به نام «بتا-Gگلوکان» است که در روده شما یک ژل غلیظ و چسبناک ایجاد کرده و مانند یک تله قدرتمند، کلسترول و اسیدهای صفراوی را به دام انداخته و از بدن شما خارج می‌کند. شما می‌توانید به راحتی از این خاصیت بی‌نظیر در نوشیدنی‌های روزانه خود استفاده کنید.
طرز تهیه یک اسموتی ضد کلسترول سریع و خوشمزه:

• نصف فنجان (حدود ۴۰ گرم) جو دوسر پرک
• نصف فنجان از انواع توت (توت‌فرنگی یا بلوبری یخ‌زده عالی است)
• نصف یک عدد موز (برای تأمین پتاسیم و شیرینی طبیعی)
• یک فنجان شیر کم‌چرب یا شیر سویا

تمام این مواد را در یک مخلوط‌کن ریخته و برای یک دقیقه مخلوط کنید تا یک صبحانه یا میان‌وعده قدرتمند، سیرکننده و جنگنده با کلسترول برای خود بسازید.

آب گوجه‌فرنگی برای کاهش کسترول بد

گوجه‌فرنگی منبعی غنی از یک آنتی‌اکسیدان بسیار قوی به نام «لیکوپن» است که به این میوه-سبزی، رنگ قرمز زیبایش را می‌دهد. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که لیکوپن می‌تواند به طور قابل توجهی سطح کلسترول LDL را کاهش داده و همزمان سطح کلسترول خوب (HDL) را بهبود ببخشد. آب گوجه‌فرنگی خالص و بدون نمک افزوده، همچنین منبع خوبی از فیبر و ویتامینی به نام نیاسین است که هر دو در کنترل کلسترول و چربی‌های خون نقش دارند.

آبمیوه‌های غنی از فیبر برای کاهش کسترول بد

در حالی که آبمیوه‌های صنعتی و آماده به دلیل قند بسیار بالا و فیبر کم، یکی از دشمنان سلامتی شما هستند، اما تهیه آبمیوه در خانه، به شرطی که هوشمندانه انجام شود، می‌تواند مفید باشد. میوه‌هایی مانند سیب (با پوست)، پرتقال و گریپ‌فروت سرشار از فیبر محلول «پکتین» هستند. کلید اصلی این است که به جای استفاده از دستگاه آبمیوه‌گیری (که تفاله و فیبر را جدا می‌کند)، این میوه‌ها را با مقدار کمی آب در یک مخلوط‌کن قوی مخلوط کنید تا تمام فیبر و گوشت میوه حفظ شود و یک نوشیدنی غلیظ و سرشار از فیبر داشته باشید.

نوشیدنی‌های غنی‌شده با استرول و استانول گیاهی

استرول‌ها و استانول‌های گیاهی، ترکیباتی هستند که به طور طبیعی در مقادیر کم در میوه‌ها، سبزیجات، آجیل‌ها و دانه‌ها یافت می‌شوند. این ترکیبات ساختاری بسیار شبیه به کلسترول حیوانی دارند و در روده با کلسترول موجود در غذا برای جذب شدن به داخل بدن رقابت می‌کنند و در نتیجه، مانند یک نگهبان، جذب کلسترول مضر را به طور موثری مسدود می‌نمایند. امروزه برخی شرکت‌های تولیدکننده مواد غذایی، محصولاتی مانند شیر، ماست‌های نوشیدنی یا آب پرتقال را با این ترکیبات مفید غنی می‌کنند. مصرف روزانه حدود ۲ گرم از این ترکیبات می‌تواند سطح کلسترول LDL را تا ۱۰ الی ۱۵ درصد کاهش دهد.

آب چغندر برای کاهش کسترول بد

چغندر، به خصوص آب آن، سرشار از نیترات‌های طبیعی است. این نیترات‌ها در بدن ما طی یک فرآیند شیمیایی به مولکولی به نام «نیتریک اکساید» تبدیل می‌شوند. نیتریک اکساید یک گشادکننده بسیار قوی برای عروق خونی است و به بهبود جریان خون و کاهش فشار خون کمک شایانی می‌کند. اگرچه تأثیر مستقیم آن بر روی خود کلسترول کمتر مطالعه شده، اما بهبود سلامت کلی و انعطاف‌پذیری دیواره عروق، به طور غیرمستقیم به مدیریت بهتر کلسترول و جلوگیری از رسوب آن نیز کمک می‌کند.

شکلات تلخ برای کاهش کسترول بد

کاکائو، ماده اصلی و جادویی شکلات تلخ، سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام فلاوانول‌ها است. تحقیقات متعدد و معتبری نشان داده‌اند که این ترکیبات می‌توانند به جلوگیری از اکسید شدن کلسترول LDL کمک کنند که این یک گام بسیار مهم و کلیدی در پیشگیری از تصلب شرایین و گرفتگی عروق است. شما می‌توانید با حل کردن مقداری پودر کاکائوی خالص و تلخ (با درصد بالا و بدون شکر) در شیر کم‌چرب داغ، یک نوشیدنی خوشمزه، آرامش‌بخش و مفید برای قلب خود تهیه کنید. کلید اصلی، استفاده از کاکائوی با درصد بالا و عدم افزودن شکر یا خامه به آن است.

بهترین نوشیدنی برای کاهش چربی خون

پروفایل چربی خون شما فقط شامل کلسترول خوب و بد نیست. نوع دیگری از چربی به نام «تری‌گلیسیرید» نیز در آزمایش خون شما اندازه‌گیری می‌شود که بالا بودن آن نیز یک عامل خطر بسیار مهم برای بیماری‌های قلبی و همچنین التهاب حاد پانکراس (پانکراتیت) است. برخلاف کلسترول که عمدتاً تحت تأثیر نوع چربی مصرفی شماست، سطح تری‌گلیسیرید به شدت تحت تأثیر کالری کل دریافتی و به خصوص مصرف قندها، شیرینی‌جات و کربوهیدرات‌های ساده قرار دارد. بنابراین، برخی نوشیدنی‌ها به طور خاص روی کاهش تری‌گلیسیرید موثرترند.

آب برای کاهش چربی خون

شاید به نظر بسیار ساده و پیش پا افتاده بیاید، اما آب، مهم‌ترین و بهترین نوشیدنی برای کنترل چربی خون و سلامت کلی شماست. جایگزین کردن تمام نوشیدنی‌های شیرین و پرکالری (مانند نوشابه، دلستر، شربت‌ها و آبمیوه‌های صنعتی) با آب، به طور مستقیم و بسیار موثر به کاهش کالری دریافتی روزانه، کنترل وزن و در نتیجه، کاهش چشمگیر سطح تری‌گلیسیرید کمک می‌کند. هیدراته نگه داشتن بدن برای بهبود متابولیسم، عملکرد صحیح کبد (که مرکز پردازش چربی‌هاست) و دفع مواد زائد نیز کاملاً ضروری است.

دمنوش‌های گیاهی بدون شکر

دمنوش‌های گیاهی یک راه عالی و لذت‌بخش برای لذت بردن از یک نوشیدنی گرم و طعم‌دار بدون افزودن هیچ‌گونه کالری یا قندی به رژیم غذایی شما هستند. دمنوش‌هایی مانند چای ترش (هیبیسکوس)، دمنوش زنجبیل و به خصوص دمنوش دارچین، علاوه بر خواص آنتی‌اکسیدانی، می‌توانند به بهبود حساسیت سلول‌ها به انسولین و کنترل بهتر قند و تری‌گلیسیرید خون نیز کمک کنند.

نوشیدنی‌های ممنوعه

همانطور که نوشیدنی‌های مفید و قهرمان داریم، نوشیدنی‌هایی نیز وجود دارند که باید مصرف آن‌ها را به حداقل ممکن رسانده یا در صورت امکان، به طور کامل از زندگی خود حذف کنید:

• نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی: این نوشیدنی‌ها بمب‌های ساعتی شکر یا شربت ذرت با فروکتوز بالا هستند. این قندهای ساده به سرعت در کبد شما به تری‌گلیسیرید تبدیل شده و سطح چربی خون را به شدت بالا می‌برند.
• الکل: مصرف الکل، حتی به مقدار متوسط، می‌تواند باعث افزایش شدید تولید تری‌گلیسیرید در کبد شود و برای افراد با چربی خون بالا بسیار مضر و خطرناک است.

بنوشید (دوستان قلب شما) ✅	پرهیز کنید (دشمنان قلب شما) ❌
چای سبز و چای سیاه (بدون شکر)	نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا
شیر سویا و شیرهای گیاهی کم‌چرب	آبمیوه‌های صنعتی و شربت‌ها
آب گوجه‌فرنگی و آب سبزیجات خانگی	شیرهای طعم‌دار و پرچرب
اسموتی‌های حاوی جو دوسر و میوه	نوشیدنی‌های الکلی
دمنوش‌های گیاهی (چای ترش، زنجبیل)	قهوه‌های شیرین شده با خامه و سیروپ

معجون‌های خانگی برای کاهش چربی خون

در فرهنگ ما و به خصوص در گفتگوهای رایج در فروم‌هایی مانند نی‌نی‌سایت، باورهای ریشه‌دار و زیادی در مورد «معجون‌های خانگی» و نوشیدنی‌های سنتی برای کاهش سریع چربی خون وجود دارد. بیایید با نگاهی منصفانه، علمی و بدون تعصب، دو مورد از محبوب‌ترین و پرتکرارترین آن‌ها را با هم بررسی کنیم.

آیا آب زرشک واقعاً کلسترول را پایین می آورد؟

• دیدگاه طب سنتی و باور رایج: آب زرشک به عنوان یک «تصفیه‌کننده قوی خون»، «صفرابر» و «کاهنده حرارت کبد» شناخته می‌شود و بسیاری معتقدند که مصرف ناشتای آن می‌تواند چربی و غلظت خون را به سرعت کاهش دهد.
• دیدگاه علمی: زرشک حاوی یک ترکیب فعال و بسیار جالب به نام «بربرین» است. تحقیقات علمی متعددی (عمدتاً بر روی مکمل‌های استاندارد شده بربرین) تأثیر مثبت این ترکیب را بر روی بهبود پروفایل چربی خون، کاهش قند خون و بهبود عملکرد کبد در بیماران مبتلا به کبد چرب نشان داده‌اند. بنابراین، پایه و اساس این باور سنتی، تا حدی علمی و قابل قبول است. اما باید توجه داشت که غلظت بربرین در آب زرشک خانگی یا صنعتی بسیار متغیر است و معمولاً به اندازه‌ای نیست که اثرات درمانی چشمگیری داشته باشد.

سرکه سیب برای کاهش کلسترول خون

سرکه سیب یکی دیگر از نوشیدنی‌هایی است که در سال‌های اخیر خواص درمانی زیادی، از کاهش وزن گرفته تا کنترل چربی خون، به آن نسبت داده می‌شود. در حالی که برخی مطالعات حیوانی و مطالعات کوچک انسانی نشان داده‌اند که سرکه سیب ممکن است به کاهش وزن و کنترل بهتر قند خون پس از صرف غذا کمک کند، اما شواهد علمی قوی، معتبر و در مقیاس بزرگ در مورد تأثیر مستقیم و قابل توجه آن بر کاهش کلسترول خون در انسان وجود ندارد. مصرف متعادل آن به عنوان بخشی از سس سالاد (به جای سس‌های چرب) ضرری ندارد، اما نوشیدن مقادیر زیاد آن به صورت خالص می‌تواند به مینای دندان و مخاط مری و معده آسیب جدی برساند.

نتیجه‌گیری متعادل: این نوشیدنی‌های سنتی می‌توانند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متنوع باشند، اما هرگز نباید به عنوان درمان اصلی و جایگزین توصیه‌های پزشکی به آن‌ها نگاه کرد. اتکا صرف به این روش‌ها در حالی که همچنان به خوردن غذاهای چرب ادامه می‌دهید، یک اشتباه بزرگ است.

کاهش چربی خون در دوران بارداری و شیردهی

کنترل کلسترول در تمام مراحل زندگی اهمیت دارد، اما در دوران بسیار حساس و ویژه بارداری و شیردهی، این موضوع نیازمند توجه، آگاهی و ملاحظات ویژه‌ای است.

سطح کلسترول به طور طبیعی و کاملاً فیزیولوژیک در دوران بارداری افزایش می‌یابد. این افزایش برای ساخت هورمون‌های ضروری بارداری (مانند پروژسترون و استروژن) و همچنین برای رشد و تکامل مغز و سیستم عصبی جنین، کاملاً ضروری و حیاتی است. اما اگر سطح کلسترول از قبل از بارداری بالا باشد یا در طول بارداری به طور غیرعادی و بیش از حد افزایش یابد، باید حتماً تحت نظر پزشک متخصص باشد.

نوشیدنی‌های ایمن و غیر ایمن در بارداری:
بسیار مهم است که بدانید برخی نوشیدنی‌های گیاهی که برای افراد عادی کاملاً مفید هستند، ممکن است در دوران بارداری ایمن نباشند و باید از مصرف آن‌ها خودداری کرد. به عنوان مثال، مصرف دمنوش چای ترش (هیبیسکوس) در دوران بارداری به دلیل اثرات هورمونی احتمالی و تحریک انقباضات رحمی، توصیه نمی‌شود. بهترین و ایمن‌ترین نوشیدنی‌ها در این دوران عبارتند از:

• آب فراوان (مهم‌ترین نوشیدنی)
• شیر کم‌چرب پاستوریزه
• آبمیوه‌های طبیعی و خانگی به مقدار متعادل (برای جلوگیری از دریافت قند زیاد)
• برخی دمنوش‌های ملایم مانند دمنوش زنجبیل (در حد کم و برای کنترل تهوع) پس از مشورت با پزشک.

کلام آخر ویمام

در پایان این سفر در دنیای رنگارنگ و متنوع نوشیدنی‌ها، امیدواریم به این نتیجه مهم رسیده باشید که انتخاب بهترین نوشیدنی برای کلسترول بالا به معنای پیدا کردن یک راه حل جادویی و تک‌ماده‌ای نیست، بلکه به معنای جایگزین کردن هوشمندانه، آگاهانه و لذت‌بخش عادت‌های نوشیدنی روزانه شماست.

با جایگزین کردن هر لیوان نوشابه شیرین با یک فنجان چای سبز معطر و سرشار از آنتی‌اکسیدان، افزودن یک لیوان شیر سویا به صبحانه خود، و لذت بردن از یک اسموتی خوشمزه و سرشار از فیبر، شما قدم‌های بزرگ، موثر و پایداری در جهت کاهش کلسترول مضر، پاکسازی عروق و محافظت از ارزشمندترین دارایی خود، یعنی قلبتان، برمی‌دارید. به یاد داشته باشید که این نوشیدنی‌ها، مکمل‌های قدرتمند یک رژیم غذایی سالم و سبک زندگی فعال هستند، نه جایگزین آن‌ها. ما همواره در وی مام آماده هستیم تا شما را در این مسیر سبز و پر از سلامتی، راهنمایی و حمایت کند.

آیا نوشیدن الکل باعث افزایش کلسترول می شود؟

الکل به طور مستقیم کلسترول را بالا نمی‌برد، اما کالری بسیار بالایی دارد و مصرف آن می‌تواند باعث افزایش شدید سطح تری‌گلیسیرید، افزایش وزن و آسیب به کبد شود که همگی از عوامل خطر برای پروفایل چربی خون نامطلوب هستند.

آیا قهوه برای کلسترول بالا مضر است؟

قهوه فیلتر شده و دمی تأثیر چندانی بر کلسترول ندارد. اما قهوه‌های فیلتر نشده (مانند ترک و فرانسه) حاوی روغنی به نام کافستول هستند که می‌توانند کلسترول LDL را افزایش دهند. مصرف متعادل قهوه فیلتر شده معمولاً مشکلی ندارد.

چه مقدار چای سبز در روز برای کاهش کلسترول مجاز است؟

بیشتر مطالعات تأثیر مثبت را با مصرف حدود ۲ تا ۳ فنجان چای سبز در روز نشان داده‌اند. مصرف بیش از این مقدار به دلیل وجود کافئین، ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد و منجر به بی‌خوابی یا تپش قلب شود.

آیا آبمیوه های صنعتی هم برای کاهش کلسترول مفید هستند؟

مطلقاً خیر. آبمیوه‌های صنعتی معمولاً فاقد فیبر مفید میوه هستند و در عوض، سرشار از قند افزوده و شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌باشند. مصرف آن‌ها می‌تواند باعث افزایش تری‌گلیسیرید و وزن شود و برای افراد با کلسترول بالا مضر است.

آیا آب به تنهایی می تواند کلسترول را کاهش دهد؟

آب به طور مستقیم کلسترول را کاهش نمی‌دهد، اما نوشیدن آب کافی و جایگزین کردن آن با نوشیدنی‌های شیرین، یک استراتژی کلیدی برای کنترل وزن، بهبود متابولیسم و سلامت کلی بدن است که به طور غیرمستقیم به کنترل کلسترول کمک می‌کند.

آیا نوشیدنی‌های رژیمی و بدون قند انتخاب خوبی هستند؟

اگرچه این نوشیدنی‌ها کالری ندارند، اما اغلب حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی هستند که تأثیرات بلندمدت آن‌ها بر میکروبیوم روده و متابولیسم هنوز به طور کامل مشخص نیست. بهترین انتخاب همیشه نوشیدنی‌های طبیعی و بدون افزودنی است.

منبع: medicalnewstoday , verywellhealth