وقتی برگه سونوگرافی رو دستتون می‌گیرید، معمولاً با هیجان دنبال تصویر واضحی از جنین می‌گردید، ولی همزمان کلی عدد و حروف نامفهوم می‌بینید که ممکنه کمی گیج‌کننده باشه. یکی از این اصطلاح‌ها، BPD هست. شاید از خودتون بپرسید «این یعنی چی؟».
ما در وی‌مام این حس شما رو کاملاً درک می‌کنیم. توی این مطلب می‌خوایم به زبون ساده براتون توضیح بدیم که BPD در سونوگرافی بارداری یعنی چی، چرا پزشک اون رو اندازه‌گیری می‌کنه و این عدد چه چیزی درباره رشد جنین نشون می‌ده.
پس با خیال راحت ادامه بدین، تا قدم‌به‌قدم با هم این اصطلاح پزشکی رو واضح و ساده یاد بگیریم.

BPD در سونوگرافی جنین به چه معناست؟

خب، بیایید از همان ابتدا این عبارت سه حرفی را رمزگشایی کنیم. در سونوگرافی bpd به چه معناست؟ BPD مخفف عبارت انگلیسی Biparietal Diameter است. شاید نام آن کمی پیچیده به نظر برسد، اما مفهومش بسیار ساده است. این اصطلاح به معنای «قطر بین دو استخوان آهیانه سر» جنین می‌باشد. برای اینکه بهتر متوجه شوید، سر دلبندتان را مانند یک توپ گرد در نظر بگیرید. رادیولوژیست در حین سونوگرافی، پهن‌ترین قسمت سر او را پیدا کرده و فاصله خطی بین دو طرف سر، یعنی از یک استخوان گیجگاهی تا استخوان گیجگاهی دیگر را اندازه‌گیری می‌کند. این اندازه، همان Bpd در سونوگرافی جنین است.

این عدد معمولاً به میلی‌متر (mm) گزارش می‌شود و یکی از چهار اندازه‌گیری اصلی است که در تمام سونوگرافی‌های پس از سه ماهه اول برای ارزیابی رشد جنین انجام می‌شود. در واقع، BPD یکی از معیارهای استاندارد و جهانی برای پایش سلامت و رشد نرمال مغز و سر جنین در طول دوران بارداری است و اطلاعات بسیار ارزشمندی را در اختیار پزشک شما قرار می‌دهد.

سونوگرافی بارداری می‌تواند اطلاعات مهمی درباره‌ی رشد و سلامت جنین ارائه دهد. برای آشنایی کامل با این نکات، مقاله‌ی ما درباره‌ی تفسیر کامل سونوگرافی بارداری را از دست ندهید.

چرا اندازه‌گیری BPD در بارداری اهمیت دارد؟

حالا که فهمیدیم BPD چیست، سوال بعدی این است که چرا اینقدر مهم است؟ چرا پزشکان در هر سونوگرافی با دقت آن را اندازه‌گیری و ثبت می‌کنند؟ اندازه‌گیری دیامتر سر جنین در سونوگرافی دو کاربرد اصلی و حیاتی دارد که به پزشک در ترسیم یک تصویر کامل از وضعیت سلامت جنین کمک می‌کند.

متن انگلیسی:

Biparietal diameter, often abbreviated as BPD, refers to the measurement of the width of a baby’s head from one side to the other.

ترجمه متن:

قطر دو آهیانه که اغلب به اختصار BPD نامیده می‌شود، به اندازه‌گیری عرض سر نوزاد از یک طرف تا طرف دیگر اشاره دارد.

mamatafertility

تخمین سن بارداری GA

یکی از اولین و مهم‌ترین کاربردهای BPD، کمک به تعیین سن بارداری یا Gestational Age است. اگرچه در سه ماهه اول، اندازه‌گیری قد جنین از سر تا نشیمنگاه یا CRL دقیق‌ترین معیار برای تعیین سن است، اما پس از هفته ۱۳ بارداری، BPD به یکی از قابل اعتمادترین پارامترها برای تخمین سن جنین تبدیل می‌شود. رشد سر جنین، به خصوص در سه ماهه دوم، الگوی بسیار قابل پیش‌بینی و استانداردی دارد. به همین دلیل، پزشک با اندازه‌گیری BPD و مقایسه آن با جداول استاندارد، می‌تواند سن بارداری را با دقت خوبی تخمین بزند. پس در پاسخ به این سوال که “آیا bpd سن دقیق بارداری را نشان می دهد؟” می‌توان گفت که در سه ماهه دوم، این معیار بسیار دقیق است. ا

لبته با پیشرفت بارداری و ورود به سه ماهه سوم، به دلیل تفاوت‌های فردی در رشد جنین‌ها، دقت آن کمی کاهش می‌یابد و پزشک از مجموعه‌ای از اندازه‌گیری‌ها برای تعیین سن استفاده می‌کند.

ارزیابی رشد متناسب جنین

مهم‌ترین کاربرد BPD، به خصوص در سونوگرافی‌های آنومالی و رشد، ارزیابی رشد هماهنگ و متناسب جنین است. پزشک هرگز یک عدد را به تنهایی قضاوت نمی‌کند. او bpd در سونوگرافی اندازه نرمال را در کنار سه پارامتر اصلی دیگر قرار می‌دهد:

• HC (Head Circumference): محیط یا دور سر
• AC (Abdominal Circumference): محیط یا دور شکم
• FL (Femur Length): طول استخوان ران

قرار گرفتن تمام این اعداد در یک محدوده نرمال و هماهنگ با یکدیگر، بهترین نشانه از این است که جنین شما به خوبی مواد مغذی را دریافت کرده و تمام اعضای بدنش به شکلی متناسب در حال رشد هستند. به عنوان مثال، اگر BPD و HC با سن بارداری مطابقت داشته باشند، اما AC کوچکتر باشد، ممکن است نشان‌دهنده محدودیت رشد باشد. بنابراین، BPD یک قطعه مهم از پازل ارزیابی سلامت کلی جنین است.

HC نشان‌دهنده محیط دور سر جنین است و به پزشک کمک می‌کند رشد و سلامت سر کودک را بررسی کند. برای آشنایی با معنی HC در سونوگرافی جنین مقاله‌ی کامل ما راهنمای مفیدی است.

جدول نرمال BPD در بارداری

یکی از اولین کارهایی که بسیاری از مادران پس از دیدن عدد BPD انجام می‌دهند، جستجو برای یافتن مقادیر نرمال است. برای راحتی شما، ما یک جدول نرمال bpd در بارداری را بر اساس مقادیر میانگین فراهم کرده‌ایم. اما قبل از مشاهده جدول، لطفاً به این نکته بسیار مهم توجه کنید: این اعداد فقط یک راهنمای کلی و میانگین هستند. رشد هر جنین منحصر به فرد است و انحرافات جزئی از این میانگین‌ها کاملاً طبیعی و بی‌اهمیت است. هرگز و هرگز بر اساس این جدول، خودتان به نتیجه‌گیری و تشخیص نپردازید. تفسیر نهایی این اعداد تنها بر عهده پزشک متخصص شماست.

هفته بارداری	میانگین اندازه BPD (میلی‌متر)
هفته 13	25
هفته 14	28
هفته 15	32
هفته 16	35
هفته 17	39
هفته 18 (آنومالی اسکن)	42
هفته 19	45
هفته 20	49
هفته 21	52
هفته 22	56
هفته 23	59
هفته 24	62
هفته 25	65
هفته 26	68
هفته 27	70
هفته 28	72
هفته 29	75
هفته 30	78
هفته 31	80
هفته 32	82
هفته 33	84
هفته 34	86
هفته 35	88
هفته 36	90
هفته 37	92
هفته 38	93
هفته 39	94
هفته 40	95

OFD شاخصی است که برای اندازه‌گیری قطر طولی سر جنین استفاده می‌شود و به پزشک کمک می‌کند رشد مغز و سر کودک را بررسی کند. برای آشنایی کامل با معنی OFD در سونوگرافی چیست؟ مقاله‌ی ما را مطالعه کنید.

بالا یا پایین بودن BPD نشانه چیست؟

این حساس‌ترین بخش ماجرا و منشا اصلی نگرانی بسیاری از مادران است. دیدن عددی که با جدول‌ها مطابقت ندارد، می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد. اما قبل از هر چیز، باید بدانید که در اکثر موارد، این عدم تطابق‌ها بی‌اهمیت هستند. با این حال، برای آگاهی کامل، بیایید ببینیم بالا یا پایین بودن bpd نشانه چیست.

وقتی BPD جنین بزرگتر از حد نرمال است

اگر در گزارش سونوگرافی شما، عدد BPD کمی بزرگتر از میانگین سن بارداری گزارش شده، لطفاً وحشت نکنید. شایع‌ترین دلایل این موضوع عبارتند از:

• خطای اندازه‌گیری یا موقعیت جنین: سونوگرافی یک دانش وابسته به اپراتور است. گاهی اوقات موقعیت قرارگیری جنین یا یک خطای جزئی در اندازه‌گیری می‌تواند باعث شود عدد کمی بزرگتر ثبت شود. معمولاً در سونوگرافی بعدی این موضوع اصلاح می‌شود.
• وراثت: اگر شما یا همسرتان سرهای بزرگی دارید، کاملاً طبیعی است که فرزندتان نیز این ویژگی را به ارث برده باشد.
• درشتی جنین (ماکروزومی): گاهی اوقات BPD بزرگ، صرفاً بخشی از یک الگوی رشد کلی بزرگتر از حد متوسط است. این حالت به خصوص در مادرانی که به دیابت بارداری مبتلا هستند، بیشتر دیده می‌شود.
• موارد نادر: در موارد بسیار نادر، BPD بسیار بزرگ می‌تواند نشانه‌ای از تجمع مایع اضافی در مغز جنین یا هیدروسفالی باشد. لطفاً توجه کنید که این یک تشخیص بسیار نادر است و تنها با بررسی‌های دقیق تکمیلی توسط متخصص و دیدن علائم دیگر تایید می‌شود. یک عدد BPD به تنهایی هرگز به معنای وجود این مشکل نیست.

وقتی BPD جنین کوچکتر از حد نرمال است

دیدن یک عدد BPD کوچکتر از حد انتظار نیز می‌تواند به همان اندازه نگران‌کننده باشد. اما در اینجا هم دلایل متعددی وجود دارد:

• خطای اندازه‌گیری یا تاریخ اشتباه LMP: باز هم، خطای اندازه‌گیری یا اشتباه بودن تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی شما، می‌تواند باعث این عدم تطابق شود.
• شکل سر جنین: برخی جنین‌ها به طور طبیعی سرهای کشیده‌تر و باریک‌تری دارند (وضعیتی به نام دولیکوسفالی). در این حالت، BPD یا پهنای سر کوچکتر است، اما محیط دور سر یا HC کاملاً نرمال است و این نشان می‌دهد که حجم کلی مغز و رشد آن طبیعی است.
• محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR): اگر bpd نامتناسب با سن جنین بوده و در کنار آن، سایر پارامترها مانند دور شکم (AC) نیز کوچک باشند، ممکن است نشانه‌ای از محدودیت رشد باشد. این یعنی جنین به دلایلی مانند مشکلات جفتی، به خوبی تغذیه نمی‌شود.
• موارد نادر: در موارد بسیار نادر، BPD بسیار کوچک می‌تواند با شرایطی به نام میکروسفالی مرتبط باشد که در آن رشد مغز کمتر از حد طبیعی است. باز هم تاکید می‌کنیم که این یک تشخیص بسیار نادر است و نیازمند بررسی‌های فوق تخصصی است.

می‌دانیم که مواجه شدن با این اصطلاحات چقدر می‌تواند نگران‌کننده باشد. هرگونه سوال یا ابهام در مورد گزارش سونوگرافی باید مستقیماً با پزشک در میان گذاشته شود و یک ویزیت آنلاین زنان می‌تواند راهی سریع و بدون استرس برای دریافت پاسخ‌های تخصصی و آرامش خاطر شما باشد.

اهمیت نسبت BPD به سایر اندازه‌گیری‌ها

مهم‌ترین درسی که باید از این مقاله بگیرید این است: پزشک متخصص هرگز، هرگز و هرگز یک عدد را به تنهایی قضاوت نمی‌کند. ارزش واقعی BPD زمانی مشخص می‌شود که در کنار سایر پارامترها تحلیل شود. به عنوان مثال، پزشک همیشه نسبت BPD به HC (محیط دور سر) را بررسی می‌کند. اگر BPD کوچک باشد اما HC نرمال باشد، به احتمال زیاد فقط با یک جنین با سر کشیده و باریک روبرو هستیم که کاملاً طبیعی است. همچنین نسبت HC به AC (دور شکم) نیز بررسی می‌شود تا از رشد متناسب سر و بدن اطمینان حاصل شود. پس به جای تمرکز وسواس‌گونه روی یک عدد، به تصویر کلی که پزشک برای شما ترسیم می‌کند، اعتماد کنید.

باورهای رایج و سوالات پرتکرار در مورد BPD

در مورد هر اصطلاح پزشکی، همیشه باورهای عامیانه و سوالات پرتکراری وجود دارد. در این بخش می‌خواهیم به چند مورد از رایج‌ترین آن‌ها در مورد BPD پاسخ دهیم.

آیا BPD با جنسیت جنین ارتباط دارد؟

یکی از پرتکرارترین سوالاتی که در فروم‌های مادران مطرح می‌شود، ارتباط bpd با جنسیت جنین است. باور عامیانه‌ای وجود دارد که می‌گوید اگر BPD بزرگ باشد، جنین پسر است و اگر کوچک باشد، دختر است. باید با قاطعیت بگوییم که این باور هیچ پایه و اساس علمی ندارد و یک افسانه کامل است. هیچ تحقیق معتبری وجود ندارد که نشان دهد بین اندازه قطر سر جنین و جنسیت او ارتباط معناداری وجود داشته باشد. اندازه سر به عوامل ژنتیکی و روند کلی رشد بستگی دارد، نه به پسر یا دختر بودن. تنها راه قطعی برای تعیین جنسیت، مشاهده اندام تناسلی در سونوگرافی (معمولاً پس از هفته ۱۶) یا تست‌های ژنتیکی است.

معنی BPD در سونوگرافی‌های مختلف

نقش و اهمیت BPD در طول بارداری تکامل می‌یابد:

• BPD در سونو ان تی (غربالگری اول): اگرچه معیار اصلی در این مرحله CRL است، اما گاهی اوقات رادیولوژیست bpd در سونو ان تی را نیز اندازه می‌گیرد تا به تایید سن بارداری کمک کند. در این مرحله، این عدد اهمیت تشخیصی چندانی ندارد.
• BPD در سونوگرافی آنومالی: اینجاست که BPD به اوج اهمیت خود می‌رسد. bpd در سونوگرافی آنومالی به عنوان یکی از چهار ستون اصلی بیومتری جنین، برای ارزیابی دقیق رشد، تخمین سن و بررسی ساختار نرمال سر به کار می‌رود.
• BPD در سونو رشد جنین (سه ماهه سوم): در این مرحله، BPD به همراه سایر پارامترها برای پایش منحنی رشد جنین استفاده می‌شود. پزشک با مقایسه این عدد با سونوگرافی‌های قبلی، مطمئن می‌شود که جنین با سرعت مناسبی در حال رشد است.

TCD به قطر مخچه جنین اشاره دارد و یکی از معیارهای مهم ارزیابی رشد مغزی اوست. اگر می‌خواهید بدانید TCD در سونوگرافی جنین چیست؟ و چه کاربردی دارد، مقاله‌ی ما را بخوانید.

کلام آخر ویمام

در پایان این راهنمای جامع، می‌خواهیم یک بار دیگر مهم‌ترین پیام را به شما منتقل کنیم: BPD تنها یک قطعه از پازل بزرگ، پیچیده و زیبای رشد جنین شماست. این عدد، ابزاری ارزشمند در دستان پزشک شما برای پایش مسیر سلامتی است و هرگز نباید به منبعی برای اضطراب و نگرانی شما تبدیل شود. به یاد داشته باشید که هر جنین، یک موجود منحصر به فرد با الگوی رشد خاص خود است.

کوچکترین انحرافات از میانگین‌ها در اکثر موارد کاملاً بی‌اهمیت هستند و در سونوگرافی‌های بعدی خود به خود اصلاح می‌شوند. به دانش و تخصص پزشک خود اعتماد کنید، سوالاتتان را بپرسید و از تماشای روند شگفت‌انگیز رشد دلبندتان در هر مرحله لذت ببرید. برای همراهی، پشتیبانی و پاسخ به سوالات شما در تمام لحظات این مسیر زیبا، تیم متخصص وی مام همیشه در کنار شماست.

تفاوت بین BPD و HC در سونوگرافی چیست؟

BPD (قطر بای‌پریتال) پهنای سر را از یک طرف به طرف دیگر اندازه‌گیری می‌کند، مانند قطر یک دایره. اما HC (محیط سر) اندازه کل دور سر را اندازه‌گیری می‌کند، مانند محیط یک دایره. این دو عدد با هم به پزشک کمک می‌کنند تا هم اندازه و هم شکل سر جنین را ارزیابی کند.

اگر BPD جنین من دو هفته جلوتر از سن بارداری باشد، آیا زایمان زودرس خواهم داشت؟

خیر، لزوماً اینطور نیست. بزرگ بودن یک پارامتر مانند BPD به تنهایی تاریخ زایمان شما را تغییر نمی‌دهد. تاریخ زایمان معمولاً بر اساس سونوگرافی سه ماهه اول و اولین روز آخرین قاعدگی تعیین می‌شود. BPD بزرگتر ممکن است صرفاً به معنای رشد بهتر جنین یا وراثت باشد.

آیا شکل سر جنین (مثلاً کشیده بودن) می‌تواند روی عدد BPD تاثیر بگذارد؟

بله، قطعاً. در جنین‌هایی که سر کشیده‌تر و باریک‌تری دارند (دولیکوسفال)، عدد BPD ممکن است کوچکتر از حد متوسط به نظر برسد. به همین دلیل پزشک همیشه BPD را در کنار HC (محیط دور سر) تفسیر می‌کند. در این موارد معمولاً HC کاملاً نرمال است.

حد نرمال BPD در سونوگرافی آنومالی (هفته ۱۸) چقدر است؟

بر اساس جداول استاندارد، میانگین اندازه BPD در هفته ۱۸ بارداری حدود ۴۲ میلی‌متر است. با این حال، هر مقداری در بازه نرمال (معمولاً بین صدک ۵ تا ۹۵) که توسط رادیولوژیست گزارش شود، طبیعی تلقی می‌شود.

آیا استرس مادر می‌تواند روی رشد سر جنین و عدد BPD تاثیر بگذارد؟

استرس شدید و مزمن مادر می‌تواند با تاثیر بر جریان خون جفت، به طور کلی بر روی رشد جنین (محدودیت رشد یا IUGR) تاثیر منفی بگذارد که این موضوع می‌تواند خود را در کوچکتر شدن تمام پارامترها، از جمله BPD، نشان دهد. بنابراین، مدیریت استرس در دوران بارداری برای سلامت کلی جنین بسیار مهم است.

منبع: vinmec , mamatafertility