کیست اندومتریال، که بیشتر با نام کیست شکلاتی شناخته می‌شود، یکی از مسائل نسبتاً شایع در حوزه سلامت زنان است و می‌تواند سوالات و نگرانی‌های زیادی را برای خانم‌ها ایجاد کند. در این مقاله جامع از وبسایت «وی مام»، قصد داریم به طور کامل به این پرسش که کیست اندومتریال چیست، چه علائمی دارد، چرا به وجود می‌آید و چگونه می‌توان با آن مقابله کرد، بپردازیم. هدف ما این است که با ارائه اطلاعات دقیق و به زبانی ساده، به شما در درک بهتر این عارضه و کاهش نگرانی‌های احتمالی کمک کنیم. آشنایی با جنبه‌های مختلف کیست اندومتریال، اولین گام برای مدیریت صحیح آن است.

کیست اندومتریال چیست؟ (کیست شکلاتی به زبان ساده)

کیست اندومتریال یا همان کیست شکلاتی، کیسه‌ای پر از مایع است که در داخل یا روی سطح تخمدان‌ها تشکیل می‌شود. دلیل نامگذاری آن به «شکلاتی» به خاطر ظاهر محتویات درون آن است؛ این مایع، خون قدیمی و تغییر یافته‌ای است که به دلیل تجمع در طول زمان، رنگی قهوه‌ای تیره و غلیظ، شبیه به شکلات آب شده، پیدا می‌کند. این کیست‌ها یکی از تظاهرات بیماری اندومتریوز هستند.

محل اصلی تشکیل این کیست‌ها، همانطور که از نامش پیداست، کیست اندومتریال در تخمدان است. گرچه با شیوع کمتر، ممکن است بافت اندومتریال در نقاط دیگری مانند سطح رحم  یا در سایر نواحی مثل کیست شکلاتی در لگن نیز دیده شود، اما کیست‌های شکلاتی به طور کلاسیک مختص تخمدان‌ها هستند.

خبر خوب این است که در اکثر موارد، کیست شکلاتی خوش خیم است و سرطانی محسوب نمی‌شود. با این حال، این به معنای بی‌اهمیت بودن آن نیست، چرا که می‌تواند علائم آزاردهنده و عوارضی را به همراه داشته باشد. اندازه کیست اندومتریا می‌تواند بسیار متغیر باشد، از چند میلی‌متر تا چندین سانتی‌متر. کیست‌های بزرگتر معمولاً علائم بیشتری ایجاد می‌کنند. این عارضه از مشکلات نسبتاً رایج کیست های شکلاتی در زنان، به خصوص در سنین باروری یعنی از دوران بلوغ تا یائسگی، به شمار می‌رود. درک اینکه کیست اندومتریال چیست و چگونه بر بدن تأثیر می‌گذارد، برای انتخاب بهترین مسیر درمانی مهم است.

کیست شکلاتی چگونه به وجود میاد؟

حالا که متوجه شدیم کیست اندومتریال چیست، این سوال پیش می‌آید که کیست شکلاتی چگونه به وجود میاد؟ علت اصلی و زمینه‌ساز تشکیل کیست‌های شکلاتی، بیماری اندومتریوز است. اندومتریوز وضعیتی است که در آن بافتی مشابه پوشش داخلی رحم، که اندومتر نام دارد، در خارج از حفره رحم رشد می‌کند. این بافت نابجا می‌تواند روی تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، سطح خارجی رحم، روده‌ها و سایر اندام‌های لگنی کاشته شود.

این بافت اندومتریال نابجا، همانند بافت طبیعی داخل رحم، به تغییرات هورمونی ماهانه پاسخ می‌دهد. یعنی در طول چرخه قاعدگی، ضخیم می‌شود و خونریزی می‌کند. اما برخلاف خون قاعدگی که از طریق واژن از بدن خارج می‌شود، این خون و بافت ریزش کرده در محل نابجا راهی برای خروج ندارد. تجمع این خون و بافت در طول زمان، به خصوص وقتی روی تخمدان اتفاق می‌افتد، منجر به تشکیل کیسه‌ای پر از خون قدیمی و تیره می‌شود که همان کیست اندومتریال یا کیست شکلاتی است.

هنوز به طور دقیق مشخص نیست که چرا برخی زنان به اندومتریوز و در نتیجه به کیست شکلاتی مبتلا می‌شوند، اما چندین نظریه در مورد عوامل ایجاد کیست اندومتریال و دلایل کیست شکلاتی مطرح شده است:

• قاعدگی رتروگراد یا برگشت به عقب: این شایع‌ترین نظریه است. بر اساس این تئوری، مقداری از خون قاعدگی حاوی سلول‌های اندومتر، به جای خروج از بدن، از طریق لوله‌های فالوپ به سمت عقب یعنی به داخل حفره لگن برمی‌گردد. این سلول‌ها می‌توانند روی سطح تخمدان‌ها یا سایر اندام‌های لگنی کاشته شده و رشد کنند.

• مشکلات سیستم ایمنی: ممکن است سیستم ایمنی بدن نتواند سلول‌های اندومتریال نابجا را شناسایی و از بین ببرد، در نتیجه این سلول‌ها فرصت رشد پیدا می‌کنند.

• عوامل ژنتیکی: به نظر می‌رسد اندومتریوز و کیست‌های شکلاتی در برخی خانواده‌ها شایع‌تر باشند، که نشان‌دهنده نقش احتمالی ژن‌ها است. اگر مادر یا خواهر شما مبتلا به اندومتریوز باشند، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر است.

• عوامل هورمونی: هورمون استروژن نقش مهمی در رشد بافت اندومتر دارد و به نظر می‌رسد در پیشرفت اندومتریوز نیز موثر باشد.

• گسترش از طریق عروق خونی یا لنفاوی: در موارد نادر، سلول‌های اندومتر ممکن است از طریق سیستم گردش خون یا لنف به نقاط دوردست بدن منتقل شوند.

درک این عوامل به ما کمک می‌کند تا بدانیم کیست شکلاتی چگونه به وجود میاد و چرا پیشگیری کامل از آن دشوار است.

کیست شکلاتی چه علائمی دارد؟

علائم کیست شکلاتی می‌تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. برخی خانم‌ها ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و کیست آن‌ها به طور اتفاقی طی یک سونوگرافی یا معاینه لگنی به دلایل دیگر کشف شود. اما در بسیاری از موارد، کیست شکلاتی می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. مهم‌ترین این نشانه‌ها عبارتند از:

• درد لگنی مزمن: این شایع‌ترین علامت است. درد می‌تواند مبهم یا تیز باشد و اغلب قبل و حین قاعدگی تشدید می‌شود، اما ممکن است در تمام طول ماه نیز ادامه داشته باشد. درد لگنی می‌تواند فعالیت‌های روزمره را مختل کند.

• قاعدگی دردناک (دیسمنوره): درد شدید و غیرمعمول در دوران قاعدگی که اغلب با مسکن‌های معمولی تسکین پیدا نمی‌کند. این درد ممکن است چند روز قبل از شروع قاعدگی آغاز شده و تا چند روز پس از پایان آن ادامه یابد.

• درد هنگام رابطه جنسی (دیسپارونی): درد عمیق در لگن حین یا پس از رابطه جنسی یکی از نشانه‌های مهم است که می‌تواند ناشی از وجود کیست شکلاتی و چسبندگی‌های ناشی از اندومتریوز باشد.

• خونریزی‌های غیرطبیعی و نامنظم: این شامل خونریزی شدید قاعدگی (منوراژی)، لکه بینی بین دوره‌های قاعدگی، یا دوره‌های قاعدگی نامنظم می‌شود.

• مشکلات گوارشی: برخی زنان علائم گوارشی مانند نفخ، یبوست، اسهال یا درد هنگام اجابت مزاج را تجربه می‌کنند، به خصوص در حوالی دوران قاعدگی. این علائم به دلیل نزدیکی بافت اندومتریال به روده‌ها ایجاد می‌شود.

• مشکلات ادراری: تکرر ادرار، احساس فوریت در ادرار کردن، یا درد هنگام دفع ادرار نیز ممکن است رخ دهد، به ویژه اگر بافت اندومتریال مثانه را درگیر کرده باشد.

• ناباروری: در برخی موارد، اولین نشانه‌ای که باعث مراجعه فرد به پزشک می‌شود، مشکل در باردار شدن است. کیست‌های شکلاتی و اندومتریوز می‌توانند با ایجاد اختلال در عملکرد تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ، منجر به ناباروری شوند.

---

به نقل از Webmd :

متن انگلیسی :

The most common sign of endometriosis is pain in your lower belly that doesn’t go away. It can get worse before and during your period. You may also have very heavy bleeding. Pain during sex is likely.

ترجمه فارسی:

شایع‌ترین نشانه اندومتریوز، درد در پایین شکم است که برطرف نمی‌شود. این درد ممکن است قبل و هنگام پریود شدیدتر شود. همچنین ممکن است خونریزی‌های بسیار سنگینی داشته باشید. احساس درد هنگام رابطه جنسی نیز محتمل است.

---

 

مهم است که بدانید شدت علائم همیشه با اندازه یا تعداد کیست‌ها ارتباط مستقیم ندارد. گاهی یک کیست کوچک می‌تواند درد زیادی ایجاد کند، در حالی که کیست‌های بزرگتر ممکن است علائم کمتری داشته باشند. اگر هر یک از این علائم کیست اندومتریال را تجربه می‌کنید، به خصوص اگر جدید هستند یا شدت گرفته‌اند، مراجعه به پزشک متخصص زنان برای بررسی دقیق ضروری است.

کیست شکلاتی چه عوارضی دارد و آیا کیست اندرومتریا خطرناک است؟

پس از آشنایی با علائم، این سوال مطرح می‌شود که کیست شکلاتی چه عوارضی دارد و آیا کیست اندرومتریا خطرناک است؟ پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی مانند اندازه کیست، شدت علائم، سلامت عمومی فرد و برنامه‌ریزی برای بارداری بستگی دارد.

کیست شکلاتی تخمدان و عوارض آن به خودی خود معمولاً تهدید کننده حیات نیستند، اما می‌توانند عوارض قابل توجهی ایجاد کنند که کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از مهم‌ترین عوارض کیست شکلاتی عبارتند از:

1. درد مزمن لگنی: همانطور که گفته شد، درد یکی از شایع‌ترین عوارض است که می‌تواند ناتوان‌کننده باشد.

2. ناباروری: اندومتریوز و کیست‌های شکلاتی یکی از علل شایع ناباروری در زنان هستند. این کیست‌ها می‌توانند بافت سالم تخمدان را تخریب کرده و ذخیره تخمدانی را کاهش دهند. همچنین التهاب و چسبندگی‌های ناشی از اندومتریوز می‌تواند عملکرد لوله‌های فالوپ و لانه گزینی جنین را مختل کند.

3. پارگی کیست: اگرچه نادر است، اما کیست شکلاتی می‌تواند پاره شود. پارگی کیست شکلاتی باعث آزاد شدن محتویات آن به داخل حفره لگن شده و منجر به درد شدید ناگهانی، تهوع، استفراغ و علائم التهاب صفاق (پریتونیت) می‌شود. این وضعیت یک اورژانس پزشکی محسوب شده و نیاز به اقدام فوری دارد.

4. پیچ‌خوردگی تخمدان (تورشن تخمدان): کیست‌های بزرگتر می‌توانند باعث شوند تخمدان به دور خود بچرخد و جریان خون آن قطع شود. این وضعیت نیز یک اورژانس پزشکی است که با درد بسیار شدید و ناگهانی همراه بوده و برای حفظ تخمدان نیاز به جراحی فوری دارد.

5. چسبندگی‌های لگنی: التهاب مزمن ناشی از اندومتریوز و کیست‌های شکلاتی می‌تواند منجر به ایجاد بافت اسکار و چسبندگی بین اندام‌های لگنی (مانند رحم، تخمدان‌ها، لوله‌ها، روده‌ها و مثانه) شود. این چسبندگی‌ها می‌توانند باعث درد، مشکلات گوارشی و ادراری و همچنین ناباروری شوند.

6. تأثیر بر عملکرد سایر ارگان‌ها: در موارد پیشرفته، اندومتریوز می‌تواند عملکرد روده‌ها یا مثانه را مختل کند.

بنابراین، در پاسخ به اینکه آیا کیست اندرومتریا خطرناک است؟ باید گفت که گرچه به ندرت سرطانی می‌شود، اما عوارض بالقوه آن مانند درد شدید، ناباروری، پارگی یا پیچ‌خوردگی می‌تواند جدی باشد و نیازمند توجه و مدیریت پزشکی است. پیگیری منظم و درمان مناسب می‌تواند به پیشگیری یا کنترل این عوارض کمک کند.

آیا کیست شکلاتی باعث سرطان می شود؟

یکی از نگرانی‌های رایج در مورد کیست‌های تخمدان، از جمله کیست شکلاتی، احتمال سرطانی بودن آن‌هاست. بنابراین، این سوال که آیا کیست شکلاتی باعث سرطان می شود؟ بسیار مهم است و باید با دقت به آن پاسخ داده شود.

در پاسخ باید بگوییم که کیست‌های اندومتریال یا شکلاتی به خودی خود ضایعاتی خوش‌خیم محسوب می‌شوند و سرطانی نیستند. ماهیت این کیست‌ها از بافت اندومتر (پوشش داخلی رحم) است که در جایی غیر از رحم رشد کرده و خونریزی‌های ماهانه آن در تخمدان جمع شده است.

با این حال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که زنان مبتلا به اندومتریوز ممکن است در آینده با افزایش جزئی و بسیار اندکی در ریسک ابتلا به برخی انواع خاص سرطان تخمدان مواجه باشند. این انواع شامل کارسینوم سلول شفاف (clear cell carcinoma) و کارسینوم اندومتریوئید (endometrioid carcinoma) تخمدان هستند.

بسیار مهم است که بر این نکته تاکید کنیم که:

• این افزایش ریسک بسیار پایین است. اکثریت قریب به اتفاق زنانی که کیست شکلاتی دارند، هرگز به سرطان تخمدان مبتلا نمی‌شوند.

• هنوز مشخص نیست که آیا خود اندومتریوز مستقیماً باعث سرطان می‌شود، یا عوامل زمینه‌ای مشترکی بین این دو بیماری وجود دارد. تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.

• داشتن کیست شکلاتی به معنای ابتلای قطعی به سرطان در آینده نیست.

با وجود این ریسک پایین، اهمیت پیگیری‌های منظم پزشکی و انجام معاینات دوره‌ای برای زنانی که سابقه اندومتریوز یا کیست شکلاتی دارند، دوچندان می‌شود. پزشک شما ممکن است سونوگرافی‌های منظم را برای بررسی اندازه و ظاهر کیست‌ها توصیه کند. هرگونه تغییر مشکوک باید به دقت بررسی شود.

پس، در حالی که پاسخ به سوال «آیا کیست شکلاتی باعث سرطان می شود؟» عمدتاً «خیر» است، آگاهی از این ارتباط بسیار جزئی و لزوم پیگیری‌های منظم، رویکردی منطقی و محتاطانه است.

کیست شکلاتی مانع بارداری میشود؟ و کیا با کیست شکلاتی باردار شدن؟

یکی از دغدغه‌های اصلی زنانی که با تشخیص کیست شکلاتی مواجه می‌شوند، تاثیر آن بر قدرت باروری است. این سوال که آیا کیست شکلاتی مانع بارداری میشود؟ بسیار پرتکرار است.

باید گفت که کیست‌های شکلاتی و بیماری زمینه‌ای آن یعنی اندومتریوز، می‌توانند بر قدرت باروری تاثیر منفی بگذارند و یکی از دلایل شناخته شده ناباروری در زنان محسوب می‌شوند. مکانیسم‌های مختلفی برای این تاثیر وجود دارد:

• آسیب به بافت تخمدان: رشد کیست شکلاتی در داخل تخمدان می‌تواند بافت سالم تخمدان را تحت فشار قرار داده و به آن آسیب برساند. این امر ممکن است منجر به کاهش تعداد و کیفیت تخمک‌ها (کاهش ذخیره تخمدانی) شود.

• ایجاد التهاب مزمن در لگن: اندومتریوز یک وضعیت التهابی است. التهاب مزمن در محیط لگن می‌تواند بر عملکرد تخمک‌گذاری، حرکت اسپرم، لقاح و لانه گزینی جنین تاثیر منفی بگذارد.

• ایجاد چسبندگی: همانطور که قبلا اشاره شد، اندومتریوز می‌تواند باعث ایجاد چسبندگی در اطراف لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها شود. این چسبندگی‌ها می‌توانند مسیر عبور تخمک از تخمدان به لوله فالوپ را مسدود کرده یا حرکت اسپرم را مختل کنند.

• تغییرات در محیط لگنی: اندومتریوز می‌تواند محیط شیمیایی و ایمونولوژیک لگن را به گونه‌ای تغییر دهد که برای باروری نامناسب باشد.

با وجود تمام این موارد، خبر خوب این است که ابتلا به کیست شکلاتی به معنای ناباروری قطعی نیست. بسیاری از زنان می‌پرسند کیا با کیست شکلاتی باردار شدن؟ و پاسخ این است که تعداد زیادی از زنان مبتلا به کیست شکلاتی، به خصوص با درمان‌های مناسب و به موقع، موفق به بارداری شده‌اند. برخی حتی ممکن است بدون درمان خاصی و به صورت طبیعی باردار شوند، به ویژه اگر کیست کوچک باشد و اندومتریوز در مراحل اولیه باشد. کیست شکلاتی تخمدان و بارداری یک موضوع پیچیده است که به شرایط فردی بستگی دارد.

در مواردی که بارداری به طور طبیعی اتفاق نمی‌افتد، روش‌های درمان ناباروری ناشی از کیست شکلاتی و اندومتریوز می‌تواند کمک‌کننده باشد. این روش‌ها شامل درمان‌های دارویی برای کنترل اندومتریوز، جراحی لاپاروسکوپی برای برداشتن کیست‌ها و چسبندگی‌ها، و روش‌های کمک باروری مانند تلقیح داخل رحمی (IUI) یا لقاح آزمایشگاهی (IVF) است. IVF اغلب در موارد شدید اندومتریوز یا پس از شکست سایر درمان‌ها، موفقیت‌آمیز است.

بنابراین، اگرچه کیست شکلاتی مانع بارداری میشود در برخی موارد، اما ناامید نشوید. مشاوره با یک متخصص زنان و زایمان و در صورت نیاز، یک متخصص ناباروری، برای ارزیابی دقیق شرایط شما و برنامه‌ریزی بهترین مسیر درمانی برای رسیدن به هدف بارداری، بسیار مهم است.

کیست شکلاتی در دختران مجرد

گرچه اندومتریوز و کیست‌های شکلاتی بیشتر در زنان سنین باروری تشخیص داده می‌شوند، اما کیست شکلاتی در دختران مجرد و نوجوانان نیز ممکن است رخ دهد، حتی گاهی از اولین دوره‌های قاعدگی. تشخیص و مدیریت این عارضه در این گروه سنی ملاحظات خاص خود را دارد.

علائمی که دختران مجرد تجربه می‌کنند، می‌تواند مشابه زنان بزرگسال باشد، از جمله درد شدید قاعدگی، درد مزمن لگنی، و گاهی مشکلات گوارشی یا ادراری. با این حال، به دلیل ملاحظات فرهنگی و اجتماعی، ممکن است این دختران دیرتر به پزشک مراجعه کنند یا علائم آن‌ها به عنوان درد طبیعی قاعدگی نادیده گرفته شود.

چند نکته مهم در مورد کیست شکلاتی در دختران مجرد وجود دارد:

• تشخیص: تشخیص ممکن است کمی چالش‌برانگیزتر باشد، زیرا معاینه لگنی داخلی در دختران باکره معمولاً انجام نمی‌شود. سونوگرافی شکمی یا در صورت لزوم MRI می‌تواند به تشخیص کمک کند.

• حفظ قدرت باروری آینده: یکی از اهداف اصلی درمان در این گروه سنی، حفظ حداکثری عملکرد تخمدان و قدرت باروری برای آینده است. به همین دلیل، رویکردهای درمانی اغلب محافظه‌کارانه‌تر هستند.

• ملاحظات روانی و اجتماعی: درد مزمن و نگرانی در مورد سلامت باروری می‌تواند تاثیرات روانی قابل توجهی بر دختران جوان داشته باشد. حمایت خانواده و مشاوره مناسب در این زمینه بسیار مهم است.

• رویکرد درمانی: درمان کیست شکلاتی در نوجوانان و دختران مجرد معمولاً با هدف کنترل درد و مهار رشد کیست انجام می‌شود. داروهای ضد درد غیراستروئیدی (NSAIDs) و درمان‌های هورمونی مانند قرص‌های ضدبارداری ترکیبی (با دوز پایین استروژن) یا پروژستین‌ها اغلب اولین خط درمان هستند. این داروها می‌توانند به کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کنند.

• جراحی: جراحی (معمولاً لاپاروسکوپی) تنها در مواردی که درد با درمان دارویی کنترل نمی‌شود، کیست بسیار بزرگ است یا عوارضی مانند پیچ‌خوردگی تخمدان ایجاد شده باشد، در نظر گرفته می‌شود. در طول جراحی، تلاش می‌شود تا حد امکان بافت سالم تخمدان حفظ شود.

تشخیص زودهنگام کیست شکلاتی در دختران مجرد و مدیریت مناسب آن می‌تواند به کاهش عوارض طولانی مدت و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک کند. والدین و خود دختران باید نسبت به علائم هشداردهنده آگاه باشند و در صورت لزوم به پزشک متخصص مراجعه کنند.

چگونه کیست شکلاتی را از بین ببریم؟ |آیا کیست آندرومتریا درمان دارد؟

حال که با ماهیت، علل و علائم این عارضه آشنا شدیم، به این سوال کلیدی می‌رسیم که چگونه کیست شکلاتی را از بین ببریم؟ قبل از پرداختن به گزینه‌های درمانی، ابتدا باید به روش‌های تشخیص آن اشاره کنیم.

تشخیص کیست اندومتریال چیست و وجود آن، معمولاً با ترکیبی از موارد زیر صورت می‌گیرد:

1. شرح حال پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک در مورد علائم شما، سابقه پزشکی و خانوادگی سوال خواهد کرد. معاینه لگنی نیز ممکن است انجام شود تا حساسیت یا توده‌های احتمالی در ناحیه تخمدان‌ها بررسی شود.

2. سونوگرافی: این روش اصلی‌ترین و در دسترس‌ترین ابزار تشخیصی است. کیست شکلاتی در سونوگرافی ظاهر مشخصی دارد که به آن “نمای شیشه مات” (ground-glass appearance) می‌گویند. این نما به دلیل وجود خون قدیمی و هموژن در داخل کیست است. سونوگرافی می‌تواند اندازه و محل کیست را نیز مشخص کند.

3. ام آر آی (MRI): در برخی موارد، به ویژه اگر تشخیص با سونوگرافی قطعی نباشد یا نیاز به بررسی دقیق‌تر وسعت اندومتریوز در لگن باشد، ممکن است MRI درخواست شود.

4. آزمایش خون CA-125: این آزمایش یک تومور مارکر است که گاهی در زنان مبتلا به اندومتریوز و کیست شکلاتی افزایش می‌یابد. با این حال، CA-125 اختصاصی نیست و در شرایط دیگری مانند بارداری، عفونت لگنی، یا سایر انواع کیست‌ها و حتی برخی سرطان‌ها نیز می‌تواند بالا برود. بنابراین، به تنهایی برای تشخیص کافی نیست اما می‌تواند در کنار سایر یافته‌ها مفید باشد.

پس از تشخیص قطعی، این سوال مطرح می‌شود که کیست شکلاتی درمان دارد؟ در پاسخ باید گفت بله ولی انتخاب بهترین روش درمان کیست های شکلاتی به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:

• سن بیمار

• شدت علائم (به خصوص درد)

• اندازه و تعداد کیست‌ها

• تمایل به بارداری در حال حاضر یا آینده

• سابقه درمان‌های قبلی

گزینه‌های درمانی را می‌توان به طور کلی به تحت نظر گرفتن بدون اقدام خاصی، درمان‌های دارویی و درمان‌های جراحی تقسیم کرد. در ادامه به تفصیل به این روش‌ها می‌پردازیم.

درمان‌های پزشکی کیست شکلاتی

پس از تشخیص، پزشک با توجه به شرایط شما، یکی یا ترکیبی از روش‌های درمانی زیر را پیشنهاد خواهد داد. هدف اصلی از درمان، کاهش درد، کنترل رشد کیست، حفظ یا بهبود قدرت باروری، و جلوگیری از عود بیماری است.

1. درمان انتظاری (تحت نظر گرفتن): اگر کیست شکلاتی کوچک باشد (معمولاً کمتر از ۳-۴ سانتی‌متر)، علائم خاصی ایجاد نکند و فرد قصد بارداری فوری نداشته باشد، پزشک ممکن است رویکرد “تحت نظر گرفتن فعال” را پیشنهاد دهد. این به معنای انجام سونوگرافی‌های دوره‌ای (مثلاً هر ۶ تا ۱۲ ماه) برای بررسی تغییرات احتمالی در اندازه کیست است. این رویکرد به خصوص برای زنانی که به یائسگی نزدیک می‌شوند مناسب است، زیرا پس از یائسگی فعالیت اندومتریوز معمولاً کاهش می‌یابد.

2. دارو درمانی کیست اندومتریال:

   • داروهای ضد درد غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند به تسکین درد خفیف تا متوسط ناشی از کیست شکلاتی کمک کنند. این داروها خود کیست را درمان نمی‌کنند، بلکه علائم آن را کاهش می‌دهند.

   • درمان‌های هورمونی: هدف اصلی درمان‌های هورمونی، سرکوب فعالیت بافت اندومتریال و جلوگیری از رشد بیشتر کیست و کاهش درد است. این داروها معمولاً کیست را از بین نمی‌برند، اما می‌توانند آن را کوچک کرده یا رشدش را متوقف کنند. انواع داروهای هورمونی عبارتند از:

     • قرص‌های ضدبارداری ترکیبی (OCPs): این قرص‌ها با کاهش تولید هورمون‌های تحریک‌کننده تخمدان، باعث کاهش رشد بافت اندومتر و در نتیجه کاهش درد و خونریزی می‌شوند. اغلب به صورت مداوم (بدون هفته استراحت) تجویز می‌شوند تا از قاعدگی جلوگیری شود.

     • پروژستین‌ها: این داروها به شکل قرص، آمپول، یا آی‌یودی‌های حاوی پروژستین (مانند میرنا) در دسترس هستند. پروژستین‌ها با نازک کردن پوشش اندومتر و جلوگیری از تخمک‌گذاری، به کنترل اندومتریوز کمک می‌کنند.

     • آگونیست‌ها و آنتاگونیست‌های GnRH (هورمون آزادکننده گنادوتروپین): این داروها با ایجاد یک حالت یائسگی موقت و کاذب، سطح استروژن را به شدت کاهش می‌دهند و باعث کوچک شدن بافت اندومتریال و کیست‌ها می‌شوند. به دلیل عوارض جانبی ناشی از کمبود استروژن (مانند گرگرفتگی و پوکی استخوان)، معمولاً برای دوره‌های کوتاه مدت (مثلاً ۳ تا ۶ ماه) و گاهی همراه با “درمان کمکی” (add-back therapy) با دوز پایین استروژن و پروژسترون برای کاهش عوارض تجویز می‌شوند.

     • مهارکننده‌های آروماتاز: این داروها تولید استروژن را در بدن مهار می‌کنند و گاهی در موارد مقاوم به درمان‌های دیگر استفاده می‌شوند.

3. عمل کیست شکلاتی (جراحی): جراحی معمولاً در موارد زیر در نظر گرفته می‌شود:

   • درد شدید و مقاوم به درمان‌های دارویی

   • کیست‌های بزرگ (معمولاً بزرگتر از ۴-۵ سانتی‌متر)

   • رشد سریع کیست

   • مشکوک بودن به بدخیمی (که در کیست‌های شکلاتی بسیار نادر است)

   • ناباروری (برای برداشتن کیست و بهبود شانس بارداری طبیعی یا موفقیت IVF)

   • پارگی یا پیچ‌خوردگی کیست (به عنوان جراحی اورژانسی)

   عمل کیست شکلاتی با لاپاروسکوپی روش جراحی استاندارد طلایی و کم تهاجمی است. در این روش، جراح از طریق چند برش کوچک روی شکم، یک دوربین (لاپاروسکوپ) و ابزارهای جراحی ظریف را وارد کرده و کیست را با دقت از بافت سالم تخمدان جدا و خارج می‌کند . مزایای لاپاروسکوپی شامل درد کمتر پس از عمل، دوره نقاهت کوتاه‌تر، و جای زخم کوچکتر است. در موارد نادر یا کیست‌های بسیار بزرگ و پیچیده، ممکن است نیاز به جراحی باز (لاپاراتومی) باشد. هدف از جراحی، برداشتن کامل دیواره کیست برای جلوگیری از عود آن است.

انتخاب روش درمانی باید با مشورت دقیق با پزشک و با در نظر گرفتن تمام جوانب صورت گیرد.

درمان خانگی کیست شکلاتی 

بسیاری از خانم‌ها به دنبال روش‌هایی برای درمان خانگی کیست شکلاتی هستند تا بتوانند علائم خود را بهتر مدیریت کرده و کیفیت زندگی‌شان را بهبود بخشند. مهم است که تاکید کنیم این روش‌ها معمولاً جایگزین درمان‌های پزشکی نیستند، بلکه می‌توانند به عنوان مکمل و برای تسکین علائم به کار روند.

برخی از راهکارهای حمایتی که ممکن است مفید باشند عبارتند از:

• استفاده از گرما: قرار دادن کیسه آب گرم یا پد گرم‌کننده روی شکم و کمر می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش دردهای لگنی کمک کند. یک حمام آب گرم نیز می‌تواند تسکین‌دهنده باشد.

• ورزش منظم و ملایم: فعالیت بدنی منظم، مانند پیاده‌روی، یوگا، یا شنا، می‌تواند به بهبود گردش خون، کاهش استرس و ترشح اندورفین (مسکن طبیعی بدن) کمک کند. با این حال، از ورزش‌های سنگین که ممکن است درد را تشدید کنند، باید پرهیز کرد.

• تکنیک‌های مدیریت استرس: استرس می‌تواند علائم اندومتریوز را تشدید کند. تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا، یا تای‌چی می‌توانند به کاهش سطح استرس و بهبود وضعیت روحی کمک کنند.

• تغییرات در رژیم غذایی: اگرچه رژیم غذایی خاصی برای درمان قطعی کیست شکلاتی وجود ندارد، اما برخی تغییرات ممکن است به کاهش التهاب و بهبود علائم کمک کنند:

  • افزایش مصرف مواد غذایی ضدالتهاب: مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه (به خصوص سبزیجات برگ سبز)، ماهی‌های چرب (سرشار از امگا-۳ مانند سالمون و ساردین)، آجیل و دانه‌ها.

  • کاهش مصرف مواد غذایی التهاب‌زا: مانند گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده، چربی‌های اشباع و ترانس، شکر و کافئین زیاد.

  • افزایش مصرف فیبر: برای کمک به تنظیم عملکرد روده و دفع استروژن اضافی.

• طب سوزنی و ماساژ درمانی: برخی افراد از این روش‌ها برای کاهش درد و بهبود آرامش بهره می‌برند.

گاهی در باورهای عمومی از برخی مواد به عنوان قاتل کیست شکلاتی یاد می‌شود. باید بسیار مراقب اینگونه ادعاها بود.

درمان کیست شکلاتی با طب سنتی 

درمان کیست شکلاتی با طب سنتی یکی از موضوعاتی است که مورد توجه برخی از بیماران قرار می‌گیرد. طب سنتی ایرانی و سایر مکاتب طب سنتی، دیدگاه‌های خاص خود را در مورد بیماری‌های زنان و از جمله اندومتریوز و کیست‌های ناشی از آن دارند.

در طب سنتی، معمولاً بیماری‌ها از منظر عدم تعادل در اخلاط چهارگانه (سودا، صفرا، بلغم، دم) یا سردی و گرمی مزاج بررسی می‌شوند. بر این اساس، درمان‌ها نیز با هدف اصلاح مزاج و بازگرداندن تعادل به بدن طراحی می‌شوند. در مورد اندومتریوز و کیست‌های شکلاتی، ممکن است تشخیص بر غلبه سردی و تری یا تجمع مواد زائد در ناحیه رحم و تخمدان‌ها گذاشته شود.

روش‌های پیشنهادی در درمان کیست شکلاتی با طب سنتی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• اصلاح رژیم غذایی: پرهیز از غذاهایی که طبع سرد و مرطوب دارند (مانند لبنیات، ترشیجات، غذاهای کنسروی) و مصرف بیشتر غذاهای با طبع گرم و خشک.

• استفاده از گیاهان دارویی: برخی گیاهان دارویی برای کیست شکلاتی و مشکلات مرتبط با اندومتریوز در طب سنتی توصیه می‌شوند. از جمله این گیاهان می‌توان به رازیانه (برای تنظیم هورمون‌ها و کاهش التهاب)، بومادران (به عنوان ضد اسپاسم و ضد التهاب)، پنج انگشت (Vitex agnus-castus، برای تعادل هورمونی)، و زنجبیل و دارچین (به عنوان گرم‌کننده و ضد التهاب) اشاره کرد. این گیاهان ممکن است به صورت دمنوش، عرقیجات یا ترکیبات دارویی تجویز شوند.

• بادکش درمانی و روغن مالی: بادکش گرم و خشک ناحیه شکم و کمر و همچنین روغن مالی با روغن‌های گرم مانند روغن سیاهدانه یا زیتون برای بهبود گردش خون و کاهش درد ممکن است توصیه شود.

• حجامت: در برخی موارد، حجامت عام یا حجامت موضعی با هدف دفع مواد زائد و کاهش التهاب ممکن است انجام شود.

بسیاری از این روش‌ها ممکن است به تسکین علائم کمک کنند، اما نباید به عنوان جایگزین درمان‌های پزشکی رایج در نظر گرفته شوند. هرگونه استفاده از این روش‌ها باید حتماً با مشورت پزشک متخصص زنان و همچنین یک متخصص طب سنتی معتبر و آگاه صورت گیرد تا از تداخلات دارویی احتمالی و عوارض ناخواسته جلوگیری شود.

درمان کیست شکلاتی با طب سوزنی |آیا می‌تواند موثر باشد؟

درمان کیست شکلاتی با طب سوزنی یکی دیگر از رویکردهای طب مکمل است که برخی افراد برای مدیریت علائم خود به آن روی می‌آورند. طب سوزنی یک روش درمانی باستانی چینی است که بر اساس فرو کردن سوزن‌های بسیار نازک در نقاط خاصی از بدن برای تحریک جریان انرژی و بازگرداندن تعادل به بدن استوار است.

در مورد تاثیر طب سوزنی برای درد اندومتریوز و کیست‌های شکلاتی، برخی مطالعات و تجربیات فردی نتایج امیدوارکننده‌ای را نشان داده‌اند. گفته می‌شود که طب سوزنی ممکن است از طریق مکانیسم‌های زیر به بهبود علائم کمک کند:

• کاهش درد: طب سوزنی می‌تواند با تحریک ترشح اندورفین‌ها (مسکن‌های طبیعی بدن) و سروتونین، به کاهش درک درد کمک کند. همچنین ممکن است بر مسیرهای عصبی انتقال درد تاثیر بگذارد.

• کاهش التهاب: برخی تحقیقات نشان می‌دهند که طب سوزنی می‌تواند با تعدیل پاسخ‌های ایمنی و کاهش سطح برخی از سیتوکین‌های التهابی، به کاهش التهاب در ناحیه لگن کمک کند.

• تنظیم هورمون‌ها: ادعا می‌شود که طب سوزنی می‌تواند بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان تاثیر گذاشته و به تنظیم سطح هورمون‌ها کمک کند، اگرچه شواهد علمی در این زمینه هنوز قطعی نیست.

• بهبود جریان خون: تحریک نقاط طب سوزنی ممکن است به بهبود جریان خون در ناحیه لگن و تخمدان‌ها کمک کند که می‌تواند به تغذیه بهتر بافت‌ها و دفع مواد زائد کمک نماید.

• کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی: طب سوزنی اغلب اثر آرام‌بخش دارد و می‌تواند به کاهش استرس، بهبود خواب و در نتیجه بهبود کیفیت کلی زندگی بیماران کمک کند.

اگرچه برخی مطالعات و تجربیات فردی به اثرات مثبت طب سوزنی در کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اندومتریوز اشاره کرده‌اند، اما تحقیقات علمی جامع و قطعی برای اثبات تاثیر مستقیم آن بر از بین بردن خود کیست شکلاتی محدود است و نباید به عنوان جایگزین درمان‌های اصلی پزشکی در نظر گرفته شود.

فرق کیست شکلاتی با اندرومتریوز چیست؟

اغلب این دو اصطلاح یعنی “کیست شکلاتی” و “اندومتریوز” به جای یکدیگر استفاده می‌شوند یا باعث سردرگمی می‌شوند. بنابراین، مهم است که فرق کیست شکلاتی با اندرومتریوز را به خوبی درک کنیم.

اندومتریوز نام یک بیماری مزمن است که در آن بافتی مشابه پوشش داخلی رحم (اندومتر)، در خارج از حفره رحم رشد می‌کند. این بافت نابجا می‌تواند در نقاط مختلفی از حفره لگن مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، سطح خارجی رحم، لیگامان‌های نگهدارنده رحم، روده، مثانه و حتی در موارد نادر در نقاط دورتر مانند ریه‌ها یا دیافراگم یافت شود.

کیست شکلاتی (اندومتریوما) یکی از تظاهرات بیماری اندومتریوز است. به عبارت دیگر، کیست شکلاتی زمانی به وجود می‌آید که بافت اندومتریال نابجا روی سطح یا داخل تخمدان کاشته شده و در آنجا رشد کند. خونریزی‌های ماهانه این بافت نابجا در داخل تخمدان تجمع یافته و چون راهی برای خروج ندارد، به مرور زمان به یک کیست پر از خون قدیمی و تیره (شبیه شکلات) تبدیل می‌شود.

بنابراین، ارتباط کیست شکلاتی و اندومتریوز بسیار نزدیک است:

• هر کیست شکلاتی نشانه‌ای از وجود بیماری اندومتریوز در فرد است. یعنی اگر فردی کیست شکلاتی داشته باشد، قطعاً به اندومتریوز مبتلاست.

• اما، هر فرد مبتلا به اندومتریوز لزوماً کیست شکلاتی ندارد. اندومتریوز می‌تواند به اشکال دیگری نیز تظاهر کند، مانند ضایعات سطحی روی صفاق (پوشش داخلی شکم و لگن)، ضایعات عمقی که به بافت‌های زیرین نفوذ کرده‌اند، یا چسبندگی‌های لگنی، بدون اینکه الزاماً کیست شکلاتی در تخمدان‌ها وجود داشته باشد.

فرق کیست شکلاتی با هموراژیک چیست؟

یکی دیگر از مواردی که گاهی در سونوگرافی ممکن است با کیست شکلاتی اشتباه گرفته شود یا نیاز به تشخیص افتراقی داشته باشد، کیست هموراژیک تخمدان است. دانستن فرق کیست شکلاتی با هموراژیک برای تشخیص صحیح و انتخاب درمان مناسب مهم است.

کیست هموراژیک تخمدان یک کیست عملکردی است که دچار خونریزی داخلی شده است. کیست‌های عملکردی، کیست‌های خوش‌خیمی هستند که در طی چرخه طبیعی تخمک‌گذاری ایجاد می‌شوند، مانند کیست فولیکولی (که حاوی تخمک در حال رشد است) یا کیست جسم زرد (که پس از تخمک‌گذاری تشکیل می‌شود). گاهی اوقات، رگ‌های خونی کوچک در دیواره این کیست‌ها پاره شده و خون به داخل کیست نشت می‌کند و کیست هموراژیک را ایجاد می‌کند.

در مقابل، همانطور که گفتیم، کیست شکلاتی ناشی از رشد بافت اندومتر در تخمدان و تجمع خون قاعدگی قدیمی در آن است.

مهم‌ترین تفاوت‌ها برای تشخیص کیست هموراژیک از اندومتریوما که اغلب با سونوگرافی مشخص می‌شوند، عبارتند از:

• محتویات داخلی:

  • کیست شکلاتی: معمولاً محتویات هموژن و یکنواخت با اکوی پایین و منتشر دارد که به آن نمای “شیشه مات” (ground-glass) می‌گویند. ممکن است حاوی نقاط اکوژن ریز (کلسیفیکاسیون) باشد. دیواره آن معمولاً صاف است.

  • کیست هموراژیک: ظاهر متغیرتری دارد. در مراحل اولیه ممکن است اکوژن به نظر برسد (به دلیل لخته خون تازه). با گذشت زمان و تجزیه لخته، ممکن است نمای توری شکل (reticular pattern) یا نمای مایع با سطوح جداکننده (fluid-fluid levels) یا لخته در حال جمع شدن (retracting clot) در آن دیده شود. دیواره آن نیز معمولاً نازک و صاف است.

• سیر بالینی و تغییرات در طول زمان:

  • کیست شکلاتی: معمولاً پایدار است یا به آرامی رشد می‌کند و به طور خود به خود از بین نمی‌رود.

  • کیست هموراژیک: اغلب طی چند هفته تا چند ماه (معمولاً ۱ تا ۳ چرخه قاعدگی) به طور خود به خود کوچک شده و جذب می‌شود. پیگیری با سونوگرافی می‌تواند این روند را نشان دهد.

• ارتباط با اندومتریوز: کیست شکلاتی همیشه با اندومتریوز همراه است، در حالی که کیست هموراژیک ارتباطی با اندومتریوز ندارد و یک پدیده فیزیولوژیک (عملکردی) است.

• علائم: هر دو می‌توانند باعث درد شوند، اما درد کیست هموراژیک اغلب ناگهانی‌تر شروع می‌شود (به خصوص اگر خونریزی حاد باشد).

در برخی موارد، تشخیص قطعی تنها با سونوگرافی دشوار است و ممکن است نیاز به پیگیری با سونوگرافی‌های مکرر یا در موارد نادر، MRI باشد. متخصص رادیولوژی و پزشک زنان با توجه به مجموع یافته‌ها می‌توانند به تشخیص صحیح برسند.

کیست شکلاتی چگونه از بین می رود؟

سوال مهم دیگری که برای بسیاری از بیماران مطرح است، این است که کیست شکلاتی چگونه از بین می رود؟ آیا امیدی به بهبودی خود به خودی هست یا حتماً نیاز به مداخله پزشکی دارد؟

برخلاف برخی از کیست‌های ساده و عملکردی تخمدان (مانند کیست فولیکولی یا کیست جسم زرد) که اغلب طی چند هفته تا چند ماه خود به خود جذب شده و از بین می‌روند، کیست‌های شکلاتی (اندومتریوما) معمولاً به طور خود به خود خوب نمی‌شوند یا از بین نمی‌روند. این به دلیل ماهیت آن‌هاست که از بافت اندومتریال فعال تشکیل شده‌اند و تحت تاثیر هورمون‌های چرخه قاعدگی قرار دارند.

در موارد بسیار نادر و برای کیست‌های خیلی کوچک (کمتر از ۱-۲ سانتی‌متر)، ممکن است کیست بدون تغییر باقی بماند یا حتی به ظاهر کوچک شود، اما از بین رفتن کامل آن بدون درمان، پدیده‌ای شایع نیست.

پس، کیست شکلاتی چگونه از بین می رود؟ عمدتاً از طریق یکی از روش‌های زیر:

1. درمان‌های دارویی (هورمونی): همانطور که قبلاً اشاره شد، داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضدبارداری، پروژستین‌ها، یا آگونیست‌های GnRH می‌توانند رشد کیست را متوقف کرده، آن را کوچک کنند و علائم را کاهش دهند. این داروها معمولاً کیست را به طور کامل “ریشه‌کن” نمی‌کنند، اما می‌توانند آن را غیرفعال و تحت کنترل نگه دارند. پس از قطع دارو، احتمال رشد مجدد کیست وجود دارد.

2. جراحی (لاپاروسکوپی): جراحی، به ویژه سیستکتومی لاپاروسکوپیک (برداشتن کیست با حفظ تخمدان)، روشی است که می‌تواند کیست شکلاتی را به طور فیزیکی از بین ببرد. هدف از جراحی، برداشتن کامل دیواره کیست است تا احتمال عود آن به حداقل برسد. با این حال، حتی پس از جراحی موفقیت‌آمیز نیز احتمال عود اندومتریوز و کیست شکلاتی در آینده وجود دارد، به خصوص اگر بیماری زمینه‌ای (اندومتریوز) کنترل نشود.

3. یائسگی: پس از یائسگی، سطح هورمون استروژن به طور طبیعی کاهش می‌یابد. از آنجایی که رشد بافت اندومتریال به استروژن وابسته است، فعالیت اندومتریوز و کیست‌های شکلاتی معمولاً پس از یائسگی فروکش کرده و کیست‌ها ممکن است کوچک شوند یا علائم از بین بروند.

جمع بندی

در این مقاله جامع از وبسایت «وی مام»، تلاش کردیم تا به طور کامل و به زبانی ساده به این سوال که کیست اندومتریال چیست، پاسخ دهیم و جنبه‌های مختلف آن، از جمله علل، علائم، عوارض، و روش‌های تشخیصی و درمانی کیست شکلاتی را بررسی کنیم. دانستیم که این کیست‌ها، که تظاهری از بیماری اندومتریوز در تخمدان‌ها هستند، می‌توانند چالش‌هایی را برای سلامت زنان ایجاد کنند، اما با آگاهی، تشخیص زودهنگام و انتخاب درمان موثر، می‌توان علائم را کنترل کرده، کیفیت زندگی را بهبود بخشید و در صورت تمایل به بارداری، شانس موفقیت را افزایش داد.

به یاد داشته باشید که هر فردی منحصر به فرد است و تجربه او با کیست شکلاتی ممکن است متفاوت باشد. مهم‌ترین گام، مشورت با پزشک متخصص زنان در صورت داشتن هرگونه علامت یا نگرانی است. پزشک می‌تواند با ارزیابی دقیق شرایط شما، بهترین مسیر تشخیصی و درمانی را پیشنهاد دهد. امیدواریم اطلاعات ارائه شده در این مقاله از «وی مام» برای شما مفید بوده باشد و به شما در درک بهتر این موضوع کمک کرده باشد.

سوالات متداول

کیست شکلاتی باعث ناباروری میشود؟
پاسخ: بله، کیست شکلاتی می‌تواند با آسیب به تخمدان‌ها، ایجاد چسبندگی یا التهاب، بر قدرت باروری تاثیر منفی بگذارد و یکی از دلایل ناباروری در زنان باشد. البته بسیاری از زنان با وجود آن باردار می‌شوند.

کیست شکلاتی باعث لکه بینی میشود؟
پاسخ: بله، یکی از علائم احتمالی کیست شکلاتی، لکه بینی یا خونریزی نامنظم بین دوره‌های قاعدگی است. این موضوع به دلیل تاثیرات هورمونی و التهابی ناشی از اندومتریوز می‌تواند رخ دهد.

ایا کیست شکلاتی همان اندرومتریوز است؟
پاسخ: کیست شکلاتی (اندومتریوما) نوعی از تظاهرات بیماری اندومتریوز است که در تخمدان ایجاد می‌شود. پس بله، ارتباط مستقیمی دارند؛ کیست شکلاتی نشانه‌ای از وجود اندومتریوز در فرد است.

آیا کیست شکلاتی خود به خود خوب میشه؟
پاسخ: خیر، کیست‌های شکلاتی معمولاً خود به خود از بین نمی‌روند و نیاز به پیگیری یا درمان پزشکی دارند. در موارد بسیار نادر، کیست‌های خیلی کوچک ممکن است بدون تغییر باقی بمانند.

بعد از عمل کیست شکلاتی چقدر استراحت لازمه؟
پاسخ: مدت زمان استراحت پس از عمل به نوع جراحی (لاپاروسکوپی یا باز) و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد، اما معمولاً برای لاپاروسکوپی حدود ۱ تا ۲ هفته و برای جراحی باز بیشتر است.

رژیم غذایی مناسب برای کیست شکلاتی چیست؟
پاسخ: رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم (امگا۳) و محدود کردن گوشت قرمز، چربی‌های اشباع و مواد غذایی فرآوری شده می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.

منبع: Webmd clevelandclinic