Ga در سونوگرافی چیست؟ + جدول Ga در هفته های مختلف بارداری

GA یکی از اصطلاحاتی‌ست که تقریباً در همه‌ی برگه‌های سونوگرافی بارداری دیده می‌شود. این دو حرف کوچک، نقش خیلی مهمی در تشخیص روند رشد جنین دارند و پزشک بر اساس آن، اطلاعات مهمی درباره بارداری شما به دست می‌آورد.اما دقیقاً GA در سونوگرافی یعنی چه؟ این عدد چطور محاسبه می‌شود و چه ارتباطی با سن واقعی بارداری دارد؟
در ادامه، به زبانی کاملاً ساده و قابل فهم، همه‌ی این‌ها را با هم مرور می‌کنیم.

Ga در سونوگرافی چیست و چه مفهومی دارد؟

بیایید مستقیماً به سراغ اصل مطلب برویم. اولین سوالی که باید به آن پاسخ دهیم این است که ga در سونوگرافی مخفف چیست؟ GA مخفف عبارت انگلیسی Gestational Age است که در فارسی به آن «سن بارداری» یا «سن حاملگی» می‌گوییم. این عدد که معمولاً به صورت هفته و روز بیان می‌شود، برای مثال 12w 3d به معنای ۱۲ هفته و ۳ روز، سن کلی بارداری شما را از یک نقطه شروع مشخص نشان می‌دهد. این نقطه شروع، اولین روز آخرین قاعدگی شما یا LMP است. در واقع، GA به ما می‌گوید که شما چه مدت زمانی است که باردار هستید. این عدد، سنگ بنای تمام برنامه‌ریزی‌ها و ارزیابی‌ها در طول ۹ ماه بارداری است.

از زمان‌بندی تست‌های غربالگری گرفته تا ارزیابی رشد جنین و تخمین تاریخ زایمان، همه و همه به یک GA دقیق و معتبر وابسته هستند. اما در گزارش سونوگرافی خود ممکن است با اصطلاحات دیگری نیز روبرو شوید که کمی شما را سردرگم کند. عباراتی مانند average ga در سونوگرافی چیست یا mean ga در سونوگرافی جنین چیست، سوالات رایجی هستند که برای بسیاری از مادران پیش می‌آید. خبر خوب این است که همه این‌ها به یک مفهوم واحد اشاره دارند.

تفاوت mean ga، average ga و mga در سونوگرافی چیست؟

خیالتان راحت باشد، هیچ تفاوت پیچیده‌ای بین این اصطلاحات وجود ندارد. هر سه عبارت Mean Gestational Age که گاهی به صورت MGA نوشته می‌شود، Average Gestational Age و خود GA، در عمل به یک معنی به کار می‌روند: «میانگین سن بارداری». اما چرا از کلمه میانگین یا Average استفاده می‌شود؟ دلیل آن به روش محاسبه GA در سونوگرافی، به خصوص پس از سه ماهه اول، برمی‌گردد. همانطور که در ادامه به تفصیل توضیح خواهیم داد، متخصص سونوگرافی برای تخمین سن بارداری، چندین بخش مختلف از بدن جنین مانند دور سر، قطر سر، دور شکم و طول استخوان ران را اندازه‌گیری می‌کند.

هر یک از این اندازه‌گیری‌ها به تنهایی می‌توانند یک سن بارداری تخمینی را نشان دهند. برای مثال، ممکن است اندازه دور سر جنین، سن بارداری را ۱۸ هفته و ۲ روز نشان دهد، در حالی که طول استخوان ران او معادل ۱۸ هفته و ۵ روز باشد. این تفاوت‌های کوچک کاملاً طبیعی هستند. در نهایت، نرم‌افزار دستگاه سونوگرافی، میانگین تمام این سن‌های به دست آمده از پارامترهای مختلف را محاسبه کرده و آن را به عنوان یک عدد واحد و نهایی تحت عنوان Average GA یا Mean GA گزارش می‌کند. این کار باعث می‌شود که تخمین نهایی، دقیق‌تر و قابل اعتمادتر باشد و تحت تاثیر یک اندازه‌گیری خاص قرار نگیرد. بنابراین، اگر در گزارش خود با هر یک از این عبارات مواجه شدید، بدانید که منظور همان عدد Ga در سونوگرافی است که به جامع‌ترین شکل ممکن محاسبه شده است.

 روش‌های مختلف محاسبه سن بارداری با Ga در سونوگرافی

حالا که می‌دانیم GA چیست، سوال مهم بعدی این است که این عدد چگونه محاسبه می‌شود؟ محاسبه سن بارداری با Ga یک روش واحد ندارد و بسته به اینکه شما در کدام مرحله از بارداری خود قرار دارید، از معیارهای متفاوتی برای تخمین آن استفاده می‌شود. درک این روش‌ها به شما کمک می‌کند تا بفهمید چرا گاهی اوقات ممکن است سن بارداری در سونوگرافی‌های مختلف کمی متفاوت باشد و چرا پزشکان برای تعیین تاریخ دقیق زایمان، به سونوگرافی سه ماهه اول اهمیت ویژه‌ای می‌دهند.

نحوه محاسبه سن بارداری Ga بر اساس LMP

قبل از اینکه سونوگرافی به ابزاری رایج تبدیل شود، تنها راه برای تخمین سن بارداری، استفاده از تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی یا Last Menstrual Period بود که به اختصار LMP نامیده می‌شود. این روش که هنوز هم به عنوان نقطه شروع در نظر گرفته می‌شود، بر این فرض استوار است که لقاح حدوداً ۱۴ روز پس از شروع پریود در یک سیکل ۲۸ روزه رخ می‌دهد. بنابراین، پزشک با اضافه کردن تعداد هفته‌ها و روزهای گذشته از تاریخ LMP شما، یک Ga بر اساس LMP را محاسبه می‌کند.

این روش ساده و سریع است، اما یک نقطه ضعف بزرگ دارد: دقت آن به شدت به منظم بودن سیکل قاعدگی شما و به خاطر داشتن تاریخ دقیق آن بستگی دارد. برای زنانی که سیکل‌های نامنظم، طولانی‌تر یا کوتاه‌تر از ۲۸ روز دارند، یا تاریخ دقیق آخرین پریود خود را فراموش کرده‌اند، GA بر اساس LMP می‌تواند با خطای قابل توجهی همراه باشد. به همین دلیل، امروزه از سونوگرافی به عنوان ابزاری دقیق‌تر برای تایید یا اصلاح این سن اولیه استفاده می‌شود.

متن انگلیسی:

The correct way to calculate Gestational age is based on knowing the date of the first day of your last menstrual period (LMP). From this date, you calculate the number of weeks and days until the current day, and the result is the gestational age.

ترجمه متن:
روش صحیح محاسبه سن بارداری بر اساس دانستن تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی (LMP) شماست. از این تاریخ، تعداد هفته‌ها و روزها را تا روز جاری محاسبه می‌کنید و نتیجه، سن بارداری است.

blazma

روش محاسبه سن بارداری Ga بر اساس CRL

اینجا به مهم‌ترین و دقیق‌ترین بخش ماجرا می‌رسیم. اگر قرار باشد یک معیار طلایی برای تعیین سن بارداری معرفی کنیم، آن معیار بدون شک CRL در سونوگرافی سه ماهه اول است. CRL مخفف Crown-Rump Length است و به معنای اندازه‌گیری طول بدن جنین از فرق سر تا پایین‌ترین قسمت تنه یا همان باسن اوست. به عبارت دیگر، قد نشسته جنین را اندازه‌گیری می‌کند. چرا Ga بر اساس CRL اینقدر دقیق است؟ چون در هفته‌های اولیه بارداری، یعنی تقریباً تا هفته ۱۳ یا ۱۴، همه جنین‌ها با یک سرعت بسیار مشابه و قابل پیش‌بینی رشد می‌کنند و تفاوت‌های ژنتیکی هنوز تاثیر چندانی بر اندازه آنها نگذاشته است.

این رشد یکنواخت باعث می‌شود که با اندازه‌گیری طول جنین، بتوان سن بارداری را با دقت فوق‌العاده بالایی، معمولاً با خطای تنها ۳ تا ۵ روز، تخمین زد. به همین دلیل است که سونوگرافی NT یا هر سونوگرافی دیگری که در سه ماهه اول انجام می‌شود، بهترین و معتبرترین زمان برای تعیین سن دقیق بارداری و محاسبه تاریخ زایمان یا EDD است. اگر بین GA محاسبه شده بر اساس LMP و GA بر اساس CRL اختلاف قابل توجهی وجود داشته باشد، پزشک همیشه GA به دست آمده از CRL را به عنوان معیار صحیح‌تر در نظر گرفته و تمام محاسبات بعدی را بر اساس آن انجام خواهد داد.

تخمین سن جنین در سه ماهه دوم و سوم

با عبور از هفته ۱۴ بارداری، جنین شروع به خم و راست شدن می‌کند و دیگر نمی‌توان طول مستقیم بدن او را به راحتی اندازه‌گیری کرد. به علاوه، از این مرحله به بعد، تفاوت‌های ژنتیکی و فردی در الگوی رشد جنین‌ها خود را نشان می‌دهند. برخی جنین‌ها به طور طبیعی ریزتر و برخی دیگر درشت‌تر هستند. به همین دلیل، دیگر نمی‌توان از یک پارامتر به تنهایی برای تخمین سن استفاده کرد. در سونوگرافی‌های سه ماهه دوم و سوم، متخصص برای تخمین GA، مجموعه‌ای از اندازه‌گیری‌های دیگر را انجام می‌دهد که شامل موارد زیر است:

• BPD (قطر بای‌پریتال): پهنای سر جنین.
• HC (دور سر): محیط سر جنین.
• AC (دور شکم): محیط شکم جنین.
• FL (طول استخوان ران): طول بلندترین استخوان بدن.

دستگاه سونوگرافی با قرار دادن این اندازه‌ها در فرمول‌های پیچیده، یک میانگین سن بارداری یا همان Average GA را محاسبه می‌کند. هرچند این روش نیز معتبر است، اما دقت آن برای «تعیین سن» به اندازه CRL در سه ماهه اول نیست و میزان خطای آن می‌تواند به یک تا دو هفته در سه ماهه دوم و حتی تا سه هفته در اواخر سه ماهه سوم برسد. به همین دلیل، از این اندازه‌گیری‌ها در ادامه بارداری، بیشتر برای «ارزیابی رشد» جنین استفاده می‌شود تا «تعیین سن» او. یعنی پزشک بررسی می‌کند که آیا اندازه جنین با سنی که قبلاً در سه ماهه اول مشخص شده، مطابقت دارد یا خیر.

GA یا سن بارداری، در سونوگرافی‌های اولیه معمولا از روی اندازه‌گیری CRL محاسبه می‌شود. CRL یکی از دقیق‌ترین شاخص‌ها در سه ماهه اول است. برای اینکه با این اصطلاح مهم آشنا شوید، مقاله crl در سونوگرافی ان تی (NT) چیست؟ را مطالعه کنید.

چرا سن سونوگرافی دو هفته بیشتر است؟

این یکی از رایج‌ترین و در عین حال گیج‌کننده‌ترین سوالاتی است که ذهن والدین را به خود مشغول می‌کند. شما ممکن است تاریخ دقیق تخمک‌گذاری یا نزدیکی خود را بدانید و با خودتان حساب کنید که جنین شما مثلاً ۶ هفته سن دارد، اما در گزارش سونوگرافی، GA شما ۸ هفته ذکر شده است. این اختلاف دو هفته‌ای از کجا می‌آید؟ آیا مشکلی وجود دارد؟ پاسخ کوتاه و آرامش‌بخش این است: خیر، هیچ مشکلی وجود ندارد و این تفاوت کاملاً طبیعی و علمی است. دلیل این اختلاف در درک تفاوت Ga و سن جنین نهفته است.

• سن جنین (Fetal Age or Conceptional Age): این سن، عمر واقعی جنین شما از لحظه لقاح است. یعنی از زمانی که اسپرم و تخمک با هم ترکیب شده و سلول تخم تشکیل شده است. این همان سنی است که شما ممکن است بر اساس تاریخ تخمک‌گذاری خود محاسبه کنید.
• سن بارداری یا GA (Gestational Age): این سنی است که پزشکان و متخصصان سونوگرافی در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند. همانطور که گفتیم، مبدأ شمارش این سن، لحظه لقاح نیست، بلکه «اولین روز آخرین پریود» شماست.

اما چرا این تفاوت وجود دارد؟ چون تعیین تاریخ دقیق لقاح برای اکثر زنان تقریباً غیرممکن است، اما به خاطر سپردن تاریخ شروع پریود بسیار راحت‌تر و قابل اعتمادتر است. به طور قراردادی، فرض بر این است که تخمک‌گذاری و لقاح حدوداً دو هفته پس از شروع پریود اتفاق می‌افتد. بنابراین، وقتی بارداری شما از روز اول آخرین پریود شمرده می‌شود، آن دو هفته اول که هنوز لقاحی صورت نگرفته نیز جزو سن بارداری شما محاسبه می‌گردد. به همین دلیل است که GA همیشه حدود دو هفته از سن واقعی جنین شما بیشتر است. برای مثال، اگر سن واقعی جنین شما از لحظه لقاح ۴ هفته باشد، سن بارداری یا GA شما ۶ هفته خواهد بود. پس دفعه بعد که این اختلاف را دیدید، نگران نشوید؛ این فقط یک تفاوت در روش شمارش است و پزشک شما کاملاً از آن آگاه است.

دانستن GA به شما کمک می‌کند تا بفهمید اندازه‌های دیگر جنین، مثل EFW یا وزن تخمینی، برای آن سن مناسب است یا نه. برای اینکه بدانید وزن نرمال جنین در هفته‌های مختلف چقدر است، مقاله معنی EFW در سونوگرافی و جدول وزن نرمال را ببینید.

تفسیر Ga در برگه سونوگرافی

یکی از موقعیت‌هایی که می‌تواند باعث استرس و سردرگمی مادران شود، زمانی است که با اعداد مختلفی برای GA در یک گزارش یا در گزارش‌های مختلف سونوگرافی مواجه می‌شوند. برای مثال، ممکن است GA بر اساس LMP شما ۳۰ هفته باشد، اما سونوگرافی GA را ۲۹ هفته گزارش کند. یا در یک سونوگرافی، دور سر جنین معادل یک سن و دور شکم او معادل سن دیگری باشد. در این مواقع، تفسیر Ga در برگه سونوگرافی چگونه باید باشد؟ اولین و مهم‌ترین نکته این است که آرامش خود را حفظ کنید. این عدم تطابق‌ها در اکثر موارد کاملاً طبیعی هستند.
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، دقت Ga در سونوگرافی در سه ماهه اول بسیار بالاست. اگر بین سن بارداری محاسبه شده بر اساس تاریخ پریود (LMP) و سن بارداری به دست آمده از سونوگرافی سه ماهه اول (بر اساس CRL) بیش از ۵ تا ۷ روز اختلاف وجود داشته باشد، پزشک به طور قطعی سن سونوگرافی را به عنوان سن دقیق بارداری شما ملاک قرار می‌دهد و تاریخ زایمان شما را بر اساس آن تنظیم می‌کند. این کار به این دلیل است که احتمال خطا در به خاطر سپردن تاریخ LMP یا نامنظم بودن سیکل، بسیار بیشتر از خطای اندازه‌گیری CRL است.
اما در سونوگرافی‌های بعدی، یعنی در سه ماهه دوم و سوم، ماجرا کمی متفاوت است. در این مراحل، اگر بین GA محاسبه شده و سنی که از قبل تعیین شده، اختلاف وجود داشته باشد (مثلاً جنین یک هفته کوچکتر یا بزرگتر به نظر برسد)، پزشک دیگر تاریخ زایمان شما را تغییر نمی‌دهد. چرا؟ چون این تفاوت‌ها معمولاً به دلیل الگوی رشد منحصر به فرد جنین شماست، نه به دلیل اشتباه بودن سن بارداری. همانطور که نوزادان پس از تولد با قد و وزن‌های متفاوتی هستند، جنین‌ها نیز در رحم با سرعت‌های کمی متفاوت رشد می‌کنند. یک جنین ممکن است به طور ژنتیکی پاهای بلندتری داشته باشد (FL او سن بیشتری را نشان دهد) یا دور سر کوچکتری داشته باشد. این‌ها واریانت‌های طبیعی رشد هستند. تنها زمانی که این اختلاف بسیار زیاد باشد یا در سونوگرافی‌های متوالی، رشد جنین از الگوی طبیعی خود عقب بماند، پزشک بررسی‌های بیشتری را برای اطمینان از سلامت جنین انجام خواهد داد.

می‌دانیم که مواجهه با این تفاوت‌ها و اعداد می‌تواند نگران‌کننده باشد. اگر در مورد گزارش سونوگرافی خود سوالی دارید یا دچار اضطراب شده‌اید، بهترین کار این است که از گمانه‌زنی پرهیز کرده و مستقیماً با یک متخصص مشورت کنید. شما می‌توانید برای دریافت راهنمایی فوری و معتبر، از خدمات پاسخگویی ۲۴ ساعته سوالات بارداری استفاده کنید و سوالات خود را با یک پزشک متخصص در میان بگذارید.

اهمیت Ga در بارداری برای تعیین تاریخ زایمان

تا اینجا به طور کامل با چیستی و نحوه محاسبه GA آشنا شدیم. اما چرا این عدد اینقدر حیاتی است؟ اهمیت Ga در بارداری بسیار فراتر از ارضای حس کنجکاوی ما برای دانستن سن حاملگی است. GA دقیق، ستون فقرات مراقبت‌های دوران بارداری است و در جنبه‌های مختلفی نقشی کلیدی ایفا می‌کند:

1. زمان‌بندی دقیق غربالگری‌ها و آزمایش‌ها: بسیاری از مهم‌ترین آزمایش‌های دوران بارداری، مانند سونوگرافی NT و غربالگری‌های خونی سه ماهه اول و دوم، باید در یک بازه زمانی بسیار مشخص انجام شوند. برای مثال، سونوگرافی NT فقط بین هفته ۱۱ تا پایان هفته ۱۳ قابل انجام است. اگر GA دقیق نباشد، ممکن است این پنجره زمانی طلایی از دست برود یا نتایج آزمایش به درستی تفسیر نشوند.
2. ارزیابی صحیح رشد جنین: چگونه می‌توانیم بفهمیم که جنین ما به خوبی رشد می‌کند؟ با مقایسه اندازه فعلی او با اندازه‌ای که برای سن بارداری‌اش انتظار می‌رود. بدون داشتن یک GA دقیق، ارزیابی رشد جنین بی‌معنی خواهد بود. یک جنین ۱.۵ کیلوگرمی در هفته ۳۲ کاملاً طبیعی است، اما همین وزن در هفته ۳۶ می‌تواند نشانه محدودیت رشد باشد. بنابراین، GA همان خط کشی است که رشد جنین با آن سنجیده می‌شود.
3. تفسیر نتایج آزمایش‌ها: سطح بسیاری از هورمون‌ها و پروتئین‌هایی که در خون مادر اندازه‌گیری می‌شوند، مانند آلفافیتوپروتئین (AFP)، در طول بارداری تغییر می‌کند. برای تفسیر صحیح این نتایج، آزمایشگاه باید GA دقیق شما را بداند.
4. مدیریت عوارض بارداری: در صورت بروز مشکلاتی مانند خونریزی، پارگی کیسه آب یا شروع دردهای زایمان زودرس، اولین و مهم‌ترین اطلاعاتی که تیم پزشکی نیاز دارد، GA دقیق شماست. تصمیم‌گیری برای نحوه مدیریت این شرایط، به شدت به سن بارداری بستگی دارد.
5. محاسبه تاریخ زایمان (EDD): و در نهایت، یکی از شناخته‌شده‌ترین کاربردهای GA، تطابق Ga با تاریخ زایمان است. پزشک با استفاده از GA دقیق شما که معمولاً بر اساس سونوگرافی سه ماهه اول تعیین شده، تاریخ تخمینی زایمان یا Estimated Due Date را محاسبه می‌کند. این تاریخ معمولاً ۴۰ هفته پس از اولین روز آخرین پریود (یا معادل آن در سونوگرافی) است. داشتن یک EDD دقیق به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا برای روز بزرگ آماده شوید و مراقبت‌های لازم در هفته‌های پایانی را به درستی برنامه‌ریزی کنید.

به طور خلاصه، GA یک کد ساده نیست، بلکه کلیدی است که قفل بسیاری از اطلاعات و تصمیم‌گیری‌های مهم در طول بارداری را باز می‌کند.

GA یکی از رایج‌ترین اصطلاحات در برگه سونوگرافی شماست. اگر می‌خواهید با بقیه کلمات اختصاری هم آشنا شوید و یک دید کلی پیدا کنید، بهترین کار مراجعه به راهنمای جامع تفسیر اصطلاحات سونوگرافی بارداری است.

کلام آخر ویمام

در پایان این گفتگوی جامع، امیدواریم توانسته باشیم مفهوم GA را از یک عبارت تخصصی و مبهم، به یک راهنمای شفاف و قابل درک برای شما تبدیل کنیم. معنی Ga در سونوگرافی بارداری چیزی نیست جز نقشه راه شما و پزشکتان در این مسیر نه ماهه. این عدد به شما کمک می‌کند تا بدانید در کجای این راه قرار دارید و به پزشکتان این امکان را می‌دهد که مطمئن شود همه چیز در زمان درست و به شکل درست در حال وقوع است. به یاد داشته باشید که تفاوت‌های جزئی در اعداد و گزارش‌ها طبیعی است و نباید باعث نگرانی شما شود. بدن شما و فرزندتان در حال انجام کاری شگفت‌انگیز هستید و هر بارداری، داستان منحصر به فرد خودش را دارد. به فرآیند اعتماد کنید، سوالات خود را با پزشکتان در میان بگذارید و از این دوران بی‌نظیر لذت ببرید. وب‌سایت وی مام نیز همیشه در کنار شما خواهد بود تا با ارائه اطلاعات معتبر و همدلانه، به شما در داشتن یک بارداری آگاهانه و آرام کمک کند.

کدام سن بارداری دقیق‌تر است، GA سونوگرافی یا تاریخ پریود (LMP)؟

به طور قطعی، GA به دست آمده از سونوگرافی سه ماهه اول (بر اساس CRL) دقیق‌ترین معیار است. اگر اختلاف قابل توجهی با تاریخ پریود شما داشته باشد، پزشک همیشه سن سونوگرافی را ملاک قرار می‌دهد، زیرا احتمال خطا در تاریخ پریود به دلیل سیکل‌های نامنظم بسیار بیشتر است.

آیا اختلاف چند روزه بین GA های مختلف در سونوگرافی نگران‌کننده است؟

خیر، به هیچ وجه. اختلاف چند روزه بین سن تخمینی پارامترهای مختلف (مانند سر و شکم) کاملاً طبیعی است و نشان‌دهنده الگوی رشد منحصر به فرد جنین شماست. دستگاه با میانگین‌گیری از این اعداد، به یک تخمین کلی می‌رسد.

آیا GA می‌تواند وزن یا اندازه نهایی جنین را پیش‌بینی کند؟

خیر. GA فقط سن بارداری را تعیین می‌کند. دو جنین با GA یکسان می‌توانند به دلیل عوامل ژنتیکی و محیطی، وزن و اندازه‌های متفاوتی داشته باشند. برای تخمین وزن، از شاخص دیگری به نام EFW استفاده می‌شود که آن هم یک تخمین است.

چرا در سه ماهه سوم بارداری دوباره GA را در گزارش می‌نویسند؟

در سه ماهه سوم، GA که در گزارش نوشته می‌شود، بیشتر برای مقایسه است تا تعیین سن. یعنی متخصص بررسی می‌کند که آیا اندازه‌های فعلی جنین (مثلاً دور شکم) با سنی که از قبل برای او تعیین شده، مطابقت دارد یا نه. این کار برای ارزیابی روند رشد جنین است.

آیا GA تاریخ دقیق لقاح را نشان می‌دهد؟

خیر. GA (سن بارداری) حدود دو هفته از سن واقعی جنین (از لحظه لقاح) بیشتر است. زیرا مبدأ شمارش GA، اولین روز آخرین پریود شماست، در حالی که لقاح معمولاً حدود دو هفته بعد اتفاق می‌افتد. این یک استاندارد جهانی در پزشکی است.

منبع: blazma , somersetearlyscans