بارداری پر از تغییرات کوچک و بزرگ در بدن شماست. در حالی که بیشتر توجه‌ها روی رشد جنین و بزرگ شدن شکمه، بعضی مشکلات کمتر گفته‌شده ولی رایج هم وجود دارن که می‌تونن آرامش این دوران رو بهم بزنن. یکی از این مشکلات شایع، هموروئید در بارداریه.
اگه با درد، خارش یا خونریزی در ناحیه مقعد روبه‌رو شدید، نگران نباشید؛ شما تنها نیستید. هموروئید یکی از مشکلات رایج بارداریه که خیلی از مادران تجربه می‌کنن.
تو این مطلب از وی‌مام، با یه راهنمای جامع، علمی و دوستانه، کمک می‌کنیم این مشکل رو بهتر بشناسید، مدیریت کنید و راهکارهای مؤثر درمانی رو در دوران بارداری و بعد از زایمان به‌کار ببرید. این مقاله همه چیزی که برای آگاهی و آرامش بیشتر درباره بواسیر نیاز دارید، ارائه می‌کنه.

علائم هموروئید در بارداری چیست و چطور آن را تشخیص دهیم؟

 

اولین قدم برای مدیریت هر مشکلی، شناخت دقیق علائم آن است. علائم کلیدی هموروئید در بارداری شامل درد، خارش شدید و مداوم، احساس سوزش یا تورم در ناحیه مقعد، و مشاهده خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا در کاسه توالت پس از اجابت مزاج است. گاهی ممکن است یک توده یا برآمدگی حساس و دردناک را در اطراف مقعد خود لمس کنید.

برای درک بهتر، باید بدانید که هموروئید دو نوع اصلی دارد و علائم آن‌ها کمی متفاوت است:

• هموروئید داخلی: این نوع درون کانال مقعد ایجاد می‌شود. اصلی‌ترین علامت آن معمولاً خونریزی بدون درد است. چون این ناحیه عصب‌های درد کمی دارد، ممکن است شما تا زمان دیدن خون، متوجه وجود آن نشوید.

• هموروئید خارجی: این نوع زیر پوست اطراف مقعد به وجود می‌آید. به دلیل وجود عصب‌های فراوان در این ناحیه، هموروئید خارجی اغلب با درد، تورم، خارش و احساس وجود یک توده سفت و حساس همراه است.

بسیاری از مادران با جستجوی عبارت «عکس بواسیر در بارداری» تلاش می‌کنند تا مشکل خود را تشخیص دهند. از نظر متخصصان وی مام، نیازی به دیدن تصاویر ناخوشایند نیست. به طور خلاصه، هموروئید خارجی شبیه یک برجستگی نرم و متورم به رنگ پوست یا کمی قرمزتر در دهانه مقعد است. اگر خون در آن لخته شود (هموروئید ترومبوزه)، ممکن است به رنگ آبی یا بنفش درآید و بسیار دردناک باشد.

چه زمانی باید نگران شد و به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه خونریزی خفیف و قرمز روشن معمولاً از علائم هموروئید است، اما هر نوع خونریزی مقعدی در بارداری باید به پزشک اطلاع داده شود تا دلایل دیگر رد شوند. در صورت مشاهده خونریزی شدید، مداوم، یا اگر رنگ خون تیره یا لخته‌ای بود، فوراً با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید. همچنین دردی که بسیار شدید است و با راهکارهای خانگی تسکین پیدا نمی‌کند، نیاز به بررسی پزشکی دارد.

بواسیر در بارداری ضرر دارد؟ 

در پاسخ به این سوال مهم باید بگوییم، خیر. بواسیر یا هموروئید به طور مستقیم هیچ ضرری برای جنین در حال رشد شما ندارد. این یک خبر عالی برای کاهش استرس شماست. هموروئید یک مشکل عروقی موضعی در ناحیه مقعد مادر است و هیچ ارتباطی با جریان خون جنین، کیسه آمنیوتیک یا سلامت کلی او ندارد.

با این حال، این مشکل می‌تواند به طور غیرمستقیم بر سلامت و کیفیت زندگی مادر تاثیر بگذارد. درد مداوم، خارش آزاردهنده و استرس ناشی از آن می‌تواند تجربه شیرین بارداری را کمی تلخ کند. بسیاری از مادران در فروم‌های اینترنتی مانند نی‌نی‌سایت این نگرانی را مطرح می‌کنند که آیا درد و ناراحتی آن‌ها به جنین منتقل می‌شود. از نظر علمی، استرس شدید و طولانی‌مدت مادر می‌تواند بر محیط رحم تاثیر بگذارد، اما ناراحتی ناشی از بواسیر معمولاً به آن سطح از شدت نمی‌رسد.

مهم‌ترین خطری که بواسیر می‌تواند برای مادر ایجاد کند، کم‌خونی ناشی از فقر آهن است. این اتفاق تنها در صورتی رخ می‌دهد که خونریزی از هموروئید برای مدت طولانی و به مقدار زیاد ادامه پیدا کند. پزشکان وی مام تاکید می‌کنند که به همین دلیل است که هرگونه خونریزی، حتی اگر فکر می‌کنید مربوط به بواسیر است، باید به پزشک گزارش شود تا در صورت لزوم، وضعیت کم‌خونی شما بررسی گردد. پس، گرچه بواسیر برای جنین خطرناک نیست، اما مدیریت و درمان آن برای حفظ راحتی، آرامش و سلامت کلی مادر اهمیت بالایی دارد.

به نقل از clevelandclinic  :

متن انگلیسی:

Hemorrhoids during pregnancy are common, especially in the third trimester and up to one month after you’ve had your baby. About 30% to 40% of pregnant women get hemorrhoids.

ترجمه فارسی:

هموروئید در دوران بارداری شایع است، به ویژه در سه‌ماهه سوم و تا یک ماه پس از زایمان. حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از زنان باردار به هموروئید مبتلا می‌شوند.

تو این مقاله با روش‌های درمانی آشنا شدید. اما اگه می‌خواید از پایه با علت و علائم این مشکل آشنا بشید، ما یه مقاله کامل‌تر داریم که همه چیز رو توضیح داده. پیشنهاد می‌کنیم مطلب بواسیر در بارداری؛ علت، علائم و درمان‌های خانگی رو هم مطالعه کنید.

درمان هموروئید در حاملگی و ضرر پماد ها برای جنین

خوشبختانه راهکارهای زیادی برای کنترل و درمان هموروئید در دوران بارداری وجود دارد که بیشتر آن‌ها بر تسکین علائم و پیشگیری از تشدید آن تمرکز دارند. اولویت همیشه با روش‌های ایمن و غیردارویی است.

درمان خانگی بواسیر در بارداری

طبق تجربه ما در وی مام، شروع با درمان‌های خانگی می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. این روش‌ها کاملاً ایمن هستند و به کاهش درد و تورم کمک می‌کنند:

1. حمام سیتز (Sitz Bath): روزی دو تا سه بار، به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در یک لگن یا وان آب گرم (نه داغ) بنشینید. این کار به افزایش گردش خون در ناحیه، کاهش تورم و تسکین درد و خارش کمک فوق‌العاده‌ای می‌کند.

2. کمپرس سرد: برای کاهش سریع تورم و بی‌حس کردن ناحیه دردناک، می‌توانید یک کیسه یخ را در حوله‌ای بپیچید و برای چند دقیقه روی ناحیه مقعد قرار دهید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.

3. اصلاح رژیم غذایی: یبوست دشمن شماره یک هموروئید است. با مصرف غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه‌ها (آلو، گلابی، سیب)، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل، مدفوع خود را نرم نگه دارید. نوشیدن روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب نیز برای جلوگیری از یبوست حیاتی است.

4. رعایت بهداشت: پس از اجابت مزاج، به جای استفاده از دستمال توالت خشک که می‌تواند باعث تحریک بیشتر شود، از دستمال‌های مرطوب بدون عطر و الکل یا شستشو با آب ولرم استفاده کنید و سپس به آرامی ناحیه را خشک کنید.

5. ورزش سبک: پیاده‌روی روزانه یا شنا می‌تواند به بهبود گردش خون در بدن و کاهش فشار روی وریدهای لگن کمک کند. از نشستن یا ایستادن‌های طولانی‌مدت خودداری کنید.

پماد رکتول در بارداری: آیا استفاده از آن مجاز است؟

پماد رکتول که محصول شرکت خرمان است، یک داروی گیاهی حاوی میرتول (عصاره گیاه مورد) است و به خاطر خواص ضدالتهابی و ترمیم‌کنندگی‌اش شناخته می‌شود. این پماد می‌تواند به کاهش علائم هموروئید مانند سوزش و التهاب کمک کند. با این حال، یک قانون طلایی در دوران بارداری وجود دارد: هرگز هیچ دارویی را، حتی موضعی و گیاهی، بدون مشورت و تجویز پزشک یا ماما مصرف نکنید.گرچه رکتول اغلب ایمن در نظر گرفته می‌شود، اما بدن شما در دوران بارداری حساس است و فقط پزشک می‌تواند با ارزیابی شرایط شما، اجازه مصرف آن را صادر کند.

پماد ام جی در بارداری: گزینه‌ای دیگر برای تسکین علائم

پماد ام جی محصول شرکت باریج اسانس، یکی دیگر از گزینه‌های گیاهی محبوب است. این پماد دارای اثرات ضد باکتری، ضد قارچ و ضد التهاب است و به بهبود علائم هموروئید درجه I و II مانند خارش، سوزش و خونریزی‌های خفیف کمک می‌کند. این محصول نیز معمولاً دارای اپلیکاتور مقعدی برای استفاده راحت‌تر است. اما قانون طلایی اینجا نیز پابرجاست. از نظر متخصصان وی مام، امنیت شما و جنین‌تان در اولویت مطلق قرار دارد. پیش از تهیه و استفاده از پماد ام جی یا هر محصول مشابه دیگری، حتماً با پزشک خود صحبت کنید تا از بی‌خطر بودن آن برای شرایط خاص شما اطمینان حاصل شود.

شیاف هموروئید در بارداری و آنتی هموروئید در بارداری: چه باید بدانیم؟

شیاف‌ها و پمادهای آنتی‌هموروئید داروهایی هستند که مستقیماً در ناحیه مقعد استفاده می‌شوند تا علائم را تسکین دهند. تفاوت اصلی این است که شیاف برای هموروئید داخلی و پماد بیشتر برای نوع خارجی کاربرد دارد. بسیاری از این داروها حاوی ترکیبات فعال مانند لیدوکائین (برای بی‌حسی موضعی) یا هیدروکورتیزون (یک استروئید برای کاهش التهاب) هستند.

اینجا باید بسیار محتاط باشید. استفاده از محصولاتی که حاوی استروئیدها یا برخی بی‌حس‌کننده‌ها هستند، در دوران بارداری ممکن است مجاز نباشد یا نیاز به نظارت دقیق پزشکی داشته باشد. مصرف خودسرانه این داروها می‌تواند ریسک‌هایی به همراه داشته باشد. بنابراین، به جای جستجو برای بهترین شیاف یا پماد، بهترین کار این است که با پزشک خود مشورت کنید. او می‌تواند امن‌ترین و موثرترین گزینه دارویی را بر اساس شدت علائم و شرایط بارداری شما تجویز کند.

بواسیر یه مشکل گوارشیه. یه مشکل گوارشی شایع دیگه تو بارداری، اسهال و دلپیچه‌ست. این مشکل هم نیاز به مراقبت و رژیم غذایی خاصی داره. برای اطلاعات بیشتر، می‌تونید به مقاله درمان فوری دلپیچه و اسهال در بارداری مراجعه کنید.

زایمان طبیعی بهتره یا سزارین با وجود بواسیر شدید ؟

بله، در اکثریت قریب به اتفاق موارد، شما می‌توانید با وجود داشتن بواسیر، زایمان طبیعی موفقی داشته باشید. این یکی از نگرانی‌های بزرگ مادران است، اما از نظر پزشکی، هموروئید مانعی برای زایمان واژینال محسوب نمی‌شود.

مهم‌ترین قدم، صحبت کردن شفاف با پزشک یا مامای خود در هفته‌های پایانی بارداری است. آن‌ها را از وضعیت خود مطلع کنید تا بتوانند بهترین راهکارها را برای راحتی شما در حین زایمان در نظر بگیرند. برای مثال:

• تکنیک‌های صحیح زور زدن (Pushing): مامای شما می‌تواند روش‌هایی را به شما آموزش دهد که فشار کمتری به ناحیه پرینه و مقعد وارد کند.

• انتخاب پوزیشن زایمان: برخی از پوزیشن‌ها مانند به پهلو خوابیدن یا چهار دست و پا قرار گرفتن، می‌توانند فشار را از روی ناحیه مقعد بردارند و از این جهت بهتر از حالت خوابیده به پشت هستند.

• استفاده از کمپرس گرم: قرار دادن کمپرس گرم روی ناحیه پرینه در حین زایمان می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش فشار کمک کند.

باید واقع‌بین بود؛ فشار شدید در مرحله دوم زایمان ممکن است باعث تشدید موقتی هموروئید شود یا حتی باعث ایجاد آن در افرادی شود که قبلاً این مشکل را نداشته‌اند. اما این یک عارضه جانبی قابل مدیریت است.

برخی مادران می‌پرسند آیا سزارین راه حل بهتری است؟ باید گفت که سزارین برای فرار از مشکل بواسیر توصیه نمی‌شود. سزارین یک جراحی بزرگ با دوره نقاهت و ریسک‌های خاص خود است. علاوه بر این، یبوست پس از عمل سزارین به دلیل اثرات داروهای بیهوشی و کاهش تحرک، یک مشکل شایع است که خود می‌تواند باعث تشدید یا ایجاد هموروئید شود. پس تصمیم‌گیری در مورد نوع زایمان باید بر اساس دلایل پزشکی معتبر باشد، نه صرفاً وجود هموروئید.

هموروئید بعد از زایمان: چرا به وجود می‌آید یا بدتر می‌شود؟

دوره پس از زایمان، که به آن دوره نفاس نیز می‌گویند، می‌تواند با چالش‌های جدیدی همراه باشد و هموروئید یکی از شایع‌ترین آن‌هاست. حتی اگر در بارداری این مشکل را نداشتید، ممکن است پس از زایمان با آن روبرو شوید. دلیل اصلی این امر، فشار فوق‌العاده‌ای است که در حین زایمان طبیعی به کل ناحیه لگن و وریدهای مقعدی وارد می‌شود. این فشار می‌تواند باعث بیرون‌زدگی یا التهاب این رگ‌ها شود.

اما این مشکل فقط مختص زایمان طبیعی نیست. مادرانی که سزارین شده‌اند نیز ممکن است دچار هموروئید شوند. علت اصلی در این گروه، یبوست پس از عمل است. داروهای بیهوشی، داروهای مسکن و کاهش تحرک در روزهای اول پس از جراحی، همگی می‌توانند حرکات روده را کند کرده و منجر به یبوست شوند.

یک عامل روانی مهم نیز در این میان نقش دارد. بسیاری از مادران، به خصوص پس از زایمان طبیعی و داشتن بخیه (اپیزیاتومی)، از ترس درد، از رفتن به دستشویی و عمل دفع خودداری می‌کنند. این به تعویق انداختن اجابت مزاج، باعث سفت‌تر و خشک‌تر شدن مدفوع شده و در مراجعه بعدی به دستشویی، فشار و درد بیشتری را به ناحیه مقعد وارد می‌کند که نتیجه آن تشدید یا ایجاد هموروئید است.

درمان بواسیر بعد از زایمان: راهکارهای موثر برای دوره نقاهت

خبر خوب این است که همانطور که در بارداری راهکارهایی برای تسکین وجود داشت، در دوره پس از زایمان نیز روش‌های موثری برای مدیریت این مشکل دردناک در دسترس است. تمرکز اصلی بر کاهش درد، کنترل التهاب و مهم‌تر از همه، پیشگیری از یبوست است.

درمان خانگی بواسیر بعد از زایمان طبیعی و سزارین

این روش‌ها خط اول درمان هستند و برای همه مادران، چه زایمان طبیعی داشته باشند و چه سزارین، ایمن و کاربردی‌اند:

• ادامه حمام سیتز: نشستن در آب گرم همچنان بهترین دوست شماست. این کار به تسکین درد بخیه‌ها و هموروئید به طور همزمان کمک می‌کند.

• بالش دوناتی (Donut Pillow): برای کاهش فشار مستقیم هنگام نشستن، از یک بالش حلقه‌ای یا دوناتی استفاده کنید. این کار به خصوص در روزهای اول که نشستن بسیار دردناک است، کمک‌کننده خواهد بود.

• مدیریت یبوست: این مهم‌ترین بخش درمان است. مقدار زیادی آب بنوشید، به خصوص اگر در دوران شیردهی هستید. رژیم غذایی خود را سرشار از فیبر نگه دارید. در صورت نیاز، با مشورت پزشک از نرم‌کننده‌های مدفوع مجاز در دوران شیردهی استفاده کنید.

درمان بواسیر زایمان طبیعی

برای مادرانی که زایمان طبیعی داشته‌اند، چالش مدیریت همزمان درد بخیه‌ها و هموروئید وجود دارد. نکات بالا برای این گروه نیز کاملاً صادق است. نکته مهم این است که بهداشت ناحیه را به خوبی رعایت کنید. پس از هر بار دستشویی، از بطری‌های شستشوی پرینه (Peri Bottle) با آب ولرم استفاده کنید و سپس ناحیه را با ضربات آرام یک حوله نرم خشک کنید. از مالش یا کشیدن دستمال خودداری کنید.

اگر درد و ناراحتی هموروئید پس از گذشت چند هفته بهبود نیافت یا شدیدتر شد، حتماً موضوع را در ویزیت پس از زایمان با پزشک خود در میان بگذارید. در موارد مقاوم، ممکن است درمان‌های پزشکی دیگری نیاز باشد که پس از طی شدن دوره نقاهت و با نظر متخصص انجام خواهد شد.

فشار رحم علاوه بر بواسیر، می‌تونه باعث دردهای عضلانی مثل درد سیاتیک هم بشه. این درد از کمر تا انتهای پا کشیده می‌شه و خیلی آزاردهنده‌ست. اگه با این مشکل هم درگیر هستید، مقاله بهترین درمان‌های سنتی برای درد سیاتیک در بارداری می‌تونه کمکتون کنه.

کلام آخر ویمام

تجربه هموروئید در بارداری و دوره پس از زایمان، اگرچه می‌تواند آزاردهنده باشد، اما برای بسیاری از زنان بخشی طبیعی و گذرا از مسیر مادری است. مهم‌ترین پیام ما در وی‌مام به شما این است: شما در این مسیر تنها نیستید و این مشکل نباید موجب شرمندگی یا اضطراب شود.

با به‌کارگیری راهکارهای ساده خانگی، اصلاح رژیم غذایی و، مهم‌تر از همه، گفت‌وگوی شفاف با پزشک یا مامای خود، می‌توانید این چالش را به‌خوبی مدیریت کنید. به بدن خود زمان دهید تا ترمیم شود و به یاد داشته باشید که درخواست کمک، نشانه‌ی قدرت است، نه ضعف. ما در وی‌مام کنار شما هستیم تا این مسیر را با آگاهی، آرامش و اطمینان طی کنید.

سوالات متداول

هموروئید در بارداری خطرناک است؟

خیر، هموروئید به خودی خود برای جنین خطرناک نیست زیرا یک مشکل موضعی است. اما می‌تواند برای مادر بسیار دردناک و آزاردهنده باشد. در موارد نادر، خونریزی شدید ممکن است منجر به کم‌خونی مادر شود، بنابراین مدیریت آن برای راحتی مادر ضروری است.

آیا بواسیر در بارداری به جنین آسیب می‌رساند؟

مستقیماً خیر. بواسیر یک التهاب و ورم در رگ‌های ناحیه مقعد مادر است و هیچ ارتباط ساختاری یا خونی مستقیمی با جنین ندارد. نگرانی اصلی، سلامت و آسایش مادر است که به طور غیرمستقیم بر تجربه بارداری او تاثیر می‌گذارد.

کیا تو بارداری بواسیر گرفتن و بعد از زایمان خوب شدن؟

بسیاری از مادران این تجربه را دارند. طبق تجربه ما در وی مام و گزارش‌های متعدد، هموروئید بارداری برای درصد بالایی از زنان پس از زایمان و با کاهش فشار شکمی و بازگشت هورمون‌ها به حالت عادی، به تدریج بهبود می‌یابد یا کاملاً از بین می‌رود.

تفاوت هموروئید داخلی و خارجی در دوران بارداری چیست؟

هموروئید داخلی درون کانال مقعد قرار دارد و علامت اصلی آن معمولاً خونریزی قرمز روشن بدون درد است. هموروئید خارجی زیر پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود و علائم آن شامل درد، خارش و احساس وجود یک توده حساس و متورم است.

چه زمانی برای درمان هموروئید در بارداری باید فوراً به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده خونریزی شدید، مداوم یا تیره رنگ (که می‌تواند نشانه مشکل دیگری باشد)، دردی که با درمان‌های خانگی بهبود نمی‌یابد یا بسیار ناتوان‌کننده است، و یا اگر توده هموروئید به رنگ آبی تیره یا بنفش درآمد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

آیا استفاده از پماد آنتی هموروئید در شیردهی مجاز است؟

بستگی به ترکیبات پماد دارد. برخی پمادهای گیاهی ممکن است بی‌خطر باشند، اما پمادهای حاوی استروئید یا بی‌حس‌کننده‌های قوی می‌توانند وارد شیر مادر شوند. بنابراین، همانند دوران بارداری، استفاده از هر نوع پماد در شیردهی نیز باید با مشورت پزشک باشد.

 

منبع: clevelandclinic mayoclinic