کهیر زدن در بارداری: دلیل خطر کهیر در اوایل بارداری+طب سنتی

بارداری دوره‌ایه پر از تغییرات و تجربه‌های جدید. کنار همه شیرینی‌ها و هیجانات، گاهی با چالش‌های جسمی هم همراهه. یکی از این مشکلات که می‌تونه برای مادران آزاردهنده باشه، کهیر در بارداریه. این دانه‌های قرمز و خارش‌دار هرچند معمولاً بی‌خطرن، اما می‌تونن کیفیت زندگی مادر رو تحت تاثیر قرار بدن.
تو این مطلب از وی‌مام، به طور کامل درباره کهیر در دوران بارداری صحبت می‌کنیم؛ از علل بروز، انواع و روش‌های تشخیص گرفته تا درمان‌های خانگی و پزشکی ایمن و راه‌های پیشگیری. هدف ما اینه که شما مادر عزیز با آگاهی بیشتر، این دوران رو با آرامش سپری کنید.

کهیر بارداری چیست؟

کهیر، که در اصطلاح پزشکی به آن اورتیکاریا (Urticaria) گفته می‌شود، واکنش پوستی است که با ظهور ناگهانی برجستگی‌های رنگ‌پریده یا قرمز رنگ و خارش‌دار بر روی پوست مشخص می‌شود. این برجستگی‌ها که به آن‌ها «وِیل» (Wheal) نیز می‌گویند، می‌توانند از چند میلی‌متر تا چندین سانتی‌متر قطر داشته باشند و اغلب با احساس سوزش یا گزگز همراه هستند. کهیر در بارداری به بروز این ضایعات پوستی در طول دوران حاملگی اطلاق می‌شود.

نکته مهم این است که کهیر یک بیماری خاص نیست، بلکه نشانه‌ای از واکنش بدن به یک عامل محرک داخلی یا خارجی است. این واکنش منجر به آزاد شدن ماده‌ای شیمیایی به نام هیستامین و سایر واسطه‌های التهابی از سلول‌هایی به نام ماست‌سل‌ها در پوست می‌شود. هیستامین باعث گشاد شدن مویرگ‌های خونی کوچک و افزایش نفوذپذیری آن‌ها شده و در نتیجه مایعات از رگ‌ها به بافت‌های اطراف نشت کرده و برجستگی‌ها و قرمزی کهیر را ایجاد می‌کنند. خارش نیز یکی از عوارض اصلی آزاد شدن هیستامین است.

علائم و نشانه های جامع کهیر در بارداری

بارزترین علامت کهیر، ظهور دانه‌های قرمز و برجسته روی پوست است که با خارش شدید همراه هستند. این دانه‌ها ممکن است:

• به صورت تکی یا گروهی ظاهر شوند.
• در اندازه‌های مختلف، از کوچک به اندازه نوک سوزن تا بزرگ به اندازه یک بشقاب باشند.
• شکل نامنظم یا گرد داشته باشند.
• اغلب در مرکز رنگ‌پریده‌تر و در اطراف قرمزتر باشند.
• به سرعت ظاهر شده و معمولاً طی چند ساعت تا حداکثر ۲۴ ساعت ناپدید شوند، اما ممکن است دانه‌های جدیدی در نقاط دیگر بدن ظاهر شوند.
• با فشار دادن، برای مدت کوتاهی سفید شوند.
• گاهی با احساس سوزش یا گزگز همراه باشند.

در موارد شدیدتر کهیر که با تورم بافت‌های عمقی‌تر پوست همراه است، ممکن است آنژیوادم نیز رخ دهد. آنژیوادم بیشتر در نواحی با بافت نرم مانند پلک‌ها، لب‌ها، زبان، گلو و دستگاه تناسلی دیده می‌شود و می‌تواند باعث تورم قابل توجه این نواحی شود. تورم گلو و مجاری هوایی ناشی از آنژیوادم یک وضعیت اورژانسی است و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد، هرچند این حالت در کهیرهای معمول بارداری نادر است.

کهیر نوعی واکنش آلرژیکه. اما آلرژی‌ها تو بارداری فقط به کهیر محدود نمی‌شن. خیلی از مادران با آلرژی فصلی هم دست و پنجه نرم می‌کنن و نگران تاثیرش روی جنین هستن. ما تو یه مقاله دیگه به طور کامل در مورد تاثیر آلرژی فصلی بر جنین و داروهای مجاز صحبت کردیم.

ظاهر کهیر پوستی چگونه است؟

همانطور که اشاره شد، ویل‌ها یا همان ضایعات کهیری، برجستگی‌های مشخصی روی پوست هستند. رنگ آن‌ها می‌تواند از صورتی روشن تا قرمز تیره متغیر باشد. اغلب، این ضایعات هاله‌ای رنگ‌پریده در مرکز خود دارند. اندازه و شکل آن‌ها بسیار متنوع است و ممکن است در طول زمان تغییر کند. گاهی اوقات، چندین ویل کوچک به هم پیوسته و یک ضایعه بزرگ و وسیع را تشکیل می‌دهند. سطح پوست در محل کهیر ممکن است کمی گرم‌تر از سایر نواحی باشد. نکته مهم این است که کهیر معمولاً جای زخم یا اسکار بر روی پوست باقی نمی‌گذارد، مگر اینکه به دلیل خارش شدید، پوست دچار خراشیدگی و عفونت ثانویه شود.

کهیر زدن در کدام قسمت‌های بدن شایع‌تر است؟

کهیر می‌تواند در هر قسمتی از بدن ظاهر شود. با این حال، در دوران بارداری، برخی نواحی ممکن است بیشتر درگیر شوند. شکم، ران‌ها، سینه‌ها و باسن از جمله نواحی هستند که به دلیل کشیدگی پوست و تغییرات هورمونی، بیشتر مستعد بروز کهیر، به خصوص نوع خاصی از آن به نام پاپول‌ها و پلاک‌های کهیری خارش‌دار بارداری (PUPPP)، هستند. اما کهیر معمولی می‌تواند در دست‌ها، پاها، صورت و گردن نیز دیده شود. محل بروز کهیر می‌تواند سرنخی برای تشخیص علت آن باشد، اما همیشه اینطور نیست.

علت کهیر در اوایل بارداری

آ

دوران بارداری با تغییرات گسترده فیزیولوژیکی و هورمونی در بدن مادر همراه است. این تغییرات می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار داده و زمینه را برای بروز واکنش‌های پوستی مانند کهیر فراهم کنند. شناسایی علت کهیر در بارداری همیشه آسان نیست، اما برخی از شایع‌ترین عوامل دخیل عبارتند از:

تغییرات هورمونی

نوسانات شدید هورمونی، به ویژه افزایش سطح استروژن و پروژسترون، یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند در بروز کهیر بارداری نقش داشته باشد. این هورمون‌ها می‌توانند بر عملکرد سیستم ایمنی و حساسیت پوست تأثیر بگذارند. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که تغییرات هورمونی می‌توانند آستانه تحریک ماست‌سل‌ها را کاهش داده و منجر به آزادسازی راحت‌تر هیستامین شوند.

کشیدگی پوست

با رشد جنین و بزرگ شدن رحم، پوست شکم و سایر نواحی مانند سینه‌ها و ران‌ها تحت کشش قابل توجهی قرار می‌گیرد. این کشیدگی می‌تواند باعث آسیب‌های میکروسکوپی به بافت همبند پوست و تحریک فیبرهای عصبی شود. در برخی موارد، این تحریکات می‌توانند منجر به بروز واکنش‌های التهابی و ظهور کهیر، به خصوص در قالب PUPPP، شوند. این پدیده بیشتر در سه ماهه سوم بارداری و در اولین بارداری شایع‌تر است.

واکنش‌های آلرژیک جدید یا تشدید شده

بارداری می‌تواند حساسیت بدن به آلرژن‌های مختلف را تغییر دهد. ممکن است مادر باردار به مواد غذایی، داروها، گرد و غبار، گرده گیاهان، نیش حشرات یا مواد شیمیایی موجود در محصولات آرایشی-بهداشتی که قبلاً به آن‌ها حساسیت نداشته، واکنش نشان دهد. همچنین، آلرژی‌های قبلی نیز ممکن است در دوران بارداری تشدید شوند. این واکنش‌های آلرژیک می‌توانند خود را به صورت کهیر نشان دهند.

استرس و عوامل عاطفی

استرس و فشارهای روحی-روانی می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر سیستم ایمنی بدن و سلامت پوست داشته باشند. دوران بارداری، با وجود همه زیبایی‌هایش، می‌تواند با نگرانی‌ها و استرس‌های خاص خود همراه باشد. استرس شدید یا طولانی‌مدت می‌تواند یکی از عوامل محرک یا تشدیدکننده کهیر در برخی از مادران باردار باشد. مکانیسم دقیق این ارتباط هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما به نظر می‌رسد استرس می‌تواند بر آزادسازی واسطه‌های التهابی در بدن تأثیر بگذارد.

پاپول‌ها و پلاک‌های کهیری خارش‌دار بارداری (PUPPP)

PUPPP که مخفف Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy است، شایع‌ترین بثورات پوستی خارش‌دار مختص دوران بارداری است. این عارضه معمولاً در سه ماهه سوم بارداری، به خصوص در اولین بارداری، رخ می‌دهد و با ظهور دانه‌های قرمز رنگ، برجسته و بسیار خارش‌دار، اغلب در محل ترک‌های پوستی (استریا) روی شکم شروع می‌شود. سپس می‌تواند به ران‌ها، باسن و گاهی بازوها و پاها گسترش یابد، اما معمولاً صورت، کف دست‌ها و کف پاها را درگیر نمی‌کند. علت دقیق PUPPP ناشناخته است، اما نظریه‌هایی مبنی بر نقش کشیدگی پوست، تغییرات هورمونی و واکنش ایمنی به سلول‌های جنینی مطرح شده است. خوشبختانه PUPPP پس از زایمان به سرعت بهبود می‌یابد و خطری برای جنین ندارد، اما خارش شدید آن می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.

پرمفیگوئید بارداری (Pemphigoid Gestationis)

پرمفیگوئید بارداری یک بیماری پوستی خودایمنی نادر اما جدی‌تر است که می‌تواند در دوران بارداری، معمولاً در سه ماهه دوم یا سوم، یا بلافاصله پس از زایمان رخ دهد. این بیماری با ایجاد ضایعات کهیری شروع شده و سپس به تاول‌های بزرگ و سفت تبدیل می‌شود. خارش در این بیماری نیز بسیار شدید است. پرمفیگوئید بارداری به دلیل تولید آنتی‌بادی‌هایی علیه ساختارهای پوست خود مادر ایجاد می‌شود. تشخیص و درمان سریع این بیماری اهمیت زیادی دارد، زیرا در موارد نادر می‌تواند با عوارضی برای جنین مانند زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد همراه باشد. این بیماری نیاز به درمان تحت نظر متخصص پوست دارد.

کلستاز داخل کبدی بارداری (ICP)

هرچند کلستاز داخل کبدی بارداری (ICP) یا کلستاز مامایی، مستقیماً باعث بروز کهیر نمی‌شود، اما ذکر آن در این مبحث ضروری است، زیرا یکی از علل مهم خارش شدید در بارداری، به خصوص در کف دست‌ها و پاها (اغلب بدون ضایعه پوستی مشخص)، است. ICP یک اختلال کبدی است که در آن جریان صفرا از کبد کند یا متوقف می‌شود و اسیدهای صفراوی در خون تجمع می‌یابند. این تجمع اسیدهای صفراوی باعث خارش شدید می‌شود. ICP معمولاً در سه ماهه سوم بارداری رخ می‌دهد و می‌تواند برای جنین خطراتی به همراه داشته باشد، بنابراین تشخیص و مدیریت آن بسیار مهم است. اگر دچار خارش شدید بدون ضایعات کهیری واضح هستید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

انواع کهیر در دوره های مختلف بارداری

کهیر را می‌توان بر اساس مدت زمان پایداری ضایعات و عوامل ایجادکننده آن به انواع مختلفی تقسیم‌بندی کرد:

کهیر حاد

کهیر حاد به کهیری گفته می‌شود که کمتر از شش هفته طول بکشد. بیشتر موارد کهیر، از جمله بسیاری از کهیرهای بارداری، از نوع حاد هستند. کهیر حاد اغلب در پاسخ به یک عامل محرک خاص مانند عفونت‌ها (ویروسی، باکتریایی)، مواد غذایی (مانند آجیل، تخم‌مرغ، غذاهای دریایی، برخی میوه‌ها)، داروها (مانند پنی‌سیلین، آسپرین، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی)، نیش حشرات یا تماس با لاتکس ایجاد می‌شود. شناسایی و حذف عامل محرک، کلید اصلی درمان کهیر حاد است.

کهیر مزمن

اگر ضایعات کهیری به طور مکرر و برای بیش از شش هفته ظاهر شوند، به آن کهیر مزمن گفته می‌شود. علت کهیر مزمن اغلب ناشناخته است و به آن کهیر مزمن خودبه‌خودی یا ایدیوپاتیک می‌گویند. در برخی موارد، کهیر مزمن می‌تواند با بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری‌های تیروئید مرتبط باشد. مدیریت کهیر مزمن ممکن است چالش‌برانگیزتر باشد و نیاز به درمان‌های طولانی‌مدت‌تری داشته باشد.

کهیر فیزیکی (فشاری، درموگرافیسم)

کهیر فیزیکی نوعی از کهیر مزمن است که در پاسخ به یک محرک فیزیکی خاص ایجاد می‌شود. برخی از انواع شایع کهیر فیزیکی عبارتند از:

• درموگرافیسم (Dermographism): در این حالت، خاراندن یا خراشیدن پوست باعث ظهور سریع خطوط برجسته و قرمز رنگ کهیری در همان محل می‌شود. این حالت نسبتاً شایع است و به آن «پوست‌نوشتی» هم می‌گویند.
• کهیر فشاری (Pressure Urticaria): این نوع کهیر در اثر فشار طولانی‌مدت بر روی پوست، مانند فشار ناشی از کمربند تنگ، بند سوتین یا نشستن طولانی‌مدت بر روی سطح سخت، ایجاد می‌شود. ضایعات معمولاً چند ساعت پس از اعمال فشار ظاهر شده و می‌توانند دردناک باشند.
• کهیر سرمایی (Cold Urticaria): تماس با سرما (هوای سرد، آب سرد، اجسام سرد) باعث بروز کهیر در نواحی در معرض سرما می‌شود.
• کهیر گرمایی (Heat Urticaria): تماس با گرما باعث بروز کهیر می‌شود. این حالت نادر است.
• کهیر آفتابی (Solar Urticaria): قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث بروز کهیر در نواحی در معرض نور می‌شود.
• کهیر آبی (Aquagenic Urticaria): تماس با آب، صرف نظر از دمای آن، باعث بروز کهیر می‌شود. این حالت بسیار نادر است.

در دوران بارداری، به دلیل افزایش حساسیت پوست، برخی از این کهیرهای فیزیکی ممکن است برای اولین بار ظاهر شده یا تشدید شوند.

تشخیص کهیر در اوایل و اواخر بارداری

تشخیص کهیر معمولاً بر اساس ظاهر مشخص ضایعات پوستی و شرح حال بیمار انجام می‌شود. پزشک با معاینه پوست و پرسیدن سوالاتی در مورد زمان شروع علائم، مدت زمان پایداری ضایعات، عوامل محرک احتمالی، سابقه آلرژی و سایر بیماری‌ها، سعی در تشخیص نوع و علت احتمالی کهیر دارد.

چه زمانی برای خطر کهیر باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگرچه بیشتر موارد کهیر در بارداری بی‌خطر هستند و خودبه‌خود یا با درمان‌های ساده بهبود می‌یابند، اما در برخی شرایط مراجعه به پزشک ضروری است:

• خارش بسیار شدید و غیرقابل کنترل که خواب و فعالیت‌های روزمره شما را مختل کرده است.
• گسترش سریع ضایعات به تمام بدن.
• بروز تاول همراه با کهیر (ممکن است نشانه پرمفیگوئید بارداری باشد).
• تورم صورت، پلک‌ها، لب‌ها، زبان یا گلو (علائم آنژیوادم) که می‌تواند نشانه‌ای از یک واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) باشد و نیاز به درمان اورژانسی دارد.
• دشواری در تنفس یا بلع.
• احساس سرگیجه، ضعف یا غش.
• تب یا درد مفاصل همراه با کهیر.
• اگر کهیر بیش از چند روز ادامه داشته باشد و به درمان‌های خانگی پاسخ ندهد.
• اگر نگران هستید یا در مورد علت و درمان کهیر سوالی دارید.

به یاد داشته باشید که تشخیص صحیح علت خارش و ضایعات پوستی در بارداری بسیار مهم است، زیرا برخی شرایط جدی‌تر مانند کلستاز بارداری یا پرمفیگوئید بارداری نیاز به درمان‌های تخصصی دارند.

معاینه بالینی

در طی معاینه بالینی، پزشک به دقت ضایعات پوستی شما را بررسی می‌کند. نوع، شکل، اندازه، رنگ و توزیع ضایعات می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد علت احتمالی کهیر ارائه دهد. پزشک همچنین ممکن است پوست شما را به آرامی بخاراند تا ببیند آیا درموگرافیسم وجود دارد یا خیر. معاینه سایر قسمت‌های بدن و بررسی علائم عمومی مانند تب یا تورم غدد لنفاوی نیز ممکن است انجام شود.

آزمایش‌های احتمالی

در بیشتر موارد کهیر حاد، نیازی به انجام آزمایش‌های گسترده نیست. با این حال، اگر کهیر مزمن باشد، به درمان پاسخ ندهد یا شک به بیماری زمینه‌ای دیگری وجود داشته باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را درخواست کند:

• آزمایش خون: برای بررسی شمارش کامل خون (CBC)، سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR)، پروتئین واکنشی C (CRP) جهت ارزیابی التهاب و عفونت. همچنین ممکن است آزمایش‌های عملکرد کبد (برای رد کلستاز بارداری) و تیروئید (در موارد کهیر مزمن) درخواست شود.
• تست‌های آلرژی: اگر شک به آلرژی غذایی یا محیطی وجود داشته باشد، ممکن است تست‌های پوستی آلرژی (مانند تست پریک) یا آزمایش خون برای اندازه‌گیری آنتی‌بادی‌های IgE اختصاصی انجام شود. انجام تست‌های آلرژی در بارداری باید با احتیاط و تحت نظر متخصص انجام شود.
• نمونه‌برداری از پوست (بیوپسی): در موارد نادر، اگر تشخیص نامشخص باشد یا شک به بیماری‌های پوستی جدی‌تری مانند پرمفیگوئید بارداری یا واسکولیت کهیری وجود داشته باشد، ممکن است پزشک قطعه کوچکی از پوست آسیب‌دیده را برای بررسی زیر میکروسکوپ بردارد.

درمان کهیر در بارداری

هدف اصلی از درمان کهیر در بارداری، تسکین خارش و ناراحتی، جلوگیری از بروز ضایعات جدید و در صورت امکان، شناسایی و حذف عامل محرک است. انتخاب روش درمانی به شدت کهیر، علت احتمالی آن و مرحله بارداری بستگی دارد. همیشه باید ایمنی مادر و جنین در اولویت باشد.

درمان‌های خانگی و خودمراقبتی ایمن

خوشبختانه، بسیاری از موارد کهیر بارداری را می‌توان با روش‌های خانگی ساده و ایمن کنترل کرد:

• کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد یا یک پارچه تمیز و مرطوب با آب خنک بر روی نواحی آسیب‌دیده می‌تواند به طور موقت خارش و التهاب را کاهش دهد. از قرار دادن مستقیم یخ بر روی پوست خودداری کنید.
• حمام بلغور جو دوسر کلوئیدی: افزودن پودر بلغور جو دوسر کلوئیدی (مخصوص حمام) به آب ولرم وان و قرار گرفتن در آن به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه می‌تواند به تسکین خارش و آرامش پوست کمک کند. از آب داغ استفاده نکنید، زیرا می‌تواند خارش را تشدید کند.
• پوشیدن لباس‌های گشاد و نخی: لباس‌های تنگ و ساخته شده از الیاف مصنوعی می‌توانند پوست را تحریک کرده و خارش را بدتر کنند. لباس‌های گشاد، نرم و نخی به پوست اجازه تنفس داده و از اصطکاک و تعریق بیش از حد جلوگیری می‌کنند.
• اجتناب از محرک‌ها: سعی کنید عواملی را که باعث تشدید کهیر شما می‌شوند، شناسایی و از آن‌ها دوری کنید. این عوامل می‌توانند شامل گرما، تعریق زیاد، استرس، برخی غذاها، صابون‌ها و لوسیون‌های معطر یا تند باشند.
• مرطوب‌کننده‌های ملایم و بدون عطر: استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌های ملایم، هایپوآلرژنیک و بدون عطر می‌تواند به حفظ رطوبت پوست و کاهش خشکی و خارش کمک کند. لوسیون کالامین نیز می‌تواند برای تسکین خارش موضعی مفید باشد.
• خنک نگه داشتن محیط: گرما و تعریق می‌توانند خارش را تشدید کنند. سعی کنید دمای محیط زندگی و کار خود را خنک و مطبوع نگه دارید.
• کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها: برای جلوگیری از خراشیدگی پوست و ایجاد عفونت ثانویه در اثر خارش، ناخن‌های خود را کوتاه و تمیز نگه دارید.

درمان‌های دارویی مجاز در بارداری

اگر درمان‌های خانگی برای کنترل کهیر کافی نباشند، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که استفاده از آن‌ها در دوران بارداری ایمن در نظر گرفته می‌شود:

• آنتی‌هیستامین‌های خوراکی: این داروها با مهار اثر هیستامین، به کاهش خارش و ضایعات کهیری کمک می‌کنند. برخی از آنتی‌هیستامین‌های نسل اول مانند دیفن‌هیدرامین و کلرفنیرامین، و آنتی‌هیستامین‌های نسل دوم مانند لوراتادین و ستیریزین، در صورت نیاز و با صلاحدید پزشک، می‌توانند در بارداری استفاده شوند. همیشه قبل از مصرف هرگونه دارو در بارداری با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. پزشک با در نظر گرفتن شدت علائم، مرحله بارداری و فواید و مضرات احتمالی، مناسب‌ترین دارو و دوز را برای شما تعیین خواهد کرد.
• کرم‌ها و پمادهای موضعی:
  • لوسیون کالامین: یک داروی بدون نسخه است که می‌تواند به تسکین خارش خفیف کمک کند.
  • کورتیکواستروئیدهای موضعی ضعیف: در موارد کهیر موضعی یا PUPPP، پزشک ممکن است کرم یا پماد کورتیکواستروئیدی با قدرت ضعیف (مانند هیدروکورتیزون ۱%) را برای مدت کوتاه تجویز کند. این داروها به کاهش التهاب و خارش کمک می‌کنند. استفاده از استروئیدهای موضعی قوی و به مدت طولانی در بارداری توصیه نمی‌شود، مگر با دستور مستقیم پزشک متخصص.
• کورتیکواستروئیدهای سیستمیک (خوراکی یا تزریقی): در موارد بسیار شدید و مقاوم کهیر یا آنژیوادم که به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهد، پزشک ممکن است در کوتاه‌ترین دوره ممکن و با کمترین دوز مؤثر، از کورتیکواستروئیدهای سیستمیک مانند پردنیزولون استفاده کند. این درمان معمولاً برای موارد خاص و تحت نظارت دقیق پزشکی انجام می‌شود.

حساسیت‌های پوستی مثل کهیر، می‌تونن باعث دردهای فیزیکی و کلافگی بشن. در کنار این مشکل، خیلی از مادران از بدن‌دردهای عمومی هم شکایت دارن. اگه شما هم این مشکل رو دارید، می‌تونید مطلب ما در مورد تجربه درمان سریع بدن درد در بارداری رو مطالعه کنید.

چه درمان‌هایی در بارداری ممنوع هستند؟

برخی داروها و روش‌های درمانی به دلیل خطرات احتمالی برای جنین، در دوران بارداری ممنوع یا بسیار محدود هستند. به عنوان مثال، برخی از آنتی‌هیستامین‌های قوی‌تر، داروهای بیولوژیک جدیدتر که برای کهیر مزمن استفاده می‌شوند، یا برخی درمان‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، معمولاً در بارداری توصیه نمی‌شوند، مگر اینکه فواید آن‌ها به طور قابل توجهی بیشتر از خطرات احتمالی باشد و جایگزین ایمن‌تری وجود نداشته باشد. همیشه به پزشک خود اطلاع دهید که باردار هستید یا قصد بارداری دارید تا از تجویز داروهای نامناسب خودداری شود.

پیشگیری از کهیر در بارداری

اگرچه همیشه نمی‌توان از بروز کهیر در بارداری پیشگیری کرد، به خصوص اگر علت آن تغییرات هورمونی یا شرایطی مانند PUPPP باشد، اما با رعایت برخی نکات می‌توان احتمال بروز یا شدت آن را کاهش داد:

مدیریت استرس

همانطور که گفته شد، استرس می‌تواند یکی از عوامل محرک کهیر باشد. یافتن راه‌هایی برای مدیریت استرس در دوران بارداری بسیار مهم است. تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگای بارداری، تنفس عمیق، گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش، گذراندن وقت در طبیعت و صحبت با همسر، دوستان یا یک مشاور می‌تواند مفید باشد. خواب کافی و باکیفیت نیز در کاهش استرس نقش دارد.

رژیم غذایی و هیدراتاسیون

یک رژیم غذایی متعادل و سالم، سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی، برای سلامت عمومی و سلامت پوست مفید است. نوشیدن آب کافی (حداقل ۸ لیوان در روز) به حفظ هیدراتاسیون پوست کمک کرده و می‌تواند از خشکی و خارش جلوگیری کند. اگر به مواد غذایی خاصی حساسیت دارید یا متوجه شده‌اید که برخی خوراکی‌ها باعث تشدید کهیر شما می‌شوند، از مصرف آن‌ها خودداری کنید.

مراقبت از پوست

• از صابون‌ها و شوینده‌های ملایم، بدون عطر و هایپوآلرژنیک استفاده کنید.
• از حمام یا دوش آب داغ و طولانی‌مدت خودداری کنید. آب ولرم بهتر است.
• پس از حمام، پوست خود را به آرامی با یک حوله نرم خشک کنید (از مالیدن شدید حوله خودداری کنید) و بلافاصله از یک مرطوب‌کننده ملایم استفاده نمایید.
• از پوشیدن لباس‌های تنگ، زبر و ساخته شده از الیاف مصنوعی که می‌توانند پوست را تحریک کنند، خودداری کنید.
• در هوای گرم و مرطوب، سعی کنید از تعریق بیش از حد جلوگیری کنید.

تاثیر کهیر بر جنین و بارداری

در بیشتر موارد، کهیر معمولی بارداری (مانند کهیر حاد یا PUPPP) هیچ تاثیر مستقیمی بر روی سلامت جنین یا نتیجه بارداری ندارد. این عارضه‌ها بیشتر برای مادر آزاردهنده هستند تا برای جنین خطرناک. با این حال، خارش شدید و اختلال خواب ناشی از آن می‌تواند بر کیفیت زندگی و سلامت عمومی مادر تأثیر بگذارد.

مهم است که کهیر معمولی را از شرایط جدی‌تری که ممکن است با ضایعات پوستی همراه باشند، افتراق داد. به عنوان مثال، پرمفیگوئید بارداری، هرچند نادر است، اما در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند با افزایش جزئی خطر زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد همراه باشد. همچنین، کلستاز داخل کبدی بارداری که با خارش شدید (اغلب بدون کهیر) مشخص می‌شود، می‌تواند برای جنین خطراتی ایجاد کند و نیاز به نظارت و درمان دقیق دارد.

بنابراین، هرگونه ضایعه پوستی یا خارش غیرمعمول در دوران بارداری باید توسط پزشک ارزیابی شود تا تشخیص دقیقی صورت گرفته و در صورت نیاز، درمان مناسب آغاز شود.

کهیر زدن بعد انتقال جنین

کهیر زدن بعد از انتقال جنین ممکنه برای بعضی از خانم‌ها نگران‌کننده باشه، اما همیشه نشونه بدی نیست. در واقع، تغییرات هورمونی بعد از انتقال جنین، مصرف داروهای پروژسترون یا حتی استرس زیاد می‌تونه باعث تحریک سیستم ایمنی و بروز واکنش آلرژیک بشه که خودش رو به شکل کهیر نشون می‌ده. گاهی هم بدن نسبت به داروهای تزریقی یا چسب‌های پوستی واکنش نشون می‌ده و پوست دچار خارش، قرمزی و برجستگی می‌شه. در بیشتر موارد، این وضعیت موقته و با مصرف آنتی‌هیستامین‌های بی‌خطر در دوران بارداری یا تغییر داروها، قابل کنترل هست. با این حال، اگه کهیر با علائمی مثل تورم لب یا تنگی نفس همراه بود، باید سریع به پزشک مراجعه بشه چون ممکنه نشونه واکنش حساسیتی شدید باشه. در مجموع، کهیر بعد از انتقال جنین معمولاً خطرناک نیست و با بررسی علت اصلی، درمان راحتی داره.

درمان خارش بدن در بارداری در طب سنتی

طب سنتی راهکارهایی برای کاهش خارش بدن در دوران بارداری ارائه می‌دهد. استفاده از عرقیات گیاهی مانند عرق کاسنی و عرق شاتره به دلیل خاصیت خنک‌کنندگی و تصفیه‌کنندگی خون، در برخی منابع طب سنتی برای کاهش خارش توصیه شده است. همچنین، مصرف خاکشیر همراه با آب ولرم نیز ممکن است به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش برخی از انواع خارش کمک کند. با این حال، لازم به ذکر است که تحقیقات علمی کافی برای اثبات قطعی اثربخشی این روش‌ها در درمان کهیر یا خارش بارداری وجود ندارد و مصرف هرگونه گیاه دارویی یا داروی گیاهی در دوران بارداری باید با مشورت پزشک معالج یا متخصص طب سنتی مورد تأیید پزشک شما انجام شود تا از بی‌خطر بودن آن برای شما و جنینتان اطمینان حاصل شود.

برای خارش بدن در بارداری چه بخوریم

برخی باورهای عمومی و توصیه‌های تغذیه‌ای وجود دارد که ممکن است به کاهش خارش در دوران بارداری کمک کنند. تمرکز اصلی بر مصرف مواد غذایی با خاصیت ضدالتهابی، آبرسانی کافی به بدن و پرهیز از مواد غذایی آلرژی‌زا یا محرک است. نوشیدن آب کافی، مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند انواع توت‌ها، مرکبات (در صورت عدم حساسیت)، سبزیجات برگ سبز و همچنین مصرف منابع خوب امگا-۳ مانند ماهی‌های چرب (با رعایت توصیه‌های مربوط به مصرف جیوه در بارداری) می‌تواند به سلامت کلی پوست کمک کند. از سوی دیگر، توصیه می‌شود از مصرف غذاهای فرآوری‌شده، پرادویه، سرخ‌کردنی‌ها و مواد غذایی که سابقه حساسیت به آن‌ها دارید، پرهیز کنید. با این حال، این موضوع بیشتر بر اساس تجربه و باورهای فردی است تا شواهد علمی معتبر و قطعی برای تأثیر مستقیم این مواد غذایی بر درمان کهیر بارداری.

درمان سریع کهیر پوستی در بارداری

برای تسکین سریع خارش و التهاب ناشی از کهیر پوستی در بارداری، اولین قدم‌ها شامل خنک کردن پوست و پرهیز از خاراندن است. استفاده از کمپرس سرد بر روی نواحی آسیب‌دیده می‌تواند به سرعت حس خارش را کاهش دهد. پوشیدن لباس‌های نخی گشاد و قرار گرفتن در محیط خنک نیز مفید است. لوسیون کالامین می‌تواند به صورت موضعی برای آرام کردن خارش استفاده شود. اگر خارش شدید است و با این روش‌ها بهبود نمی‌یابد، مراجعه به پزشک برای دریافت درمان‌های دارویی مناسب مانند آنتی‌هیستامین‌های ایمن در بارداری ضروری است. لازم به ذکر است که “درمان سریع” به معنای رفع کامل و فوری علت زمینه‌ای کهیر نیست، بلکه بیشتر به کنترل علائم حاد آن اشاره دارد و موارد شدید یا مقاوم نیاز به ارزیابی و درمان پزشکی دارند.

کهیر و آلرژی می‌تونن استرس‌زا باشن، اما مشکلات خیلی جدی‌تری هم در بارداری وجود داره. مثلا فتق ناف یکی از اون عوارضیه که شاید کمتر در موردش شنیده باشید اما می‌تونه خطرناک باشه. برای آگاهی بیشتر، مقاله علائم خطرناک فتق ناف در بارداری رو بخونید.

نتیجه گیری

کهیر در بارداری یک مشکل پوستی نسبتاً شایع است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، کشیدگی پوست، واکنش‌های آلرژیک و استرس باشد. اگرچه بیشتر موارد کهیر بارداری برای جنین بی‌خطر هستند، اما خارش و ناراحتی ناشی از آن می‌تواند کیفیت زندگی مادر را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله از وی مام، به بررسی جامع علل، علائم، انواع، روش‌های تشخیص و درمان‌های ایمن کهیر در دوران بارداری پرداختیم.

به یاد داشته باشید که تشخیص صحیح علت زمینه‌ای خارش و ضایعات پوستی در بارداری بسیار مهم است. درمان‌های خانگی مانند استفاده از کمپرس سرد، حمام بلغور جو دوسر و پوشیدن لباس‌های نخی می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. در صورت نیاز، پزشک می‌تواند داروهای ایمنی مانند آنتی‌هیستامین‌ها یا کرم‌های موضعی را تجویز نماید. هرگز بدون مشورت پزشک، هیچ دارویی را در دوران بارداری مصرف نکنید.

مهم‌ترین نکته، حفظ آرامش و مراجعه به پزشک در صورت بروز هرگونه نگرانی یا علائم شدید است. با مراقبت صحیح و پیگیری پزشکی، می‌توانید این چالش را نیز با موفقیت پشت سر گذاشته و از دوران شیرین بارداری خود لذت ببرید.

سوالات متداول