دوران بارداری، دورانی سرشار از تغییرات و تجربه‌های نو برای هر مادری است. در کنار همه شیرینی‌های این دوران، برخی نگرانی‌ها نیز ممکن است پدیدار شوند که یکی از شایع‌ترین آن‌ها، عفونت واژن است. این مسئله می‌تواند باعث ناراحتی و اضطراب شما شود، اما خبر خوب این است که با آگاهی و اقدامات درست، می‌توان آن را مدیریت کرد. در این مقاله جامع از وبسایت «وی مام»، قصد داریم به طور کامل به بررسی روش‌های درمان خانگی عفونت واژن در بارداری بپردازیم، با این حال همواره تاکید می‌کنیم که سلامت شما و جنین در اولویت است و هرگونه اقدام درمانی، حتی خانگی، باید با مشورت و تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. هدف ما ارائه اطلاعاتی است که به شما کمک کند با دیدی بازتر و آگاهانه‌تر با این چالش مواجه شوید.

شناخت عفونت واژن در دوران بارداری: علائم و دلایل

عفونت واژن در دوران بارداری، به خصوص عفونت واژن در حاملگی، به دلیل تغییرات هورمونی گسترده‌ای که در بدن مادر رخ می‌دهد، نسبتاً شایع است. این تغییرات می‌توانند تعادل طبیعی باکتری‌ها و قارچ‌های موجود در محیط واژن را برهم بزنند و زمینه را برای رشد بیش از حد برخی از آن‌ها فراهم کنند. به طور کلی، دو نوع شایع عفونت واژن در این دوران شامل عفونت‌های قارچی (کاندیدیازیس) و عفونت‌های باکتریایی (واژینوز باکتریال) هستند.

آگاهی از علائم هشدار دهنده بسیار مهم است تا در صورت بروز، بتوانید به موقع اقدام کنید. این علائم می‌توانند شامل خارش و سوزش در ناحیه واژن و اطراف آن، تغییر در رنگ، بو یا میزان ترشحات واژن (مثلاً ترشحات سفید و پنیری شکل در عفونت قارچی یا ترشحات رقیق، خاکستری با بوی ماهی در عفونت باکتریایی)، درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن و گاهی درد حین رابطه جنسی باشند. شناخت این نشانه‌ها، در درمان خانگی عفونت واژن در اوایل بارداری که دوره‌ای حساس‌تر است، به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر به دنبال راهکار و مشورت پزشکی باشید.

اگر قصد بارداری دارید و علائم عفونت واژن به سراغ شما آمد، می توانید مقاله وی مام درباره تاثیر عفونت در اقدام به بارداری را مطالعه کنید و از این دوران حساس به سلامت عبور کنید.

درمان خانگی عفونت قارچی واژن در بارداری

عفونت قارچی واژن، که اغلب توسط قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود، یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری است. تغییرات هورمونی این دوران، محیط واژن را برای رشد این قارچ‌ها مستعدتر می‌کند. در حالی که درمان اصلی باید توسط پزشک تجویز شود، برخی روش‌های خانگی ممکن است به عنوان مکمل یا برای تسکین علائم خفیف، پس از مشورت با پزشک، در نظر گرفته شوند.

ماست یونانی و پروبیوتیک‌ها

ماست یونانی ساده و بدون شیرینی، به دلیل داشتن باکتری‌های مفید یا همان پروبیوتیک‌ها، شهرت خوبی در کمک به حفظ تعادل فلور طبیعی واژن دارد. مصرف خوراکی منظم ماست یونانی می‌تواند به تقویت باکتری‌های خوب بدن کمک کند. برخی افراد از ماست به صورت موضعی نیز استفاده می‌کنند، اما این کار در دوران بارداری باید حتماً با احتیاط فراوان و پس از کسب اجازه از پزشک انجام شود تا از بروز هرگونه حساسیت یا مشکل دیگر جلوگیری شود. کلمه کلیدی مرتبط: ماست یونانی برای عفونت واژن.

روغن نارگیل

روغن نارگیل خالص و ارگانیک به دلیل داشتن اسیدهای چرب با زنجیره متوسط، مانند اسید لوریک، دارای خواص ضد قارچی و ضد میکروبی شناخته شده است. برخی معتقدند که استفاده موضعی از مقدار کمی روغن نارگیل در ناحیه خارجی واژن می‌تواند به تسکین خارش و التهاب ناشی از عفونت قارچی کمک کند. با این حال، تحقیقات علمی در مورد اثربخشی قطعی و ایمنی کامل آن در درمان عفونت واژن طی بارداری محدود است. بنابراین، قبل از استفاده، حتماً با پزشک خود مشورت کنید و در صورت اجازه، ابتدا روی بخش کوچکی از پوست تست حساسیت انجام دهید. کلمه کلیدی مرتبط: روغن نارگیل برای عفونت واژن.

استفاده از سیر

سیر به دلیل داشتن ترکیبات گوگردی مانند آلیسین، خواص ضدمیکروبی قوی دارد. در باور عموم، گاهی از سیر به صورت خوراکی یا حتی موضعی (قرار دادن حبه سیر در واژن) برای درمان عفونت‌ها استفاده می‌شود. مصرف خوراکی سیر به عنوان بخشی از رژیم غذایی مفید است، اما هیچ مدرک علمی قطعی برای تایید اثربخشی و ایمنی استفاده موضعی از سیر در واژن، به خصوص در دوران بارداری، وجود ندارد. این کار می‌تواند باعث سوزش، تحریک شدید و حتی سوختگی شیمیایی در مخاط حساس واژن شود. بنابراین، استفاده از سیر به این شکل در بارداری به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

اسید بوریک: آیا در بارداری مجاز است؟

اسید بوریک گاهی برای درمان عفونت‌های قارچی مقاوم واژن در خانم‌های غیرباردار، تحت نظر پزشک، استفاده می‌شود. این ماده دارای خواص ضدعفونی‌کننده و ضد قارچی است. اما نکته بسیار مهم این است که استفاده از اسید بوریک به هر شکلی (موضعی یا خوراکی) در دوران بارداری اکیداً ممنوع است. این ماده می‌تواند برای جنین در حال رشد سمی و خطرناک باشد. ذکر این مورد صرفاً جهت اطلاع‌رسانی از باورهای نادرست و تاکید بر عدم استفاده از آن در بارداری است.

 

---

به نقل از pharmeasy :

متن انگلیسی:

Home remedies alone may not be sufficient to treat the infection and should not replace medical advice.

ترجمه فارسی:

فقط استفاده از درمان‌های خانگی ممکن است برای درمان عفونت کافی نباشد و نباید جایگزین مشاوره پزشکی شود.

---

درمان خانگی عفونت باکتریایی واژن در بارداری

واژینوز باکتریال (BV) نوع دیگری از عفونت واژن است که در اثر برهم خوردن تعادل باکتری‌های طبیعی واژن و رشد بیش از حد باکتری‌های بی‌هوازی ایجاد می‌شود. این نوع عفونت، به خصوص در بارداری، نیاز به توجه و درمان دقیق دارد، زیرا می‌تواند خطر برخی عوارض بارداری مانند زایمان زودرس را افزایش دهد. درمان اصلی واژینوز باکتریال معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی توسط پزشک انجام می‌شود. با این حال، برخی رویکردهای خانگی ممکن است به عنوان کمک‌کننده مطرح شوند، اما همیشه باید با مجوز و تحت نظارت پزشک باشند.

نقش پروبیوتیک‌ها در مقابله با عفونت باکتریایی

همانند عفونت قارچی، مصرف خوراکی پروبیوتیک‌ها از طریق مواد غذایی مانند ماست‌های پروبیوتیک‌دار یا مکمل‌های مخصوص (که باید با تجویز پزشک باشند) می‌تواند به بازگرداندن تعادل فلور باکتریایی واژن و تقویت سیستم ایمنی کمک کند. این اقدام بیشتر جنبه حمایتی و پیشگیرانه دارد تا درمانی.

آب اکسیژنه: در درمان خانگی واقعیت دارد؟

در برخی منابع غیرعلمی و گفتگوهای عمومی، گاهی به استفاده از محلول بسیار رقیق شده آب اکسیژنه (پراکسید هیدروژن) برای شستشوی واژن و درمان عفونت‌های باکتریایی اشاره می‌شود. ادعا بر این است که آب اکسیژنه می‌تواند باکتری‌های مضر را از بین ببرد. اما باید توجه داشت که استفاده از آب اکسیژنه، حتی به صورت رقیق، بدون نظارت مستقیم پزشک، به خصوص در دوران حساس بارداری، می‌تواند خطرات بالقوه‌ای داشته باشد. این ماده ممکن است به باکتری‌های مفید واژن نیز آسیب برساند، تعادل pH را مختل کند و باعث تحریک و خشکی مخاط شود. اگرچه این روش در بین برخی افراد محبوب است، اما از نظر علمی توصیه نمی‌شود و می‌تواند به فلور طبیعی واژن آسیب برساند.

درمان خانگی عفونت و خارش واژن در بارداری: راهکارهای تسکین‌دهنده

خارش واژن یکی از آزاردهنده‌ترین علائم عفونت است و می‌تواند کیفیت زندگی مادر باردار را تحت تأثیر قرار دهد. علاوه بر درمان علت زمینه‌ای عفونت، برخی راهکارهای خانگی می‌توانند به تسکین موقت این خارش کمک کنند.

استفاده از کمپرس سرد روی ناحیه خارجی تناسلی برای چند دقیقه می‌تواند به کاهش التهاب و خارش کمک کند. همچنین، حمام آب ولرم ساده (بدون افزودن نمک حمام، صابون‌های معطر یا سایر مواد تحریک‌کننده) نیز می‌تواند تسکین‌بخش باشد. مهم است که پس از حمام، ناحیه تناسلی به خوبی و با ملایمت خشک شود.

ویتامین E برای تسکین خارش پوستی؟

روغن ویتامین E خالص به دلیل خواص مرطوب‌کنندگی و ترمیم‌کنندگی پوست شناخته شده است. استفاده موضعی از مقدار کمی روغن ویتامین E روی پوست ناحیه خارجی تناسلی ممکن است به تسکین خشکی و خارش ناشی از التهاب کمک کند. با این حال، قبل از استفاده، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا از مناسب بودن آن برای شما و عدم وجود حساسیت اطمینان حاصل شود.

روغن درخت چای

روغن درخت چای دارای خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی قوی است و گاهی برای درمان مشکلات پوستی و عفونت‌ها استفاده می‌شود. اما این روغن بسیار غلیظ و قوی است و هرگز نباید به صورت خالص و رقیق نشده روی پوست، به خصوص پوست حساس ناحیه تناسلی، استفاده شود. در دوران بارداری، استفاده از روغن درخت چای باید با احتیاط بسیار شدید و فقط در صورت تایید و با دستورالعمل دقیق پزشک (مثلاً رقیق‌سازی بسیار زیاد با یک روغن حامل مناسب) انجام شود. استفاده نادرست می‌تواند باعث تحریک شدید، واکنش‌های آلرژیک و حتی سوختگی شود. این موضوع در طب سنتی مطرح شده است اما در پزشکی مدرن شواهد محکمی برای اثبات آن یافت نشده است.

اسانس پونه کوهی: آیا برای بارداری مناسب است؟

اسانس پونه کوهی نیز یکی دیگر از روغن‌های گیاهی با خواص ضدمیکروبی بسیار قوی است. با این حال، به دلیل قدرت بالای این اسانس و پتانسیل تحریک‌کنندگی رحم و ایجاد انقباضات، استفاده از اسانس پونه کوهی (چه به صورت خوراکی و چه موضعی) در دوران بارداری اکیداً ممنوع است. این ماده می‌تواند خطرات جدی برای ادامه بارداری به همراه داشته باشد. این موضوع در طب سنتی مطرح شده است اما در پزشکی مدرن به دلیل خطرات احتمالی، استفاده از آن در بارداری اکیداً توصیه نمی‌شود.

درمان خانگي عفونت واژن در بارداري با جوش‌شيرين

یکی از باورهای رایج در میان عموم، استفاده از جوش شیرین برای درمان خانگی عفونت واژن در بارداری است. ایده اصلی این است که جوش شیرین می‌تواند به قلیایی کردن محیط واژن کمک کرده و در نتیجه رشد قارچ‌ها یا باکتری‌های مضر را مهار کند. روش‌های مطرح شده معمولاً شامل افزودن مقدار کمی جوش شیرین به آب ولرم و نشستن در لگن یا شستشوی بسیار رقیق ناحیه خارجی تناسلی است.

با این حال، در مورد اثربخشی و ایمنی این روش، به خصوص در دوران بارداری، تردیدهایی وجود دارد. محیط طبیعی واژن به طور معمول اسیدی است و این اسیدیته به حفظ تعادل فلور میکروبی کمک می‌کند. تغییر مکرر pH واژن با استفاده از جوش شیرین ممکن است این تعادل را برهم زده و حتی در دراز مدت مشکل را تشدید کند. همچنین، شواهد علمی محکم و کافی برای حمایت از این روش به عنوان یک درمان قطعی و ایمن برای عفونت واژن در بارداری وجود ندارد. اگرچه این روش در بین برخی افراد محبوب است، اما از نظر علمی توصیه نمی‌شود و ممکن است برای همه مناسب نباشد، به خصوص در دوران حساس بارداری. همیشه قبل از امتحان کردن چنین روش‌هایی با پزشک خود صحبت کنید.

نشستن در سرکه در بارداری 

استفاده از سرکه، به ویژه سرکه سیب، یکی دیگر از روش‌های خانگی است که گاهی برای مقابله با عفونت‌های واژن، از جمله در دوران بارداری، پیشنهاد می‌شود. طرفداران این روش معتقدند که خاصیت اسیدی سرکه می‌تواند به بازگرداندن pH طبیعی واژن و از بین بردن میکروب‌های مضر کمک کند. روش رایج معمولاً نشستن در لگن آب و سرکه در بارداری است، که در آن مقدار کمی سرکه (معمولاً سرکه سیب) به آب ولرم اضافه می‌شود.

با این حال، همانند جوش شیرین، در مورد این روش نیز باید با احتیاط عمل کرد. سرکه، حتی به صورت رقیق شده، می‌تواند برای پوست و مخاط حساس واژن، به خصوص در دوران بارداری که حساسیت‌ها ممکن است بیشتر باشد، تحریک‌کننده باشد. همچنین، استفاده نادرست یا بیش از حد از آن می‌تواند تعادل طبیعی فلور واژن را مختل کند. تحقیقات علمی کافی برای اثبات بی‌خطر بودن و موثر بودن قطعی نشستن در سرکه در بارداری برای درمان عفونت وجود ندارد. با این حال، تحقیقات علمی کافی برای اثبات این ادعا که نشستن در سرکه در بارداری برای درمان عفونت مفید است، وجود ندارد و می‌تواند باعث تحریک شود. مشورت با پزشک قبل از هر اقدامی ضروری است.

درمان خانگی عفونت واژن در بارداری طب سنتی

طب سنتی ایرانی و سایر مکاتب طب سنتی در سراسر جهان، رویکردها و درمان‌های خاص خود را برای مشکلات زنان، از جمله عفونت‌های واژن، دارند. در درمان خانگی عفونت واژن در بارداری طب سنتی، ممکن است استفاده از برخی گیاهان دارویی به صورت خوراکی، دم‌نوش، یا گاهی به صورت موضعی (مانند برخی روغن‌ها یا عصاره‌های گیاهی برای شستشو یا استعمال خارجی) توصیه شود. گیاهانی مانند بابونه، همیشه بهار (کالاندولا)، یا برخی دیگر ممکن است به دلیل خواص ضدالتهابی و ضد میکروبی‌شان مورد توجه قرار گیرند.

نکته بسیار مهم و حیاتی این است که هرگونه درمان گیاهی یا سنتی در دوران بارداری باید حتماً و اکیداً با مشورت همزمان پزشک متخصص زنان و یک متخصص معتبر و آگاه طب سنتی انجام شود. بسیاری از گیاهان دارویی، علیرغم طبیعی بودن، می‌توانند در دوران بارداری اثرات نامطلوب یا حتی خطرناکی داشته باشند و منجر به انقباضات رحمی، سقط جنین یا آسیب به جنین شوند. بنابراین، از مصرف خودسرانه هرگونه گیاه دارویی یا داروی سنتی در این دوران جداً خودداری کنید. این موضوع در طب سنتی مطرح شده است اما در پزشکی مدرن شواهد محکمی برای اثبات اثربخشی و ایمنی تمام این روش‌ها در بارداری یافت نشده است و مشورت همزمان با پزشک و متخصص طب سنتی آگاه ضروری است.

در منابعی از تاثیر مصرف شیاف قند در درمان عفونت واژن صحبت شده که می توانید مقاله آن را در وی مام مطالعه کنید.

چه زمانی درمان خانگی کافی نیست و باید به پزشک مراجعه کرد؟

تاکید می‌کنیم که روش‌های درمان خانگی عفونت واژن در دوران بارداری هرگز نباید جایگزین تشخیص و درمان پزشکی، به ویژه در این دوران حساس، شوند. این روش‌ها در بهترین حالت می‌توانند به عنوان مکمل یا برای تسکین علائم خفیف و پس از تایید پزشک استفاده شوند.

مراجعه به پزشک در موارد زیر ضروری و فوری است:

• بروز تب همراه با علائم عفونت واژن.

• درد شدید در ناحیه لگن یا زیر شکم.

• خونریزی واژینال یا لکه‌بینی.

• بوی بسیار نامطبوع، شدید و غیرعادی از واژن (مانند بوی ماهی گندیده).

• اگر علائم پس از چند روز استفاده از درمان‌های خانگی (که پزشک تایید کرده) بهبود نیابند یا بدتر شوند.

• اگر مکرراً دچار عفونت واژن می‌شوید.

• در درمان خانگی عفونت واژن در اوایل بارداری، به دلیل حساسیت بیشتر این دوره، بهتر است برای هرگونه علامتی سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

پزشک با انجام معاینات لازم و در صورت نیاز، آزمایش ترشحات واژن، می‌تواند نوع دقیق عفونت (قارچی، باکتریایی یا سایر علل) را تشخیص داده و درمان مناسب و ایمن برای دوران بارداری را تجویز کند. به یاد داشته باشید که عفونت‌های درمان نشده یا درمان نادرست در بارداری می‌توانند خطراتی مانند زایمان زودرس، پارگی زودرس کیسه آب، یا انتقال عفونت به نوزاد هنگام زایمان را به همراه داشته باشند.

راهکارهایی برای جلوگیری از عفونت واژن در بارداری

همیشه پیشگیری بهتر و آسان‌تر از درمان است، به خصوص وقتی صحبت از سلامت در دوران بارداری باشد. با رعایت چند نکته ساده می‌توانید احتمال بروز عفونت واژن را به میزان قابل توجهی کاهش دهید:

• بهداشت فردی صحیح: ناحیه تناسلی را روزانه با آب ولرم و بدون استفاده از صابون‌های قوی و معطر شستشو دهید. شستشو باید از جلو به عقب انجام شود تا از انتقال باکتری‌های روده به واژن جلوگیری شود. پس از شستشو، ناحیه را با یک حوله نرم و تمیز به آرامی خشک کنید.

• لباس زیر مناسب: از لباس‌های زیر نخی، گشاد و قابل تنفس استفاده کنید. لباس‌های تنگ و ساخته شده از الیاف مصنوعی می‌توانند رطوبت را حفظ کرده و محیط را برای رشد میکروب‌ها مساعد کنند.

• پرهیز از دوش واژینال و محصولات تحریک‌کننده: دوش واژینال می‌تواند تعادل طبیعی باکتری‌های مفید واژن را برهم بزند. همچنین از اسپری‌های بهداشتی زنانه، پودرها، دستمال‌های مرطوب معطر و نوارهای بهداشتی معطر در ناحیه تناسلی خودداری کنید.

• تغذیه سالم و مصرف پروبیوتیک‌ها: یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. مصرف منظم ماست‌های حاوی پروبیوتیک نیز می‌تواند مفید باشد.

• نکات مربوط به روابط جنسی: در صورت داشتن شریک جنسی، رعایت بهداشت قبل و بعد از رابطه جنسی مهم است. در برخی موارد، پزشک ممکن است استفاده از کاندوم را برای جلوگیری از انتقال عفونت‌ها توصیه کند.

• خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی: پس از شنا یا ورزش، لباس‌های خیس یا مرطوب خود را در اسرع وقت تعویض کنید.

جمع بندی

عفونت واژن یکی از مشکلاتی است که ممکن است مادران باردار با آن مواجه شوند. همانطور که در این مقاله از «وی مام» به تفصیل بررسی کردیم، اگرچه برخی روش‌های درمان خانگی عفونت واژن در بارداری ممکن است برای تسکین علائم خفیف وسوسه‌انگیز باشند، اما اولویت مطلق همیشه با تشخیص صحیح و درمان تحت نظر پزشک متخصص است. دوران بارداری دوره‌ای بسیار حساس است و هرگونه اقدام خودسرانه می‌تواند سلامت شما و جنینتان را به خطر بیندازد. با رعایت نکات پیشگیرانه، داشتن آگاهی کافی و مراجعه به موقع به پزشک، می‌توانید این دوران را با آرامش و سلامت بیشتری سپری کنید. ما در «وی مام» برای شما و فرزند دلبندتان آرزوی سلامتی داریم.

سوالات متداول درباره درمان خانگی عفونت واژن در بارداری

آیا درمان خانگی عفونت واژن در بارداری همیشه بی‌خطر است؟
خیر، همیشه بی‌خطر نیست. برخی روش‌ها ممکن است مضر باشند یا عفونت را تشدید کنند. همیشه قبل از هر اقدامی، به خصوص در دوران حساس بارداری، با پزشک خود مشورت کنید تا از ایمنی روش مطمئن شوید.

چه زمانی درمان خانگی عفونت واژن در بارداری کافی نیست و حتما باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم شدید هستند (تب، درد، خونریزی)، پس از چند روز بهبود نیافتند، یا مکرراً بازمی‌گردند، درمان خانگی کافی نیست و باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص دقیق نوع عفونت ضروری است.

آیا عفونت واژن در بارداری می‌تواند به جنین آسیب برساند؟
بله، برخی عفونت‌های واژن اگر درمان نشوند، می‌توانند خطر زایمان زودرس یا عفونت نوزاد را افزایش دهند. به همین دلیل تشخیص و درمان صحیح و به موقع زیر نظر پزشک بسیار اهمیت دارد.

آیا استفاده از جوش شیرین یا سرکه برای شستشوی واژن در بارداری توصیه می‌شود؟
عموماً توصیه نمی‌شود. این مواد می‌توانند تعادل pH طبیعی واژن را برهم زده و باعث تحریک یا تشدید عفونت شوند. برای هرگونه شستشوی داخلی یا درمان، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

کدام یک از روش‌های درمان خانگی برای عفونت قارچی واژن در بارداری موثرتر است؟
استفاده از ماست یونانی ساده به صورت خوراکی برای تقویت پروبیوتیک‌ها می‌تواند مفید باشد. با این حال، برای درمان قطعی و ایمن عفونت قارچی در بارداری، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا داروی مناسب تجویز شود.

آیا بوی بد واژن در بارداری همیشه نشانه عفونت است؟
لزوماً خیر. تغییرات هورمونی در بارداری می‌تواند باعث تغییرات خفیف در بوی واژن شود. اما اگر بوی شدید، ماهی‌مانند یا نامطبوعی احساس می‌کنید، حتماً برای بررسی احتمال عفونت به پزشک مراجعه کنید.