این واکسن ها برای نوزادتان اجباری است! + جدول دستورالعمل واکسیناسیون 1404

سلامت کودکان، گوهری گران‌بهاست که حفظ و ارتقای آن، دغدغه اصلی هر پدر و مادری محسوب می‌شود. در مسیر رشد و بالندگی فرزندانمان، پیشگیری همواره مقدم بر درمان بوده و واکسیناسیون به عنوان یکی از مؤثرترین و ایمن‌ترین روش‌های پیشگیری از بیماری‌های عفونی خطرناک، نقشی بی‌بدیل ایفا می‌کند. واکسن اجباری کودکان نه تنها از فرزند دلبند شما در برابر بیماری‌های جدی محافظت می‌کند، بلکه به سلامت کل جامعه نیز کمک شایانی می‌نماید. در این مقاله جامع از «وی مام»، قصد داریم به بررسی دقیق برنامه واکسن اجباری کودکان در ایران، به‌ویژه بر اساس جدیدترین برنامه واکسیناسیون کشوری و دستورالعمل واکسیناسیون کشوری بپردازیم، به سوالات رایج شما پاسخ دهیم و نکات مهمی را در این زمینه با شما در میان بگذاریم. همراه ما باشید تا با آگاهی کامل، سپر دفاعی قدرتمندی برای سلامت آینده‌سازان کوچکمان فراهم آوریم.

چرا واکسیناسیون کودکان اجباری است؟

شاید برایتان سوال باشد که واکسن‌ها دقیقاً چگونه از بدن محافظت می‌کنند. واکسیناسیون یا ایمن‌سازی، فرآیندی است که طی آن، بدن در برابر عوامل بیماری‌زا مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها، مقاوم می‌شود. واکسن‌ها حاوی میکروب یا ویروس ضعیف‌شده، کشته‌شده و یا بخش کوچکی از ساختار آن‌ها هستند که به بدن معرفی می‌شوند. این اقدام، سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند تا بدون ایجاد بیماری واقعی، پادتن‌های لازم را تولید کرده و سلول‌های خاطره‌ای بسازد. در نتیجه، اگر کودک در آینده با عامل بیماری‌زای واقعی مواجه شود، سیستم ایمنی او به سرعت آن را شناسایی کرده و با تولید پادتن‌های قوی، از بروز بیماری جلوگیری می‌کند یا شدت آن را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

اهمیت واکسن کودکان فراتر از محافظت فردی است. هنگامی که درصد بالایی از جامعه واکسینه می‌شوند، پدیده‌ای به نام “ایمنی جمعی”یا “ایمنی گله‌ای” شکل می‌گیرد. این یعنی حتی افرادی که به دلایل پزشکی نمی‌توانند واکسن دریافت کنند (مانند نوزادان بسیار کوچک یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف)، به طور غیرمستقیم محافظت می‌شوند، زیرا زنجیره انتقال بیماری در جامعه قطع یا بسیار محدود می‌شود. به لطف برنامه‌های موفق واکسیناسیون در سطح جهان و ایران، بسیاری از بیماری‌های خطرناک و مرگبار مانند فلج اطفال، سرخک، و دیفتری که زمانی جان هزاران کودک را می‌گرفتند، امروزه به میزان چشمگیری کنترل شده یا در آستانه ریشه‌کنی قرار گرفته‌اند. بنابراین، پیشگیری از بیماری با واکسن نه تنها یک انتخاب هوشمندانه، بلکه یک مسئولیت اجتماعی است.

برای درک بهتر اهمیت رعایت دقیق دستورالعمل واکسیناسیون کشوری، مطالعه مقاله ما درباره عواقب عدم تزریق واکسن در نوزادان بسیار مفید است؛ این مطلب به شما کمک می‌کند تا اهمیت واکسیناسیون و خطرات احتمالی را بهتر بشناسید و تصمیم‌های آگاهانه‌تری بگیرید.

جدیدترین برنامه واکسیناسیون کشوری و جدول واکسن نوزاد ۱۴۰۴

برنامه واکسیناسیون کودکان در ایران توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بر اساس آخرین دستاوردها و توصیه‌های علمی جهانی تدوین و به‌روزرسانی می‌شود. این برنامه که تحت عنوان دستورالعمل واکسیناسیون کشوری شناخته می‌شود، مجموعه‌ای از واکسن‌ها را در سنین مختلف برای کودکان الزامی کرده است. آگاهی دقیق از این برنامه و رعایت آن، برای تضمین سلامت کودک شما بسیار مهم است.

در ادامه، جدیدترین برنامه واکسیناسیون کشوری و جدول واکسن نوزاد بر اساس سال ۱۴۰۴ را با جزئیات برای شما ارائه می‌دهیم. توجه داشته باشید که این جدول بر اساس برنامه رایج کشوری است و ممکن است در برخی مناطق خاص یا برای گروه‌های پرخطر، واکسن‌های دیگری نیز توصیه شود.

• بدو تولد:

  • واکسن ب.ث.ژ (BCG): برای پیشگیری از بیماری سل (اغلب سل مننژیتی و منتشر). نحوه تزریق: داخل جلدی (معمولاً در بازوی راست). مقدار: ۰.۰۵ میلی‌لیتر برای نوزادان زیر یک سال. واکسن ب ث ژ و جای آن یکی از نشانه‌های دریافت این واکسن است.

  • واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت صفر): برای پیشگیری از بیماری فلج اطفال. نحوه تجویز: خوراکی. مقدار: ۲ قطره.

  • واکسن هپاتیت ب (Hepatitis B – نوبت اول): برای پیشگیری از عفونت هپاتیت ب. نحوه تزریق: عضلانی (معمولاً در ران). مقدار: نیم میلی‌لیتر.

• ۲ ماهگی:

  • واکسن پنتاوالان (Pentavalent – نوبت اول): این واکسن ترکیبی از پنج واکسن است و برای پیشگیری از بیماری‌های دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، هپاتیت ب (نوبت دوم) و عفونت‌های ناشی از هموفیلوس آنفلوآنزا نوع ب (مانند مننژیت و پنومونی) استفاده می‌شود. نحوه تزریق: عضلانی (معمولاً در ران). مقدار: نیم میلی‌لیتر.

  • واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت اول): نحوه تجویز: خوراکی. مقدار: ۲ قطره.

  • واکسن روتاویروس (Rotavirus – نوبت اول): برای پیشگیری از اسهال شدید ناشی از روتاویروس. نحوه تجویز: خوراکی. مقدار: ۲ میلی‌لیتر.

  • واکسن پنوموکوک (Pneumococcal – نوبت اول): برای پیشگیری از عفونت‌های ناشی از باکتری پنوموکوک (مانند ذات‌الریه، مننژیت و عفونت گوش میانی). نحوه تزریق: عضلانی (معمولاً در ران) یا زیرجلدی. مقدار: نیم میلی‌لیتر.

• ۴ ماهگی:

  • واکسن پنتاوالان (Pentavalent – نوبت دوم): نحوه تزریق: عضلانی. مقدار: نیم میلی‌لیتر.

  • واکسن فلج اطفال تزریقی (IPV): برای تقویت ایمنی در برابر فلج اطفال. نحوه تزریق: زیرجلدی یا عضلانی (ترجیحاً عضلانی در ران). مقدار: نیم میلی‌لیتر.

  • واکسن روتاویروس (Rotavirus – نوبت دوم): نحوه تجویز: خوراکی. مقدار: ۲ میلی‌لیتر.

  • واکسن پنوموکوک (Pneumococcal – نوبت دوم): نحوه تزریق: عضلانی یا زیرجلدی. مقدار: نیم میلی‌لیتر.

• ۶ ماهگی:

  • واکسن پنتاوالان (Pentavalent – نوبت سوم): نحوه تزریق: عضلانی. مقدار: نیم میلی‌لیتر.

  • واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت دوم): نحوه تجویز: خوراکی. مقدار: ۲ قطره.

• ۱۲ ماهگی (یک سالگی):

  • واکسن MMR (سرخک، سرخجه، اوریون – نوبت اول): برای پیشگیری از بیماری‌های سرخک، سرخجه و اوریون. نحوه تزریق: زیرجلدی. مقدار: نیم میلی‌لیتر.

  • واکسن پنوموکوک (Pneumococcal – نوبت یادآور): نحوه تزریق: عضلانی یا زیرجلدی. مقدار: نیم میلی‌لیتر.

  • توجه: در برخی استان‌های منتخب کشور، ممکن است واکسن سرخک (نوبت صفر) در سنین پایین‌تر نیز تجویز شود که باید طبق دستورالعمل همان استان عمل کرد.

• ۱۸ ماهگی:

  • واکسن ثلاث یا سه‌گانه (DTP – نوبت یادآور اول): برای پیشگیری از بیماری‌های دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه. نحوه تزریق: عضلانی (معمولاً در ران یا بازو). مقدار: نیم میلی‌لیتر.

  • واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت سوم): نحوه تجویز: خوراکی. مقدار: ۲ قطره.

  • واکسن MMR (سرخک، سرخجه، اوریون – نوبت دوم): نحوه تزریق: زیرجلدی. مقدار: نیم میلی‌لیتر.

• ۶ سالگی (پیش‌دبستانی یا بدو ورود به مدرسه):

  • واکسن ثلاث یا سه‌گانه (DTP – نوبت یادآور دوم): نحوه تزریق: عضلانی. مقدار: نیم میلی‌لیتر.

  • واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت چهارم): نحوه تجویز: خوراکی. مقدار: ۲ قطره.

رعایت دقیق جدول واکسیناسیون کودکان ۱۴۰۴ و فواصل زمانی توصیه شده بین نوبت‌های مختلف واکسن، برای دستیابی به حداکثر ایمنی بسیار مهم است. هرگونه تغییر در این برنامه باید با مشورت پزشک متخصص اطفال یا کارشناسان مراکز بهداشتی انجام شود.

 

سن	واکسن	توضیحات	نحوه تزریق / تجویز	مقدار
بدو تولد	واکسن ب.ث.ژ (BCG)	پیشگیری از بیماری سل (معمولاً سل مننژیتی و منتشر)	داخل جلدی (معمولاً بازوی راست)	۰.۰۵ میلی‌لیتر
بدو تولد	واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت صفر)	پیشگیری از فلج اطفال	خوراکی	۲ قطره
بدو تولد	واکسن هپاتیت ب (Hepatitis B – نوبت اول)	پیشگیری از عفونت هپاتیت ب	عضلانی (معمولاً ران)	۰.۵ میلی‌لیتر
۲ ماهگی	واکسن پنتاوالان (Pentavalent – نوبت اول)	پیشگیری از دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، هپاتیت ب و هموفیلوس آنفلوآنزا	عضلانی (معمولاً ران)	۰.۵ میلی‌لیتر
۲ ماهگی	واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت اول)	–	خوراکی	۲ قطره
۲ ماهگی	واکسن روتاویروس (Rotavirus – نوبت اول)	پیشگیری از اسهال شدید ناشی از روتاویروس	خوراکی	۲ میلی‌لیتر
۲ ماهگی	واکسن پنوموکوک (Pneumococcal – نوبت اول)	پیشگیری از عفونت‌های ذات‌الریه، مننژیت و عفونت گوش میانی	عضلانی یا زیرجلدی (معمولاً ران)	۰.۵ میلی‌لیتر
۴ ماهگی	واکسن پنتاوالان (Pentavalent – نوبت دوم)	–	عضلانی	۰.۵ میلی‌لیتر
۴ ماهگی	واکسن فلج اطفال تزریقی (IPV)	تقویت ایمنی در برابر فلج اطفال	زیرجلدی یا عضلانی (ترجیحاً ران)	۰.۵ میلی‌لیتر
۴ ماهگی	واکسن روتاویروس (Rotavirus – نوبت دوم)	–	خوراکی	۲ میلی‌لیتر
۴ ماهگی	واکسن پنوموکوک (Pneumococcal – نوبت دوم)	–	عضلانی یا زیرجلدی	۰.۵ میلی‌لیتر
۶ ماهگی	واکسن پنتاوالان (Pentavalent – نوبت سوم)	–	عضلانی	۰.۵ میلی‌لیتر
۶ ماهگی	واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت دوم)	–	خوراکی	۲ قطره
۱۲ ماهگی	واکسن MMR (سرخک، سرخجه، اوریون – نوبت اول)	پیشگیری از سرخک، سرخجه و اوریون	زیرجلدی	۰.۵ میلی‌لیتر
۱۲ ماهگی	واکسن پنوموکوک (Pneumococcal – نوبت یادآور)	–	عضلانی یا زیرجلدی	۰.۵ میلی‌لیتر
۱۸ ماهگی	واکسن ثلاث یا سه‌گانه (DTP – نوبت یادآور اول)	پیشگیری از دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه	عضلانی (معمولاً ران یا بازو)	۰.۵ میلی‌لیتر
۱۸ ماهگی	واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت سوم)	–	خوراکی	۲ قطره
۱۸ ماهگی	واکسن MMR (سرخک، سرخجه، اوریون – نوبت دوم)	–	زیرجلدی	۰.۵ میلی‌لیتر
۶ سالگی	واکسن ثلاث یا سه‌گانه (DTP – نوبت یادآور دوم)	–	عضلانی	۰.۵ میلی‌لیتر
۶ سالگی	واکسن فلج اطفال خوراکی (OPV – نوبت چهارم)	–	خوراکی	۲ قطره

 

آیا واکسن کودکان اجباری است و ضمانت اجرایی آن چیست؟

یکی از سوالات پرتکرار والدین این است که آیا واکسن کودکان اجباری است؟ در پاسخ باید بگوییم بله، برنامه واکسیناسیون کشوری در ایران برای تمامی کودکانی که در کشور متولد می‌شوند یا اقامت دارند، اجباری است. این الزام قانونی به دلیل اهمیت فوق‌العاده واکسیناسیون در حفظ سلامت عمومی جامعه و پیشگیری از شیوع بیماری‌های واگیردار وضع شده است. واکسن های اجباری کودکان در ایران سپر دفاعی مهمی برای نسل آینده کشورمان هستند.

کارت واکسن نوزاد که پس از تولد صادر می‌شود، یک سند بهداشتی مهم است و تمامی واکسن‌های دریافتی کودک در آن ثبت می‌گردد. این کارت نه تنها برای پیگیری وضعیت واکسیناسیون کودک ضروری است، بلکه برای برخی امور اداری مانند ثبت‌نام در مهدکودک و مدرسه نیز ارائه آن الزامی است. عدم انجام واکسیناسیون طبق برنامه کشوری می‌تواند مشکلاتی را در این زمینه‌ها برای والدین ایجاد کند.

والدین طبق قانون مسئولیت دارند که فرزندان خود را طبق برنامه ملی واکسینه کنند. این مسئولیت نه تنها در قبال سلامت فرزند خودشان، بلکه در قبال سلامت سایر کودکان و افراد جامعه نیز هست. برخی معتقدند می‌توان از واکسن‌های اجباری سر باز زد، اما باید توجه داشت که این امر می‌تواند سلامت کودک و جامعه را به خطر اندازد و پیامدهای قانونی داشته باشد. اگرچه این روش در بین برخی افراد محبوب است، اما از نظر علمی و قانونی توصیه نمی‌شود.

برای اطلاعات کامل‌تر درباره ترکیبات، نحوه تزریق و اهمیت واکسن پنتاوالان در برنامه واکسیناسیون کودکان، می‌توانید مقاله اختصاصی ما درباره این واکسن را مطالعه کنید.

سخت ترین واکسن نوزاد کدام است؟ 

بسیاری از والدین، به‌خصوص آن‌هایی که برای اولین بار این تجربه را پشت سر می‌گذارند، نگران درد و عوارض احتمالی واکسن‌ها هستند و اغلب می‌پرسند که سخت ترین واکسن نوزاد کدام است. معمولاً واکسن‌هایی مانند واکسن ۱۸ ماهگی که شامل ثلاث (DTP) و MMR است، یا واکسن‌های اولیه پنتاوالان به دلیل احتمال بروز تب بالاتر، بی‌قراری بیشتر یا درد و تورم موضعی، در بین والدین به عنوان واکسن‌های “سخت” شناخته می‌شوند. 

واقعیت این است که واکنش بدن هر کودک به واکسن‌ها متفاوت است. برخی کودکان ممکن است پس از دریافت یک واکسن خاص، عوارض خفیفی مانند تب پایین، بی‌قراری، یا قرمزی و درد در محل تزریق را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر تقریباً هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند. این واکنش‌ها معمولاً نشانه‌ای از پاسخ سیستم ایمنی بدن به واکسن هستند و طی یک تا دو روز برطرف می‌شوند.

برای کاهش درد واکسن و ناراحتی کودک، راهکارهایی وجود دارد. می‌توانید قبل از تزریق با پزشک در مورد استفاده از کرم‌های بی‌حس‌کننده موضعی مشورت کنید. پس از تزریق، استفاده از کمپرس سرد در محل تزریق برای ۲۴ ساعت اول می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند. پس از آن، کمپرس گرم می‌تواند مفید باشد. در صورت بروز تب یا درد، می‌توانید با تجویز پزشک و با دوز مناسب، از قطره یا شربت استامینوفن استفاده کنید. از دادن آسپرین به کودکان باید جداً خودداری شود. مراقبت بعد از واکسن کودکان نقش مهمی در راحتی آن‌ها دارد.

پس از دریافت واکسن ب ث ژ، ممکن است برخی نوزادان دچار تورم یا ایجاد غده زیر بغل شوند که معمولاً طبیعی بوده و به مرور رفع می‌شود. برای کسب اطلاعات کامل‌تر درباره نحوه مراقبت و تشخیص این حالت، می‌توانید مقاله ما درباره غده زیر بغل نوزاد بعد از واکسن ب ث ژ را مطالعه کنید.

واکسن پای نوزاد کدام واکسن ها هستند؟

واکسن‌هایی مانند پنتاوالان، ثلاث (DTP) و هپاتیت ب معمولاً به صورت عضلانی در ران تزریق می‌شوند. محل تزریق واکسن نوزاد با دقت توسط کارشناس بهداشت انتخاب می‌شود.

هنگام تزریق واکسن در پای نوزاد، مهم است که کودک به درستی و ایمن نگه داشته شود تا از حرکت ناگهانی و آسیب احتمالی جلوگیری شود. معمولاً از والدین خواسته می‌شود که کودک را در آغوش گرفته و پای او را ثابت نگه دارند. پس از تزریق، ممکن است کمی قرمزی، تورم یا سفتی در محل ایجاد شود که طبیعی است و با کمپرس سرد و ماساژ بسیار ملایم (در صورت توصیه پزشک) می‌توان به کاهش آن کمک کرد. در صورت مشاهده هرگونه واکنش غیرعادی یا شدید، حتماً با پزشک مشورت کنید.

آمادگی برای روز واکسن و مراقبت‌های پس از آن

روز واکسن می‌تواند برای والدین و کودک کمی استرس‌زا باشد، اما با آمادگی مناسب می‌توان این تجربه را آسان‌تر کرد.

• قبل از واکسن:

  • کارت واکسن کودک را حتماً همراه داشته باشید. این کارت برای ثبت واکسن جدید و بررسی نوبت‌های قبلی ضروری است.

  • لباس راحت و گشادی به کودک بپوشانید که به راحتی بتوان به محل تزریق (معمولاً ران یا بازو) دسترسی داشت.

  • سعی کنید خودتان آرامش داشته باشید. اضطراب شما می‌تواند به کودک منتقل شود.

  • اگر کودک شما بیمار است یا تب دارد، قبل از مراجعه برای واکسن، حتماً با پزشک یا مرکز بهداشتی مشورت کنید. در برخی موارد ممکن است لازم باشد واکسیناسیون به تعویق بیفتد.

  • آمادگی برای واکسن کودک شامل اطمینان از استراحت کافی او نیز می‌شود.

• حین واکسن:

  • کودک را به روشی که پرسنل بهداشتی توصیه می‌کنند، محکم اما با آرامش در آغوش بگیرید. این کار هم به ایمنی کودک کمک می‌کند و هم حس امنیت به او می‌دهد.

  • می‌توانید با صحبت کردن، خواندن شعر یا دادن یک اسباب‌بازی مورد علاقه، حواس کودک را پرت کنید. شیر دادن به نوزاد حین یا بلافاصله پس از تزریق نیز می‌تواند به آرامش او کمک کند.

• بعد از واکسن (مراقبت بعد از واکسن کودکان):

  • به کودک مایعات فراوان بدهید. شیر مادر بهترین گزینه برای نوزادان است.

  • در ۲۴ ساعت اول پس از تزریق، می‌توانید از کمپرس سرد (مانند یک حوله تمیز و مرطوب شده با آب سرد) به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه و چندین بار در روز روی محل تزریق استفاده کنید تا درد و تورم کاهش یابد. پس از ۲۴ ساعت، در صورت ادامه درد، کمپرس گرم ملایم می‌تواند مفید باشد.

  • برای کاهش تب واکسن و درد، می‌توانید طبق دستور پزشک و با دوز مناسب سن کودک، از قطره یا شربت استامینوفن استفاده کنید. هرگز بدون مشورت پزشک از داروهای دیگر استفاده نکنید.

  • مراقب علائم خطر بعد از واکسن باشید. اگر کودک دچار تب بسیار بالا و مداوم (بالای ۳۹ درجه که با استامینوفن پایین نمی‌آید)، تشنج، گریه شدید و بی‌وقفه برای بیش از سه ساعت، بثورات پوستی گسترده و غیرمعمول، تورم شدید در محل تزریق، یا هرگونه واکنش نگران‌کننده دیگری شد، فوراً به پزشک یا نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید. این موارد نادر هستند، اما نیاز به بررسی فوری دارند.

باورهای رایج اما اشتباه درباره واکسن‌ها که باید بدانید

متأسفانه، اطلاعات نادرست و شایعات زیادی در مورد واکسن‌ها وجود دارد که می‌تواند باعث نگرانی و تردید والدین شود. مهم است که به اطلاعات صحیح درباره واکسن از منابع معتبر علمی و پزشکی دسترسی داشته باشید. در ادامه به برخی از این باورهای غلط درباره واکسن می‌پردازیم:

• باور غلط: “واکسن‌ها باعث اوتیسم می‌شوند.”

  • واقعیت: این یکی از شایع‌ترین و مضرترین باورهای غلط است. مطالعات علمی گسترده و معتبر در سراسر جهان به طور قطعی نشان داده‌اند که هیچ ارتباطی بین واکسن‌ها (به‌ویژه واکسن MMR) و اوتیسم وجود ندارد. این شایعه از یک مطالعه متقلبانه و رد شده نشأت گرفته است.

  • این موضوع در بین برخی افراد مطرح شده است اما در پزشکی مدرن شواهد محکمی برای اثبات آن یافت نشده است و تحقیقات گسترده خلاف آن را نشان می‌دهد.

• باور غلط: “بیماری‌هایی که واکسن برایشان وجود دارد، دیگر شایع نیستند، پس نیازی به واکسن نیست.”

  • واقعیت: دقیقاً به دلیل موفقیت برنامه‌های واکسیناسیون است که این بیماری‌ها کمتر دیده می‌شوند. اگر پوشش واکسیناسیون کاهش یابد، این بیماری‌ها می‌توانند به سرعت بازگشته و اپیدمی ایجاد کنند، همانطور که در برخی نقاط جهان شاهد آن بوده‌ایم. ایمنی واکسن‌ها و تداوم آن برای حفظ این دستاورد مهم است.

  • لازم به ذکر است که این موضوع بیشتر بر اساس یک برداشت سطحی است تا شواهد علمی معتبر. کاهش پوشش واکسیناسیون می‌تواند عواقب جدی برای سلامت عمومی داشته باشد.

• باور غلط: “واکسن‌ها سیستم ایمنی کودک را ضعیف می‌کنند یا بیش از حد تحریک می‌کنند.”

  • واقعیت: این نیز یک تصور نادرست است. سیستم ایمنی کودک روزانه با هزاران میکروب در محیط اطراف مواجه می‌شود. واکسن‌ها تنها بخش کوچکی از آنتی‌ژن‌ها (مواد تحریک‌کننده سیستم ایمنی) را در مقایسه با آنچه کودک به طور طبیعی با آن برخورد می‌کند، به بدن معرفی می‌کنند. واکسن‌ها به جای ضعیف کردن، سیستم ایمنی را تقویت و آماده مقابله با بیماری‌های خاص می‌کنند.

  • هیچ مدرک علمی قطعی برای تایید این باور وجود ندارد. واکسن‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به طور ایمن پاسخ ایمنی محافظتی ایجاد کنند.

• باور غلط: “عوارض جانبی واکسن‌ها خطرناک‌تر از خود بیماری‌ها هستند.”

  • واقعیت: اکثر عوارض جانبی واکسن‌ها خفیف و موقتی هستند، مانند تب پایین یا درد در محل تزریق. عوارض جدی بسیار نادر هستند. در مقابل، بیماری‌هایی که واکسن‌ها از آن‌ها پیشگیری می‌کنند (مانند سرخک، فلج اطفال، دیفتری) می‌توانند منجر به عوارض شدید، ناتوانی دائمی و حتی مرگ شوند. فواید واکسیناسیون بسیار بیشتر از خطرات احتمالی آن است.

  • اگرچه این روش در بین برخی افراد محبوب است، اما از نظر علمی توصیه نمی‌شود که به دلیل ترس از عوارض خفیف، از فواید عظیم واکسیناسیون چشم‌پوشی کرد.

همیشه اطلاعات خود را از منابع معتبر مانند پزشک متخصص اطفال، مراکز بهداشتی و وب‌سایت‌های سازمان‌های بهداشتی معتبر دریافت کنید.

بعد از هر واکسن، ممکن است با عوارض خفیفی مثل تب یا سفت شدن جای تزریق روبرو شوید. این واکنش‌ها طبیعی هستند و جای نگرانی ندارند. برای اینکه با روش‌های مدیریت این عوارض آشنا شوید، مقاله بهترین درمان خانگی برای سفت شدن جای واکسن نوزاد بهترین راهنما برای شماست.

کلام آخر ویمام

واکسن اجباری کودکان یک هدیه ارزشمند برای سلامت آینده فرزندان ما و جامعه است. با پیروی دقیق از جدول واکسیناسیون کودکان ۱۴۰۴ و مشورت منظم با پزشک یا مراکز بهداشتی، می‌توانیم از کودکانمان در برابر بسیاری از بیماری‌های خطرناک محافظت کنیم. به یاد داشته باشید که پیشگیری بهتر از درمان است و واکسیناسیون یکی از مؤثرترین ابزارهای پیشگیری در دستان ماست. ما در «وی مام» همواره در کنار شما هستیم تا با ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی، شما را در این مسیر مهم یاری کنیم. با آگاهی و اقدام به‌موقع، آینده‌ای سالم‌تر را برای کودکانمان رقم بزنیم.

سوالات متداول

آیا واکسن کودکان اجباری است؟

بله، طبق برنامه واکسیناسیون ملی ایران، واکسن‌های مشخص شده برای کودکان اجباری هستند. این اقدام برای حفظ سلامت کودک و پیشگیری از شیوع بیماری‌ها در جامعه ضروری است و کارت واکسن برای برخی امور مانند ثبت‌نام مدرسه الزامی است.

سخت ترین واکسن نوزاد کدام است و چرا اینطور شناخته می‌شود؟

واکسن‌هایی مانند ثلاث یا MMR گاهی به دلیل عوارضی چون تب یا درد بیشتر، اصطلاحاً «سخت» تلقی می‌شوند. اما واکنش هر کودک متفاوت است و این عوارض معمولاً موقتی و قابل کنترل هستند. هیچ مدرک علمی قطعی برای تأیید این‌که یک واکسن خاص برای همه «سخت‌ترین» باشد، وجود ندارد.

اگر کودک یک نوبت واکسن را فراموش کند یا دیرتر بزند، چه باید کرد؟

در این صورت، در اولین فرصت به مرکز بهداشتی یا پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. آنها با بررسی شرایط، برنامه واکسیناسیون کودک را تنظیم کرده و نوبت‌های فراموش شده را در زمان مناسب تزریق خواهند کرد.

واکسن پای نوزاد معمولاً کدام واکسن‌ها هستند و چه نکاتی برای کاهش درد آن وجود دارد؟

واکسن‌هایی مانند پنتاوالان یا ثلاث معمولاً در عضله ران تزریق می‌شوند. برای کاهش درد، می‌توانید قبل از تزریق با پزشک مشورت کنید و پس از آن از کمپرس سرد (در ۲۴ ساعت اول) و ماساژ ملایم استفاده کنید.

آیا می‌توان برنامه واکسیناسیون کودک را به تعویق انداخت؟

توصیه اکید بر رعایت برنامه زمان‌بندی شده است. تنها در موارد خاص پزشکی و با صلاحدید پزشک می‌توان برخی واکسن‌ها را به تعویق انداخت. هرگونه تأخیر بدون دلیل پزشکی، کودک را در معرض خطر بیماری قرار می‌دهد.

بعد از زدن واکسن، چه مراقبت‌هایی برای کودک لازم است؟

مایعات کافی به کودک بدهید. در صورت تب یا درد، با تجویز پزشک از قطره استامینوفن استفاده کنید. محل تزریق را تمیز نگه دارید و از کمپرس سرد در ۲۴ ساعت اول استفاده کنید. علائم غیرعادی را به پزشک اطلاع دهید.