Nb در سونوگرافی چیست؟ ؛ تفسیر استخوان بینی جنین
- نویسنده: دکتر محمد مهدی حسن زاده
- انتشار:
- بدون نظر
- بروزرسانی: 5 روز پیش
در سونوگرافی غربالگری سهماهه اول، کنار شاخص معروف NT ممکن است با عبارت دو حرفی دیگری مثل NB روبهرو شوید. دیدن این اصطلاحات میتواند کمی گیجکننده باشد و سوالات مختلفی در ذهن شما ایجاد کند: NB در سونوگرافی چیست؟ چرا پزشک این شاخص را اندازه میگیرد و چه اطلاعاتی از آن به دست میآید؟
ما در وی مام اینجا هستیم تا با زبانی ساده و قابل فهم، شما را با این نشانگر مهم آشنا کنیم. NB به استخوان بینی جنین اشاره دارد و یکی از شاخصهای کلیدی برای بررسی سلامت کروموزومی است. دانستن این مفهوم به شما کمک میکند تا بهتر گزارش سونوگرافی خود را درک کنید و تصویری روشنتر از وضعیت جنین داشته باشید.
معنی nb در سونوگرافی غربالگری اول چیست؟

بیایید از همین ابتدا این کد دو حرفی را باز کنیم. NB مخفف عبارت انگلیسی Nasal Bone است که به فارسی به آن «استخوان بینی جنین» میگوییم. این همان استخوان کوچکی است که پل بینی را تشکیل میدهد. شاید در نگاه اول عجیب به نظر برسد که چرا در میان تمام اعضای بدن در حال رشد جنین، این استخوان کوچک اینقدر مورد توجه قرار میگیرد. پاسخ در اهمیت فوقالعاده آن به عنوان یکی از کلیدیترین و معتبرترین مارکرها در سونوگرافی غربالگری سه ماهه اول، یا همان سونوگرافی NT-NB، نهفته است. این سونوگرافی که معمولاً بین هفته ۱۱ تا ۱۳ و ۶ روز بارداری انجام میشود، با هدف ارزیابی ریسک ابتلا به برخی ناهنجاریهای کروموزومی، به خصوص تریزومی ۲۱ یا سندرم داون، طراحی شده است.
در این ارزیابی، متخصص سونوگرافی چندین نشانگر یا مارکر را در جنین بررسی میکند. معروفترین این مارکرها NT یا شفافیت پشت گردن است، اما بررسی استخوان بینی یا NB، به عنوان یک جزء مکمل و بسیار قدرتمند، دقت و اعتبار این غربالگری را به طور چشمگیری افزایش داده است. متخصص سونوگرافی با مهارت و دقت بالا، در یک نمای نیمرخ کامل از صورت جنین، به دنبال یک خط کوچک، سفید و درخشان در محل پل بینی میگردد. این خط درخشان، همان استخوان بینی است که به دلیل تراکم بالای کلسیم، امواج صوتی را به خوبی بازتاب داده و در تصویر سونوگرافی به وضوح دیده میشود.
معنی nb present در سونوگرافی چیست؟
در گزارش سونوگرافی شما، نتیجه بررسی استخوان بینی معمولاً به یکی از دو شکل اصلی گزارش میشود. بهترین و دلگرمکنندهترین عبارتی که میتوانید در این بخش ببینید، “NB: Present” یا “Nasal Bone is visualized” است. اما معنی nb present در سونوگرافی چیست؟ این عبارت به سادگی به این معناست که «استخوان بینی حاضر است» یا «رویت شد». این بهترین خبری است که میتوانید در این مرحله دریافت کنید. مشاهده واضح و مشخص استخوان بینی در سه ماهه اول، یک یافته بسیار اطمینانبخش است و به این معنی است که روند استخوانی شدن جمجمه و صورت جنین شما به طور طبیعی در حال پیشرفت است.
متن انگلیسی:
A Nuchal Translucency (NT) scan, often combined with a Nasal Bone (NB) scan, is a crucial prenatal screening test that provides valuable insights into your baby’s health. This non-invasive ultrasound examination is typically performed between 11 and 13 weeks of pregnancy.
ترجمه متن:
سونوگرافی پشت گردن (NT)، که اغلب با اسکن استخوان بینی (NB) همراه است، یک آزمایش غربالگری مهم قبل از تولد است که بینش ارزشمندی در مورد سلامت کودک شما ارائه میدهد. این معاینه سونوگرافی غیرتهاجمی معمولاً بین هفتههای ۱۱ تا ۱۳ بارداری انجام میشود.
از آنجایی که عدم تشکیل یا تاخیر در تشکیل این استخوان با برخی ناهنجاریهای کروموزومی ارتباط قوی دارد، دیدن آن یا همان NB Present، ریسک ابتلای جنین به این مشکلات، به خصوص سندرم داون، را به شدت و به طور قابل توجهی کاهش میدهد. این یافته به تنهایی میتواند بخش بزرگی از اضطراب شما را کم کند و به شما و پزشکتان اطمینان دهد که همه چیز به احتمال بسیار زیاد در مسیر درستی قرار دارد. بنابراین، NB Present یک چراغ سبز بزرگ در نقشه راه غربالگری شماست که نشان میدهد میتوانید با خیالی آسودهتر به مسیر خود ادامه دهید.
NB با سندرم داون چه ارتباطی دارد؟
حالا به قلب ماجرا و دلیل اصلی شهرت و اهمیت استخوان بینی در پزشکی جنین میرسیم. اما چه ارتباطی بین یک استخوان کوچک در صورت و یک ناهنجاری کروموزومی پیچیده مانند سندرم داون وجود دارد؟ این رابطه nb و سندرم داون یکی از کشفیات مهم در دهههای اخیر بوده که دقت غربالگریهای دوران بارداری را متحول کرده است. دانشمندان و پزشکان در طی تحقیقات گسترده متوجه یک الگوی بسیار مشخص شدند: در درصد قابل توجهی از جنینهایی که به تریزومی ۲۱ یا سندرم داون مبتلا هستند، فرآیند استخوانی شدن یا Ossification در دوران جنینی با تاخیر صورت میگیرد. این تاخیر در رشد، به خصوص در استخوانهای صورت و جمجمه، از جمله استخوان بینی، بسیار مشهود است. در واقع، یکی از ویژگیهای چهرهای افراد مبتلا به سندرم داون، داشتن پل بینی صاف و پهن است که این ویژگی ریشه در همین تکامل متفاوت استخوان بینی در دوران جنینی دارد. بر اساس مطالعات متعدد، مشخص شده است که در حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از جنینهای مبتلا به سندرم داون، استخوان بینی در سونوگرافی سه ماهه اول «دیده نمیشود» یا Absent است.
همچنین در بخش دیگری از این جنینها، استخوان بینی اگرچه وجود دارد، اما به طور قابل توجهی کوتاهتر و کوچکتر از حد طبیعی است که به این حالت Hypoplastic گفته میشود. در مقابل، در جنینهایی که از نظر کروموزومی سالم هستند، عدم مشاهده استخوان بینی بسیار نادر است و تنها در حدود ۱ تا ۲ درصد موارد رخ میدهد. این تفاوت آماری چشمگیر، استخوان بینی را به یک ابزار غربالگری فوقالعاده قدرتمند تبدیل کرده است. وقتی متخصص سونوگرافی عدم حضور استخوان بینی را گزارش میکند، این یافته به تنهایی و به طور مستقل، ریسک ابتلا به سندرم داون را چندین برابر افزایش میدهد.
این افزایش ریسک سپس با سایر فاکتورها مانند سن مادر، نتایج آزمایش خون و اندازه NT ترکیب میشود تا یک ریسک نهایی و جامع برای شما محاسبه گردد. تاکید مجدد بر این نکته حیاتی است که NB یک ابزار «غربالگری» است، نه یک ابزار «تشخیص قطعی». یعنی عدم مشاهده آن به معنای ابتلای قطعی جنین نیست، بلکه به این معناست که ریسک به قدری بالا رفته که انجام بررسیهای تشخیصی دقیقتر مانند تست NIPT یا آمنیوسنتز، قویاً توصیه میشود.
NB یکی از مهمترین یافتهها در غربالگری سه ماهه اول است. برای اینکه با کلیات این غربالگری حیاتی و تمام چیزهایی که در آن بررسی میشود آشنا شوید، حتما مقاله راهنمای کامل غربالگری سه ماهه اول بارداری را مطالعه کنید.
عدد nb در سونوگرافی باید چند باشد؟
همانطور که گفتیم، اولین و مهمترین فاکتور در ارزیابی NB، «حضور» یا «عدم حضور» آن است. اما علم پزشکی جنین به همین جا بسنده نکرده و برای افزایش دقت غربالگری، پا را یک قدم فراتر گذاشته است. علاوه بر تایید حضور استخوان بینی، متخصص سونوگرافی طول استخوان بینی جنین را نیز اندازهگیری میکند. این اندازهگیری به میلیمتر گزارش میشود و با سن بارداری جنین مقایسه میگردد. اما سوال اصلی این است که عدد nb در سونوگرافی باید چند باشد؟ پاسخ به این سوال، یک عدد ثابت نیست، بلکه به سن دقیق جنین که معمولاً بر اساس طول سر تا نشیمن یا CRL تعیین میشود، بستگی دارد.
به طور طبیعی، هر چه جنین بزرگتر میشود، استخوان بینی او نیز بلندتر میشود. پزشکان و متخصصان برای ارزیابی نرمال بودن طول استخوان بینی، از نمودارها و جداول استانداردی استفاده میکنند که بر اساس اندازهگیری هزاران جنین سالم تهیه شدهاند. در این نمودارها، از مفهومی به نام «صدک» استفاده میشود. به طور کلی، طول استخوان بینی بالای صدک پنجم برای سن بارداری، نرمال در نظر گرفته میشود. مقادیر زیر صدک پنجم، به عنوان استخوان بینی کوتاه یا هیپوپلاستیک طبقهبندی شده و نیازمند توجه بیشتر هستند. برای اینکه دید بهتری نسبت به این اعداد داشته باشید، در جدول زیر میتوانید حداقل اندازه نرمال nb در سونوگرافی را در هفتههای مختلف غربالگری اول مشاهده کنید. این اعداد معادل صدک ۲.۵ یا ۵ در مطالعات مختلف هستند و هر عددی بالاتر از این مقادیر، در محدوده طبیعی قرار میگیرد.
| طول جنین (CRL) | حداقل اندازه نرمال NB (میلیمتر) |
|---|---|
| ۴۵ – ۵۴ میلیمتر (حدود هفته ۱۱) | ۱.۹ – ۲.۰ |
| ۵۵ – ۶۴ میلیمتر (حدود هفته ۱۲) | ۲.۱ – ۲.۲ |
| ۶۵ – ۸۴ میلیمتر (حدود هفته ۱۳) | ۲.۳ – ۲.۵ |
برای مثال، برای یک جنین در هفته ۱۲ بارداری با CRL حدود ۶۰ میلیمتر، انتظار میرود که طول استخوان بینی حداقل ۲.۱ یا ۲.۲ میلیمتر باشد. اگر در گزارش شما عدد nb نرمال در ۱۲ هفتگی ۲.۵ میلیمتر ذکر شده باشد، این یک یافته کاملاً عالی و طبیعی است. نکته بسیار مهمی که باید در نظر گرفت، تاثیر نژاد بر اندازه استخوان بینی است. مطالعات نشان دادهاند که در برخی نژادها، مانند آفریقایی-کارائیبی یا آسیای شرقی، جنینها به طور طبیعی استخوان بینی کوتاهتری دارند. یک متخصص ماهر و آگاه، این فاکتور نژادی را در تفسیر نهایی خود لحاظ میکند تا از نتیجهگیریهای مثبت کاذب جلوگیری شود.
در این غربالگری، در کنار NB، شاخص دیگری به نام IT هم بررسی میشود که به ساختارهای مغزی جنین مربوط است. برای اینکه با این اصطلاح تخصصی هم آشنا شوید، مقاله معنی IT در سونوگرافی غربالگری اول را بخوانید.
تفسیر جواب سونوگرافی nb

میدانیم، هیچ چیز به اندازه مواجهه با یک نتیجه غیرطبیعی یا نگرانکننده در گزارش غربالگری نمیتواند آرامش یک مادر را بر هم بزند. دیدن عباراتی مانند “NB absent” یا “Hypoplastic nasal bone” میتواند بسیار دلهرهآور باشد. در این لحظات، مهم است که به خودتان یادآوری کنید اینها یافتههای غربالگری هستند و نیاز به بررسیهای بیشتر دارند. تفسیر جواب سونوگرافی nb یک فرآیند تخصصی است و پزشک شما بهترین راهنما در این مسیر خواهد بود.
معنی nb absent یا رویت نشدن استخوان بینی چیست؟
گزارش nb absent یا رویت نشدن استخوان بینی به این معنی است که متخصص سونوگرافی با وجود تلاش و بررسی دقیق، نتوانسته است استخوان بینی را مشاهده کند. این جدیترین یافته در ارزیابی NB است و ریسک ابتلا به ناهنجاریهای کروموزومی را به شدت افزایش میدهد. اما قبل از هرگونه نتیجهگیری، باید دلایل احتمالی آن را بررسی کرد.
- دلایل فنی: این اولین چیزی است که باید به آن فکر کرد. آیا سونوگرافی در شرایط ایدهآل انجام شده است؟ وضعیت نامناسب جنین (مثلاً پشت کردن به پروب)، مهارت ناکافی متخصص یا کیفیت پایین دستگاه سونوگرافی، همگی میتوانند منجر به یک نتیجه منفی کاذب شوند.
- دلایل بالینی: اگر شرایط فنی کاملاً مناسب بوده و متخصص ماهری نتواند NB را ببیند، آنگاه اهمیت بالینی این یافته بسیار بالا میرود. این وضعیت، همانطور که گفته شد، یک مارکر بسیار قوی برای تریزومی ۲۱ (سندرم داون)، تریزومی ۱۸ و تریزومی ۱۳ است.
hypoplastic nasal bone چیست؟
عبارت hypoplastic nasal bone چیست؟ این اصطلاح به معنای کوچک بودن استخوان بینی جنین است. یعنی استخوان بینی وجود دارد (Present است)، اما طول آن کمتر از صدک پنجم برای سن بارداری جنین است. این یافته نسبت به NB absent، اهمیت کمتری دارد اما همچنان به عنوان یک «سافت مارکر» یا نشانگر خفیف در نظر گرفته میشود و ریسک ناهنجاریهای کروموزومی را تا حدی افزایش میدهد. در تفسیر این یافته، در نظر گرفتن نژاد والدین اهمیت فوقالعادهای دارد.
اگر والدین از نژادهایی باشند که به طور طبیعی استخوان بینی کوچکتری دارند، این یافته ممکن است هیچ اهمیت بالینی نداشته باشد و صرفاً یک ویژگی خانوادگی باشد. اما در سایر موارد، این موضوع نیاز به پیگیری دارد.
اقدامات بعدی پس از یک نتیجه غیرنرمال
اگر گزارش سونوگرافی شما یکی از این دو یافته نگرانکننده را نشان دهد، پزشک شما یک مسیر مشخص را برای رسیدن به یک تشخیص قطعی پیشنهاد خواهد داد.
- مشاوره ژنتیک: اولین و مهمترین قدم، ارجاع شما به یک مشاور ژنتیک است. او گزارش شما را به طور کامل بررسی کرده، ریسک محاسبه شده را برایتان توضیح میدهد و تمام گزینههای پیش رو را با جزئیات شرح میدهد.
- تستهای غربالگری تکمیلی: امروزه، بهترین گزینه غیرتهاجمی پس از یک غربالگری پرخطر، انجام تست NIPT یا Cell-Free DNA است. این یک آزمایش خون ساده از مادر است که میتواند با دقت بالای ۹۹ درصد، وجود یا عدم وجود سندرم داون و سایر تریزومیهای شایع را بررسی کند.
- روشهای تشخیصی: اگر تست NIPT نیز پرخطر گزارش شود یا والدین بخواهند به یک تشخیص ۱۰۰ درصدی برسند، روشهای تشخیصی تهاجمی مانند نمونهبرداری از پرزهای جفتی (CVS) در سه ماهه اول یا آمنیوسنتز در سه ماهه دوم پیشنهاد میشود. این تستها با بررسی مستقیم سلولهای جنین، به طور قطعی وضعیت کروموزومی او را مشخص میکنند.
میدانیم که قرار گرفتن در این مسیر، پر از اضطراب و سوالات بیشمار است. در این لحظات، دسترسی سریع و آسان به یک متخصص برای پرسیدن سوالات و رفع ابهامات میتواند بسیار کمککننده باشد. شما میتوانید از طریق چت فوری با متخصص زنان، در هر ساعت از شبانهروز سوالات خود را مطرح کرده و پاسخهای معتبر و تخصصی دریافت کنید تا با آگاهی کامل برای قدم بعدی تصمیم بگیرید.
nb در سونوگرافی آنومالی چیست؟
سوال بسیاری از مادران این است که آیا ارزیابی استخوان بینی فقط به غربالگری سه ماهه اول محدود میشود یا در مراحل بعدی نیز اهمیت دارد؟ پاسخ این است که بررسی nb در سونوگرافی آنومالی نیز بخش مهمی از ارزیابی سلامت جنین است. سونوگرافی آنومالی که بین هفتههای ۱۸ تا ۲۲ انجام میشود، یک اسکن بسیار دقیق و جامع از تمام اعضای بدن جنین است. در این مرحله، استخوان بینی به طور کامل استخوانی شده و به راحتی قابل مشاهده و اندازهگیری است. اگر در سونوگرافی سه ماهه اول، NB دیده نشده باشد یا کوتاه بوده باشد، بررسی مجدد آن در سونوگرافی آنومالی اهمیت دوچندانی پیدا میکند. در برخی موارد نادر، ممکن است استخوان بینی که در ابتدا دیده نشده بود، در این مرحله تشکیل شده و دیده شود که این یک خبر خوب است.
با این حال، حتی اگر در سونوگرافی آنومالی نیز استخوان بینی کوتاه یا غایب باشد، این یافته همچنان به عنوان یک سافت مارکر مهم برای سندرم داون در نظر گرفته میشود. اندازه نرمال nb در سونوگرافی آنومالی نیز دارای جداول و نمودارهای استاندارد خاص خود است. برای مثال، در هفته ۲۰ بارداری، میانگین طول استخوان بینی حدود ۵.۵ تا ۶ میلیمتر است. وجود یک استخوان بینی کوتاه در این مرحله، در کنار سایر سافت مارکرها (مانند مشکلات قلبی، کیست کوروئید پلکسوس و…)، میتواند ریسک کلی را افزایش داده و پزشک را به سمت پیشنهاد تستهای تشخیصی سوق دهد. در مقابل، اگر جنینی در سه ماهه اول یک NB نرمال داشته باشد، دیدن مجدد آن در سونوگرافی آنومالی، یک تایید دوباره بر سلامت جنین و کاهش بیشتر ریسکهاست.
این اصطلاحات تنها بخشی از گزارش سونوگرافی شما هستند. اگر میخواهید معنی بقیه کلمات اختصاری را هم بدانید و یک دید کلی پیدا کنید، بهترین کار مراجعه به راهنمای جامع تفسیر اصطلاحات سونوگرافی بارداری است.
کلام آخر ویمام
در پایان این گفتگوی جامع، امیدواریم که دیگر عبارت NB برای شما یک کد ناشناخته و اضطرابآور نباشد. ارزیابی استخوان بینی جنین در سونوگرافی، یک پیشرفت علمی بزرگ و یک ابزار غربالگری فوقالعاده قدرتمند است که به میلیونها خانواده در سراسر جهان این فرصت را میدهد تا با آرامش خاطر بیشتری دوران بارداری خود را سپری کنند. به یاد داشته باشید که این تست یک ابزار غربالگری است؛ یعنی برای شناسایی افرادی طراحی شده که نیاز به بررسیهای بیشتر دارند و یک نتیجه غیرنرمال در آن به معنای یک حکم قطعی نیست. به فرآیند علمی اعتماد کنید، با تیم پزشکی خود در ارتباط نزدیک باشید و سوالات خود را بدون هیچ تردیدی بپرسید. این مسیر، مسیر شما و فرزندتان است و آگاهی، بهترین همراه شما در این راه خواهد بود. وبسایت وی مام نیز همواره در کنار شماست تا با ارائه اطلاعات دقیق، علمی و همدلانه، به شما در داشتن یک بارداری سالم و آرام کمک کند.
آیا عدم مشاهده استخوان بینی (NB) به طور قطعی به معنای سندرم داون است؟
خیر، به هیچ وجه. عدم مشاهده NB یک مارکر غربالگری بسیار قوی است که ریسک را به شدت بالا میبرد، اما تشخیص قطعی نیست. برای تشخیص قطعی، نیاز به انجام تستهای تشخیصی مانند آمنیوسنتز است. بسیاری از جنینها با NB غایب، در نهایت سالم تشخیص داده میشوند.
اگر NT نرمال باشد اما NB دیده نشود، چه تفسیری دارد؟
این یک نتیجه متناقض است. NT نرمال ریسک را کاهش میدهد، در حالی که NB غایب آن را به شدت افزایش میدهد. در این موارد، ریسک نهایی بر اساس محاسبات نرمافزاری تعیین میشود، اما به دلیل اهمیت NB، معمولاً این جنین در گروه پرخطر قرار گرفته و انجام تستهای تکمیلی مانند NIPT توصیه میشود.
آیا کوچک بودن استخوان بینی جنین در طول بارداری برطرف میشود یا رشد میکند؟
استخوان بینی به طور طبیعی در طول بارداری به رشد خود ادامه میدهد. با این حال، اگر در ابتدا به عنوان هیپوپلاستیک یا کوچک تشخیص داده شود، معمولاً این نسبت کوچک بودن را در ادامه بارداری نیز حفظ خواهد کرد. این وضعیت به خودی خود 'برطرف' نمیشود، بلکه باید در کنار سایر یافتهها تفسیر گردد.
آیا نژاد و ژنتیک والدین بر اندازه NB تاثیر دارد؟
بله، به شدت. مطالعات علمی معتبر نشان دادهاند که جنینها در برخی نژادها، مانند نژاد آفریقایی-کارائیبی، به طور طبیعی میانگین طول استخوان بینی کوتاهتری دارند. یک مرکز سونوگرافی معتبر و یک پزشک آگاه، حتماً این فاکتور را در تفسیر نتایج لحاظ میکنند.
تفاوت بررسی NB در سونوگرافی NT و سونوگرافی آنومالی چیست؟
در سونوگرافی NT (سه ماهه اول)، بررسی NB یک مارکر غربالگری اولیه و بسیار قوی برای ناهنجاریهای کروموزومی است. در سونوگرافی آنومالی (سه ماهه دوم)، NB به عنوان یک 'سافت مارکر' ثانویه بررسی میشود. یک NB نرمال در این مرحله اطمینانبخش است، در حالی که یک NB کوتاه یا غایب، در کنار سایر یافتهها، ریسک را مجدداً ارزیابی میکند.
- دسته بندی: آزمایش و سونوگرافی بارداری, بارداری و زایمان, مقالات
- برچسب: اختصارات سونوگرافی بارداری, بارداری, سونوگرافی