با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی بارداری، هیجان و شاید کمی اضطراب برای ملاقات با نوزاد دلبندتان بیشتر و بیشتر می‌شود. در این میان، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مادران باردار، تشخیص علائم شروع زایمان است. همه ما در مورد دردهای زایمان شنیده‌ایم، اما آیا می‌دانستید که بدن شما ممکن است سیگنال‌های دیگری نیز برای اعلام آمادگی خود برای زایمان ارسال کند؟ شناخت این علائم، به خصوص علائم زایمان غیر از درد، می‌تواند به شما کمک کند تا با آرامش بیشتری این دوران را سپری کرده و در زمان مناسب به بیمارستان یا مرکز زایمان مراجعه کنید. در این مقاله جامع از وی مام، قصد داریم به تفصیل به بررسی نشانه‌های مختلف نزدیک شدن به زمان زایمان، فراتر از انقباضات دردناک، بپردازیم. هدف ما ارائه اطلاعاتی دقیق و کاربردی است تا شما مادران عزیز بتوانید با آگاهی کامل، نشانه‌های بدن خود را تفسیر کرده و برای این لحظه باشکوه آماده شوید.

درک فرآیند زایمان: فراتر از درد

قبل از اینکه به سراغ علائم خاص برویم، بد نیست نگاهی کلی به فرآیند پیچیده و در عین حال طبیعی زایمان بیندازیم. زایمان یک رویداد یک‌شبه نیست، بلکه مجموعه‌ای از تغییرات تدریجی در بدن مادر است که در نهایت منجر به تولد نوزاد می‌شود. اگرچه انقباضات رحمی و دردهای ناشی از آن بخش جدایی‌ناپذیری از زایمان طبیعی هستند، اما بدن مادر از هفته‌ها و حتی روزها قبل، شروع به آماده‌سازی خود برای این رویداد بزرگ می‌کند.

مراحل مختلف زایمان به طور خلاصه

زایمان به طور کلی به سه مرحله اصلی تقسیم می‌شود:

1. مرحله اول (اتساع یا دیلاتاسیون دهانه رحم): این مرحله خود به سه فاز تقسیم می‌شود:

   • فاز نهفته (Early Labor): دهانه رحم شروع به نرم شدن، کوتاه شدن (افاسمان) و باز شدن (دیلاتاسیون) تا حدود ۳-۴ سانتی‌متر می‌کند. انقباضات معمولاً خفیف، نامنظم و با فواصل زیاد هستند. بسیاری از علائم غیر از درد در این فاز ظاهر می‌شوند.

   • فاز فعال (Active Labor): دهانه رحم از حدود ۴ سانتی‌متر تا ۷-۸ سانتی‌متر باز می‌شود. انقباضات قوی‌تر، منظم‌تر و با فواصل کمتر می‌شوند.

   • فاز انتقالی (Transition Phase): دهانه رحم به طور کامل (۱۰ سانتی‌متر) باز می‌شود. این مرحله معمولاً کوتاه‌ترین اما شدیدترین بخش مرحله اول است.

2. مرحله دوم (تولد نوزاد): این مرحله از زمانی که دهانه رحم کاملاً باز شده شروع می‌شود و تا زمان خروج نوزاد ادامه دارد. مادر با هر انقباض، به طور فعال برای بیرون راندن نوزاد زور می‌زند.

3. مرحله سوم (خروج جفت): پس از تولد نوزاد، انقباضات خفیف‌تری ادامه می‌یابد تا جفت نیز از رحم خارج شود.

شناخت این مراحل به ما کمک می‌کند تا بفهمیم که بسیاری از تغییرات اولیه و علائم غیر دردی که در ادامه به آنها می‌پردازیم، در واقع بخشی از فاز نهفته مرحله اول زایمان یا حتی نشانه‌های آماده‌سازی بدن در روزها و هفته‌های منتهی به آن هستند.

نقش هورمون‌ها در شروع زایمان

شروع زایمان یک فرآیند پیچیده هورمونی است. هورمون‌هایی مانند اکسی‌توسین (هورمون عشق و انقباضات رحمی)، پروستاگلاندین‌ها (که به نرم شدن و باز شدن دهانه رحم کمک می‌کنند)، استروژن و پروژسترون همگی در این فرآیند نقش دارند. تغییرات در سطح این هورمون‌ها باعث بروز علائم مختلفی می‌شود که نشان‌دهنده نزدیک شدن به زمان زایمان است.

پایین آمدن جنین در لگن (Lightening)

یکی از اولین نشانه‌هایی که ممکن است در هفته‌های پایانی بارداری تجربه کنید، پایین آمدن جنین در لگن است که به آن “لایتنینگ” یا “سبک شدن” نیز گفته می‌شود. این اتفاق معمولاً چند هفته قبل از زایمان در مادرانی که برای اولین بار باردار می‌شوند (نولی‌پار) و گاهی درست قبل از شروع زایمان در مادرانی که قبلاً زایمان داشته‌اند (مولتی‌پار) رخ می‌دهد.

چه زمانی این اتفاق می‌افتد و چه حسی دارد؟

وقتی جنین در لگن قرار می‌گیرد، سر او (یا در برخی موارد باسن او در زایمان بریچ) به سمت پایین و داخل حفره لگنی حرکت می‌کند. این اتفاق ممکن است به طور ناگهانی یا تدریجی رخ دهد. برخی از حس‌هایی که ممکن است با پایین آمدن جنین تجربه کنید عبارتند از:

• احساس سبکی در بالای شکم و راحتی بیشتر در تنفس: از آنجایی که جنین پایین‌تر رفته، فشار کمتری به دیافراگم و ریه‌های شما وارد می‌شود و ممکن است احساس کنید راحت‌تر نفس می‌کشید.

• افزایش فشار در ناحیه لگن و مثانه: با قرار گرفتن سر جنین در لگن، فشار بیشتری به مثانه، راست روده و عضلات کف لگن وارد می‌شود. این امر می‌تواند منجر به تکرر ادرار، احساس نیاز فوری به دفع ادرار، و گاهی درد یا ناراحتی در ناحیه لگن شود.

• تغییر در راه رفتن: ممکن است احساس کنید که مانند “اردک” راه می‌روید، زیرا مرکز ثقل بدن شما تغییر کرده و فشار در ناحیه لگن بیشتر شده است.

• کاهش سوزش سر دل: با پایین آمدن جنین، فشار از روی معده نیز برداشته می‌شود و ممکن است سوزش سر دل شما کمتر شود.

تأثیر پایین آمدن جنین بر آمادگی برای زایمان

پایین آمدن جنین نشانه‌ای از این است که بدن شما در حال آماده شدن برای زایمان است و جنین در موقعیت مناسبی برای عبور از کانال زایمان قرار گرفته است. این اتفاق به دهانه رحم نیز فشار وارد کرده و می‌تواند به نرم شدن و شروع باز شدن آن کمک کند. با این حال، لایتنینگ به تنهایی به معنای شروع فوری زایمان نیست. همانطور که گفته شد، این اتفاق می‌تواند هفته‌ها قبل از زایمان رخ دهد. بنابراین، اگرچه نشانه خوبی است، اما نباید باعث نگرانی یا عجله برای رفتن به بیمارستان شود، مگر اینکه با علائم دیگری همراه باشد.

لازم به ذکر است که این موضوع بیشتر بر اساس تجربه و باورهای فردی است تا شواهد علمی معتبر برای تعیین دقیق زمان زایمان.

افزایش ترشحات واژن و دفع پلاگ موکوسی

یکی دیگر از تغییرات قابل توجهی که ممکن است با نزدیک شدن به زمان زایمان مشاهده کنید، افزایش و تغییر در ماهیت ترشحات واژن و همچنین دفع پلاگ موکوسی (Mucus Plug) است.

تغییر در رنگ و غلظت ترشحات

در طول بارداری، به دلیل افزایش سطح هورمون‌ها، ترشحات واژن معمولاً بیشتر می‌شود. اما در روزها یا هفته‌های منتهی به زایمان، ممکن است متوجه شوید که ترشحات شما غلیظ‌تر، چسبناک‌تر و شبیه به سفیده تخم مرغ شده‌اند. این ترشحات ممکن است شفاف، سفید، شیری یا حتی کمی صورتی یا قهوه‌ای (به دلیل وجود مقدار کمی خون) باشند. این تغییرات نشان‌دهنده شروع نرم شدن و باز شدن دهانه رحم است.

پلاگ موکوسی چیست و دفع آن چه معنایی دارد؟

پلاگ موکوسی توده‌ای از مخاط غلیظ و ژلاتینی است که در طول بارداری، دهانه رحم را مسدود کرده و از ورود باکتری‌ها و عفونت به داخل رحم جلوگیری می‌کند. با شروع نرم شدن و باز شدن دهانه رحم در آستانه زایمان، این پلاگ موکوسی ممکن است شل شده و به صورت یک توده ژله‌ای یا ترشحات غلیظ و کشدار از واژن خارج شود.

• ظاهر پلاگ موکوسی: پلاگ موکوسی می‌تواند شفاف، سفید، زرد، سبز، صورتی، قهوه‌ای یا رگه‌دار با خون باشد. اندازه آن نیز متغیر است و ممکن است به یکباره یا به تدریج طی چند روز دفع شود.

• زمان دفع: دفع پلاگ موکوسی می‌تواند چند روز تا چند هفته قبل از شروع زایمان یا حتی در حین مراحل اولیه زایمان اتفاق بیفتد. بنابراین، دفع آن به تنهایی نشانه قطعی شروع فوری زایمان نیست، اما نشان می‌دهد که بدن شما در حال آماده شدن است.

• “نمایش خونی” (Bloody Show): گاهی اوقات، دفع پلاگ موکوسی با مقدار کمی خون همراه است که به آن “نمایش خونی” گفته می‌شود. این خونریزی خفیف به دلیل پارگی مویرگ‌های کوچک دهانه رحم در حین باز شدن آن ایجاد می‌شود و معمولاً طبیعی است.

نکته مهم: اگر خونریزی واژینال شما شدید و شبیه به خونریزی قاعدگی است، یا اگر ترشحات شما بوی بدی دارد یا با خارش و سوزش همراه است، حتماً فوراً با پزشک یا مامای خود تماس بگی quinze. این موارد می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری باشند.

دفع پلاگ موکوسی یکی از علائم هیجان‌انگیز نزدیک شدن به زایمان است، اما همانند لایتنینگ، به تنهایی برای مراجعه به بیمارستان کافی نیست، مگر اینکه با انقباضات منظم و قوی یا پارگی کیسه آب همراه باشد.

پارگی کیسه آب (Rupture of Membranes)

پارگی کیسه آب، که به آن “پاره شدن کیسه آمنیوتیک” یا “آبریزش” نیز گفته می‌شود، یکی از شناخته‌شده‌ترین علائم شروع زایمان است. کیسه آمنیوتیک، کیسه‌ای پر از مایع است که جنین را در رحم احاطه کرده و از او محافظت می‌کند. وقتی این کیسه پاره می‌شود، مایع آمنیوتیک از واژن خارج می‌شود.

چگونگی تشخیص پارگی کیسه آب

پارگی کیسه آب می‌تواند به اشکال مختلفی رخ دهد:

• جریان ناگهانی و شدید مایع: در برخی موارد، ممکن است یک جریان ناگهانی و قابل توجه از مایع گرم و شفاف را از واژن خود احساس کنید، شبیه به اینکه کنترل ادرار خود را از دست داده‌اید.

• نشت تدریجی و قطره قطره مایع: در موارد دیگر، پارگی ممکن است کوچک باشد و مایع به صورت قطره قطره و مداوم نشت کند. این حالت ممکن است با ترشحات طبیعی واژن یا بی‌اختیاری خفیف ادرار اشتباه گرفته شود.

ویژگی‌های مایع آمنیوتیک:

• رنگ: مایع آمنیوتیک معمولاً شفاف یا کمی زرد کم‌رنگ است و ممکن است حاوی رگه‌های سفید یا ذرات کوچک (ورنیکس) باشد. اگر مایع به رنگ سبز یا قهوه‌ای باشد، می‌تواند نشان‌دهنده دفع مکونیوم (اولین مدفوع جنین) در داخل رحم باشد که نیاز به بررسی فوری دارد.

• بو: مایع آمنیوتیک معمولاً بوی خاصی ندارد یا بوی شیرین ملایمی شبیه به آب منی دارد. بوی آن با بوی تند آمونیاکی ادرار متفاوت است.

• قوام: مایع آمنیوتیک آبکی و رقیق است، برخلاف ترشحات غلیظ و موکوسی واژن.

اقدامات لازم پس از پارگی کیسه آب

اگر شک دارید که کیسه آب شما پاره شده است، حتی اگر انقباضات رحمی ندارید، باید فوراً با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید یا به بیمارستان مراجعه کنید. پارگی کیسه آب خطر عفونت را برای شما و جنینتان افزایش می‌دهد، بنابراین نیاز به ارزیابی و نظارت پزشکی دارد.

پزشک با معاینه و یا انجام آزمایش‌های ساده (مانند آزمایش نیترازین یا تست فرنینگ) می‌تواند پارگی کیسه آب را تأیید کند.

نکات مهم پس از پارگی کیسه آب:

• از یک پد بهداشتی تمیز استفاده کنید تا میزان و رنگ مایع را بررسی کنید.

• از تامپون استفاده نکنید و از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید تا خطر عفونت کاهش یابد.

• زمان دقیق پارگی کیسه آب، رنگ و بوی مایع و همچنین هرگونه تغییر در حرکات جنین را به خاطر بسپارید و به پزشک اطلاع دهید.

در اکثر موارد، پس از پارگی کیسه آب، انقباضات زایمان طی چند ساعت شروع می‌شوند. اگر انقباضات به طور خود به خود شروع نشوند، پزشک ممکن است برای جلوگیری از عفونت، القای زایمان را توصیه کند.

تغییرات در حرکات جنین

در هفته‌های پایانی بارداری، ممکن است متوجه تغییراتی در الگوی حرکات جنین خود شوید. این تغییرات می‌تواند نشانه‌ای از نزدیک شدن به زمان زایمان باشد، اما تفسیر آن نیاز به دقت دارد.

کاهش یا افزایش حرکات جنین؟

در مورد تغییرات حرکات جنین قبل از زایمان، اطلاعات متناقضی وجود دارد. برخی مادران گزارش می‌دهند که حرکات جنین آنها در روزهای منتهی به زایمان کمتر و آرام‌تر شده است. این ممکن است به دلیل بزرگتر شدن جنین و محدودتر شدن فضای حرکت او در رحم باشد. همچنین، با پایین آمدن جنین در لگن، حرکات چرخشی و بزرگ او کمتر می‌شود.

از طرف دیگر، برخی مادران ممکن است یک دوره فعالیت بیشتر جنین را درست قبل از شروع زایمان تجربه کنند. این ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی یا واکنش جنین به شروع انقباضات خفیف باشد.

نکته بسیار مهم: هرگونه کاهش قابل توجه و ناگهانی در حرکات جنین باید جدی گرفته شود و فوراً به پزشک اطلاع داده شود. اگرچه کاهش تدریجی حرکات با نزدیک شدن به زایمان ممکن است طبیعی باشد، اما توقف حرکات یا کاهش شدید آن می‌تواند نشانه‌ای از دیسترس جنینی باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.

اهمیت شمارش حرکات جنین

پزشک یا ماما معمولاً به شما توصیه می‌کنند که از حدود هفته ۲۸ بارداری، حرکات جنین خود را به طور منظم شمارش کنید (معمولاً به روش “شمارش تا ۱۰”). این کار به شما کمک می‌کند تا با الگوی طبیعی حرکات جنین خود آشنا شوید و هرگونه تغییر قابل توجه را به سرعت تشخیص دهید.

اگر در مورد حرکات جنین خود نگران هستید، بهترین کار این است که با پزشک یا مامای خود تماس بگی quinze. آنها می‌توانند با انجام آزمایش‌هایی مانند تست بدون استرس (NST) یا سونوگرافی بیوفیزیکال پروفایل، سلامت جنین را بررسی کنند.

هیچ مدرک علمی قطعی برای تایید این باور که الگوی خاصی از حرکات جنین (افزایش یا کاهش) به طور قطعی نشانه نزدیک بودن زایمان است، وجود ندارد. مهمترین نکته، توجه به هرگونه تغییر ناگهانی و قابل توجه در الگوی معمول حرکات جنین است.

تغییرات گوارشی و احساس تهوع

برخی از زنان در روزها یا ساعات منتهی به زایمان، تغییراتی در سیستم گوارش خود تجربه می‌کنند. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اسهال یا شل شدن مدفوع

بدن شما به طور طبیعی برای زایمان آماده می‌شود و یکی از راه‌های این آمادگی، تخلیه روده‌ها است. هورمون پروستاگلاندین که در شروع زایمان نقش دارد، می‌تواند باعث تحریک روده‌ها و در نتیجه اسهال یا شل شدن مدفوع شود. این اتفاق معمولاً خفیف است و جای نگرانی ندارد، بلکه می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که بدن شما در حال پاکسازی خود برای زایمان است.

حالت تهوع و استفراغ

مشابه اسهال، برخی زنان ممکن است در مراحل اولیه زایمان یا درست قبل از آن، دچار حالت تهوع یا حتی استفراغ شوند. این نیز می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی، افزایش فشار بر معده یا واکنش بدن به شروع انقباضات باشد. اگرچه ناخوشایند است، اما معمولاً موقتی است.

نکات مهم:

• اگر اسهال یا استفراغ شما شدید است، بیش از ۲۴ ساعت طول کشیده یا با علائم دیگری مانند تب یا درد شدید شکم همراه است، حتماً با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا ممکن است نشانه‌ای از مسمومیت غذایی یا عفونت باشد.

• در صورت بروز این علائم، سعی کنید مایعات کافی بنوشید تا بدنتان دهیدراته نشود.

این موضوع در طب سنتی مطرح شده است اما در پزشکی مدرن شواهد محکمی برای آن به عنوان یک علامت قطعی زایمان یافت نشده است و ممکن است با سایر مشکلات گوارشی اشتباه گرفته شود.

احساس خستگی مفرط 

تغییرات در سطح انرژی نیز می‌تواند یکی از علائم نزدیک شدن به زمان زایمان باشد، اگرچه این تجربه برای همه یکسان نیست.

سندرم آشیانه‌سازی (Nesting Instinct)

بسیاری از زنان در روزها یا هفته‌های پایانی بارداری، یک انفجار ناگهانی انرژی و تمایل شدید به تمیز کردن، مرتب کردن و آماده‌سازی خانه برای ورود نوزاد را تجربه می‌کنند. این پدیده به “سندرم آشیانه‌سازی” یا “Nesting Instinct” معروف است. این یک غریزه طبیعی است که در بسیاری از پستانداران دیده می‌شود و به نظر می‌رسد که بدن مادر را برای مراقبت از نوزاد تازه متولد شده آماده می‌کند.

اگرچه سندرم آشیانه‌سازی می‌تواند لذت‌بخش و مفید باشد، اما مهم است که در انجام کارها زیاده‌روی نکنید و انرژی خود را برای زایمان و دوران پس از آن ذخیره کنید.

خستگی مفرط و نیاز به استراحت

در مقابل، برخی زنان ممکن است در روزهای منتهی به زایمان احساس خستگی مفرط و نیاز شدید به خواب و استراحت داشته باشند. این نیز کاملاً طبیعی است و بدن شما در حال ذخیره انرژی برای کار سخت زایمان است. به ندای بدن خود گوش دهید و تا جایی که می‌توانید استراحت کنید.

هر دو حالت (انفجار انرژی یا خستگی مفرط) می‌توانند نشانه‌ای از این باشند که بدن شما در حال آماده شدن برای تغییرات بزرگ پیش رو است.

لازم به ذکر است که این موضوع بیشتر بر اساس تجربه و باورهای فردی است تا شواهد علمی معتبر برای پیش‌بینی زمان دقیق زایمان.

کمردرد و گرفتگی عضلات

با نزدیک شدن به زمان زایمان، ممکن است کمردرد و گرفتگی عضلات شما، به خصوص در ناحیه پایین کمر و لگن، تشدید شود. این درد می‌تواند با دردهای معمول بارداری متفاوت باشد.

تفاوت کمردرد زایمانی با کمردرد معمول بارداری

کمردرد در دوران بارداری شایع است، اما کمردردی که نشانه نزدیک شدن به زایمان است، معمولاً ویژگی‌های زیر را دارد:

• مداوم‌تر و شدیدتر: ممکن است به جای درد متناوب، یک درد مبهم و مداوم در پایین کمر احساس کنید.

• همراه با احساس فشار در لگن: این کمردرد اغلب با احساس فشار به سمت پایین در ناحیه لگن و رکتوم همراه است.

• شبیه به دردهای قاعدگی: برخی زنان این درد را شبیه به دردهای شدید قاعدگی توصیف می‌کنند که به کمر نیز انتشار می‌یابد.

• ممکن است با انقباضات خفیف همراه باشد: گاهی اوقات این کمردرد با انقباضات براکستون هیکس یا انقباضات اولیه زایمان همراه است.

این نوع کمردرد و گرفتگی می‌تواند ناشی از شل شدن مفاصل لگن در اثر هورمون ریلکسین، فشار سر جنین بر روی اعصاب و عضلات کمر و لگن، و همچنین شروع انقباضات رحمی باشد که به کمر نیز سرایت می‌کند.

راه‌های تسکین کمردرد

اگرچه این کمردردها ممکن است نشانه‌ای از نزدیک شدن به زایمان باشند، اما می‌توانید با روش‌هایی مانند دوش آب گرم، ماساژ، استفاده از کمپرس گرم یا سرد، و انجام حرکات کششی ملایم، آنها را تسکین دهید. اگر درد بسیار شدید است یا با علائم نگران‌کننده دیگری همراه است، با پزشک خود مشورت کنید.

این موضوع در طب سنتی مطرح شده است اما کمردرد به تنهایی علامت دقیقی برای شروع زایمان نیست و می‌تواند علل دیگری نیز داشته باشد.

تغییرات دهانه رحم (افاسمان و دیلاتاسیون)

اگرچه شما نمی‌توانید این تغییرات را مستقیماً مشاهده کنید، اما نرم شدن، کوتاه شدن (افاسمان) و باز شدن (دیلاتاسیون) دهانه رحم از مهم‌ترین نشانه‌های آمادگی بدن برای زایمان هستند. این تغییرات توسط پزشک یا ماما در طی معاینات واژینال در هفته‌های پایانی بارداری ارزیابی می‌شوند.

افاسمان (Effacement) چیست؟

افاسمان به معنای نازک و کوتاه شدن دهانه رحم است. در طول بارداری، دهانه رحم ضخیم و بلند است (حدود ۳-۴ سانتی‌متر). با نزدیک شدن به زایمان، دهانه رحم شروع به نازک شدن می‌کند. افاسمان به صورت درصد بیان می‌شود (مثلاً ۵۰٪ افاسه یعنی دهانه رحم نصف ضخامت اولیه خود را از دست داده است، و ۱۰۰٪ افاسه یعنی دهانه رحم کاملاً نازک شده است).

دیلاتاسیون (Dilation) چیست؟

دیلاتاسیون به معنای باز شدن دهانه رحم است. دهانه رحم باید از حالت کاملاً بسته به حدود ۱۰ سانتی‌متر باز شود تا جنین بتواند از آن عبور کند. دیلاتاسیون به سانتی‌متر اندازه‌گیری می‌شود.

چگونه این تغییرات تشخیص داده می‌شوند؟

پزشک یا ماما با انجام معاینه داخلی واژینال می‌توانند میزان افاسمان و دیلاتاسیون دهانه رحم را ارزیابی کنند. این معاینات معمولاً در ویزیت‌های پایانی بارداری و همچنین در هنگام مراجعه به بیمارستان برای زایمان انجام می‌شوند.

نکته مهم: شروع افاسمان و دیلاتاسیون، حتی تا چند سانتی‌متر، لزوماً به معنای شروع فوری زایمان نیست، به خصوص در مادرانی که قبلاً زایمان داشته‌اند. برخی زنان ممکن است هفته‌ها با چند سانتی‌متر دیلاتاسیون راه بروند تا زمانی که زایمان فعال آنها شروع شود. با این حال، این تغییرات نشان‌دهنده این هستند که بدن شما در مسیر صحیح آمادگی برای زایمان قرار دارد.

لرز و احساس سرما

برخی زنان در مراحل اولیه زایمان یا حتی درست قبل از شروع آن، ممکن است دچار لرز یا احساس سرمای ناگهانی شوند، حتی اگر دمای محیط گرم باشد. این لرزها معمولاً بدون تب هستند و می‌توانند ناشی از تغییرات هورمونی، آزاد شدن آدرنالین، یا واکنش بدن به تغییرات فیزیولوژیکی باشند.

این لرزها معمولاً موقتی هستند و جای نگرانی ندارند، مگر اینکه با تب بالا یا سایر علائم عفونت همراه باشند. سعی کنید خود را گرم نگه دارید و اگر لرزها شدید یا طولانی هستند، به پزشک یا ماما اطلاع دهید.

لازم به ذکر است که این موضوع بیشتر بر اساس تجربه و باورهای فردی است و به عنوان یک علامت قطعی و علمی برای شروع زایمان شناخته نمی‌شود.

چه زمانی باید به پزشک یا بیمارستان مراجعه کرد؟

شناخت علائم زایمان مهم است، اما دانستن اینکه چه زمانی باید واقعاً به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید، اهمیت بیشتری دارد. در اینجا چند راهنمایی کلی ارائه می‌شود، اما همیشه بهترین کار این است که طبق دستورالعمل‌های پزشک یا مامای خود عمل کنید:

• پارگی کیسه آب: حتی اگر انقباض ندارید، در صورت پارگی کیسه آب یا شک به آن، فوراً با پزشک تماس بگیرید یا به بیمارستان بروید.

• انقباضات منظم و دردناک: اگر انقباضات شما:

  • هر ۵ دقیقه یکبار یا کمتر رخ می‌دهند.

  • هر کدام حدود ۶۰ ثانیه طول می‌کشند.

  • این الگو برای حداقل یک ساعت ادامه داشته است.

  • با راه رفتن یا تغییر وضعیت بدتر می‌شوند و از بین نمی‌روند.
    باید به بیمارستان مراجعه کنید. این قانون به “قانون ۵-۱-۱” معروف است.

• خونریزی شدید واژینال: اگر خونریزی شما شبیه به خونریزی قاعدگی شدید است (نه فقط لکه‌بینی یا نمایش خونی خفیف)، فوراً به بیمارستان بروید.

• کاهش شدید حرکات جنین: اگر متوجه کاهش ناگهانی و قابل توجه در حرکات جنین خود شدید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.

• درد شدید و مداوم شکم یا کمر: اگر درد شما بسیار شدید است و با استراحت یا تغییر وضعیت بهتر نمی‌شود.

• علائم پره‌اکلامپسی: مانند سردرد شدید و مداوم، تاری دید یا اختلالات بینایی، درد شدید در بالای شکم یا زیر دنده‌ها، و تورم ناگهانی در دست‌ها، صورت یا پاها.

• هرگونه نگرانی دیگر: اگر احساس می‌کنید چیزی درست نیست یا نگرانی خاصی دارید، به غریزه خود اعتماد کنید و با پزشک یا ماما تماس بگیرید.

به یاد داشته باشید که تجربه زایمان برای هر زنی منحصر به فرد است و علائم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. همچنین، اگر این اولین بارداری شماست، ممکن است زایمان شما طولانی‌تر باشد و اگر قبلاً زایمان داشته‌اید، ممکن است سریع‌تر پیش برود.

در پایان این مقاله جامع از وی مام، امیدواریم توانسته باشیم به شما در شناخت علائم زایمان غیر از درد کمک کنیم. به خاطر داشته باشید که بدن شما به طور شگفت‌انگیزی برای این رویداد طراحی شده است. با آگاهی از این نشانه‌ها و اعتماد به بدن خود، می‌توانید با آرامش و آمادگی بیشتری به استقبال این لحظه بی‌نظیر بروید. همواره با پزشک یا مامای خود در ارتباط باشید و سوالات و نگرانی‌های خود را با آنها در میان بگذارید. ما برای شما زایمانی آرام و خاطره‌انگیز آرزومندیم.

سوالات متداول

آیا امکان دارد بدون هیچ دردی وارد فاز زایمان شویم؟
زایمان کاملاً بدون درد نادر است، اما برخی زنان ممکن است انقباضات اولیه را به صورت فشار یا ناراحتی خفیف تجربه کنند و درد شدیدتر بعداً شروع شود. علائم غیر دردی می‌توانند نشانه‌های اولیه باشند.

آیا کمردرد همیشه نشانه زایمان است؟
خیر، کمردرد در بارداری شایع است. کمردرد زایمانی معمولاً مداوم‌تر، شدیدتر و همراه با فشار در لگن است و ممکن است با انقباضات همراه باشد.

چه مدت بعد از دفع پلاگ موکوسی زایمان شروع می‌شود؟
زمان دقیقی وجود ندارد. می‌تواند از چند ساعت تا چند هفته متغیر باشد. دفع پلاگ نشانه آمادگی بدن است، نه شروع قطعی زایمان.

اگر کیسه آب پاره شود ولی درد نداشته باشم، باید به بیمارستان بروم؟
بله، حتماً. پارگی کیسه آب خطر عفونت را افزایش می‌دهد و نیاز به ارزیابی پزشکی دارد، حتی اگر انقباضی نداشته باشید.

تفاوت انقباضات براکستون هیکس با انقباضات واقعی زایمان چیست؟
انقباضات براکستون هیکس نامنظم، معمولاً بدون درد یا با درد خفیف هستند و با تغییر وضعیت یا استراحت از بین می‌روند. انقباضات واقعی زایمان منظم، قوی‌تر، طولانی‌تر و با فواصل کمتر می‌شوند و با فعالیت بدتر می‌شوند.

آیا اسهال قبل از زایمان طبیعی است؟
بله، اسهال خفیف می‌تواند یکی از نشانه‌های نزدیک شدن به زایمان باشد و به دلیل تغییرات هورمونی و آمادگی بدن برای تخلیه روده‌ها رخ می‌دهد.

سندرم آشیانه‌سازی دقیقاً چیست و آیا همه آن را تجربه می‌کنند؟
سندرم آشیانه‌سازی تمایل ناگهانی به تمیز کردن و آماده‌سازی خانه برای نوزاد است. بسیاری از زنان آن را تجربه می‌کنند، اما نه همه. این یک غریزه طبیعی است.

اگر هیچ‌کدام از این علائم غیر از درد را نداشته باشم، یعنی زایمانم دیر می‌شود؟
لزوماً نه. برخی زنان ممکن است بسیاری از این علائم را تجربه نکنند یا متوجه آنها نشوند و زایمانشان با شروع ناگهانی انقباضات آغاز شود. بدن هر زن متفاوت عمل می‌کند.