دوران بارداری، یکی از شیرین‌ترین و در عین حال حساس‌ترین دوره‌های زندگی هر زنی است. در این دوران، بدن شما دستخوش تغییرات زیادی می‌شود که برخی از آن‌ها ممکن است با کمی ناخوشی همراه باشند. یکی از این مشکلات گوارشی که می‌تواند برای مادران باردار نگران‌کننده باشد، اسهال است. اگرچه اسهال در بارداری نسبتاً شایع است، اما دانستن علل، روش‌های درمان ایمن و زمان مراجعه به پزشک بسیار مهم است. در این مقاله جامع از وی مام، به طور کامل به بررسی درمان اسهال در بارداری، علل آن، و همچنین برخی باورهای رایج مانند ارتباط اسهال در اوایل بارداری و جنسیت جنین می‌پردازیم.

اسهال در بارداری نشانه چیست؟ 

اسهال به وضعیتی گفته می‌شود که در آن مدفوع شل و آبکی شده و تعداد دفعات اجابت مزاج بیش از حد معمول (معمولاً سه بار یا بیشتر در روز) می‌شود. در دوران بارداری، عوامل مختلفی می‌توانند منجر به بروز اسهال شوند. شناخت این دلایل به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید با این مشکل مقابله کنید.

تغییرات هورمونی در بدن مادر

در دوران بارداری، بدن شما مقادیر زیادی هورمون، به ویژه پروژسترون و استروژن، تولید می‌کند. این تغییرات هورمونی می‌توانند بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارند. گاهی اوقات، این هورمون‌ها باعث کند شدن حرکات روده و یبوست می‌شوند، اما در برخی دیگر از مادران، ممکن است منجر به افزایش حرکات روده و بروز اسهال شوند. به ویژه در اوایل بارداری، بدن در حال تطبیق با این تغییرات هورمونی است و اسهال می‌تواند یکی از عوارض جانبی این تطبیق باشد.

تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی

بسیاری از زنان باردار به دلیل توصیه‌های پزشکی یا برای اطمینان از سلامت جنین، تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد می‌کنند. افزایش مصرف میوه‌ها، سبزیجات و فیبر، اگرچه برای سلامت کلی مفید است، اما اگر به طور ناگهانی انجام شود، می‌تواند منجر به بروز اسهال شود. بدن شما برای سازگاری با این تغییرات نیاز به زمان دارد. همچنین، ویار بارداری و تمایل به مصرف برخی غذاهای خاص نیز می‌تواند در این امر دخیل باشد.

حساسیت‌های غذایی نفاخ و جدید در دوران بارداری

جالب است بدانید که در دوران بارداری، ممکن است نسبت به غذاهایی که قبلاً به راحتی مصرف می‌کردید، حساسیت یا عدم تحمل پیدا کنید. این حساسیت‌های جدید می‌توانند باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ، دل‌درد و اسهال شوند. شیر و محصولات لبنی (به دلیل عدم تحمل لاکتوز)، غذاهای تند، چرب یا برخی میوه‌ها از جمله مواردی هستند که ممکن است باعث ایجاد این حساسیت‌ها شوند.

تاثیر مصرف ویتامین‌های دوران بارداری

ویتامین‌های دوران بارداری برای سلامت مادر و جنین ضروری هستند. با این حال، برخی از این مکمل‌ها، به ویژه آن‌هایی که حاوی مقادیر زیادی آهن هستند، می‌توانند عوارض گوارشی مانند یبوست یا گاهی اسهال ایجاد کنند. اگر فکر می‌کنید ویتامین‌های مصرفی شما باعث اسهال شده‌اند، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت لزوم، نوع یا دوز مکمل شما را تغییر دهد. هرگز خودسرانه مصرف ویتامین‌ها را قطع نکنید.

عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی 

مسمومیت غذایی ناشی از مصرف آب یا غذای آلوده به باکتری‌ها (مانند سالمونلا یا ای‌کولای)، ویروس‌ها (مانند نوروویروس یا روتاویروس) یا انگل‌ها، یکی از دلایل شایع اسهال در همه افراد، از جمله زنان باردار است. در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن کمی ضعیف‌تر می‌شود، بنابراین زنان باردار ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عفونت‌ها باشند. علائم مسمومیت غذایی معمولاً شامل اسهال، تهوع، استفراغ، دل‌درد و گاهی تب است.

استرس و اضطراب ناشی از بارداری

بارداری، با تمام شیرینی‌هایش، می‌تواند دورانی پر از استرس و اضطراب نیز باشد. نگرانی در مورد سلامت جنین، تغییرات بدنی، مسئولیت‌های آینده و سایر مسائل می‌تواند بر سلامت روان و جسم شما تأثیر بگذارد. استرس و اضطراب می‌توانند عملکرد دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به بروز اسهال یا تشدید آن شوند.

بیماری‌های زمینه‌ای گوارشی

اگر شما قبل از بارداری به بیماری‌های زمینه‌ای گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری کرون، یا کولیت اولسراتیو مبتلا بوده‌اید، ممکن است علائم این بیماری‌ها در دوران بارداری تشدید شده و باعث بروز اسهال شوند. حتماً پزشک خود را از سابقه این بیماری‌ها مطلع کنید.

اسهال و دلپیچه می‌تونه خیلی اذیت‌کننده باشه. یه مشکل گوارشی شایع دیگه که با درد هم همراهه، بواسیره. این مشکل به خاطر فشار رحم روی روده‌ها ایجاد می‌شه و خیلی از مادران رو درگیر می‌کنه. اگه با این مشکل هم روبرو هستید، مقاله علت و علائم بواسیر در بارداری و درمان خانگی رو از دست ندید.

اسهال در اوایل بارداری (سه ماهه اول و دلایل شایع آن)

در تجربیات بالینی ثبت شده در وی مام، ترکیب دلپیچه و اسهال در اوایل بارداری به ویژه بین هفته ششم تا دوازدهم، یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه مادران به کلینیک‌های زنان است. این حالت معمولاً نتیجه همزمان چند عامل فیزیولوژیک است که مهم‌ترین آن افزایش تصاعدی سطح هورمون‌های hCG و پروژسترون در این دوره است. این هورمون‌ها ضمن حمایت از رشد جنین، می‌توانند باعث افزایش حساسیت دستگاه گوارش شوند.

از سوی دیگر، بسیاری از مادران در این دوره حساسیت غیرمعمولی به بوها و طعم‌های خاص پیدا می‌کنند که می‌تواند منجر به تغییرات ناگهانی در الگوی غذایی و در نتیجه ناراحتی‌های گوارشی شود. همچنین شروع مصرف مکمل‌های آهن که معمولاً در همین دوره تجویز می‌شوند، می‌تواند محرک دیواره روده و ایجاد ناراحتی باشد.

در مواردی که مادران با دل پیچه شدید در بارداری مواجه می‌شوند، توصیه اکید ما در وی مام این است که از مصرف خودسرانه هر نوع مسکن یا داروی ضد اسهال بدون مشورت پزشک جداً خودداری کنند. بهترین اقدام اولیه، استراحت در وضعیت خوابیده به پهلوی چپ است که فشار روی روده‌ها را کاهش می‌دهد. افزایش تدریجی مصرف مایعات ولرم مانند آب جوشیده سرد شده یا دمنوش‌های ملایم می‌تواند به تسکین علائم کمک کند. اما اگر دردهای شکمی بیش از دو ساعت به طول انجامید یا با علائم هشداردهنده‌ای مانند خونریزی، تب یا کاهش حرکات جنین (در ماه‌های بعدی) همراه بود، مراجعه فوری به پزشک متخصص ضروری است.

گاهی اوقات، اسهال خفیف در اوایل بارداری می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه بارداری باشد، هرچند که به تنهایی نمی‌تواند دلیلی قطعی برای بارداری محسوب شود و باید با علائم دیگر و آزمایش بارداری تایید گردد. در بیشتر موارد، اسهال خفیف و کوتاه‌مدت در اوایل بارداری نگران‌کننده نیست، اما اگر شدید یا طولانی‌مدت باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.

ارتباط اسهال و شکم روی با جنسیت جنین 

یکی از باورهای رایج در میان برخی از مادران باردار، ارتباط میان بروز اسهال در اوایل بارداری و جنسیت جنین است. شاید شما هم شنیده باشید که می‌گویند اگر در اوایل بارداری دچار اسهال شوید، جنین شما پسر خواهد بود، یا برعکس، برخی دیگر معتقدند که اسهال نشانه دختر بودن جنین است. اما آیا این باور ریشه علمی دارد؟
در پاسخ باید بگوییم که هیچ مدرک علمی معتبری برای اثبات این ارتباط وجود ندارد. جنسیت جنین در لحظه لقاح و توسط کروموزوم‌هایی که از پدر و مادر به ارث می‌برد، تعیین می‌شود و به علائم گوارشی مادر ارتباطی ندارد. اسهال در بارداری، همانطور که توضیح داده شد، دلایل فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی مختلفی دارد که هیچ‌کدام به جنسیت جنین مرتبط نیستند.
بنابراین، اتکا به علائمی مانند اسهال برای پیش‌بینی جنسیت جنین، صرفاً یک باور عامیانه و بدون پایه علمی است. تنها راه مطمئن برای تعیین جنسیت جنین، انجام سونوگرافی در زمان مناسب (معمولاً از هفته ۱۶ به بعد) یا آزمایش‌های ژنتیکی خاص است.
لازم به ذکر است که این موضوع بیشتر بر اساس تجربه و باورهای فردی است تا شواهد علمی معتبر.

ایا اسهال و دل پیچه در بارداری خطرناک است؟ 

اگرچه اسهال خفیف و کوتاه‌مدت در بارداری معمولاً بی‌خطر است، اما اسهال شدید یا طولانی‌مدت می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. بنابراین، مهم است که بدانید چه زمانی باید نگران شوید.

خطر کم آبی بدن (دهیدراتاسیون)

مهم‌ترین و شایع‌ترین خطر اسهال در بارداری، کم آبی بدن یا دهیدراتاسیون است. اسهال باعث از دست رفتن مقادیر زیادی آب و الکترولیت از بدن می‌شود. در دوران بارداری، نیاز بدن به مایعات افزایش می‌یابد و کم آبی می‌تواند به سرعت اتفاق بیفتد. کم آبی شدید می‌تواند منجر به کاهش جریان خون به جفت و جنین، کاهش مایع آمنیوتیک و حتی زایمان زودرس شود. علائم کم آبی شامل تشنگی شدید، خشکی دهان، ادرار کم و تیره رنگ، سرگیجه، ضعف و خستگی است.

عدم تعادل الکترولیت‌ها

همراه با آب، الکترولیت‌های مهمی مانند سدیم، پتاسیم و کلرید نیز از طریق اسهال از بدن دفع می‌شوند. عدم تعادل الکترولیت‌ها می‌تواند عملکرد طبیعی عضلات، اعصاب و قلب را مختل کند و برای سلامت مادر و جنین خطرناک باشد.

سوء جذب مواد مغذی

اگر اسهال مزمن و طولانی‌مدت باشد، می‌تواند منجر به سوء جذب مواد مغذی ضروری برای رشد و تکامل جنین شود. این امر به ویژه در صورتی که مادر از قبل دچار کمبودهای تغذیه‌ای باشد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

انقباضات رحمی 

در موارد نادر، اسهال شدید، به ویژه اگر ناشی از عفونت‌های باکتریایی خاص باشد، می‌تواند باعث تحریک روده و در نتیجه انقباضات رحمی و افزایش خطر زایمان زودرس شود.

چه زمانی باید نگران شد و به پزشک مراجعه کرد؟

مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم زیر ضروری است:

• اسهال شدید (بیش از ۶ بار در روز یا بسیار آبکی)

• اسهال که بیش از ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول بکشد.

• وجود خون یا چرک در مدفوع.

• تب بالا (بیش از ۳۸ درجه سانتی‌گراد).

• درد شدید شکم یا گرفتگی عضلات.

• علائم کم آبی بدن (تشنگی شدید، خشکی دهان، سرگیجه، ادرار کم و تیره).

• استفراغ مکرر که مانع از نوشیدن مایعات شود.

• کاهش حرکات جنین.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فوراً با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.

اسهال در هفته‌های اول بارداری خطرناک است؟

بسیاری از مادران با شروع علائم بارداری، به ویژه در سه ماهه اول، با تغییرات گوارشی مختلفی روبرو می‌شوند. در کلینیک وی مام، ما این سوال را روزانه از زنان باردار می‌شنویم: “آیا اسهال در ابتدای بارداری طبیعی است؟” در پاسخ باید گفت که اسهال خفیف و موقت در این دوره معمولاً واکنش طبیعی بدن به تغییرات فیزیولوژیک است.

دلایل اصلی این وضعیت شامل تغییرات شدید هورمونی به ویژه افزایش سطح پروژسترون است که می‌تواند عملکرد دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهد. این هورمون با شل کردن عضلات صاف بدن، ضمن آماده سازی رحم برای بارداری، ممکن است حرکات روده را نیز تغییر دهد. از طرفی، شروع مصرف ویتامین‌های پریناتال به ویژه انواع حاوی آهن بالا می‌تواند در برخی مادران باعث تحریک روده و بروز اسهال شود.

نکته حائز اهمیت، تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی است که بسیاری از مادران به محض اطلاع از بارداری انجام می‌دهند. افزایش ناگهانی مصرف فیبر، میوه‌ها و سبزیجات یا حتی تغییر در عادات غذایی به دلیل ویار می‌تواند سیستم گوارش را دچار شوک کند. همچنین نمی‌توان از تأثیر استرس روانی ناشی از خبر بارداری و نگرانی‌های مرتبط با آن غافل بود که خود می‌تواند محرک مشکلات گوارشی باشد.

با این حال، طبق پروتکل‌های درمانی وی مام، موارد خاصی وجود دارد که نیاز به توجه فوری پزشکی دارد. اگر اسهال همراه با تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد، کاهش وزن ناگهانی بیش از ۲ کیلوگرم در هفته، یا خونریزی واژینال باشد، این می‌تواند نشانه عفونت، مسمومیت غذایی شدید یا سایر عوارض بارداری باشد که نباید نادیده گرفته شود. همچنین در صورت مشاهده علائم کم آبی مانند خشکی شدید دهان، کاهش ادرار یا سرگیجه، مراجعه به پزشک ضروری است.

گاهی اوقات تلخی دهان هم با مشکلات گوارشی همراهه و می‌تونه نشونه‌ای از تغییرات هورمونی باشه. خیلی از مادران این حس ناخوشایند رو تجربه می‌کنن. ما تو یه مقاله دیگه در مورد علت و درمان خانگی تلخی دهان در بارداری صحبت کردیم.

درمان فوری اسهال و دلپیچه در بارداری 

هدف اصلی از درمان اسهال در بارداری، جبران مایعات و الکترولیت‌های از دست رفته، شناسایی و رفع علت زمینه‌ای (در صورت امکان)، و کاهش علائم بدون آسیب رساندن به جنین است. ایمنی مادر و جنین همیشه در اولویت قرار دارد.

در بیشتر موارد اسهال خفیف در بارداری، می‌توان با اقدامات خودمراقبتی و درمان‌های خانگی ساده، علائم را کنترل کرد. این بخش به درمان فوری اسهال در بارداری با تمرکز بر اقدامات اولیه می‌پردازد.

تامین آب بدن (هیدراتاسیون)

مهم‌ترین اقدام در درمان اسهال، جبران مایعات از دست رفته است. سعی کنید به طور مکرر و در مقادیر کم، مایعات بنوشید.

• آب: بهترین گزینه برای تامین آب بدن است.

• محلول‌های آبرسان خوراکی (ORS): این محلول‌ها حاوی قند و الکترولیت‌های ضروری هستند و به سرعت آب و املاح از دست رفته را جبران می‌کنند. می‌توانید پودر ORS را از داروخانه تهیه کرده و طبق دستورالعمل با آب مخلوط کنید.

• آبگوشت یا سوپ‌های رقیق: این موارد علاوه بر مایعات، مقداری نمک و مواد مغذی نیز به بدن شما می‌رسانند.

• آبمیوه‌های رقیق شده و بدون قند افزوده: آب سیب یا آبمیوه‌های دیگر را با آب رقیق کنید. از مصرف آبمیوه‌های خیلی شیرین یا گازدار خودداری کنید، زیرا می‌توانند اسهال را تشدید کنند.

استراحت کافی

بدن شما برای مقابله با بیماری و بهبودی نیاز به استراحت دارد. سعی کنید تا حد امکان فعالیت‌های خود را کاهش داده و استراحت کنید.

رژیم غذایی BRAT (موز، برنج، پوره سیب، نان تست)

برای درمان دلپیچه در بارداری همراه با اسهال، رژیم BRAT می‌تواند کمک‌کننده باشد. طبق تجربه کلینیک وی مام، این رژیم شامل:

• موز (منبع پتاسیم برای تنظیم انقباضات روده)

• برنج ساده (جذب کننده مایعات اضافی)

• پوره سیب (حاوی پکتین برای تنظیم حرکات روده)

• نان تست (تامین انرژی بدون تحریک گوارش)

برای دل پیچه بدون اسهال، مصرف سوپ جو با هویج، سیب زمینی آبپز و زنجبیل تازه (به مقدار کم) می‌تواند تسکین‌دهنده باشد.

پرهیز از غذاهای محرک

در دوران اسهال، از مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که می‌توانند علائم شما را تشدید کنند، خودداری کنید. این موارد شامل:

• غذاهای چرب، سرخ‌کردنی و پرادویه.

• محصولات لبنی (اگر به لاکتوز حساسیت دارید).

• غذاهای نفاخ مانند حبوبات، کلم و پیاز.

• میوه‌ها و سبزیجات خام با فیبر بالا (در ابتدای اسهال).

• نوشیدنی‌های کافئین‌دار (قهوه، چای پررنگ، نوشابه) و الکل (که در بارداری مطلقاً ممنوع است).

• شیرین‌کننده‌های مصنوعی.

درمان خانگی اسهال در بارداری 

علاوه بر موارد ذکر شده در بخش درمان فوری، برخی درمان‌های خانگی اسهال در بارداری نیز وجود دارند که می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. با این حال، همیشه قبل از امتحان هرگونه درمان خانگی یا گیاهی در دوران بارداری، با پزشک خود مشورت کنید.

گسترش رژیم غذایی ملایم

پس از یکی دو روز استفاده از رژیم BRAT، می‌توانید به تدریج غذاهای دیگری مانند سیب‌زمینی آب‌پز، مرغ آب‌پز یا بخارپز بدون پوست، هویج پخته، و ماست پروبیوتیک ساده را به رژیم خود اضافه کنید.

مصرف پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفیدی هستند که به طور طبیعی در روده وجود دارند و به حفظ تعادل فلور میکروبی روده کمک می‌کنند. مصرف ماست حاوی پروبیوتیک زنده و فعال یا مکمل‌های پروبیوتیک (با تجویز پزشک) می‌تواند به بازگرداندن تعادل باکتری‌های روده و کاهش مدت زمان اسهال کمک کند، به ویژه اگر اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک یا عفونت‌های خفیف باشد.

دمنوش‌های گیاهی 

برخی دمنوش‌های گیاهی مانند دمنوش زنجبیل (به مقدار کم و برای تهوع) یا دمنوش بابونه (برای آرامش) ممکن است در برخی افراد مفید باشند. با این حال، بسیاری از گیاهان دارویی در دوران بارداری ایمن نیستند و می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند. هرگز بدون مشورت با پزشک، از دمنوش‌های گیاهی برای درمان اسهال در بارداری استفاده نکنید.

لازم به ذکر است که اثربخشی بسیاری از درمان‌های خانگی از نظر علمی به طور کامل ثابت نشده است و همیشه باید اولویت با توصیه‌های پزشکی باشد. اگرچه این روش‌ها در بین برخی افراد محبوب هستند، اما از نظر علمی توصیه نمی‌شود که جایگزین درمان‌های پزشکی شوند، به‌ویژه در دوران حساس بارداری.

بهترین قرص ضد اسهال در بارداری چیست؟

در مورد قرص اسهال در بارداری، احتیاط بسیار زیادی لازم است. بسیاری از داروهای بدون نسخه (OTC) که برای درمان اسهال در افراد عادی استفاده می‌شوند، ممکن است برای زنان باردار مناسب نباشند یا نیاز به تجویز و نظارت پزشک داشته باشند.
هرگز و تحت هیچ شرایطی بدون مشورت با پزشک یا داروساز، خودسرانه از داروهای ضد اسهال در دوران بارداری استفاده نکنید.
پزشک شما پس از بررسی علت اسهال و وضعیت سلامت شما، در صورت لزوم، داروی ایمن و مناسب را تجویز خواهد کرد. داروهایی مانند لوپرامید (که با نام‌های تجاری مختلفی مانند ایمودیوم شناخته می‌شود) یا بیسموت ساب‌سالیسیلات (موجود در ترکیباتی مانند پپتو بیسمول) باید حتماً با مشورت و تجویز پزشک مصرف شوند، زیرا ایمنی آن‌ها در تمام دوران بارداری به طور کامل اثبات نشده است یا ممکن است در برخی شرایط خاص منع مصرف داشته باشند.
در برخی موارد، اگر اسهال ناشی از عفونت باکتریایی باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک مناسب و ایمن در بارداری را تجویز کند.

اسهال آبکی در بارداری 

اسهال آبکی در بارداری، به ویژه اگر مکرر باشد، می‌تواند به سرعت منجر به کم آبی بدن شود. این نوع اسهال اغلب ناشی از عفونت‌های ویروسی (مانند گاستروانتریت ویروسی) یا مسمومیت غذایی است. در این موارد، تمرکز اصلی بر جبران مایعات و الکترولیت‌ها از طریق نوشیدن آب فراوان، محلول ORS و مایعات دیگر است. استراحت و رعایت رژیم غذایی ملایم نیز اهمیت دارد. اگر اسهال آبکی شدید است یا با علائم دیگری مانند تب یا استفراغ همراه است، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

اسهال به همراه دل درد در بارداری 

اسهال و دل درد در بارداری اغلب با هم رخ می‌دهند. دل‌درد می‌تواند به صورت گرفتگی‌های خفیف تا متوسط باشد که ناشی از افزایش حرکات روده است. با این حال، اگر دل‌درد شدید، مداوم یا همراه با علائم دیگری مانند تب، خون در مدفوع یا انقباضات رحمی باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید، زیرا می‌تواند نشانه یک مشکل جدی‌تر مانند عفونت شدید، آپاندیسیت یا حتی شروع زایمان زودرس باشد.

اسهال سبز در بارداری نشانه چیست؟

اسهال سبز در بارداری ممکن است نگران‌کننده به نظر برسد، اما در بیشتر موارد، علت آن بی‌خطر است. دلایل احتمالی اسهال سبز عبارتند از:

• عبور سریع غذا از روده: اگر غذا خیلی سریع از دستگاه گوارش عبور کند، صفرا (که به طور طبیعی سبز رنگ است) فرصت کافی برای تغییر رنگ به قهوه‌ای را پیدا نمی‌کند.

• مصرف غذاهای سبز رنگ: خوردن مقادیر زیادی سبزیجات برگ سبز تیره (مانند اسفناج) یا غذاهای حاوی رنگ خوراکی سبز می‌تواند رنگ مدفوع را تغییر دهد.

• مصرف مکمل‌های آهن: آهن می‌تواند رنگ مدفوع را تیره یا سبز کند.

• برخی عفونت‌ها: در موارد نادر، برخی عفونت‌های باکتریایی یا انگلی می‌توانند باعث اسهال سبز شوند.

اگر اسهال سبز همراه با علائم دیگری مانند تب، درد شدید یا بوی بسیار بد مدفوع است، یا اگر بیش از چند روز ادامه داشت، با پزشک خود مشورت کنید.

اسهال در ماه اخر بارداری 

اسهال در ماه اخر بارداری، به ویژه در هفته‌های منتهی به زایمان، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.

• فشار جنین بر روده‌ها: با بزرگ شدن جنین، فشار بیشتری بر اندام‌های داخلی از جمله روده‌ها وارد می‌شود که می‌تواند باعث تغییر در عادات روده و گاهی اسهال شود.

• آماده شدن بدن برای زایمان: برخی زنان در روزها یا ساعات قبل از شروع زایمان، دچار اسهال خفیف می‌شوند. این امر ممکن است به دلیل ترشح پروستاگلاندین‌ها باشد، هورمون‌هایی که به نرم شدن دهانه رحم و شروع انقباضات کمک می‌کنند و می‌توانند روده‌ها را نیز تحریک کنند.

اگر در ماه آخر بارداری دچار اسهال شدید، به سایر علائم زایمان مانند انقباضات منظم و دردناک، پارگی کیسه آب یا خروج ترشحات خونی نیز توجه کنید و در صورت مشاهده این علائم، با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید.

روش های پیشگیری از اسهال در بارداری 

اگرچه همیشه نمی‌توان از بروز اسهال جلوگیری کرد، اما با رعایت برخی نکات می‌توانید خطر ابتلا به آن را کاهش دهید:

• رعایت بهداشت مواد غذایی: میوه‌ها و سبزیجات را قبل از مصرف به خوبی بشویید. گوشت، مرغ و تخم‌مرغ را کاملاً بپزید. از مصرف شیر و محصولات لبنی غیرپاستوریزه خودداری کنید.

• شستن مکرر دست‌ها: دست‌های خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید، به ویژه قبل از تهیه و خوردن غذا، بعد از استفاده از توالت و پس از تماس با افراد بیمار.

• پرهیز از غذاهای مشکوک: از خوردن غذا در مکان‌هایی که از بهداشت آن‌ها مطمئن نیستید، خودداری کنید. مراقب غذاهای مانده یا غذاهایی که در دمای نامناسب نگهداری شده‌اند، باشید.

• نوشیدن آب سالم: از آب آشامیدنی سالم و تصفیه شده استفاده کنید. اگر به مسافرت می‌روید، از آب بطری بسته‌بندی شده استفاده کنید.

• مدیریت استرس: با انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، یوگای بارداری یا صحبت با یک مشاور، استرس خود را مدیریت کنید.

دلپیچه در بارداری؛ از علل تا راهکارهای تسکین

در پاسخ به سوال شایع بسیاری از مادران باردار باید گفت که دلپیچه در بارداری می‌تواند همزمان با اسهال یا به تنهایی رخ دهد. طبق نظر پزشکان وی مام، مهم‌ترین علل آن شامل:

• انقباضات طبیعی روده به دلیل تغییرات هورمونی

• فشار رحم بر دستگاه گوارش

• حساسیت به غذاهای خاص

• استرس و اضطراب بارداری

برای تسکین فوری:

• کمپرس گرم (نه داغ) روی شکم

• مصرف مایعات گرم مانند چای بابونه رقیق

• ماساژ ملائم شکم با حرکات دورانی

• تقسیم وعده‌های غذایی به ۶-۵ وعده کوچک

مشکلات گوارشی مثل اسهال معمولا با تهوع و ویار همزمان میشن. اگه در کنار اسهال، با تهوع شدید هم درگیر هستید، بهتره به مقاله اصلی ما یعنی راهنمای جامع تهوع در بارداری از علت تا درمان مراجعه کنید.

کلام آخر ویمام

اسهال در دوران بارداری یک مشکل نسبتاً شایع است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از تغییرات هورمونی و رژیم غذایی گرفته تا عفونت‌ها و بیماری‌های زمینه‌ای. در این مقاله از وی مام، سعی کردیم به طور جامع به بررسی علل، علائم هشداردهنده، و روش‌های ایمن درمان اسهال در بارداری بپردازیم. به یاد داشته باشید که مهم‌ترین اقدام در هنگام اسهال، جبران مایعات از دست رفته برای جلوگیری از کم آبی بدن است. هرگز بدون مشورت با پزشک از داروهای ضد اسهال استفاده نکنید و در صورت مشاهده علائم نگران‌کننده، فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین، باورهای رایج مانند ارتباط اسهال و جنسیت جنین پایه علمی ندارند و نباید باعث نگرانی یا تصمیم‌گیری‌های نادرست شوند. با مراقبت صحیح و پیگیری پزشکی، می‌توانید این دوران را با سلامت و آرامش سپری کنید. وی مام همواره در کنار شماست تا با ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی، شما را در مسیر یک بارداری سالم یاری رساند.

سوالات متداول

آیا اسهال در بارداری همیشه خطرناک است؟

خیر، اسهال خفیف و کوتاه‌مدت معمولاً خطرناک نیست، اما اسهال شدید یا طولانی‌مدت می‌تواند منجر به کم‌آبی و عوارض دیگر شود و نیاز به مراجعه به پزشک دارد.

چه زمانی برای اسهال در بارداری باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر اسهال بیش از ۲ روز طول کشید، شدید بود، یا با تب، خون در مدفوع، درد شدید شکم یا علائم کم‌آبی همراه بود، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

آیا می‌توانم از داروهای ضد اسهال بدون نسخه در بارداری استفاده کنم؟

خیر، هرگز بدون مشورت با پزشک از داروهای ضد اسهال در دوران بارداری استفاده نکنید. بسیاری از این داروها برای جنین ایمن نیستند.

آیا اسهال در اوایل بارداری نشانه سقط جنین است؟

اسهال به تنهایی معمولاً نشانه سقط جنین نیست، اما اگر با خونریزی واژینال یا درد شدید شکم همراه باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

آیا اسهال در بارداری می‌تواند به جنین آسیب برساند؟

اسهال خفیف معمولاً آسیبی به جنین نمی‌رساند. اما اسهال شدید و طولانی‌مدت، اگر منجر به کم‌آبی شدید مادر شود، می‌تواند بر سلامت جنین تأثیر منفی بگذارد.

بهترین نوشیدنی برای جبران مایعات در هنگام اسهال بارداری چیست؟

آب، محلول‌های آبرسان خوراکی (ORS)، آبگوشت رقیق و آبمیوه‌های رقیق شده و بدون قند افزوده گزینه‌های خوبی هستند.

آیا ارتباطی بین اسهال در بارداری و جنسیت جنین وجود دارد؟

خیر، هیچ مدرک علمی مبنی بر ارتباط بین اسهال در بارداری و جنسیت جنین وجود ندارد. این یک باور عامیانه است.