سردرد یکی از اون تجربه‌های مشترکه که تقریباً همه ما کم‌وبیش باهاش سروکار داشتیم؛ از یه درد خفیف و کلافه‌کننده که موقع کار یا درس دست از سرمون برنمی‌داره، تا دردهای شدید و آزاردهنده‌ای که می‌تونن کل روزمون رو خراب کنن. اما واقعاً تا حالا فکر کردید این سردرد از کجا میاد و بدنمون با این علامت چه پیامی می‌خواد بده؟

سردرد فقط یه اتفاق ساده نیست؛ در واقع زبون بدنمونه برای هشدار دادن به ما. توی این مطلب از وی مام، نمی‌خوایم فقط درباره قرص‌های مسکن صحبت کنیم. هدف ما اینه که بهتون کمک کنیم مترجم زبان بدن خودتون بشید؛ یعنی بفهمید چه نوع سردردی دارید، علت اصلیش چیه و بهترین و امن‌ترین روش برای کنترل و درمانش کدومه.

انواع سر درد

اولین و شاید حیاتی‌ترین قدم برای خلاص شدن از شر سردرد، فهمیدن این است که سردرد شما از کدام نوع است. این تشخیص، صرفاً یک نام‌گذاری ساده نیست؛ بلکه کلید اصلی برای پیدا کردن موثرترین راه درمان و حتی پیشگیری از حملات بعدی است. بسیاری از افراد سال‌ها با سردردهایشان مدارا می‌کنند، بدون اینکه بدانند نوع آن چیست و به همین دلیل، از درمان‌های اشتباهی استفاده می‌کنند که یا بی‌فایده‌اند یا مشکل را بدتر می‌کنند. پزشکان به طور کلی سردردها را به دو دسته اصلی تقسیم می‌کنند: سردردهای اولیه و سردردهای ثانویه. درک تفاوت این دو دسته بسیار مهم است چرا که رویکرد درمانی برای هر کدام کاملا متفاوت است.

سردردهای اولیه

در این نوع سردردها، خودِ سردرد مشکل اصلی است و ناشی از یک بیماری یا مشکل دیگر در بدن نیست. فعالیت بیش از حد یا مشکل در ساختارهای حساس به درد در سر شما، مانند عروق خونی، عضلات و اعصاب، باعث این نوع سردردها می‌شود. اینها همان سردردهایی هستند که اکثر ما در طول زندگی تجربه می‌کنیم و بیش از ۹۰٪ کل سردردها را تشکیل می‌دهند.

• سردرد تنشی (Tension Headache): این شایع‌ترین نوع سردرد در سراسر جهان است. احتمالاً شما هم آن را تجربه کرده‌اید. حس آن شبیه یک فشار مداوم و یکنواخت یا حس بستن یک نوار محکم دور سر است، انگار که یک کلاه تنگ و سنگین روی سرتان گذاشته‌اید. درد معمولاً در دو طرف سر، در پیشانی، شقیقه‌ها یا پشت سر و گردن احساس می‌شود و شدت آن خفیف تا متوسط است. سردرد تنشی معمولاً شما را از کارهای روزمره بازنمی‌دارد، اما می‌تواند بسیار آزاردهنده و طولانی باشد و از ۳۰ دقیقه تا چندین روز ادامه پیدا کند. علت سر درد تنشی اغلب به استرس، اضطراب، خستگی، کمبود خواب یا حتی وضعیت نامناسب نشستن و کار کردن طولانی با کامپیوتر برمی‌گردد که باعث انقباض ناخودآگاه عضلات گردن و پوست سر می‌شود.
• میگرن (Migraine): میگرن چیزی فراتر از یک سردرد شدید است؛ یک وضعیت پیچیده عصبی است که می‌تواند تمام زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. درد میگرن معمولاً شدید، ضربان‌دار و تپنده است (انگار قلب شما در سرتان می‌زند) و اغلب فقط در یک طرف سر احساس می‌شود. این درد می‌تواند آنقدر شدید باشد که فرد را کاملاً ناتوان کرده و مجبور به ترک کار و استراحت مطلق کند. اما وجه تمایز اصلی میگرن، علائم همراه آن است: حالت تهوع شدید، استفراغ و حساسیت شدید به نور (فتوفوبیا)، صدا (فنوفوبیا) و حتی بوها (اسموفوبیا). بسیاری از مبتلایان به میگرن در زمان حمله، نیاز دارند در یک اتاق تاریک و ساکت دراز بکشند. حدود یک سوم افراد مبتلا به میگرن، قبل از شروع درد، پدیده‌ای به نام «آئورا» (Aura) را تجربه می‌کنند. آئورا شامل علائم عصبی موقتی است که معمولاً بینایی هستند، مانند دیدن جرقه‌های نور، خطوط زیگزاگ، نقاط کور یا موج‌های گرما.
• سردرد خوشه‌ای (Cluster Headache): این نوع سردرد نادر اما فوق‌العاده دردناک است و گاهی به آن «سردرد خودکشی» نیز می‌گویند که نشان از شدت وحشتناک درد آن دارد. درد سردرد خوشه‌ای به صورت ناگهانی شروع می‌شود و بسیار شدید، تیز، سوزشی و نافذ است. این درد تقریباً همیشه در یک طرف سر، معمولاً در داخل یا اطراف یک چشم متمرکز است. حملات به صورت دوره‌ای یا «خوشه‌ای» اتفاق می‌افتند، یعنی فرد ممکن است برای چند هفته یا چند ماه، هر روز در ساعات مشخصی (اغلب شب‌ها) دچار یک تا چند حمله شود و سپس برای ماه‌ها یا حتی سال‌ها هیچ دردی نداشته باشد. علائم همراه آن بسیار مشخص است و شامل قرمزی و اشک‌ریزش چشم، افتادگی پلک، کوچک شدن مردمک چشم و آبریزش یا گرفتگی بینی، همگی در همان سمت درد است. فرد در زمان حمله به شدت بی‌قرار است و نمی‌تواند آرام بنشیند.

سردردهای ثانویه

این دسته از سردردها، خودشان بیماری نیستند، بلکه علامتی از یک مشکل یا بیماری دیگر در بدن هستند. این یعنی برای درمان این نوع سردرد، باید علت زمینه‌ای آن را پیدا و درمان کرد. اگرچه بسیاری از سردردهای ثانویه بی‌خطرند (مانند سردرد ناشی از سرماخوردگی)، اما برخی از آن‌ها می‌توانند نشانه یک وضعیت پزشکی جدی باشند.

• سردرد سینوسی: وقتی سینوس‌ها، یعنی حفره‌های پر از هوای داخل استخوان‌های صورت، به دلیل عفونت، آلرژی یا سرماخوردگی ملتهب و مسدود شوند، مخاط در آن‌ها جمع شده و فشار ایجاد می‌کند. این فشار باعث دردی عمیق و مداوم در پیشانی، اطراف بینی و گونه‌ها می‌شود که با خم شدن به جلو یا لمس صورت بدتر می‌شود. این سردرد معمولاً با علائم دیگری مانند تب، گرفتگی بینی، ترشحات غلیظ زرد یا سبز رنگ و احساس پری در صورت همراه است.
• سردرد هورمونی و سردرد حاملگی: بسیاری از زنان نوسانات سردرد را در ارتباط با چرخه‌های هورمونی خود تجربه می‌کنند. افت سطح استروژن درست قبل از شروع پریود، یکی از شایع‌ترین محرک‌های میگرن قاعدگی است. سر درد حاملگی چیست؟ این نیز یک شکایت بسیار رایج است، به خصوص در سه ماهه اول بارداری. افزایش ناگهانی هورمون‌ها، افزایش حجم خون، استرس، کم‌خوابی و کم‌آبی همگی می‌توانند در این دوران باعث سردرد شوند. این سردردها معمولاً از نوع تنشی هستند، اما میگرن نیز ممکن است در بارداری برای اولین بار بروز کند یا تشدید شود. مدیریت این سردردها به دلیل محدودیت در مصرف داروها، نیازمند دقت و نظارت ویژه است.
• سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو (Rebound Headache): این یک نکته بسیار مهم و یک تله شایع است که بسیاری از افراد در آن گرفتار می‌شوند. اگر شما برای درمان سردردهای مکرر خود، به طور مرتب و بیش از حد (بیشتر از دو یا سه روز در هفته) از مسکن‌های بدون نسخه استفاده کنید، بدن شما به این داروها عادت می‌کند. در نتیجه، وقتی اثر دارو از بین می‌رود، مغز یک سیگنال درد «بازگشتی» ارسال می‌کند که شما را مجبور به خوردن قرص بعدی می‌کند. این یک چرخه معیوب ایجاد می‌کند که در آن، دارویی که برای درمان سردرد می‌خورید، خودش به علت اصلی سردرد روزانه و مداوم شما تبدیل می‌شود.

علت سر درد چیست؟

پرسیدن سوال «چرا سر درد میگیریم؟» شبیه پرسیدن این است که «چرا ماشین حرکت نمی‌کند؟». پاسخ می‌تواند از تمام شدن بنزین تا از کار افتادن موتور متغیر باشد. سردرد نیز به همین شکل، می‌تواند دلایل بی‌شماری داشته باشد. شناسایی محرک‌ها یا «تریگر»های شخصی، مهم‌ترین بخش مدیریت سردردهای مکرر است. این محرک‌ها برای هر فردی منحصر به فرد هستند و چیزی که باعث سردرد شما می‌شود، ممکن است برای دیگری بی‌اثر باشد. بیایید نگاهی عمیق‌تر به مقصرهای اصلی بیندازیم.

عوامل مرتبط با سبک زندگی

اغلب اوقات، ریشه سردردهای ما نه در یک بیماری پیچیده، بلکه در عادات و انتخاب‌های روزمره‌مان نهفته است. این خبر خوبی است، چون به این معناست که با ایجاد تغییرات کوچک، می‌توانیم کنترل بزرگی بر روی سردردهایمان داشته باشیم.

• استرس و تنش‌های عصبی: استرس باعث ترشح هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آدرنالین می‌شود و بدن را در حالت «جنگ یا گریز» قرار می‌دهد. این حالت باعث انقباض ناخودآگاه عضلات، به خصوص عضلات شانه، گردن و فک می‌شود. این انقباض عضلانی مداوم، همانطور که گفتیم، علت اصلی سردردهای تنشی است. سردرد عصبی یک اصطلاح رایج برای همین نوع سردرد است که نشان‌دهنده ارتباط مستقیم آن با وضعیت روحی ماست.
• کمبود خواب یا تغییر الگوی خواب: خواب برای ترمیم و تنظیم مجدد مغز حیاتی است. در طول خواب، مغز مواد زائد را پاکسازی کرده و انتقال‌دهنده‌های عصبی را تنظیم می‌کند. هم کم‌خوابی و هم حتی زیاد خوابیدن (مثلاً در روزهای تعطیل) می‌تواند ساعت بیولوژیک بدن را به هم ریخته و تعادل مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین را مختل کند که این امر یک محرک قوی برای سردرد، به خصوص میگرن است.
• کم‌آبی بدن: مغز شما به شدت به سطح آب بدن حساس است و حدود ۷۵٪ آن از آب تشکیل شده است. حتی یک کم‌آبی خفیف می‌تواند باعث شود بافت مغز کمی منقبض شده و از جمجمه فاصله بگیرد. این امر به گیرنده‌های درد در پرده‌های اطراف مغز (مننژ) فشار آورده و باعث سردرد می‌شود. این یکی از شایع‌ترین و در عین حال نادیده‌گرفته‌شده‌ترین دلایل سردرد است.
• حذف وعده‌های غذایی: وقتی برای مدت طولانی غذا نمی‌خورید، سطح قند خون شما افت می‌کند. مغز برای عملکرد خود به یک منبع ثابت گلوکز (قند) نیاز دارد و افت قند خون می‌تواند باعث گشاد شدن رگ‌های خونی مغز و شروع یک آبشار التهابی شود که نتیجه آن یک سردرد ضربان‌دار است. این یکی از دلایل شایع سردرد در افرادی است که رژیم‌های سخت می‌گیرند یا صبحانه نمی‌خورند.
• وضعیت نامناسب بدن: خم شدن روی میز کار برای ساعت‌های طولانی، قوز کردن هنگام کار با موبایل (عارضه‌ای که به آن “گردن پیامکی” می‌گویند) یا حتی خوابیدن در وضعیت نامناسب، فشار بسیار زیادی به عضلات و مهره‌های گردن و بالای کمر وارد می‌کند. این فشار و تنش به اعصابی که از گردن به سمت سر می‌روند منتقل شده و باعث سردرد تنشی یا سردرد گردنی می‌شود.
• محرک‌های غذایی: برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها در افراد حساس می‌توانند باعث سردرد شوند. لیست این محرک‌ها طولانی است و برای هر فرد متفاوت است، اما برخی از شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:
  • کافئین: کافئین یک شمشیر دولبه است. در مقادیر کم می‌تواند به تسکین سردرد کمک کند (به همین دلیل در برخی مسکن‌ها وجود دارد). اما مصرف زیاد آن یا قطع ناگهانی آن در افرادی که به مصرف روزانه عادت دارند، می‌تواند باعث سردرد شدید “ترک کافئین” شود.
  • الکل: الکل با گشاد کردن رگ‌های خونی و ایجاد کم‌آبی، یک محرک شناخته‌شده برای سردرد است.
  • غذاهای حاوی تیرامین و نیترات: پنیرهای کهنه، گوشت‌های فرآوری شده (مانند سوسیس و کالباس)، شکلات و برخی غذاهای دیگر حاوی این ترکیبات هستند که می‌توانند باعث انقباض و سپس گشاد شدن سریع رگ‌های خونی و شروع سردرد شوند.

عوامل محیطی و پزشکی

• تغییرات آب و هوا: تغییرات ناگهانی در فشار هوا، رطوبت یا دمای شدید می‌تواند تعادل شیمیایی مغز را به هم زده و در افراد حساس، به خصوص مبتلایان به میگرن، باعث شروع حمله شود.
• محرک‌های حسی: نورهای شدید و چشمک‌زن (از نور خورشید گرفته تا صفحه نمایش کامپیوتر)، صداهای بلند و مداوم و بوهای تند (مانند عطر، دود سیگار یا مواد شیمیایی) همگی می‌توانند سیستم عصبی را بیش از حد تحریک کرده و باعث فعال شدن مسیرهای درد در مغز و ایجاد سردرد شوند.
• مشکلات زمینه‌ای: گاهی سردرد نشانه یک مشکل دیگر است. عفونت گوش میانی، مشکلات دندانی مانند آبسه، ضعیف بودن چشم یا آستیگماتیسم که باعث فشار مداوم به عضلات چشم می‌شود، و حتی فشار خون بالا (اگرچه این مورد کمتر از آنچه تصور می‌شود شایع است و معمولاً فقط در فشارهای بسیار بالا باعث سردرد می‌شود) همگی می‌توانند باعث سردردهای مکرر شوند.

بعضی افراد هنگام بیدار شدن از خواب با سردرد مواجه می‌شوند و تصور می‌کنند این موضوع تنها به خستگی یا استرس مربوط است؛ درحالی‌که دلایل متنوعی پشت این مشکل وجود دارد. اگر می‌خواهید با ۱۱ علت اصلی سردرد صبحگاهی آشنا شوید و بدانید چه عواملی بیشترین نقش را دارند، مطالعه مقاله‌ی ما در این زمینه می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

سر درد اول صبح نشانه چیست؟

بیدار شدن با سردرد یکی از کلافه‌کننده‌ترین تجربه‌هاست. روزی که باید با انرژی شروع شود، با درد و خستگی آغاز می‌گردد. این مشکل آنقدر شایع است که در فروم‌های اینترنتی، سوال «سر درد صبحگاهی نشانه چیست نی نی سایت» یکی از پرتکرارترین جستجوهاست. در این فضاها، دلایل مختلفی از کم‌خونی و مشکلات سینوسی گرفته تا باورهای دیگر مطرح می‌شود. در حالی که برخی از این ایده‌ها ممکن است درست باشند، اما از دیدگاه پزشکی، سردرد اول صبح می‌تواند زنگ خطری برای چند مشکل خاص باشد که اغلب در طول شب و در حین خواب رخ می‌دهند و فرد از آن‌ها بی‌خبر است.

دیدگاه علمی و پزشکی:
پزشکان وقتی با شکایت سردرد صبحگاهی مواجه می‌شوند، به چند احتمال کلیدی فکر می‌کنند که نیازمند بررسی دقیق هستند:

1. اختلالات تنفسی در خواب (آپنه خواب): این یکی از مهم‌ترین و جدی‌ترین دلایل است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. در آپنه خواب، تنفس فرد در طول شب بارها به صورت موقت (برای چند ثانیه تا بیش از یک دقیقه) قطع و وصل می‌شود. این وقفه‌های تنفسی باعث کاهش سطح اکسیژن و افزایش سطح دی‌اکسید کربن در خون می‌شود. مغز برای جبران این کمبود اکسیژن، رگ‌های خونی خود را گشاد می‌کند که این امر فشار داخل جمجمه را بالا برده و نتیجه آن، یک سردرد مبهم و فشاری در هنگام بیدار شدن است که معمولاً پس از چند ساعت بهبود می‌یابد. خروپف بلند و نامنظم، احساس خفگی یا نفس‌نفس زدن در خواب و خستگی شدید در طول روز با وجود خواب کافی، از دیگر علائم آپنه خواب هستند.
2. دندان قروچه (Bruxism): بسیاری از افراد به صورت ناخودآگاه در طول شب، به خصوص در زمان استرس، دندان‌های خود را به هم می‌فشارند یا روی هم می‌سایند. این عمل فشار بسیار زیادی به عضلات فک (عضلات ماضغه)، صورت و شقیقه‌ها وارد می‌کند. نتیجه این انقباض مداوم عضلانی در طول هشت ساعت خواب، یک سردرد تنشی در ناحیه شقیقه‌ها و فک در هنگام صبح است. درد یا خستگی در عضلات فک هنگام بیدار شدن و حساس شدن دندان‌ها نیز از دیگر علائم آن است.
3. وضعیت نامناسب خواب و بالش نامناسب: خوابیدن در وضعیتی که به گردن فشار بیاورد (مثلاً خوابیدن روی شکم) یا استفاده از بالشی که بیش از حد سفت، نرم، بلند یا کوتاه باشد، می‌تواند باعث کشیدگی و انقباض عضلات گردن در تمام طول شب شود. این سردرد که به آن سردرد گردنی (Cervicogenic) می‌گویند، معمولاً از پشت سر و گردن شروع شده و به سمت پیشانی و پشت چشم کشیده می‌شود و با حرکت دادن گردن بدتر می‌شود.

مقایسه با باورهای رایج:
در حالی که کاربران در فروم‌ها اغلب به کم‌خونی یا مشکلات سینوسی اشاره می‌کنند (که البته می‌توانند علت باشند)، اما معمولاً سه علت اصلی فوق را که مستقیماً به کیفیت خواب شبانه مرتبط هستند، نادیده می‌گیرند. اگر شما به طور مرتب با سردرد از خواب بیدار می‌شوید، به خصوص اگر با خستگی شدید در طول روز همراه است، بسیار مهم است که به جای اکتفا به درمان‌های خانگی، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید تا علل زمینه‌ای و بالقوه جدی مانند آپنه خواب بررسی شوند.

گاهی اوقات، سردرد می‌تواند نشانه‌ی یک مشکل جدی‌تر در بدن باشد. دانستن اینکه سردرد خطرناک چه علائمی دارد کمک می‌کند تا در مواقع لازم سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. برای آشنایی با نشانه‌های هشداردهنده، مطالعه‌ مقاله‌ تخصصی ما درباره سردرد خطرناک چه علائمی دارد می‌تواند بسیار مفید باشد.

چه چیزی برای سر درد خوب است؟

وقتی سردرد به سراغتان می‌آید، تنها چیزی که می‌خواهید این است که هرچه سریع‌تر از شر آن خلاص شوید. خوشبختانه، راه‌های زیادی برای مدیریت و تسکین درد وجود دارد، از راهکارهای ساده و فوری خانگی گرفته تا درمان‌های دارویی. انتخاب روش مناسب بستگی به نوع، شدت و علت سردرد شما دارد. رویکرد هوشمندانه، شروع با روش‌های ساده‌تر و ایمن‌تر است.

درمان‌های خانگی برای تسکین درد

قبل از اینکه به سراغ جعبه داروها بروید، این روش‌های ساده اما موثر را امتحان کنید. اغلب سردردهای تنشی خفیف تا متوسط و حتی مراحل اولیه میگرن به خوبی به این راهکارها پاسخ می‌ده دهند.

• آب، آب و باز هم آب: همانطور که تاکید کردیم، کم‌آبی یکی از دلایل اصلی سردرد است. به محض شروع درد، یک یا دو لیوان آب بنوشید و در طول ساعت بعد به نوشیدن جرعه‌های کوچک ادامه دهید. گاهی اوقات همین کار ساده به تنهایی برای رفع سردرد کافی است.
• کمپرس سرد یا گرم: این یک روش قدیمی اما بسیار موثر است. برای سردردهای تنشی، قرار دادن یک حوله گرم یا کیسه آب گرم روی پشت گردن یا شانه‌ها می‌تواند به شل شدن عضلات منقبض و افزایش جریان خون کمک کند. برای میگرن که درد ضربان‌دار دارد، یک کمپرس سرد روی پیشانی، شقیقه‌ها یا پشت گردن معمولاً موثرتر است، زیرا به منقبض شدن رگ‌های خونی گشاد شده و کاهش التهاب و حس درد کمک می‌کند.
• به یک مکان تاریک و ساکت پناه ببرید: اگر به نور و صدا حساس هستید (به خصوص در میگرن)، دراز کشیدن در یک اتاق آرام و تاریک برای ۱۵ تا ۳۰ دقیقه می‌تواند به آرام شدن سیستم عصبی بیش از حد تحریک شده شما کمک شایانی کند و به مغز فرصت استراحت و بازیابی بدهد.
• کمی کافئین مصرف کنید: یک فنجان کوچک قهوه یا چای می‌تواند به تسکین سردرد کمک کند، زیرا کافئین رگ‌های خونی گشاد شده مغز را منقبض می‌کند و می‌تواند جذب برخی مسکن‌ها را نیز تا ۴۰٪ افزایش دهد. اما مراقب باشید زیاده‌روی نکنید، چون همانطور که گفتیم می‌تواند خودش باعث سردرد بازگشتی شود.
• ماساژ ملایم: با نوک انگشتان خود، شقیقه‌ها، پوست سر، گردن و عضلات شانه خود را به آرامی و با حرکات دایره‌ای ماساژ دهید. این کار به افزایش جریان خون، کاهش تنش عضلانی و آزادسازی اندورفین (مسکن طبیعی بدن) کمک می‌کند.

چه قرصی برای سر درد خوبه؟

داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) خط اول درمان دارویی برای بسیاری از سردردها هستند. اما مهم است که بدانید هر کدام چگونه کار می‌کنند و برای چه شرایطی مناسب‌ترند تا انتخابی آگاهانه داشته باشید.

• استامینوفن (Acetaminophen): این دارو بیشتر از طریق تاثیر بر مرکز کنترل درد در مغز عمل می‌کند. استامینوفن یک تب‌بر و مسکن موثر برای سردردهای خفیف تا متوسط است و چون خاصیت ضدالتهابی ندارد، معمولاً عوارض گوارشی کمتری نسبت به سایر مسکن‌ها دارد و برای افرادی که معده حساسی دارند، انتخاب مناسب‌تری است.
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): این دسته شامل داروهایی مانند ایبوپروفن (Ibuprofen) و ناپروکسن (Naproxen) می‌شود. این داروها نه تنها درد را از طریق مسدود کردن سیگنال‌های درد کاهش می‌دهند، بلکه با مهار تولید موادی به نام پروستاگلاندین، التهاب را نیز کم می‌کنند. این ویژگی آن‌ها را برای درمان میگرن و سردردهای سینوسی که جزء التهابی دارند، بسیار مناسب می‌سازد. با این حال، این داروها می‌توانند باعث ناراحتی معده شوند و باید با غذا مصرف شوند.
• آسپرین (Aspirin): آسپرین نیز یک NSAID است که هم درد و هم التهاب را کاهش می‌دهد و برای سردردهای تنشی و میگرن موثر است.

درمان سردرد در طب سنتی

برای افرادی که به دنبال روش‌های غیردارویی هستند یا سردردهای مزمن دارند و می‌خواهند از مصرف زیاد دارو پرهیز کنند، درمان‌های تکمیلی می‌توانند بسیار مفید باشند.

• طب سوزنی: این روش سنتی چینی که شامل قرار دادن سوزن‌های بسیار نازک در نقاط خاصی از بدن است، در مطالعات متعدد علمی و معتبر نشان داده که می‌تواند با تنظیم جریان انرژی و آزادسازی مسکن‌های طبیعی بدن، به کاهش چشمگیر دفعات و شدت سردردهای تنشی و میگرن کمک کند.
• زنجبیل: این ریشه قدرتمند دارای خواص ضدالتهابی و ضد تهوع قوی است. تحقیقات نشان داده که اثر پودر زنجبیل در کاهش درد میگرن می‌تواند با برخی داروهای شیمیایی برابری کند، با این مزیت که عوارض جانبی کمتری دارد. نوشیدن دمنوش زنجبیل تازه یا مصرف مکمل آن (پس از مشورت با پزشک) می‌تواند به تسکین علائم میگرن کمک کند.

سردرد در بزرگسالان شایع است، اما وقتی در کودکان اتفاق می‌افتد می‌تواند نگران‌کننده باشد. اگر شما هم با این مشکل روبه‌رو هستید، مقاله‌ی ما درباره سردرد در کودکان نشانه چیست را از دست ندهید.

چه زمانی سردرد خطرناک است و باید فوراً به پزشک مراجعه کنیم؟

می‌دانیم که این موضوع می‌تواند نگران‌کننده باشد. با وجود اینکه بیش از ۹۵٪ سردردها خوش‌خیم و بی‌خطر هستند، اما در موارد نادری، سردرد می‌تواند اولین علامت یک وضعیت پزشکی اورژانسی باشد. دانستن “علائم قرمز” یا زنگ خطرها، می‌تواند جان شما را نجات دهد. این به معنای ترسیدن از هر سردردی نیست، بلکه به معنای آگاهی و اقدام به موقع در صورت لزوم است.

اگر سردرد شما با هر یک از ویژگی‌های زیر همراه بود، به جای خوددرمانی، فوراً به پزشک یا نزدیک‌ترین مرکز اورژانس مراجعه کنید:

• شروع ناگهانی و انفجاری: اگر سردردی را تجربه کردید که در عرض چند ثانیه تا یک دقیقه به اوج شدت خود می‌رسد و می‌توانید آن را به عنوان «بدترین سردرد زندگی» توصیف کنید، این یک علامت بسیار جدی است و می‌تواند نشانه خونریزی مغزی (آنوریسم پاره شده) باشد.
• همراهی با علائم عصبی: سردردی که با علائمی مانند گیجی، تغییر در شخصیت یا رفتار، از دست دادن حافظه، ضعف یا بی‌حسی شدید در یک طرف صورت یا بدن، مشکل در صحبت کردن یا درک کلمات، تشنج یا اختلالات بینایی (مانند دوبینی یا از دست دادن بینایی) همراه است.
• همراهی با تب و سفتی گردن: این ترکیب کلاسیک که در آن فرد نمی‌تواند چانه خود را به سینه‌اش بچسباند، می‌تواند نشانه مننژیت (التهاب پرده‌های مغز) باشد که یک عفونت جدی و نیازمند درمان فوری با آنتی‌بیوتیک است.
• پس از ضربه به سر: هر سردردی که پس از یک آسیب یا ضربه به سر ایجاد می‌شود، به خصوص اگر با گذشت زمان بدتر شود یا با تهوع و خواب‌آلودگی همراه باشد، باید توسط پزشک ارزیابی گردد تا احتمال خونریزی داخلی یا آسیب مغزی رد شود.
• تغییر در الگوی همیشگی: اگر شما سابقه سردردهای مکرر (مانند میگرن) دارید، اما سردرد جدیدی را تجربه می‌کنید که از نظر شدت، محل یا علائم با سردردهای قبلی شما کاملاً متفاوت است و به درمان‌های همیشگی پاسخ نمی‌دهد.
• تشدید با فعالیت: سردردی که با سرفه، عطسه، زور زدن یا فعالیت بدنی به شدت بدتر می‌شود، می‌تواند نشانه افزایش فشار داخل جمجمه باشد.
• شروع بعد از ۵۰ سالگی: اگر شما بالای ۵۰ سال سن دارید و برای اولین بار دچار یک نوع سردرد جدید و شدید شده‌اید، نیاز به بررسی دقیق پزشکی برای رد کردن علل جدی مانند التهاب شریان گیجگاهی دارد.

از نظر پزشکان وی مام، به خاطر سپردن این علائم بسیار مهم است. در مواجهه با چنین شرایطی، تردید نکنید و به دنبال کمک پزشکی فوری باشید. بهتر است یک بار مراجعه بی‌مورد داشته باشید تا یک بار مراجعه دیرهنگام.

کلام آخر ویمام

در این راهنمای جامع، ما سفری به دنیای پیچیده سردرد داشتیم. دیدیم که سر درد یک پدیده ساده نیست و برای مدیریت موثر آن، باید رویکردی هوشمندانه داشت. خلاصه کلام این است که چهار رکن اصلی برای کنترل سردرد وجود دارد: اول، تشخیص صحیح نوع آن، چون درمان سردرد تنشی با میگرن کاملاً متفاوت است. دوم، تبدیل شدن به یک کارآگاه و شناسایی محرک‌های شخصی خودتان، از استرس و کم‌خوابی گرفته تا برخی غذاها. سوم، ایجاد تغییرات مثبت و پایدار در سبک زندگی که خط اول دفاعی شما در برابر سردرد است. و چهارم، دانستن علائم خطر و نترسیدن از مراجعه به پزشک در مواقع لزوم.

مهم‌ترین پیامی که می‌خواهیم به شما بدهیم این است که به پیام‌های بدن خود گوش دهید. سر درد از چیست؟ این سوالی است که پاسخ آن اغلب در جزئیات زندگی روزمره شما نهفته است. سردرد یک علامت است، نه لزوماً خود بیماری. با نادیده گرفتن آن یا سرکوب مداوم آن با مسکن، ممکن است علت اصلی را از دست بدهید. پیگیری سردردهای مزمن یا نگران‌کننده، نشانه اهمیت دادن به سلامتی‌تان است. به یاد داشته باشید که تیم متخصص وی مام همیشه برای ارائه مشاوره شخصی‌سازی شده، به خصوص در شرایط حساسی مانند بارداری که مدیریت سردرد نیاز به دقت بیشتری دارد، در کنار شماست.

منبع: healthdirect , my.clevelandclinic