لحظه‌ای را تصور کنید که صبح یک روز مهم، درست زمانی که باید در بهترین ظاهر و حالت خود باشید، در آینه با یک مهمان ناخوانده مواجه می‌شوید؛ یک جوش قرمز و ملتهب که انگار فقط برای خراب کردن روز شما ظاهر شده است. چه حسی به شما دست می‌دهد؟ احتمالاً اولین فکری که به ذهن می‌رسد، وسوسه ی قدیمی و همیشگی است: ترکاندن جوش. این کار، شاید در لحظه، حس خوبی به شما بدهد، انگار که مشکل را از ریشه حل کرده اید. اما آیا واقعاً اینطور است؟

سال‌هاست که بحث بر سر جوش ترکاندن داغ است. از یک طرف، ویدیوهای ترکاندن جوش در فضای مجازیبسیار وایرال و پرطرفدار هستند و حس کنجکاوی و حتی لذت را در بسیاری برمی‌انگیزند. از طرف دیگر، متخصصان پوست و زیبایی همواره به عوارض جوش ترکاندن اشاره می‌کنند و آن را نهی می‌کنند. اما واقعیت چیست؟ آیا ترکاندن جوش واقعاً بد است؟ یا در شرایط خاصی، می‌تواند بی‌خطر باشد؟

در این مقاله جامع از وی مام، به بررسی کامل موضوع جوش ترکاندن می‌پردازیم. از علت جوش صورت و انواع مختلف آن گرفته تا عوارض جوش ترکاندن و راهکارهای درمانی و پیشگیرانه. هدف ما این است که شما را با اطلاعات دقیق و علمی مجهز کنیم تا بتوانید در مورد جوش های صورت خود تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید و به جای تسلیم شدن به وسوسه ی جوش کندن، راه حل‌های سالم‌تر و موثرتری را انتخاب کنید. با ما همراه باشید تا پرده از رازهای جوش صورت برداریم و به پوستی سالم‌تر و شاداب‌تر دست یابیم.

 

چرا جوش میزنیم؟ علت جوش صورت

پوست ما، بزرگترین ارگان بدن، همواره در حال فعالیت و تعامل با محیط اطراف است. جوش صورت، در واقع نشانه‌ای از بهم ریختن تعادل در این سیستم پیچیده است. اما علت جوش صورت چیست؟ و چرا جوش میزنیم؟

به زبان ساده، جوش زمانی ایجاد می‌شود که منافذ پوست، مسدود شوند. این انسداد معمولاً به دلیل تجمع چربی پوست (سبوم)، سلول‌های مرده پوست و آلودگی‌ها رخ می‌دهد. وقتی این مواد در داخل منافذ پوست گیر می‌افتند، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌شود. باکتری‌ها، به ویژه نوعی به نام “پروپیونی باکتریوم آکنه” (P. acnes)، در این محیط غنی از چربی تکثیر شده و باعث التهاب می‌شوند. این التهاب است که به شکل جوش قرمز، متورم و گاهی چرکی روی پوست ظاهر می‌شود.

اما چه عواملی باعث می‌شوند که منافذ پوست مسدود شوند و این چرخه معیوب آغاز شود؟ عوامل متعددی در ایجاد جوش صورت نقش دارند، از جمله:

1. تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی، به ویژه در دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری و یائسگی، می‌توانند تولید چربی پوست را افزایش دهند و احتمال بروز جوش را بالا ببرند.و
2. استرس: استرس و تنش‌های روانی می‌توانند باعث تحریک غدد چربی و افزایش تولید سبوم شوند.
3. رژیم غذایی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف بیش از حد غذاهای با شاخص گلیسمی بالا (مانند شیرینی‌ها و نوشابه‌های گازدار) و لبنیات ممکن است با افزایش جوش صورت مرتبط باشد، اگرچه این موضوع هنوز در دست بررسی است.
   محصولات آرایشی و بهداشتی نامناسب: استفاده از محصولات سنگین، چرب و کومدوژنیک (مسدود کننده منافذ) می‌تواند باعث ایجاد جوش شود.
4. وراثت: ژنتیک نیز در میزان مستعد بودن افراد به جوش صورت نقش دارد. اگر والدین شما جوش داشته‌اند، احتمال اینکه شما نیز به آن دچار شوید بیشتر است.

درک علت جوش صورت، اولین و مهم‌ترین قدم برای مقابله با این مشکل پوستی است. با شناخت عوامل محرک و ریشه یابی مشکلات پوستی، می‌توانیم استراتژی‌های پیشگیری و درمان موثرتری را اتخاذ کنیم و از چرخه معیوب جوش رهایی یابیم.

 

 

انواع جوش ها؛ از سرسیاه تا کیست

جوش ها، این مهمانان ناخوانده پوست، همگی شبیه به هم نیستند. آنها در شکل، اندازه، عمق و شدت التهاب با یکدیگر تفاوت دارند. شناخت انواع جوش زیر پوستی  به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از مشکل پوستی خود داشته باشیم و روش‌های درمانی مناسب‌تری را انتخاب کنیم.

در اینجا به رایج‌ترین انواع جوش صورت اشاره می‌کنیم:

جوش سر سیاه (کومدون باز)

این نوع جوش زمانی ایجاد می‌شود که منافذ پوست باز باشند. چربی و سلول‌های مرده پوست در معرض هوا اکسید شده و رنگ سیاه به خود می‌گیرند. رنگ سیاه آنها به دلیل کثیفی نیست، بلکه نتیجه واکنش شیمیایی با هوا است. جوش سر سیاه معمولاً ملتهب نیست و سطح پوست را ناهموار می‌کند.

جوش سر سفید (کومدون بسته)

در این نوع جوش، منافذ پوست بسته هستند و چربی و سلول‌های مرده پوست در زیر سطح پوست تجمع می‌یابند. به همین دلیل، یک برجستگی کوچک سفید رنگ روی پوست ظاهر می‌شود. جوش سر سفید نیز معمولاً ملتهب نیست، اما می‌تواند پیش ساز جوش های ملتهب باشد.

پاپول (جوش سفت و ملتهب)

پاپول ها جوش های ملتهبی هستند که به صورت برجستگی‌های کوچک، قرمز یا صورتی رنگ روی پوست ظاهر می‌شوند. آنها فاقد سر چرکی هستند و معمولاً دردناک و حساس به لمس هستند. پاپول ها نشان دهنده التهاب در عمق منافذ پوست هستند.

پوسچول (جوش چرکی)

پوسچول ها شباهت زیادی به پاپول ها دارند، اما با یک تفاوت کلیدی: آنها دارای سر چرکی سفید یا زرد رنگ هستند. پوسچول ها در واقع همان چیزی هستند که بسیاری از افراد به عنوان جوش می‌شناسند. حلقه ای قرمز رنگ در اطراف قاعده پوسچول ها نشان دهنده التهاب است. ترکاندن جوش چرکی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

کیست (جوش کیستی)

کیست ها نوعی جوش زیر پوستی عمیق و دردناک هستند. آنها به صورت توده‌های بزرگ، متورم و پر از چرک در زیر پوست ظاهر می‌شوند. کیست ها بسیار ملتهب هستند و احتمال ایجاد جای جوش را به شدت افزایش می‌دهند. ترکاندن جوش بزرگ زیر پوستی و کیستی به هیچ عنوان مجاز نیست و می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد.

ندول (جوش ندولی)

ندول ها نیز مانند کیست ها جوش های زیر پوستی عمیق و ملتهب هستند، اما سفت‌تر و فاقد چرک قابل مشاهده هستند. التهاب در ندول ها بسیار عمیق است و آنها را دردناک‌تر و با احتمال جای جوش بیشتری نسبت به کیست ها می‌کند. درمان جوش بزرگ ندولی باید حتماً تحت نظر پزشک متخصص پوست انجام شود.

تشخیص درست نوع جوش، کلید انتخاب روش درمانی مناسب است. برخی از انواع جوش مانند جوش سر سیاه و جوش سر سفید ممکن است با درمان‌های موضعی بدون نسخه بهبود یابند، در حالی که جوش های ملتهب مانند پاپول ها، پوسچول ها، کیست ها و ندول ها نیاز به درمان‌های قوی‌تر و گاهی داروهای خوراکی تحت نظر پزشک دارند.

 

چرا نباید جوش ها را بترکانیم؟

ترکاندن جوش باعث چه میشود ؟ جوش، به خصوص وقتی در مرکز توجه صورت ظاهر می‌شود، می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. وسوسه ی ترکاندن جوش، به خصوص جوش سر سفید رسیده، بسیار قوی است. شاید برای لحظه‌ای حس کنید که با ترکاندن جوش، مشکل را حل کرده اید و پوستتان صاف‌تر شده است. اما واقعیت این است که ترکاندن جوش، نه تنها راه حل نیست، بلکه می‌تواند مشکلات جدی‌تری را به همراه داشته باشد. عوارض جوش ترکاندن چیست؟

ترکاندن جوش، در واقع دستکاری غیر اصولی و خشن پوست است که می‌تواند عواقب ناخوشایندی به دنبال داشته باشد:

1- گسترش عفونت و افزایش جوش ها: جوش، همانطور که گفته شد، حاوی چربی، سلول‌های مرده پوست و باکتری‌ها است. وقتی جوش را می‌ترکانید، این مواد به همراه باکتری‌ها به سطح پوست و منافذ اطراف پخش می‌شوند. این امر می‌تواند منجر به آلوده شدن منافذ جدید و ایجاد جوش های بیشتر در نواحی مجاور شود. آیا ترکاندن جوش باعث پخش شدن جوش ها می شود؟ بله، به طور قطع.

2- التهاب شدیدتر و طولانی تر: فشار دادن و دستکاری جوش باعث تحریک و آسیب بیشتر به پوست می‌شود. این امر می‌تواند منجر به التهاب شدیدتر، قرمزی، تورم و درد بیشتر در ناحیه جوش شود. به جای اینکه به بهبود جوش کمک کنید، در واقع روند بهبودی را کندتر و مشکل را حادتر می‌کنید.

3- ایجاد جای جوش و لک های پوستی: ترکاندن جوش، به ویژه جوش های ملتهب و عمیق، می‌تواند به لایه‌های زیرین پوست آسیب برساند. این آسیب می‌تواند منجر به تخریب کلاژن و الاستین پوست شده و جای جوش دائمی، به شکل فرورفتگی یا برآمدگی، به جا بگذارد. همچنین، ترکاندن جوش می‌تواند باعث ایجاد لک‌های تیره (هایپرپیگمانتاسیون پس از التهاب) در ناحیه جوش شود که از بین بردن آنها بسیار دشوارتر از خود جوش است. جای ترکاندن جوش، کابوس بسیاری از افرادی است که به این عادت ناپسند دچار هستند.

4- ورود آلودگی و عفونت های ثانویه: دست‌های ما، حتی اگر به ظاهر تمیز باشند، حامل میلیون‌ها باکتری هستند. هنگام فشار دادن جوش صورت با دست‌های آلوده، باکتری‌های جدیدی را وارد جوش می‌کنید. این امر می‌تواند منجر به عفونت ثانویه در ناحیه جوش شود که علائمی مانند قرمزی شدید، تورم، درد، گرمی پوست و ترشحات چرکی دارد.

5- بهبود طولانی تر و ناهمواری پوست: جوش، اگر به حال خود رها شود، معمولاً طی چند روز تا یک هفته به طور طبیعی بهبود می‌یابد. اما ترکاندن جوش می‌تواند روند بهبودی را طولانی‌تر کند و باعث ایجاد ناهمواری و زخم در پوست شود.

با در نظر گرفتن ضرر های جوش ترکاندن و عوارض جدی آن، باید به طور قاطع به وسوسه ی جوش کندن “نه” بگوییم. به جای تسلیم شدن به این عادت مخرب، باید به دنبال راه حل‌های سالم‌تر و موثرتری برای درمان جوش صورت باشیم.

 

استثناء !  چه زمانی ترکاندن جوش خوب است؟

با وجود تمام عوارض جوش ترکاندن که برشمردیم، آیا هیچ استثنایی وجود دارد؟ آیا ترکاندن جوش خوب است یا بد؟ آیا شرایطی وجود دارد که ترکاندن جوش نه تنها مضر نباشد، بلکه حتی مفید هم باشد؟

واقعیت این است که ترکاندن جوش به طور کلی توصیه نمی‌شود. متخصصان پوست و زیبایی همواره بر ضرر های جوش ترکاندن تاکید دارند و آن را نهی می‌کنند. با این حال، در شرایط بسیار محدود و استثنایی، ممکن است ترکاندن جوش (توسط متخصص و به روش اصولی) قابل قبول باشد:

جوش سر سفید رسیده و آماده ترکیدن باشد

اگر جوش سر سفید کاملاً رسیده باشد، یعنی سر چرکی آن کاملاً مشخص و سطحی شده باشد و پوست اطراف آن ملتهب و قرمز نباشد، ممکن است با احتیاط بسیار زیاد و توسط فرد ماهر (متخصص پوست یا زیبایی‌شناس آموزش دیده) ترکانده شود. در این شرایط، چرک موجود در جوش به سطح پوست نزدیک شده و احتمال آسیب به لایه‌های زیرین پوست کمتر است. با این حال، حتی در این شرایط هم، ریسک عوارض وجود دارد و بهتر است از روش‌های درمانی جایگزین استفاده شود.

التهاب و قرمزی شدید اطراف جوش نباشد

ترکاندن جوش ملتهب و قرمز به شدت خطرناک است و احتمال عوارض را به شدت افزایش می‌دهد. فقط جوش های سر سفید رسیده و غیر ملتهب، آن هم در شرایط بسیار خاص و توسط فرد متخصص، ممکن است به طور اصولی تخلیه شوند.

 توسط متخصص پوست و با ابزار استریل انجام شود

ترکاندن جوش در منزل، با دست‌های آلوده و ابزار غیر استریل، به شدت خطرناک است. اگر به ترکاندن جوش اصرار دارید، حتماً به متخصص پوست یا زیبایی‌شناس آموزش دیده مراجعه کنید. آنها با استفاده از ابزار استریل و تکنیک‌های صحیح، می‌توانند جوش را به طور اصولی تخلیه کرده و احتمال عوارض را به حداقل برسانند.

نکته بسیار مهم: ترکاندن جوش سر سیاه، جوش زیر پوستی، جوش چرکی ملتهب، کیست ها و ندول ها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. این انواع جوش عمیق و ملتهب هستند و ترکاندن آنها در منزل می‌تواند عواقب جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.

 

بعد از ترکاندن جوش چه کنیم ؟

با وجود تمام هشدارهای مربوط به عوارض جوش ترکاندن، ممکن است گاهی اوقات تسلیم وسوسه شوید و جوش خود را بترکانید. در این شرایط، مهم است که بدانید بعد از ترکاندن جوش چه کنیم؟ چه اقداماتی فوری و چه مراقبت‌های بعدی را باید انجام دهیم تا احتمال عوارض را به حداقل برسانیم و به بهبود سریع‌تر پوست کمک کنیم؟

اقدامات فوری بعد از ترکاندن جوش:

• دست‌ها را بشویید: اولین و مهم‌ترین اقدام، شستن کامل دست‌ها با آب و صابون است. این کار به جلوگیری از انتقال آلودگی و باکتری‌های بیشتر به ناحیه جوش کمک می‌کند. هم قبل و هم بعد از تماس با جوش، دست‌های خود را به خوبی بشویید.
• ناحیه جوش را ضدعفونی کنید: ناحیه جوش را با یک محلول ضدعفونی کننده ملایم، مانند الکل سفید 70 درصد یا محلول بتادین، به آرامی ضدعفونی کنید. از استفاده از مواد ضدعفونی کننده قوی و تحریک کننده پوست خودداری کنید. فقط ناحیه جوش را به آرامی با پنبه آغشته به ضدعفونی کننده تمیز کنید.
• فشار ملایم: اگر ترشحات یا خونابه‌ای از جوش خارج شده است، با استفاده از یک دستمال کاغذی تمیز به آرامی آن را جذب کنید. از فشار دادن و دستکاری بیش از حد ناحیه جوش خودداری کنید.
• کمپرس سرد: برای کاهش التهاب و تورم، از کمپرس سرد استفاده کنید. یک تکه یخ را در یک پارچه تمیز بپیچید و به مدت 10-15 دقیقه روی ناحیه جوش قرار دهید. این کار به تسکین درد و کاهش قرمزی کمک می‌کند.
• عدم لمس مجدد: از لمس و دستکاری مجدد ناحیه جوش خودداری کنید. بگذارید پوست به طور طبیعی روند بهبودی خود را طی کند.

مراقبت های بعدی برای جلوگیری از عوارض و بهبود سریع‌تر:

• استفاده از کرم‌های ترمیم کننده پوست: استفاده از کرم‌های ترمیم کننده پوست، حاوی موادی مانند زینک اکساید، پانتنول و ویتامین E، می‌تواند به تسریع روند ترمیم پوست و جلوگیری از ایجاد جای جوش کمک کند.
• استفاده از ضد آفتاب: ناحیه جوش ترکیده شده، حساس‌تر از قبل است و به راحتی در معرض نور خورشید دچار لک و تیرگی می‌شود. استفاده روزانه از ضد آفتاب با SPF مناسب، به ویژه در ناحیه جوش، ضروری است.
• اجتناب از استفاده از مواد آرایشی سنگین روی ناحیه: تا زمان بهبودی کامل جوش، از استفاده از مواد آرایشی سنگین و مسدود کننده منافذ پوست در ناحیه جوش خودداری کنید.
• پیگیری درمان‌های تخصصی برای جای جوش: اگر پس از ترکاندن جوش، جای جوش یا لک پوستی باقی ماند، به متخصص پوست مراجعه کنید. درمان‌های تخصصی مانند لیزر، میکرونیدلینگ و لایه برداری شیمیایی می‌توانند به بهبود جای جوش و لک‌های پوستی کمک کنند.

 

به یاد داشته باشید که بعد از ترکاندن جوش، مراقبت صحیح از پوست بسیار مهم است. با انجام اقدامات فوری و مراقبت‌های بعدی، می‌توانید احتمال عوارض را به حداقل برسانید و به پوستی سالم‌تر و زیباتر دست یابید.

 

راهکارهای درمان جوش صورت

به جای ترکاندن جوش و تحمل عوارض ناخوشایند آن، بهتر است به دنبال روش‌های موثر و ایمن برای درمان جوش صورت باشیم. خوشبختانه، امروزه راهکارهای متنوعی برای درمان جوش صورت وجود دارد، از درمان‌های موضعی بدون نسخه گرفته تا داروهای خوراکی و روش‌های کلینیکی.

درمان های موضعی بدون نیاز نسخه

بنزوئیل پراکسید (پانژل ) : بنزوئیل پراکسید یک ماده ضد باکتری قوی است که به از بین بردن باکتری‌های مولد جوش و کاهش التهاب کمک می‌کند. پانژل برای جوش یکی از محصولات رایج حاوی بنزوئیل پراکسید است که می‌تواند برای درمان جوش های خفیف تا متوسط موثر باشد.
اسید سالیسیلیک: اسید سالیسیلیک یک ماده لایه بردار است که به باز کردن منافذ پوست و رفع سلول‌های مرده پوست کمک می‌کند. این ماده می‌تواند برای درمان جوش سر سیاه و جوش سر سفید موثر باشد.
رتینوئیدهای موضعی : رتینوئیدهای موضعی، مانند ژل آداپالن، به تنظیم چرخه سلولی پوست و جلوگیری از مسدود شدن منافذ پوست کمک می‌کنند. این مواد می‌توانند برای پیشگیری و درمان جوش های خفیف تا متوسط موثر باشند.

درمان های موضعی با نسخه پزشک

آنتی بیوتیک های موضعی: آنتی بیوتیک های موضعی، مانند کلیندامایسین و اریترومایسین، برای از بین بردن باکتری‌های مقاوم به بنزوئیل پراکسید و اسید سالیسیلیک تجویز می‌شوند. ژل آکنومیس یکی از محصولات حاوی کلیندامایسین + ترتینوئین است که برای درمان جوش صورت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رتینوئیدهای قوی تر (مانند ترتینوئین): رتینوئیدهای قوی تر، مانند ترتینوئین، نسبت به رتینوئیدهای بدون نسخه موثرتر هستند و برای درمان جوش های متوسط تا شدید تجویز می‌شوند.
آزلائیک اسید: آزلائیک اسید یک ماده ضد التهاب و ضد لک است که می‌تواند برای درمان جوش های ملتهب و لک‌های پوستی ناشی از جوش موثر باشد.

داروهای خوراکی با نسخه پزشک

آنتی بیوتیک های خوراکی: آنتی بیوتیک های خوراکی مانند داکسی سایکلین و آزیترومایسین برای درمان جوش های شدید و مقاوم به درمان‌های موضعی تجویز می‌شوند.
ایزوترتینوئین (روآکوتان): ایزوترتینوئین یک داروی بسیار قوی است که برای درمان جوش های بسیار شدید و کیستی که به سایر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند، تجویز می‌شود. این دارو دارای عوارض جانبی جدی است و باید تحت نظر پزشک متخصص پوست مصرف شود.
داروهای هورمونی (برای خانم ها): داروهای هورمونی، مانند قرص‌های ضد بارداری نسل جدید ، می‌توانند برای تنظیم هورمون‌ها و کاهش جوش های هورمونی در خانم‌ها موثر باشند.

درمان های کلینیکی و تخصصی

لایه برداری : لایه برداری شیمیایی با استفاده از مواد شیمیایی لایه بردار، به از بین بردن لایه سطحی پوست و باز کردن منافذ پوست کمک می‌کند.
میکرودرم ابریژن: میکرودرم ابریژن یک روش لایه برداری مکانیکی است که با استفاده از دستگاه مخصوص، لایه سطحی پوست را برمی‌دارد.
لیزر درمانی: لیزر درمانی می‌تواند برای کاهش التهاب، از بین بردن باکتری‌ها و بهبود جای جوش موثر باشد.
تزریق کورتیکواستروئید (برای کیست های دردناک): تزریق کورتیکواستروئید مستقیماً به داخل کیست های دردناک می‌تواند به سرعت التهاب را کاهش دهد و بهبودی را تسریع کند.

برای انتخاب بهترین روش درمان جوش صورت، مهم است که به متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک متخصص پوست با بررسی نوع و شدت جوش های شما، بهترین برنامه درمانی را برای شما تجویز خواهد کرد.

 

کلام آخر وی مام : خداحافظی با جوش های صورت

جوش صورت، مشکلی رایج و آزاردهنده است، اما به هیچ عنوان غیر قابل حل نیست. به جای تسلیم شدن به وسوسه ی جوش ترکاندن و تحمل عوارض آن، به یاد داشته باشید که راه حل‌های بسیار بهتر و موثرتری برای درمان جوش صورت و پیشگیری از آن وجود دارد. با درک علت جوش صورت، شناخت انواع جوش، رعایت اصول مراقبت از پوست و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توانید به پوستی سالم، شفاف و زیبا دست یابید و با جوش های صورت برای همیشه خداحافظی کنید. سلامت پوست شما، ارزشمندترین هدیه به زیبایی شماست.

 

سوالات متداول درباره ترکاندن جوش

 

آیا ترکاندن جوش ضرر دارد؟

بله، ترکاندن جوش به طور کلی ضرر دارد و توصیه نمی‌شود. عوارض جوش ترکاندن شامل گسترش عفونت، التهاب بیشتر، ایجاد جای جوش و لک‌های پوستی است.

آیا ترکاندن جوش سر سیاه مجاز است؟

خیر، ترکاندن جوش سر سیاه نیز توصیه نمی‌شود. به جای ترکاندن جوش سر سیاه، از روش‌های درمانی مناسب مانند لایه برداری و استفاده از محصولات حاوی اسید سالیسیلیک استفاده کنید.

بعد از ترکاندن جوش چه باید کرد؟

بعد از ترکاندن جوش، دست‌های خود را بشویید، ناحیه جوش را ضدعفونی کنید، از کمپرس سرد استفاده کنید و از کرم‌های ترمیم کننده پوست استفاده نمایید.

چگونه جای جوش را از بین ببریم؟

برای درمان جای جوش، می‌توانید از کرم‌های ترمیم کننده پوست، لایه برداری شیمیایی، میکرونیدلینگ و لیزر درمانی استفاده کنید. برای دریافت بهترین روش درمان جای جوش، به متخصص پوست مراجعه کنید.

آیا ترکاندن جوش باعث پخش شدن جوش ها می شود؟

بله، ترکاندن جوش می‌تواند باعث پخش شدن باکتری‌ها و ایجاد جوش های جدید در نواحی مجاور شود.