سلام به شما همراهان عزیز وبسایت وی مام. اگر در مسیر اقدام به بارداری هستید، احتمالاً نام عنبر نسا و توصیه‌های مختلف در مورد استفاده از آن به گوشتان خورده است. صحبت‌های زیادی در مورد خواص این ماده در طب سنتی وجود دارد، به خصوص در ارتباط با مسائل زنان و باروری. اما چقدر این صحبت‌ها پایه و اساس علمی دارند؟ در این مقاله جامع از وی مام، قصد داریم به طور کامل به موضوع استفاده از عنبر نسا در زمان اقدام به بارداری بپردازیم. با ما همراه باشید تا نگاهی دقیق‌تر به باورهای رایج، روش‌های استفاده، دیدگاه علمی و نکات مهم پیرامون این موضوع بیندازیم و ببینیم آیا واقعاً می‌توان روی کمک عنبر نسا برای بارداری حساب کرد یا خیر.

عنبر نسا چیست و چه پیشینه‌ای در طب سنتی دارد؟

شاید برایتان جالب باشد که بدانید عنبر نسا یا عنبر نسارا ، در واقع مدفوع یا همان فضولات الاغ ماده است. استفاده از این ماده در طب سنتی ایران و برخی دیگر از فرهنگ‌ها، قدمتی طولانی دارد. در گذشته و حتی امروزه در برخی مناطق، از دود عنبر نسا برای ضدعفونی کردن محیط، بهبود برخی زخم‌ها و حتی تسکین بعضی دردها استفاده می‌شده است. خواص عنبر نسا که در طب سنتی به آن اشاره می‌شود، بیشتر حول محور اثرات ضد میکروبی و ضد التهابی آن می‌چرخد، هرچند که این خواص از نظر علمی به طور کامل و قطعی ثابت نشده‌اند.

دود دادن عنبر نسا برای باردار شدن

یکی از رایج‌ترین باورها در مورد عنبر نسا، تاثیر آن بر افزایش شانس باردار شدن است. بسیاری معتقدند که دود دادن عنبر نسا و رساندن دود آن به ناحیه واژن می‌تواند به پاکسازی رحم و محیط واژن کمک کرده و شرایط را برای بارداری مهیاتر سازد. این باور وجود دارد که دود حاصل از سوزاندن عنبر نسا می‌تواند عفونت‌ها یا مشکلات جزئی را که مانع بارداری می‌شوند، برطرف کند. روش انجام آن معمولاً شامل سوزاندن تکه‌ای از عنبر نسا خشک شده و قرار دادن آن در یک ظرف مقاوم به حرارت (مانند اسفند دود کن) و سپس نشستن بر روی ظرف به گونه‌ای است که دود به ناحیه واژینال برسد. در بحث استفاده از عنبر نسا در زمان اقدام به بارداری، این روش بیش از سایر روش‌ها توصیه می‌شود.

با این حال، باید تاکید کرد که هیچ مدرک علمی معتبری برای اثبات تاثیر مستقیم دود عنبر نسا بر افزایش شانس بارداری وجود ندارد و این باور بیشتر جنبه سنتی و تجربی دارد.

روش استفاده از عنبر نسا برای بارداری

وقتی صحبت از روش استفاده از عنبر نسا برای بارداری می‌شود، همانطور که اشاره شد، رایج‌ترین روش، دود دادن عنبر نسا است. افرادی که از این روش استفاده می‌کنند، معمولاً توصیه‌هایی را نیز مد نظر قرار می‌دهند:

1. کیفیت عنبر نسا: تاکید می‌شود که از عنبر نسا تازه و تمیز که متعلق به الاغ ماده باشد، استفاده شود.
2. نحوه دود دادن: دود نباید خیلی داغ یا مستقیم باشد تا باعث سوختگی نشود. معمولاً توصیه می‌شود لباس زیر پوشیده نشود تا دود بهتر به ناحیه مورد نظر برسد.
3. زمان استفاده: برخی معتقدند بهترین زمان برای دود دادن عنبر نسا، پس از اتمام دوره قاعدگی و پیش از تخمک‌گذاری است تا محیط رحم برای لانه گزینی آماده شود.
4. دفعات و مدت زمان: معمولاً توصیه به استفاده برای چند روز متوالی (مثلاً ۳ تا ۷ روز) و هر بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه می‌شود.

لازم به ذکر است که این روش‌ها مبتنی بر تجربیات سنتی بوده و از نظر پزشکی مدرن تایید یا توصیه نمی‌شوند. انجام این روش‌ها بدون مشورت پزشک می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد.

عنبر نسا برای عفونت رحم در اقدام به بارداری

یکی از دلایل اصلی که طرفداران طب سنتی، استفاده از عنبر نسا در زمان اقدام به بارداری را توصیه می‌کنند، باور به تاثیر آن بر درمان عفونت رحم است. آن‌ها معتقدند عنبر نسا برای عفونت رحم مفید است زیرا خاصیت ضد میکروبی قوی دارد و می‌تواند باکتری‌ها یا عوامل بیماری‌زای احتمالی در رحم را از بین ببرد. از آنجایی که برخی عفونت‌های رحمی می‌توانند باعث ناباروری یا مشکل در اقدام به بارداری شوند، این باور شکل گرفته که با رفع این عفونت‌ها توسط عنبر نسا، شانس بارداری افزایش می‌یابد.

اگرچه در طب سنتی چنین خاصیتی برای عنبر نسا ذکر شده، اما درمان عفونت‌های رحمی نیازمند تشخیص دقیق پزشکی و مصرف داروهای تایید شده است. اتکا به روش‌های سنتی مانند عنبر نسا برای درمان عفونت رحم توصیه نمی‌شود و می‌تواند منجر به تاخیر در درمان صحیح و بروز عوارض جدی‌تر شود. هیچ مدرک علمی قطعی برای تایید این باور وجود ندارد.

استفاده از عنبر نسا برای عفونت واژن در اقدام به بارداری

مشابه باور در مورد عفونت رحم، گفته می‌شود عنبر نسا برای عفونت واژن نیز موثر است. عفونت واژن یکی از مشکلات شایع در زنان است و می‌تواند بر کیفیت زندگی و حتی اقدام به بارداری تاثیر بگذارد. طرفداران عنبر نسا معتقدند که دود آن خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی دارد و می‌تواند به درمان انواع عفونت واژن، از جمله عفونت‌های قارچی (کاندیدیازیس) یا باکتریایی (واژینوز باکتریال) کمک کند. استدلال این است که با رفع عفونت، محیط واژن سالم‌تر شده و برای بارداری مناسب‌تر می‌شود.
این موضوع در طب سنتی مطرح شده است اما در پزشکی مدرن شواهد محکمی برای آن یافت نشده است. عفونت‌های واژینال دلایل مختلفی دارند و درمان آن‌ها باید تحت نظر پزشک صورت گیرد. استفاده از دود عنبر نسا برای این منظور پایه علمی ندارد و ممکن است باعث تحریک بیشتر، برهم خوردن تعادل pH طبیعی واژن یا پنهان کردن علائم یک مشکل جدی‌تر شود.

عنبر نسا برای کیست تخمدان در اقدام به بارداری خوبه؟

کیست تخمدان یکی دیگر از مسائلی است که می‌تواند بر باروری زنان تاثیر بگذارد. در میان باورهای سنتی، این ادعا نیز وجود دارد که عنبر نسا برای کیست تخمدان مفید است و می‌تواند به کوچک شدن یا از بین رفتن کیست‌ها کمک کند، و در نتیجه مسیر اقدام به بارداری را هموارتر سازد. مکانیسم دقیقی برای این ادعا در طب سنتی ارائه نمی‌شود، اما گاهی به خاصیت “گرم کنندگی“آن اشاره می‌شود.
باید توجه داشت که کیست‌های تخمدان انواع مختلفی دارند (مانند کیست‌های عملکردی، درموئید، اندومتریوما و…) و رویکرد درمانی برای هر کدام متفاوت است. هیچ شاهد علمی مبنی بر تاثیر عنبر نسا بر درمان یا کوچک شدن کیست‌های تخمدان وجود ندارد. تشخیص و درمان کیست تخمدان باید حتماً توسط متخصص زنان و با روش‌های تایید شده پزشکی مانند دارو درمانی یا جراحی (در صورت نیاز) انجام شود.

عنبر نسا برای گرم شدن رحم در اقدام به بارداری

در طب سنتی ایران، درباره مزاج و گرمی و سردی اعضای بدن زیاد صحبت می شود. یکی از باورهای رایج در این زمینه، “سردی رحم” است که گفته می‌شود می‌تواند مانعی برای بارداری باشد. بر این اساس، توصیه می‌شود از موادی با طبع گرم برای رفع این سردی استفاده شود. عنبر نسا یکی از موادی است که در طب سنتی طبع گرم و خشک برای آن قائل هستند و معتقدند دود دادن عنبر نسا می‌تواند باعث گرم شدن رحم شود. این “گرم شدن” به معنی بهبود خون‌رسانی به رحم و آماده‌سازی بهتر آن برای پذیرش جنین و اقدام به بارداری موفق تلقی می‌شود.

البته مفهوم ‘سردی‘ یا ‘گرمی‘ رحم و تاثیر مستقیم آن بر باروری، در پزشکی مدرن جایگاهی ندارد و از نظر علمی تایید نشده است. اگرچه حفظ سلامت عمومی رحم و خون‌رسانی مناسب به آن برای بارداری مهم است، اما تلاش برای ‘گرم کردن‘ آن با روش‌هایی مانند دود عنبر نسا، مبنای علمی ندارد و ممکن است حتی با خطراتی همراه باشد.

عنبر نسا بر تعیین جنسیت جنین تاثیر دارد؟

در کنار باورهای درمانی، گاهی صحبت‌هایی در مورد تاثیر عنبر نسا بر تعیین جنسیت جنین نیز شنیده می‌شود.

برخی افراد بر اساس شنیده‌ها یا تجربیات شخصی معتقدند که استفاده از عنبر نسا، به خصوص دود دادن آن قبل از اقدام به بارداری، می‌تواند محیط واژن را به گونه‌ای تغییر دهد که شانس بارداری پسر را افزایش دهد. معمولاً این باور به تغییر pH واژن یا تاثیر بر اسپرم‌های حاوی کروموزوم Y نسبت داده می‌شود.

در مقابل، ممکن است باورهای متضادی نیز وجود داشته باشد و برخی عنبر نسا را برای بارداری دختر مناسب بدانند. این نشان می‌دهد که چنین باورهایی بیشتر جنبه سلیقه‌ای و غیرعلمی دارند.

باید قاطعانه گفت که این باور هیچ اساس علمی ندارد. جنسیت جنین در لحظه لقاح و توسط کروموزومی که اسپرم حمل می‌کند (X یا Y) تعیین می‌شود و عوامل محیطی مانند دود عنبر نسا تاثیری بر این فرآیند ندارند.

نگاه علمی به استفاده از عنبر نسا در زمان اقدام به بارداری

با وجود تمام باورهای سنتی، نگاه علم پزشکی به استفاده از عنبر نسا، به خصوص در دوران حساس اقدام به بارداری و خود بارداری، کاملاً متفاوت و همراه با هشدار است. مهم‌ترین نکته، فقدان کامل شواهد علمی معتبر برای تایید هرگونه خاصیت درمانی عنبر نسا در زمینه باروری، درمان عفونت‌ها یا کیست است.

علاوه بر عدم اثبات فایده، عوارض عنبر نسا برای بارداری و دوران اقدام به بارداری می‌تواند نگران‌کننده باشد:

• خطر انتقال عفونت: فضولات حیوانی، حتی اگر خشک شده باشند، می‌توانند حاوی انواع باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌های مضر باشند. دود دادن این مواد و رساندن آن به ناحیه حساس تناسلی، خطر انتقال این عوامل بیماری‌زا و ایجاد یا تشدید عفونت را به همراه دارد.
• تحریک و حساسیت: دود حاصل از سوزاندن هر ماده‌ای، به خصوص فضولات، می‌تواند باعث تحریک سیستم تنفسی (در صورت استنشاق)، چشم‌ها و به ویژه مخاط حساس واژن و دهانه رحم شود. این تحریک می‌تواند منجر به التهاب، خارش، سوزش و ناراحتی شود.
• سوختگی: عدم دقت در دود دادن می‌تواند منجر به سوختگی پوست ناحیه تناسلی شود.
• تاخیر در درمان: اتکا به روش‌های سنتی مانند عنبر نسا برای درمان مشکلاتی مانند عفونت یا کیست تخمدان، می‌تواند باعث شود فرد درمان‌های پزشکی موثر و ضروری را به تاخیر بیندازد. این تاخیر می‌تواند منجر به پیشرفت بیماری و سخت‌تر شدن درمان شود.
• خطرات ناشناخته در بارداری: اگر بارداری رخ داده باشد و فرد از آن بی‌اطلاع باشد و به استفاده از عنبر نسا ادامه دهد، مواد شیمیایی و میکروبی موجود در دود ممکن است خطراتی برای جنین در حال رشد ایجاد کنند که هنوز به طور کامل شناخته شده نیستند. به همین دلیل، استفاده از عنبر نسا در بارداری اکیداً ممنوع است.

تجربیات نی نی سایت در استفاده از عنبر نسا در زمان اقدام به بارداری

شاید شما هم در فضای مجازی یا از اطرافیان، تجربیات موفق استفاده از عنبر نسا در اقدام به بارداری را شنیده باشید. برخی ممکن است بگویند که پس از استفاده از عنبر نسا، مشکل عفونتشان برطرف شده یا موفق به بارداری شده‌اند. مرور تجربیات نی نی سایت و سایر انجمن‌ها نیز ممکن است چنین مواردی را نشان دهد. اما چطور می‌توان این تجربیات را تفسیر کرد؟

• اثر پلاسیبو (Placebo Effect): باور قوی به موثر بودن یک روش درمانی، حتی اگر آن روش اثر واقعی نداشته باشد، می‌تواند باعث شود فرد احساس بهبودی کند.
• همزمانی اتفاقی: ممکن است باردار شدن یا رفع مشکل (مثلاً درمان شدن یک عفونت خفیف) به دلایل دیگری رخ داده باشد، اما فرد آن را به استفاده از عنبر نسا نسبت دهد.
• حل شدن مشکل به طور طبیعی: برخی مشکلات مانند بعضی کیست‌های عملکردی یا عفونت‌های خفیف، ممکن است خود به خود و بدون هیچ درمانی برطرف شوند.

شنیدن تجربیات دیگران می‌تواند جالب باشد، اما نباید مبنای تصمیم‌گیری‌های درمانی قرار گیرد، به خصوص در موضوع حساسی مانند اقدام به بارداری. تجربیات شخصی، هرچقدر هم مثبت به نظر برسند، جایگزین تحقیقات علمی کنترل‌شده و نظر پزشک متخصص نمی‌شوند.

جایگزین‌های علمی و توصیه‌های پزشکی

وقتی هدف شما اقدام به بارداری سالم و موفق است، بهترین و امن‌ترین راه، تکیه بر روش‌های علمی و مشاوره با متخصصان است. به جای استفاده از عنبر نسا یا سایر روش‌های سنتی تایید نشده، توصیه‌های زیر را جدی بگیرید:

• مشاوره پیش از بارداری: مراجعه به متخصص زنان یا ماما قبل از شروع اقدام به بارداری برای بررسی وضعیت سلامت عمومی، دریافت مکمل‌های لازم (مانند اسید فولیک) و انجام آزمایش‌های ضروری.
• تشخیص و درمان مشکلات: در صورت وجود هرگونه مشکل یا بیماری (مانند عفونت‌ها، کیست‌ها، اختلالات هورمونی، مشکلات مربوط به همسر)، تشخیص دقیق و درمان ناباروری یا مشکلات مربوطه باید تحت نظر پزشک انجام شود.
• اصلاح سبک زندگی: رعایت رژیم غذایی سالم، حفظ وزن مناسب، ورزش منظم، مدیریت استرس و پرهیز از دخانیات و الکل می‌تواند تاثیر مثبتی بر باروری داشته باشد.
• پیگیری منظم: در طول دوره اقدام به بارداری، در صورت عدم موفقیت پس از یک سال (یا شش ماه برای زنان بالای ۳۵ سال)، حتماً برای بررسی‌های بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

جمع بندی

در این مقاله جامع از وی مام، به بررسی همه‌جانبه موضوع استفاده از عنبر نسا در زمان اقدام به بارداری پرداختیم. دیدیم که اگرچه باورهای طب سنتی زیادی در مورد فواید عنبر نسا برای بارداری، درمان عفونت‌ها، کیست‌ها و حتی گرم شدن رحم وجود دارد، اما هیچ‌کدام از این ادعاها پایه و اساس علمی محکمی ندارند. از سوی دیگر، استفاده از این ماده می‌تواند با خطراتی مانند انتقال عفونت، تحریک، حساسیت و مهم‌تر از همه، تاخیر در دریافت درمان‌های پزشکی ضروری همراه باشد.
توصیه نهایی ما در وی مام به شما عزیزانی که در مسیر اقدام به بارداری هستید این است که سلامت خود را در اولویت قرار دهید و به جای اتکا به شنیده‌ها و روش‌های سنتی تایید نشده، حتماً با متخصص زنان مشورت کنید و از روش‌های علمی و اثبات شده پیروی نمایید. مسیر بارداری مسیری حساس و مهم است و نیازمند مراقبت آگاهانه و مبتنی بر علم است.

سوالات متداول

عنبر نسا در بارداری ضرر دارد؟
بله، استفاده از عنبر نسا در دوران بارداری به دلیل خطرات احتمالی عفونت، تحریک ناشی از دود و عدم وجود فواید اثبات شده، توصیه نمی‌شود و می‌تواند مضر باشد.
عنبر نسا برای عفونت گوش در بارداری قابل استفاده است؟
خیر، استفاده از دود عنبر نسا برای عفونت گوش، به خصوص در بارداری، مبنای علمی ندارد و می‌تواند خطرناک باشد. برای درمان عفونت گوش حتما به پزشک مراجعه کنید.
عنبر نسا برای عفونت دندان در بارداری مجاز است؟
به هیچ وجه! دود عنبر نسا تاثیری در درمان عفونت دندان ندارد و استفاده از آن در بارداری غیرمنطقی و بالقوه مضر است. درمان مشکلات دندانی در بارداری باید تحت نظر دندانپزشک باشد.
آیا استفاده از عنبر نسا در اوایل بارداری خطرناک است؟
بله، استفاده از عنبر نسا در اوایل بارداری، مانند سایر دوران بارداری، ممنوع است و به دلیل ریسک‌های احتمالی برای مادر و جنین باید از آن خودداری کرد.
قیمت عنبر نسا در سال 1404 چقدر است؟
قیمت عنبر نسا ثابت نیست و به کیفیت، محل فروش (عطاری‌ها) و مقدار آن بستگی دارد. برای اطلاع از قیمت دقیق بهتر است به فروشندگان معتبر مراجعه کنید. اما به طور میانگین هر 75 گرم از آن حدودا 35/000 تومان است

منبع: tums

دکتر محمد مهدی حسن زاده

تجربه طولانی من در زمینه دارو و مشاوره سلامت به بیماران عزیز نشان داده است که دسترسی به اطلاعات صحیح و قابل درک، نقش بسیار مهمی در روند بهبود بیماری دارد. تلاش من بر این است که دانش تخصصی و معتبر را به زبان ساده و کاربردی در اختیار شما قرار دهم.
دکتر محمدمهدی حسن‌زاده تروجنی ؛ داروساز

کد نظام پزشکی د-31658

عضو رسمی انجمن داروسازان ایران