بهترین منبع افزایش سریع استروژن چیست؟ (مواد غذایی خانگی)

هورمون استروژن نقشی بسیار اساسی در سلامت عمومی زنان، از دوران حساس بلوغ گرفته تا سال‌های یائسگی و پس از آن، ایفا می‌کند. این هورمون نه تنها مسئول ویژگی‌های زنانه است، بلکه بر بسیاری از جنبه‌های دیگر سلامتی نیز تاثیرگذار است. حفظ تعادل آن برای داشتن یک زندگی با کیفیت اهمیت فراوانی دارد. اما بهترین منبع استروژن چیست و چگونه می‌توان به طور طبیعی به سطح مطلوبی از این هورمون مهم دست یافت؟ در این مقاله جامع از «وی مام»، قصد داریم به دنیای استروژن وارد شویم و با زبانی ساده و روان، راه‌های طبیعی برای حمایت از تعادل این هورمون حیاتی را بررسی کنیم. با ما همراه باشید تا با منابع غذایی، گیاهی و ویتامین‌هایی که می‌توانند به شما کمک کنند، بیشتر آشنا شوید.

استروژن چیست و چه نقشی در بدن ایفا می‌کند؟

شاید بارها نام استروژن را شنیده باشید، اما دقیقاً استروژن چیست و چرا اینقدر برای خانم‌ها مهم است؟ استروژن در واقع نام یک گروه از هورمون‌های جنسی است که عمدتاً در تخمدان‌ها تولید می‌شود، البته غدد فوق کلیوی و بافت چربی نیز مقادیر کمی از آن را می‌سازند. این هورمون، یک هورمون زنانه کلیدی به شمار می‌رود که از دوران بلوغ، مسئولیت ایجاد و حفظ ویژگی‌های زنانه را بر عهده دارد.

سه نوع اصلی استروژن در بدن زنان وجود دارد:

1. استرادیول (Estradiol): قوی‌ترین نوع استروژن است و بیشترین میزان آن در سنین باروری تولید می‌شود. نقش اصلی را در چرخه قاعدگی و قابلیت باروری ایفا می‌کند.

2. استرون (Estrone): پس از یائسگی، این نوع استروژن به فرم غالب در بدن تبدیل می‌شود. بدن می‌تواند استرون را به استرادیول تبدیل کند و بالعکس.

3. استریول (Estriol): استروژن اصلی دوران بارداری است و توسط جفت تولید می‌شود.

عملکرد استروژن در بدن بسیار گسترده است و تنها به مسائل جنسی و باروری محدود نمی‌شود. این هورمون در موارد زیر نقش اساسی دارد:

• رشد و تکامل جنسی: باعث رشد رحم، لوله‌های فالوپ، واژن و سینه‌ها در دوران بلوغ می‌شود و در تنظیم چرخه قاعدگی نقش دارد.

• سلامت استخوان‌ها: به حفظ تراکم استخوان‌ها کمک کرده و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.

• عملکرد قلب و عروق: بر سطح کلسترول خون تأثیر مثبت داشته و به حفظ سلامت رگ‌های خونی کمک می‌کند.

• خلق و خو و عملکرد مغز: بر مواد شیمیایی مغز که مسئول تنظیم خلق و خو هستند، تأثیر می‌گذارد. همچنین در حفظ حافظه و عملکردهای شناختی نقش دارد.

• پوست و مو: به حفظ قابلیت ارتجاعی پوست و کیفیت مو کمک می‌کند.

بنابراین، حفظ سطح متعادل استروژن برای سلامت کلی بدن یک خانم در تمام مراحل زندگی‌اش ضروری است.

نشانه‌های هشداردهنده کمبود استروژن در زنان

همانطور که استروژن نقش‌های متعددی در بدن دارد، کاهش سطح آن نیز می‌تواند با علائم و نشانه‌های مختلفی همراه باشد. شناخت این علائم کمبود استروژن به شما کمک می‌کند تا در صورت نیاز، به موقع به پزشک مراجعه کرده و اقدامات لازم را انجام دهید. نشانه‌های کاهش استروژن می‌تواند تدریجی یا ناگهانی بروز کند و شدت آن در افراد مختلف متفاوت است.

برخی از شایع‌ترین علائم عبارتند از:

• گرگرفتگی و تعریق شبانه: این یکی از شناخته‌شده‌ترین علائم، به خصوص در دوران پیش‌یائسگی و یائسگی است. احساس گرمای ناگهانی که از صورت و قفسه سینه شروع شده و به تمام بدن منتشر می‌شود، می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.

• خشکی واژن و ناراحتی حین رابطه جنسی: کاهش استروژن باعث نازک شدن و خشک شدن دیواره واژن می‌شود که می‌تواند منجر به درد، سوزش و خونریزی خفیف حین رابطه جنسی شود.

• اختلالات خواب و بی‌خوابی: تغییرات هورمونی، به ویژه گرگرفتگی‌های شبانه، می‌تواند الگوی خواب را مختل کند.

• نوسانات خلقی، اضطراب و افسردگی: استروژن بر مواد شیمیایی مغز که خلق و خو را تنظیم می‌کنند، تأثیر دارد. کاهش آن می‌تواند منجر به تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی، اضطراب و حتی افسردگی شود.

• کاهش میل جنسی: تغییرات هورمونی و همچنین علائم فیزیکی مانند خشکی واژن می‌تواند بر میل جنسی تأثیر منفی بگذارد.

• مشکلات تمرکز و حافظه (مه مغزی): برخی زنان از کاهش تمرکز و فراموشی شکایت می‌کنند.

• خشکی پوست و ریزش مو: استروژن به حفظ رطوبت و قابلیت ارتجاعی پوست کمک می‌کند. کاهش آن می‌تواند منجر به خشکی پوست، افزایش چین و چروک و نازک شدن یا ریزش مو شود.

• افزایش وزن، به خصوص در ناحیه شکم: تغییرات هورمونی می‌تواند متابولیسم بدن را تحت تأثیر قرار داده و منجر به تجمع چربی، به ویژه در اطراف شکم شود.

• خستگی و کاهش انرژی

• دردهای مفصلی

• عفونت‌های ادراری مکرر

اگر یک یا چند مورد از این علائم را به طور مداوم تجربه می‌کنید و کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده است، بهتر است آن را جدی گرفته و برای بررسی دقیق‌تر و تشخیص علت، با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. پزشک با انجام معاینات و آزمایش‌های لازم، می‌تواند سطح هورمون‌های شما را ارزیابی کرده و راهکارهای درمانی مناسب را پیشنهاد دهد.

برای افزایش استروژن چی بخوریم؟ 

یکی از سوالات پرتکرار این است که برای افزایش استروژن چی بخوریم؟ خوشبختانه، طبیعت سخاوتمندانه منابعی را در اختیار ما قرار داده است که می‌توانند به تعادل هورمونی کمک کنند. این مواد غذایی حاوی ترکیباتی به نام فیتواستروژن‌ها هستند. فیتواستروژن‌ها ترکیبات گیاهی با ساختاری شبیه به استروژن بدن هستند، اما اثرات ضعیف‌تری دارند. آن‌ها می‌توانند به گیرنده‌های استروژن در بدن متصل شوند و بسته به سطح استروژن بدن، اثرات شبه استروژنی (افزایش فعالیت استروژنی) یا گاهی ضد استروژنی (کاهش فعالیت استروژنی بیش از حد) داشته باشند. به همین دلیل، می‌توانند به تعادل هورمون‌های زنانه کمک کنند.

در ادامه، به معرفی مهم‌ترین غذاهای حاوی استروژن گیاهی یا همان فیتواستروژن‌ها می‌پردازیم:

• دانه‌ها:

  • بذر کتان: شاید بتوان گفت بذر کتان یکی از غنی‌ترین منابع غذایی استروژن گیاهی، به ویژه لیگنان‌ها، است. تاثیر بذر کتان بر افزایش سطح استروژن و کاهش علائم یائسگی در برخی مطالعات نشان داده شده است. می‌توانید آن را آسیاب کرده و به ماست، اسموتی یا سالاد اضافه کنید.

  • دانه چیا: منبع خوبی از لیگنان‌ها و فیبر است.

  • کنجد: هم دانه کنجد و هم روغن آن حاوی فیتواستروژن هستند.

• حبوبات:

  • سویا و فرآورده‌های آن: سویا، به خصوص ایزوفلاون‌های موجود در آن، یکی از شناخته‌شده‌ترین منابع فیتواستروژن است. نقش سویا در تامین استروژن گیاهی مورد توجه بسیاری از تحقیقات بوده است. شیر سویا، توفو، تمپه، و ادامامه (سویای سبز نارس) گزینه‌های خوبی هستند.

  • نخود و عدس: این حبوبات نیز حاوی مقادیری فیتواستروژن هستند و علاوه بر آن، منابع عالی پروتئین و فیبر محسوب می‌شوند.

• میوه‌ها:

  • توت‌ها: انواع توت‌ها مانند توت فرنگی، بلوبری، و تمشک حاوی فیتواستروژن و آنتی‌اکسیدان‌های فراوان هستند.

  • هلو و زردآلو خشک: این میوه‌ها نیز منابع خوبی از لیگنان‌ها به شمار می‌روند.

  • خرما: حاوی فیتواستروژن است و می‌تواند به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی استفاده شود.

• سبزیجات:

  • سبزیجات چلیپایی: کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل، و کلم پیچ حاوی ترکیباتی هستند که می‌توانند به متابولیسم سالم استروژن کمک کنند.

  • سیر: سیر خواص بسیاری برای سلامتی دارد و حاوی مقادیری فیتواستروژن است.

  • اسفناج و سایر سبزیجات برگ سبز تیره: این سبزیجات مغذی، منابع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند و مقداری فیتواستروژن نیز دارند.

• غلات کامل:

  • جو دوسر، گندم کامل، و جو: این غلات حاوی لیگنان‌ها هستند و بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم را تشکیل می‌دهند.

• آجیل‌ها:

  • بادام و گردو: علاوه بر چربی‌های سالم، حاوی فیتواستروژن نیز هستند.

گنجاندن این خوراکی های افزایش دهنده استروژن در رژیم غذایی روزانه می‌تواند یک راهکار طبیعی و مفید برای حمایت از تعادل هورمونی شما باشد. البته، به یاد داشته باشید که اعتدال در مصرف هر ماده غذایی کلیدی است و بهتر است یک رژیم غذایی متنوع و متعادل داشته باشید.

گیاهان حاوی استروژن بالا کدام اند؟

علاوه بر مواد غذایی، برخی گیاهان حاوی استروژن بالا نیز در طب سنتی برای کمک به تعادل هورمون‌های زنانه و کاهش علائم ناشی از نوسانات استروژن، به ویژه در دوران یائسگی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گیاهان دارویی برای استروژن اغلب به شکل دمنوش، عصاره یا مکمل مصرف می‌شوند. در ادامه به چند نمونه از این گیاهان اشاره می‌کنیم:

• شبدر قرمز (Red Clover): این گیاه سرشار از ایزوفلاون‌ها است، نوعی فیتواستروژن که شباهت زیادی به ایزوفلاون‌های سویا دارد. شبدر قرمز اغلب برای کاهش گرگرفتگی و سایر علائم یائسگی به کار می‌رود.

• گیاه پنج انگشت (Vitex agnus-castus): این گیاه به طور مستقیم حاوی استروژن نیست، اما به نظر می‌رسد با تأثیر بر غده هیپوفیز به تعادل هورمون‌هایی مانند پروژسترون و پرولاکتین کمک می‌کند و از این طریق می‌تواند به طور غیرمستقیم بر تعادل استروژن نیز مؤثر باشد. اغلب برای تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش علائم PMS (سندرم پیش از قاعدگی) استفاده می‌شود.

• کوهوش سیاه (Black Cohosh): یکی دیگر از گیاهان محبوب برای کاهش علائم یائسگی، به خصوص گرگرفتگی و اختلالات خواب است. مکانیسم دقیق عملکرد آن هنوز به طور کامل شناخته شده نیست، اما برخی معتقدند اثرات شبه استروژنی دارد.

• ریشه ماکا (Maca Root): این گیاه به عنوان یک آداپتوژن (سازگارکننده) شناخته می‌شود و ادعا می‌شود که به افزایش انرژی، بهبود خلق و خو و تعادل هورمون‌ها کمک می‌کند، اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.

• دونگ کوای (Dong Quai) یا جینسنگ زنانه: این گیاه در طب سنتی چین برای قرن‌ها به منظور درمان مشکلات زنان، از جمله بی‌نظمی‌های قاعدگی و علائم یائسگی، استفاده شده است.

مهم است که بدانید مصرف این گیاهان دارویی برای استروژن یا هرگونه مکمل گیاهی دیگر باید با آگاهی و احتیاط صورت گیرد. این گیاهان می‌توانند با داروها تداخل داشته باشند یا برای برخی افراد با شرایط پزشکی خاص مناسب نباشند.

طرز تهیه دمنوش برای افزایش استروژن

استفاده از دمنوش برای افزایش استروژن یا بهتر بگوییم، برای کمک به تعادل هورمونی، یکی از روش‌های محبوب و سنتی است. بسیاری از دمنوش های گیاهی برای تعادل هورمون های زنانه نه تنها می‌توانند به آرامش شما کمک کنند، بلکه ممکن است حاوی ترکیباتی باشند که اثرات مثبتی بر سیستم هورمونی داشته باشند. با این حال، مهم است که با دیدی واقع‌بینانه به این موضوع نگاه کنیم.

در ادامه چند دمنوش رایج که در این زمینه مطرح هستند را معرفی می‌کنیم:

• دمنوش رازیانه: دمنوش رازیانه شاید یکی از شناخته‌شده‌ترین دمنوش‌ها با خواص شبه استروژنی باشد. رازیانه حاوی آنتول است که ساختاری شبیه به استروژن دارد. به طور سنتی برای افزایش شیر مادر، تنظیم قاعدگی و کاهش علائم یائسگی استفاده می‌شود.

• دمنوش مریم گلی: این دمنوش به ویژه برای کاهش گرگرفتگی و تعریق شبانه در دوران یائسگی شهرت دارد. برخی مطالعات اولیه نیز این اثر را تایید کرده‌اند.

• دمنوش شیرین بیان: شیرین بیان حاوی ترکیباتی است که می‌توانند بر سطح هورمون‌ها تأثیر بگذارند. با این حال، مصرف زیاد و طولانی مدت آن به دلیل احتمال افزایش فشار خون و کاهش سطح پتاسیم، توصیه نمی‌شود و باید با احتیاط مصرف شود.

• دمنوش گزنه: گزنه سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی است و به عنوان یک گیاه مغذی و پاک‌کننده شناخته می‌شود. برخی معتقدند که می‌تواند به سلامت کلی سیستم هورمونی کمک کند.

• دمنوش نعناع: اگرچه مستقیماً برای افزایش استروژن شناخته شده نیست، اما می‌تواند به کاهش استرس و بهبود هضم کمک کند که هر دو برای تعادل هورمونی مهم هستند.

نحوه تهیه و مصرف:
معمولاً برای تهیه این دمنوش‌ها، یک قاشق چای‌خوری از گیاه خشک را در یک فنجان آب جوش ریخته و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه دم می‌کنند. بهتر است این دمنوش‌ها را بدون شیرین‌کننده‌های مصنوعی مصرف کنید.

نکات مهم:

• اگر باردار هستید، به نوزاد خود شیر می‌دهید، یا بیماری خاصی دارید و دارو مصرف می‌کنید، حتماً قبل از مصرف هرگونه دمنوش گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.

• به یاد داشته باشید که اثرات این دمنوش‌ها ممکن است در افراد مختلف، متفاوت باشد.

چه چیزهایی هورمون زنانه را زیاد می کند؟

وقتی صحبت از افزایش هورمون زنانه و دستیابی به تعادل هورمونی می‌شود، نباید نگاهمان را فقط به مواد غذایی و گیاهان محدود کنیم. پاسخ به سوال «چه چیزهایی هورمون زنانه را زیاد می کند؟» بسیار گسترده‌تر است و شامل اصلاحات مهمی در سبک زندگی سالم نیز می‌شود. در واقع، عوامل متعددی در سبک زندگی ما می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر تولید و تعادل استروژن و سایر هورمون‌های زنانه تأثیر بگذارند.

در ادامه به برخی از این عوامل مهم اشاره می‌کنیم:

• ورزش منظم و متعادل: فعالیت بدنی منظم فواید بی‌شماری برای سلامتی دارد و تعادل هورمونی نیز از این قاعده مستثنا نیست. ورزش و استروژن ارتباط نزدیکی با هم دارند. ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن، و شنا، و همچنین تمرینات قدرتی، می‌توانند به حفظ وزن سالم، کاهش استرس، و بهبود حساسیت به انسولین کمک کنند که همگی برای تعادل هورمونی مفید هستند. البته، ورزش بیش از حد و شدید، به خصوص در زنانی که دچار کمبود وزن هستند، می‌تواند اثر معکوس داشته و منجر به کاهش سطح استروژن شود. پس تعادل در ورزش نیز مهم است.

• مدیریت استرس: استرس مزمن دشمن سلامت هورمونی است. وقتی تحت استرس قرار می‌گیرید، بدن شما هورمون کورتیزول بیشتری ترشح می‌کند. افزایش طولانی مدت کورتیزول می‌تواند تولید هورمون‌های جنسی مانند استروژن را مختل کند. بنابراین، یافتن راه‌های مؤثر برای مدیریت استرس، مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق، گذراندن وقت در طبیعت، یا انجام فعالیت‌های لذت‌بخش، برای حفظ تعادل هورمونی ضروری است.

• خواب کافی و با کیفیت: خواب و هورمون ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. بدن ما در طول خواب، بسیاری از هورمون‌ها را تنظیم و بازسازی می‌کند. کمبود خواب مزمن می‌تواند این فرآیند را مختل کرده و منجر به عدم تعادل هورمونی، از جمله کاهش استروژن شود. سعی کنید هر شب ۷ تا ۹ ساعت خواب با کیفیت داشته باشید.

• حفظ وزن سالم: هم اضافه وزن و چاقی و هم کمبود وزن شدید می‌توانند بر سطح استروژن تأثیر بگذارند. بافت چربی می‌تواند استروژن تولید کند (به ویژه استرون)، اما چاقی بیش از حد با افزایش خطر برخی بیماری‌های مرتبط با استروژن همراه است. از سوی دیگر، درصد چربی بدن بسیار پایین می‌تواند منجر به کاهش تولید استروژن و قطع قاعدگی شود.

• پرهیز از مواد شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز (EDCs): ما روزانه با مواد شیمیایی مختلفی در تماس هستیم که برخی از آن‌ها می‌توانند عملکرد طبیعی سیستم هورمونی ما را مختل کنند. این مواد که به عنوان EDCs شناخته می‌شوند، در برخی پلاستیک‌ها (مانند بیسفنول A یا BPA)، آفت‌کش‌ها، مواد نگهدارنده در محصولات آرایشی و بهداشتی، و پاک‌کننده‌های خانگی یافت می‌شوند. سعی کنید تا حد امکان از محصولات طبیعی و ارگانیک استفاده کنید، از ظروف پلاستیکی برای نگهداری یا گرم کردن غذا خودداری کنید و به برچسب محصولات آرایشی و بهداشتی توجه نمایید.

با ایجاد تغییرات مثبت و پایدار در سبک زندگی، می‌توانید گام بزرگی در جهت حمایت از سلامت هورمونی خود و افزایش هورمون زنانه به شکل طبیعی بردارید.

کدام ویتامین استروژن دارد یا به تولید بیشترش کمک می کند؟

یکی از پرسش‌های رایج این است که «کدام ویتامین استروژن دارد؟» یا کدام ویتامین برای افزایش استروژن مفید است. در پاسخ باید بگوییم که ویتامین‌ها به طور مستقیم حاوی هورمون استروژن نیستند. یعنی شما با خوردن یک ویتامین خاص، مستقیماً استروژن دریافت نمی‌کنید. با این حال، برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی نقش بسیار مهمی در تولید، متابولیسم، و عملکرد صحیح هورمون‌ها، از جمله استروژن، در بدن ایفا می‌کنند. کمبود این ریزمغذی‌ها می‌تواند تعادل هورمونی را بر هم بزند.

در ادامه به چند ویتامین و ماده معدنی کلیدی که برای سلامت هورمونی زنان، از جمله عملکرد استروژن، مهم هستند، اشاره می‌کنیم:

• ویتامین D: این ویتامین که اغلب به عنوان “ویتامین آفتاب” شناخته می‌شود، بیشتر شبیه یک هورمون عمل می‌کند. ویتامین D و استروژن ارتباط نزدیکی با هم دارند. ویتامین D برای سلامت استخوان‌ها (که استروژن نیز در آن نقش دارد) ضروری است و مطالعات نشان داده‌اند که ممکن است در تنظیم عملکرد تخمدان‌ها و تولید هورمون‌های جنسی نیز نقش داشته باشد. منابع اصلی ویتامین D نور خورشید، ماهی‌های چرب (مانند سالمون و ساردین)، زرده تخم مرغ، و غذاهای غنی‌شده (مانند شیر و برخی غلات) هستند.

• ویتامین‌های گروه B: این گروه از ویتامین‌ها، به ویژه ویتامین B6 (پیریدوکسین) و ویتامین B12 (کوبالامین)، برای بسیاری از فرآیندهای متابولیک در بدن، از جمله متابولیسم استروژن در کبد، ضروری هستند. کبد نقش مهمی در تجزیه و دفع استروژن‌های اضافی دارد و عملکرد صحیح آن برای حفظ تعادل هورمونی مهم است. منابع خوب ویتامین‌های گروه B شامل غلات کامل، گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات، و سبزیجات برگ سبز است.

• ویتامین E: این ویتامین یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب کمک می‌کند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که ویتامین E ممکن است به کاهش برخی علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و خشکی واژن کمک کند. منابع خوب ویتامین E شامل آجیل‌ها (مانند بادام و فندق)، دانه‌ها (مانند تخمه آفتابگردان)، روغن‌های گیاهی (مانند روغن جوانه گندم)، و سبزیجات برگ سبز است.

• مواد معدنی مهم:

  • بور (Boron): این ماده معدنی کمتر شناخته شده، ممکن است در متابولیسم استروژن و ویتامین D نقش داشته باشد. برخی مطالعات اولیه نشان داده‌اند که مکمل بور و استروژن ممکن است سطح استرادیول (نوعی استروژن) را در زنان یائسه افزایش دهد. منابع غذایی بور شامل میوه‌هایی مانند سیب و گلابی، سبزیجات، و آجیل‌ها است.

  • منیزیم: این ماده معدنی در بیش از ۳۰۰ واکنش آنزیمی در بدن نقش دارد، از جمله تولید انرژی، عملکرد عضلات و اعصاب، و سنتز هورمون‌ها. منیزیم می‌تواند به کاهش استرس و بهبود خواب نیز کمک کند که هر دو برای تعادل هورمونی مفید هستند.

تأکید می‌کنیم که بهترین راه برای دریافت این ویتامین‌ها و مواد معدنی برای هورمون، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و متنوع است. مصرف مکمل‌ها تنها در صورت تشخیص کمبود توسط پزشک و با تجویز او توصیه می‌شود.

آیا استفاده از قرص و مکمل‌های استروژن همیشه راه حل است؟

وقتی صحبت از افزایش سطح استروژن به میان می‌آید، بسیاری از افراد به فکر استفاده از قرص افزایش استروژن یا انواع مکمل استروژن می‌افتند. این محصولات در اشکال مختلف، از مکمل‌های گیاهی گرفته تا داروهای هورمونی سنتتیک، در بازار موجود هستند. اما آیا این راه حل‌ها همیشه مناسب و بی‌خطر هستند؟

• مکمل‌های گیاهی حاوی فیتواستروژن: همانطور که قبلاً اشاره شد، برخی گیاهان حاوی فیتواستروژن هستند و مکمل‌های تهیه شده از این گیاهان (مانند سویا، شبدر قرمز، کوهوش سیاه) به منظور کاهش علائم یائسگی یا حمایت از تعادل هورمونی به فروش می‌رسند. اگرچه برخی افراد از این مکمل‌ها نتیجه می‌گیرند، اما اثربخشی و ایمنی طولانی مدت آن‌ها هنوز موضوع بحث و تحقیق است. این مکمل‌ها نیز می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند یا با داروهای دیگر تداخل ایجاد کنند.

• هورمون‌درمانی جایگزین (HRT): این روش درمانی شامل استفاده از داروهای حاوی استروژن (گاهی همراه با پروژسترون) برای جبران کاهش طبیعی این هورمون‌ها در دوران یائسگی است. HRT می‌تواند در کاهش علائم شدید یائسگی مانند گرگرفتگی، خشکی واژن، و پیشگیری از پوکی استخوان بسیار مؤثر باشد. با این حال، هورمون درمانی بدون خطر نیست و می‌تواند با افزایش ریسک برخی بیماری‌ها مانند سرطان سینه (در صورت مصرف طولانی مدت استروژن و پروژسترون ترکیبی)، لخته شدن خون، و سکته مغزی همراه باشد. تصمیم‌گیری برای شروع HRT باید با ارزیابی دقیق فواید و مضرات آن برای هر فرد و تحت نظر پزشک متخصص صورت گیرد.

نکته بسیار مهم: مصرف هرگونه قرص یا مکمل استروژن، چه گیاهی و چه سنتتیک، باید حتماً و اکیداً تحت نظر و با تجویز پزشک باشد. خوددرمانی و مصرف بی‌رویه این محصولات می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی شما به همراه داشته باشد. پزشک با بررسی وضعیت سلامتی، سابقه پزشکی، و سطح هورمون‌های شما، می‌تواند بهترین و ایمن‌ترین راهکار را پیشنهاد دهد.

باورهای رایج اما نه چندان علمی درباره افزایش استروژن

در کنار اطلاعات علمی و روش‌های معتبر، همیشه باورهای عامیانه و گاه نادرستی نیز در مورد مسائل سلامتی، از جمله نحوه افزایش سریع استروژن، وجود دارد. مهم است که بتوانیم این باورها را از واقعیت‌های علمی تمیز دهیم تا از اقدامات نادرست و بالقوه مضر پرهیز کنیم.

یکی از باورهای غلط درباره استروژن این است که با مصرف بسیار زیاد یک ماده غذایی خاص که به عنوان منبع فیتواستروژن شناخته می‌شود، می‌توان به سرعت و به طور چشمگیری سطح استروژن را در بدن بالا برد. برای مثال، برخی افراد ممکن است تصور کنند با خوردن مقادیر زیادی سویا یا بذر کتان در مدت کوتاه، می‌توانند فوراً مشکلات هورمونی خود را حل کنند.

حقیقت این است که اگرچه این مواد غذایی مفید هستند و می‌توانند به تعادل هورمونی کمک کنند، اما بدن ما سیستم پیچیده‌ای دارد. این موضوع که مصرف افراطی یک ماده غذایی خاص می‌تواند به سرعت سطح استروژن را بالا ببرد، بیشتر یک باور رایج است و مبنای علمی دقیقی ندارد. تعادل و تنوع در رژیم غذایی کلید اصلی است. مصرف بیش از حد هر ماده غذایی، حتی مواد غذایی سالم، می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد یا تعادل سایر مواد مغذی را در بدن بر هم بزند.

باور دیگر این است که برخی محصولات “معجزه‌آسا” یا راههای غیرعلمی افزایش استروژن که در فضای مجازی تبلیغ می‌شوند، می‌توانند بدون هیچ تلاشی سطح هورمون‌ها را تنظیم کنند. باید بسیار مراقب اینگونه تبلیغات بود. افزایش و تنظیم سطح هورمون‌ها یک فرآیند تدریجی است که نیازمند رویکردی جامع شامل تغذیه مناسب، سبک زندگی سالم، و در صورت لزوم، مداخلات پزشکی آگاهانه است.

همیشه بهتر است اطلاعات سلامتی خود را از منابع معتبر علمی و پزشکی دریافت کنید و قبل از امتحان کردن هر روش جدید یا مصرف هرگونه مکمل، با پزشک خود مشورت نمایید.

کلام آخر وی مام

در این مقاله جامع از «وی مام»، تلاش کردیم تا به بررسی جنبه‌های مختلف موضوع بهترین منبع استروژن بپردازیم. همانطور که دیدیم، استروژن یک هورمون کلیدی برای سلامت زنان است و حفظ تعادل هورمونی برای داشتن یک زندگی با کیفیت در تمام مراحل عمر اهمیت دارد.

به طور خلاصه، بهترین منبع استروژن یک راهکار واحد و جادویی نیست، بلکه ترکیبی هوشمندانه از موارد زیر است:

• رژیم غذایی متعادل و غنی از فیتواستروژن‌ها: گنجاندن دانه‌ها (مانند بذر کتان و کنجد)، حبوبات (مانند سویا و نخود)، میوه‌ها، سبزیجات، و غلات کامل در برنامه غذایی روزانه.

• سبک زندگی سالم: شامل ورزش منظم، مدیریت استرس، خواب کافی، حفظ وزن مناسب، و پرهیز از مواد شیمیایی مضر.

• استفاده آگاهانه از گیاهان دارویی و دمنوش‌ها: با در نظر گرفتن شواهد علمی و همیشه با مشورت متخصص.

• توجه به ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری: از طریق رژیم غذایی و در صورت نیاز، مکمل‌ها تحت نظر پزشک.

• مداخلات پزشکی آگاهانه: در مواردی که نیاز به درمان‌های هورمونی یا مصرف مکمل‌های خاص است، این اقدامات باید حتماً با تشخیص و تجویز پزشک صورت گیرد.

در «وی مام» همواره تلاش می‌کنیم تا با ارائه اطلاعات دقیق، علمی و کاربردی، شما را در مسیر سلامت و آگاهی همراهی کنیم. توصیه نهایی ما این است که برای هرگونه تصمیم‌گیری در مورد سلامت هورمونی خود، به ویژه اگر علائم نگران‌کننده‌ای دارید یا قصد استفاده از مکمل یا درمانی را دارید، حتماً با پزشک متخصص زنان یا غدد مشورت نمایید. بدن شما منحصر به فرد است و نیاز به راهکارهای شخصی‌سازی شده دارد.

سوالات متداول

1. آیا مصرف زیاد مواد غذایی حاوی فیتواستروژن برای همه بی‌خطر است؟
   پاسخ: خیر، اگرچه فیتواستروژن‌ها برای بسیاری مفیدند، اما افرادی با سابقه بیماری‌های حساس به هورمون یا مشکلات تیروئید باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف کنند. اعتدال همیشه کلیدی است.

2. از کجا بفهمم که کمبود استروژن دارم و نیاز به بررسی بیشتر است؟
   پاسخ: علائمی مانند گرگرفتگی شدید، خشکی واژن، تغییرات خلقی و بی‌نظمی قاعدگی می‌تواند نشانه‌ای باشد. برای تشخیص دقیق، آزمایش خون و مشورت با پزشک ضروری است.

3. آیا قرص‌های استروژن گیاهی واقعا بدون عوارض جانبی هستند؟
   پاسخ: خیر، هیچ مکملی کاملاً بدون عوارض نیست. قرص‌های گیاهی نیز می‌توانند تداخلات دارویی یا عوارض خاص خود را داشته باشند. همیشه قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

4. تاثیر ورزش منظم بر سطح استروژن در بدن چگونه است؟
   پاسخ: ورزش متعادل می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها از جمله استروژن کمک کند، استرس را کاهش دهد و سلامت عمومی را بهبود بخشد. اما ورزش بیش از حد و شدید ممکن است اثر معکوس داشته باشد.

5. آیا استرس و اضطراب می‌تواند باعث کاهش شدید استروژن شود؟
   پاسخ: بله، استرس مزمن با افزایش کورتیزول می‌تواند تعادل هورمون‌های جنسی از جمله استروژن را بر هم زده و منجر به کاهش سطح آن شود. مدیریت استرس برای سلامت هورمونی مهم است.

6. بهترین زمان برای انجام آزمایش خون و بررسی سطح استروژن چه موقعی است؟
   پاسخ: این موضوع به چرخه قاعدگی شما و دلیل آزمایش بستگی دارد. پزشک متخصص بهترین زمان را بر اساس شرایط شما تعیین خواهد کرد، معمولاً در روزهای خاصی از سیکل قاعدگی انجام می‌شود.

7. تفاوت اصلی فیتواستروژن‌های موجود در گیاهان با استروژن طبیعی بدن چیست؟
   پاسخ: فیتواستروژن‌ها ساختاری شبیه به استروژن بدن دارند اما ضعیف‌تر عمل می‌کنند. آن‌ها می‌توانند به گیرنده‌های استروژن متصل شوند و اثرات شبه استروژنی یا گاهی ضد استروژنی داشته باشند.

منبع: webmd