آیا بعد از درمان زگیل تناسلی میتوان ازدواج کرد؟
- نویسنده: دکتر حامد دلجوئی
- انتشار:
- بدون نظر
- بروزرسانی: 2 هفته پیش
تشخیص زگیل تناسلی (ویروس HPV) چیزی فراتر از یک نگرانی پزشکی است. به عنوان پزشک، بارها بیمارانم را دیدهام که با شنیدن این تشخیص، دچار اضطراب و سردرگمی عمیقی میشوند. این نگرانیها گاهی حتی آینده روابط عاطفی و تصمیمات مهم زندگی مانند ازدواج را تحت تأثیر قرار میدهند.
یکی از سوالات رایج و مهمی که بیماران مطرح میکنند این است: «آیا بعد از درمان زگیل تناسلی میتوانم ازدواج کنم؟ چگونه باید این موضوع را با شریک زندگیام در میان بگذارم؟» تجربه من نشان میدهد که پاسخ به این سوالها، با آگاهی، صداقت و مسئولیتپذیری، نه تنها دشوار نیست، بلکه کاملاً عملی است و میتواند مسیر یک زندگی مشترک سالم و عاشقانه را هموار کند.
در این مقاله، بر اساس دانش پزشکی و تجربه بالینی خودم، به شما نشان میدهم که چگونه میتوانید با داشتن اطلاعات دقیق، مدیریت درست و رفتار مسئولانه، زندگی عاطفی سالم و ازدواج موفقی داشته باشید.
زگیل تناسلی (HPV) چیست؟
قبل از اینکه بتوانیم در مورد ازدواج صحبت کنیم، بسیار مهم است که دشمن خود را به خوبی بشناسیم. درک صحیح و علمی این بیماری، اولین قدم برای از بین بردن ترسهای بیهوده و برداشتن قدمهای هوشمندانه بعدی است. زگیل تناسلی، در واقع یک عارضه پوستی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی یا به اختصار HPV ایجاد میشود.
کالبدشکافی دقیق ویروس HPV
ویروس HPV یک خانواده بسیار بزرگ با بیش از ۲۰۰ نوع یا تیپ مختلف است. این ویروس، شایعترین عفونت مقاربتی در سراسر جهان است. تخمین زده میشود که حدود ۸۰ درصد از افراد فعال جنسی، حداقل یک بار در طول زندگی خود به یکی از انواع این ویروس آلوده میشوند. این آمار به ما نشان میدهد که شما به هیچ وجه تنها نیستید و این یک بیماری نادر و عجیب نیست. اما همه انواع این ویروس مثل هم نیستند. پزشکان آنها را به دو گروه اصلی تقسیم میکنند:
- انواع کمخطر (Low-Risk HPV): این گروه، همانطور که از نامشان پیداست، خطر جدی برای سلامتی ایجاد نمیکنند و عامل اصلی ایجاد زگیلهای تناسلی قابل مشاهده هستند. معروفترین و شایعترین انواع کمخطر، تیپهای ۶ و ۱۱ هستند که مسئول بیش از ۹۰ درصد از کل موارد زگیل تناسلی هستند.
- انواع پرخطر (High-Risk HPV): این گروه معمولاً هیچ زگیل یا علامت قابل مشاهدهای ایجاد نمیکنند، اما میتوانند به صورت خاموش در سلولهای بدن باقی بمانند و در صورت عدم پاکسازی توسط سیستم ایمنی، در درازمدت (طی چندین سال) باعث ایجاد تغییرات پیشسرطانی و در نهایت، سرطان شوند. معروفترین و خطرناکترین انواع پرخطر، تیپهای ۱۶ و ۱۸ هستند که عامل بیش از ۷۰ درصد از کل موارد سرطان دهانه رحم در زنان هستند.
مسیر انتقال ویروس و باورهای غلط رایج:
ویروس HPV عمدتاً از طریق تماس مستقیم پوست با پوست در ناحیه تناسلی و در حین انواع فعالیتهای جنسی (شامل رابطه واژینال، مقعدی و دهانی) منتقل میشود. برخلاف تصور عموم، برای انتقال این ویروس لزوماً نیازی به دخول کامل نیست.
باور رایج در میان کاربران: «من HPV را از استخر، حوله آلوده یا توالت فرنگی گرفتهام.»
واقعیت پزشکی: احتمال انتقال HPV از طریق سطوح، بسیار بسیار ناچیز و نزدیک به صفر است. این ویروس برای زنده ماندن و انتقال، به تماس مستقیم پوستی نیاز دارد. بنابراین، تمرکز اصلی برای پیشگیری باید بر روی رفتارهای جنسی ایمن باشد، نه ترس از محیطهای عمومی.
بار روانی سنگین تشخیص:
ما در وی مام به خوبی میدانیم که پس از شنیدن تشخیص، فرد ممکن است با موجی از احساسات منفی مانند شرم، گناه، عصبانیت، ترس از آینده و اضطراب شدید روبرو شود. بسیار مهم است که بدانید ابتلا به این ویروس به هیچ وجه به معنای بیبند و باری یا اشتباه شما نیست. به دلیل شیوع بسیار بالای این ویروس، هر فرد فعال جنسی در معرض خطر ابتلا قرار دارد. اولین قدم برای مدیریت این بحران، پذیرش واقعیت و تمرکز بر روی راهکارهای علمی و عملی برای مدیریت بیماری است.
وقتی صحبت از ازدواج با فردی میشود که مبتلا به HPV است، دانستن تجربه کسانی که زگیل تناسلی دارند میتواند بسیار کمککننده باشد؛ چرا که این روایتها به درک بهتر شرایط و نحوه مدیریت روابط عاطفی و زناشویی کمک میکند.
ازدواج با وجود زگیل تناسلی امکان پذیر است؟

این بخش، قلب تپنده مقاله ماست و مستقیماً به دغدغههای اصلی و عمیق شما میپردازد. ازدواج با وجود زگیل تناسلی، مجموعهای از چالشهای پزشکی، روانی و اخلاقی را به همراه دارد که برای عبور موفقیتآمیز از آنها، به آگاهی، صداقت و تعهد هر دو طرف نیاز است.
مهمترین، اولین و شاید سختترین قدم، در میان گذاشتن این موضوع با شریک زندگی آیندهتان است. از نظر اخلاقی و حتی حقوقی، شما موظف هستید قبل از جدی شدن رابطه و ازدواج، این موضوع را به طرف مقابل خود اطلاع دهید. پنهان کردن این بیماری میتواند به شکستن کامل اعتماد، عواقب قانونی (امکان فسخ نکاح به دلیل فریب در ازدواج) و مهمتر از همه، به خطر انداختن سلامت فردی که دوستش دارید، منجر شود.
چگونه و چه زمانی باید این موضوع را بگوییم؟
هیچ نسخه واحدی برای این گفتگوی سخت وجود ندارد، اما چند توصیه کلیدی میتواند کمککننده باشد:
- زمان مناسب را انتخاب کنید: این گفتگو نباید در حین یک بحث یا در یک محیط پر استرس انجام شود. زمانی را انتخاب کنید که هر دو آرام هستید و فرصت کافی برای صحبت کردن دارید.
- با آگاهی کامل صحبت کنید: قبل از گفتگو، همین مقاله و منابع معتبر دیگر را به خوبی مطالعه کنید تا بتوانید به سوالات احتمالی شریکتان، پاسخی علمی و منطقی بدهید. دانش شما، ترس او را کاهش میدهد.
- از سرزنش خود و دیگران بپرهیزید: با آرامش توضیح دهید که این یک ویروس بسیار شایع است و ابتلا به آن به معنای قضاوت در مورد گذشته شما نیست.
- بر روی راه حلها تمرکز کنید: به جای تمرکز بر خود مشکل، بر روی راههای مدیریت و پیشگیری که در ادامه توضیح میدهیم، تاکید کنید. به او نشان دهید که برای سلامت هر دوی شما، مسئولانه فکر و عمل میکنید.
ریسک واقعی انتقال چقدر است؟
این یک سوال علمی بسیار مهم است. باید بدانید که حتی زمانی که هیچ زگیل قابل مشاهدهای روی بدن شما وجود ندارد، ویروس همچنان میتواند در سلولهای پوست شما به صورت نهفته وجود داشته باشد و از طریق فرآیندی به نام “Viral Shedding” یا ریزش ویروسی، به شریکتان منتقل شود. البته ریسک انتقال در غیاب زگیلهای فعال، به مراتب کمتر است، اما هرگز به صفر نمیرسد. عواملی مانند قدرت سیستم ایمنی شما، نوع ویروس و مدت زمانی که از آخرین درمان گذشته، بر روی این ریسک تأثیرگذار هستند.
ابزارهای قدرتمند و مدرن برای پیشگیری و کاهش ریسک
خوشبختانه، علم پزشکی ابزارهای بسیار قدرتمندی را برای مدیریت این ریسک در اختیار ما قرار داده است:
- واکسن گارداسیل (Gardasil 9): این مهمترین و موثرترین ابزار پیشگیری است. اگر شریک زندگی شما قبلاً به HPV مبتلا نشده، تزریق کامل این واکسن (که معمولاً در سه دوز انجام میشود) میتواند او را در برابر ۹ نوع شایع و خطرناک ویروس (از جمله انواع ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸) با اثربخشی بیش از ۹۰ درصد محافظت کند. این یک هدیه بزرگ برای تضمین سلامت آینده اوست.
- استفاده صحیح و مداوم از کاندوم: کاندوم نمیتواند محافظت صد در صدی ایجاد کند، زیرا ویروس میتواند در نواحی از پوست که توسط کاندوم پوشانده نمیشوند (مانند کیسه بیضه یا کشاله ران) نیز وجود داشته باشد. با این حال، استفاده صحیح و همیشگی از آن، ریسک انتقال را به طور قابل توجهی (حدود ۷۰ درصد) کاهش میدهد.
- معاینات منظم و تستهای غربالگری: برای خانمها، انجام منظم تست پاپ اسمیر و در صورت لزوم، تست HPV، برای تشخیص زودهنگام هرگونه تغییر سلولی ناشی از ویروس، کاملاً حیاتی و ضروری است.
آیا بعد از درمان زگیل تناسلی میتوان ازدواج کرد؟

این سوال کلیدی، نیازمند یک پاسخ دقیق و شفاف است. بله، قطعاً میتوان ازدواج کرد، اما به شرطی که مفهوم «درمان» را به درستی درک کنیم. بسیاری از افراد تصور میکنند که با از بین بردن زگیلها، بیماری به طور کامل ریشهکن شده است، در حالی که اینطور نیست.
تعریف دقیق “درمان” در دنیای HPV:
باید بدانید که روشهای درمانی موجود، مانند کرایوتراپی (فریز کردن)، لیزر درمانی، یا استفاده از پمادهای موضعی (مانند پودوفیلین یا ایمیکویمود)، فقط و فقط ضایعات فیزیکی و قابل مشاهده (یعنی خود زگیلها) را از بین میبرند. این روشها هیچ تأثیری بر روی خود ویروس HPV که در سلولهای پایه پوست شما به صورت نهفته وجود دارد، ندارند. بنابراین، «درمان زگیل» به معنای «ریشهکن کردن ویروس» نیست.
مفهوم حیاتی “پاک شدن ویروس” از بدن (Viral Clearance):
خبر فوقالعاده خوب و امیدوارکننده اینجاست: در اکثر قریب به اتفاق موارد، دشمن اصلی ویروس HPV، نه لیزر و نه فریز، بلکه سیستم ایمنی بدن خود شماست. تحقیقات علمی معتبر نشان دادهاند که در بیش از ۹۰ درصد از افراد مبتلا، سیستم ایمنی یک فرد سالم و قوی، طی یک دوره زمانی ۶ ماهه تا ۲ ساله، به طور خود به خود ویروس HPV را سرکوب کرده، به سطح غیرقابل تشخیص رسانده و یا به طور کامل از بدن پاک میکند. این فرآیند که به آن «پاکسازی ویروسی» میگویند، بهترین و قطعیترین راه درمان است.
پس چه زمانی برای ازدواج “امنتر” محسوب میشود؟
با توجه به تمام این نکات، از نظر پزشکان وی مام، یک سناریوی ایدهآل و امنتر برای ازدواج شامل موارد زیر است:
- اتمام کامل دوره درمان ضایعات فیزیکی و اطمینان از عدم وجود هرگونه زگیل قابل مشاهده.
- گذشت یک دوره زمانی مشخص (مثلاً حداقل ۶ ماه تا یک سال) پس از آخرین درمان، بدون هیچگونه عود یا بازگشت ضایعات. این به سیستم ایمنی شما فرصت میدهد تا کار خود را انجام دهد.
- انجام تستهای غربالگری (مانند تست HPV) و منفی شدن نتیجه آن (که نشاندهنده پاکسازی یا سرکوب موفق ویروس است).
- تکمیل دوره کامل واکسیناسیون گارداسیل ۹ برای شریک زندگی غیرمبتلا.
رسیدن به این مرحله، ریسک انتقال را به حداقل ممکن و نزدیک به صفر میرساند و به هر دو طرف آرامش خاطر میبخشد.
از سوی دیگر، آگاهی از آخرین تحقیقات در مورد زگیل تناسلی به زوجها کمک میکند تا تصمیمهای منطقیتری درباره آینده خود بگیرند و بدانند چه راهکارهایی برای کاهش ریسک انتقال این ویروس وجود دارد.
مردی که زگیل تناسلی دارد می تواند ازدواج کند؟
این سوال یکی از پرتکرارترین جستجوها در این زمینه است و نشاندهنده نگرانی عمیق مردان مبتلا و شریکهای زندگی آنهاست. پاسخ کوتاه و مستقیم این است: بله، قطعاً میتواند ازدواج کند، اما با پذیرش یک سری مسئولیتهای بسیار مهم و حیاتی.
چالشهای تشخیص HPV در مردان:
یکی از بزرگترین چالشها در مدیریت HPV، این است که این ویروس در مردان اغلب کاملاً بدون علامت است. یک مرد میتواند برای سالها ناقل انواع پرخطر ویروس باشد، بدون اینکه حتی یک زگیل داشته باشد یا از وجود ویروس در بدن خود مطلع باشد. این موضوع، متاسفانه مردان را به «ناقلین خاموش» و ناآگاه ویروس تبدیل میکند.
مسئولیت سنگین و اخلاقی در پیشگیری از سرطان دهانه رحم:
باید این حقیقت مهم را بپذیریم: عواقب ابتلا به انواع پرخطر HPV برای زنان، به مراتب جدیتر و خطرناکتر از مردان است. در حالی که سرطانهای مرتبط با HPV در مردان (مانند سرطان آلت تناسلی یا مقعد) نسبتاً نادر هستند، اما سرطان دهانه رحم در زنان یک تهدید جدی و واقعی است. بنابراین، مسئولیت اخلاقی و بهداشتی مردان برای جلوگیری از انتقال این ویروس به شریک زندگی خود، بسیار بسیار سنگین است. این یک موضوع صرفاً شخصی نیست، بلکه به سلامت و آینده فرد دیگری گره خورده است.
آیا تست HPV برای مردان وجود دارد؟
در حال حاضر، هیچ تست HPV مورد تایید و استانداردی برای غربالگری روتین مردان (مانند تست پاپ اسمیر در زنان) وجود ندارد. تستها موجود هستند اما دقت و کارایی آنها برای تشخیص عفونت در مردان هنوز مورد بحث است. به همین دلیل، مهمترین ابزار تشخیصی در مردان، همچنان معاینه بالینی دقیق توسط یک پزشک متخصص (اورولوژیست یا متخصص پوست) برای بررسی وجود هرگونه ضایعه مشکوک است.
مسائل حقوقی و پزشکی قبل از ازدواج چیست؟
تصمیم به ازدواج، علاوه بر جنبههای عاطفی، جنبههای حقوقی و پزشکی مهمی نیز دارد. آگاهی از این موارد به شما کمک میکند تا با دیدی باز و بدون استرس، این مراحل را طی کنید.
آیا در آزمایشهای اجباری ازدواج، زگیل تناسلی مشخص می شود؟
این یکی از پرتکرارترین و مهمترین سوالات کاربران نگران است. پاسخ کوتاه، مستقیم و قاطع به این سوال این است: خیر، به هیچ عنوان. لطفاً این موضوع را با اطمینان کامل بدانید. آزمایشهای اجباری قبل از ازدواج در ایران، صرفاً برای بررسی چند بیماری خاص و محدود انجام میشود:
- تالاسمی مینور: برای پیشگیری از تولد نوزادان مبتلا به تالاسمی ماژور.
- سیفلیس: که یک بیماری آمیزشی دیگر است.
- اعتیاد به مواد مخدر.
هیچگونه آزمایشی برای تشخیص بالینی زگیل تناسلی یا غربالگری ویروس HPV در این چکاپ اجباری وجود ندارد. بنابراین، شما از این بابت نباید هیچگونه نگرانی داشته باشید.
پنهان کردن بیماری قبل از ازدواج و عواقب سنگین آن
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، پنهان کردن عمدی یک بیماری مقاربتی قبل از ازدواج، علاوه بر اینکه یک خطای بزرگ اخلاقی و خیانت به اعتماد شریک زندگی است، میتواند عواقب حقوقی جدی نیز به همراه داشته باشد. بر اساس قانون مدنی، این کار میتواند مصداق «فریب در ازدواج» یا «تدلیس» تلقی شده و به طرف مقابل، حق فسخ نکاح را بدهد.
اهمیت حیاتی مشاوره تخصصی قبل از تصمیمگیری نهایی
تشخیص HPV و تصمیم برای ازدواج، دنیایی از سوالات پیچیده پزشکی، حقوقی، روانی و عاطفی را به همراه دارد که پاسخ به تمام آنها نیازمند راهنمایی و حمایت یک فرد متخصص و بیطرف است. دریافت مشاوره قبل از ازدواج میتواند به شما و شریک زندگیتان کمک کند تا با دیدی کاملاً باز، اطلاعاتی دقیق و علمی و بدون ترسهای بیهوده، برای آینده مشترک خود تصمیم بگیرید. این جلسات به شما کمک میکند تا استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید و تمام راهکارهای پیشگیرانه را با هم مرور کنید. برای دریافت پاسخ سوالات تخصصی خود و مدیریت استرس و نگرانی ناشی از این بیماری، میتوانید از یک چت فوری با متخصص زنان استفاده کنید تا راهنماییهای لازم را به صورت محرمانه و سریع دریافت نمایید.
| اقدام کلیدی و پیشگیرانه | توضیحات و نکات بسیار مهم | سطح اثربخشی در کاهش ریسک |
|---|---|---|
| واکسیناسیون کامل شریک جنسی | تزریق هر سه دوز واکسن گارداسیل ۹ قبل از شروع رابطه جنسی. این مهمترین قدم است. | بسیار بالا (بیش از ۹۰٪) برای انواع تحت پوشش واکسن. |
| استفاده صحیح و همیشگی از کاندوم | استفاده از کاندوم در تمام طول فعالیت جنسی. به یاد داشته باشید که محافظت کامل نیست. | متوسط تا بالا (حدود ۷۰٪). ریسک را به شدت کاهش میدهد اما صفر نمیکند. |
| معاینات منظم پزشکی (برای خانمها) | انجام منظم تست پاپ اسمیر و/یا تست HPV طبق توصیه پزشک برای تشخیص زودهنگام. | برای پیشگیری از سرطان بسیار موثر است، نه خود عفونت. |
| حفظ و تقویت سیستم ایمنی بدن | رعایت سبک زندگی سالم: تغذیه خوب، ورزش، عدم استعمال دخانیات و مدیریت استرس. | به پاکسازی سریعتر ویروس از بدن فرد مبتلا کمک شایانی میکند. |
کلام آخر ویمام
در پایان این گفتگوی طولانی، صریح و امیدوارم مفید، میخواهیم یک نکته کلیدی را دوباره با هم تکرار کنیم: تشخیص HPV به هیچ وجه به معنای پایان رویای ازدواج، تشکیل خانواده و داشتن یک زندگی مشترک عاشقانه و سالم نیست. لطفاً این باور غلط و ویرانگر را از ذهن خود دور کنید. این تشخیص، در واقع، آغازی برای یک رابطه بالغانه، مسئولانه، آگاهانه و مبتنی بر صداقت و اعتماد است. اگر شما بتوانید سه اصل کلیدی را در زندگی خود پیاده کنید، میتوانید با آرامش خاطر به آینده خود فکر کنید: آگاهی (شناخت دقیق و علمی بیماری و راههای مدیریت آن)، صداقت (گفتگوی شجاعانه و شفاف با شریک زندگی) و پیشگیری (استفاده هوشمندانه و متعهدانه از تمام ابزارهای پزشکی و بهداشتی موجود). ازدواج مبتلایان به زگیل تناسلی نه تنها ممکن، بلکه با مدیریت صحیح، میتواند به یک ازدواج موفق و پایدار تبدیل شود. ما در وی مام، همواره در این مسیر پر از سوال و گاهی سخت، به عنوان یک راهنمای دلسوز، معتبر و علمی، در کنار شما هستیم.
آیا زگیل تناسلی روی بارداری یا سلامت جنین تاثیر میگذارد؟
خود ویروس HPV معمولاً تاثیری بر قدرت باروری (نازایی) ندارد. در موارد بسیار نادر، اگر زگیلهای فعال و بزرگی در مسیر کانال زایمان وجود داشته باشند، ممکن است پزشک برای جلوگیری از انتقال ویروس به نوزاد حین زایمان، سزارین را توصیه کند. مدیریت این بیماری در دوران بارداری نیازمند نظارت دقیق پزشک است.
اگر ویروس HPV در بدن غیرفعال (نهفته) شود، باز هم امکان انتقال آن به شریک جنسی وجود دارد؟
ریسک انتقال در این حالت به شدت و به طور چشمگیری کاهش مییابد، اما متاسفانه به صفر مطلق نمیرسد. در حالت غیرفعال یا نهفته، میزان ریزش ویروس از سطح پوست بسیار کم است، اما غیرممکن نیست. به همین دلیل، ادامه اقدامات پیشگیرانه مانند استفاده از کاندوم همچنان به شدت توصیه میشود.
چقدر طول میکشد تا ویروس HPV به طور کامل از بدن پاک شود؟
در بیش از ۹۰ درصد موارد، سیستم ایمنی یک فرد سالم و قوی، طی یک دوره ۶ ماهه تا ۲ ساله، ویروس HPV را به طور کامل از بدن پاک کرده یا سطح آن را به قدری کاهش میدهد که غیرقابل تشخیص و غیرفعال میشود. این فرآیند به قدرت سیستم ایمنی فرد، نوع ویروس و سبک زندگی او بستگی دارد.
آیا تست پاپ اسمیر منفی به این معنی است که من ویروس HPV ندارم؟
خیر، لزوماً اینطور نیست. تست پاپ اسمیر، سلولهای دهانه رحم را از نظر وجود تغییرات پیشسرطانی بررسی میکند، نه حضور خود ویروس را. ممکن است شما ناقل ویروس HPV باشید اما هنوز این ویروس تغییرات سلولی قابل تشخیصی را ایجاد نکرده باشد. برای تشخیص خود ویروس، باید تست تخصصی HPV انجام شود.
اگر همسرم به HPV مبتلاست، آیا واکسن گارداسیل ۹ به طور کامل از من در برابر بیماری محافظت میکند؟
واکسن گارداسیل ۹ از ابتلای شما به ۹ نوع بسیار شایع و خطرناک HPV با اثربخشی بیش از ۹۰ درصد جلوگیری میکند. این یک ابزار محافظتی فوقالعاده قدرتمند و حیاتی است، اما محافظت صد در صدی در برابر تمام انواع HPV ایجاد نمیکند و هرگز جایگزین سایر روشهای پیشگیرانه مانند استفاده از کاندوم نمیشود.
آیا زگیل تناسلی در مردان خطرناکتر از زنان است؟
خیر، خود ضایعات زگیل خطر یکسانی دارند. اما ویروسهای پرخطر HPV در زنان میتوانند منجر به سرطان دهانه رحم شوند که یک بیماری بسیار جدی و شایعتر از سرطانهای مرتبط با HPV در مردان (مانند سرطان آلت تناسلی) است. بنابراین، مسئولیت مردان در پیشگیری از انتقال ویروس به شریک زن خود، بسیار سنگین است.
چند وقت بعد از درمان (مثلاً لیزر یا فریز کردن زگیل) میتوانم رابطه جنسی ایمن داشته باشم؟
توصیه اکید پزشکی این است که تا زمان بهبودی کامل و ترمیم کامل زخمهای ناشی از درمان (که معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته طول میکشد) از هرگونه رابطه جنسی خودداری کنید. پس از آن نیز، به دلیل احتمال بالای ریزش ویروس از پوست اطراف محل درمان، استفاده مداوم از کاندوم و ادامه پیگیریهای پزشکی برای حداقل چند ماه، کاملاً ضروری است.
منبع: plannedparenthood , vinmec
- دسته بندی: بیماری ها, داخلی و عفونی, مقالات
- برچسب: بیماری مقاربتی, زگیل تناسلی