مصرف قهوه در کودکان از چه سنی باعث بلوغ زودرس میشه؟ + کوتاهی قد و کافئین پنهان

عطر قهوه دم‌کرده در صبح، برای بسیاری از ما بخشی جدایی‌ناپذیر از شروع یک روز پرانرژی است. اما وقتی کودک کنجکاو شما با چشمان درشتش به فنجان شما خیره می‌شود و می‌پرسد: “من هم می‌تونم بخورم؟”، یک سوال مهم و نگران‌کننده در ذهن ما جرقه می‌زند: مصرف قهوه در کودکان چه حکمی دارد؟ آیا یک جرعه کوچک بی‌ضرر است؟ از چه سنی این نوشیدنی محبوب برای آن‌ها مضر می‌شود؟ امروزه با فراگیر شدن کافه‌ها و نوشیدنی‌های متنوع بر پایه قهوه، کودکان بیش از هر زمان دیگری در معرض کافئین قرار دارند. در این مقاله جامع از وی مام، قصد داریم به طور کامل و با زبانی ساده، به این دغدغه مهم والدین پاسخ دهیم. ما عوارض علمی مصرف قهوه برای بدن در حال رشد کودکان را بررسی می‌کنیم و به شما کمک می‌کنیم تا با آگاهی کامل، بهترین تصمیم را برای سلامت فرزندتان بگیرید.

چرا مصرف قهوه برای کودکان نگران کننده است؟

برای درک اینکه چرا متخصصان اطفال در سراسر جهان نسبت به مصرف قهوه در کودکان هشدار می‌دهند، ابتدا باید با ماده اصلی و فعال این نوشیدنی، یعنی کافئین، و نحوه تأثیر آن بر بدن کوچک و در حال رشد آن‌ها آشنا شویم. بدن یک کودک، نسخه مینیاتوری یک بزرگسال نیست و واکنش آن به مواد مختلف، بسیار متفاوت است.

کافئین

کافئین یک ماده محرک طبیعی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. وقتی ما به عنوان یک فرد بزرگسال قهوه می‌نوشیم، کافئین به ما کمک می‌کند تا احساس هوشیاری بیشتری داشته باشیم و خواب‌آلودگی را از بین ببریم. این کار را با مسدود کردن یک ماده شیمیایی در مغز به نام “آدنوزین” انجام می‌دهد که مسئول ایجاد احساس خستگی است. اما این تمام ماجرا نیست. کافئین همچنین باعث افزایش ترشح آدرنالین (هورمون “جنگ یا گریز”) می‌شود که منجر به افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون و افزایش سطح انرژی می‌شود.

تفاوت بدن کودک با بزرگسال در پردازش کافئین

حالا تصور کنید همین فرآیند در بدن یک کودک اتفاق بیفتد. تفاوت‌های اساسی وجود دارد که این تجربه را برای آن‌ها بسیار متفاوت و بالقوه خطرناک می‌کند:

• جثه کوچکتر: یک دوز مشخص از کافئین، تأثیر بسیار قوی‌تری بر کودکی با وزن 20 کیلوگرم دارد تا یک بزرگسال با وزن 70 کیلوگرم. غلظت کافئین در بدن او بسیار بالاتر خواهد بود.

• سیستم عصبی در حال رشد: مغز و سیستم عصبی کودکان تا اواخر نوجوانی در حال توسعه و ایجاد مسیرهای عصبی مهم است. وارد کردن یک ماده محرک قوی مانند کافئین به این سیستم حساس، می‌تواند در این فرآیندهای حیاتی رشد اختلال ایجاد کند.

• متابولیسم کندتر: بدن کودکان کافئین را کندتر از بزرگسالان متابولیزه و دفع می‌کند. این یعنی کافئین برای مدت طولانی‌تری در بدن آن‌ها باقی می‌ماند و اثرات آن ماندگارتر است.

به همین دلایل، چیزی که برای ما یک فنجان قهوه لذت‌بخش است، برای یک کودک می‌تواند معادل مصرف چندین فنجان برای یک بزرگسال باشد و عوارض جانبی ناخوشایندی به همراه داشته باشد.

برخی والدین برای رفع بی‌حوصلگی یا بی‌اشتهایی کودک، به مصرف قهوه فکر می‌کنند؛ در حالی که راه‌حل‌های سالم‌تری وجود دارد. اگر با کم‌اشتهایی فرزندتان روبه‌رو هستید، پیشنهاد می‌کنیم راه‌های مؤثر تشویق کودک به غذا خوردن را بشناسید و تغذیه‌ای اصولی و بدون عوارض را تجربه کنید.

قهوه برای چه سنی ضرر دارد؟

این سوال اصلی بسیاری از والدین است. متخصصان و نهادهای معتبر بهداشتی در سراسر جهان، دستورالعمل‌های نسبتاً روشنی در این زمینه ارائه داده‌اند که بر اساس شواهد علمی و درک ما از رشد کودکان است.

نظر آکادمی اطفال آمریکا و سایر نهادهای معتبر

آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، که یکی از معتبرترین مراجع در زمینه سلامت کودکان است، موضع بسیار روشنی دارد. این آکادمی به طور کلی مصرف قهوه، چای، نوشابه‌های گازدار، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و هر نوشیدنی دیگری که حاوی کافئین باشد را برای کودکان و نوجوانان توصیه نمی‌کند. آن‌ها بر این باورند که کافئین هیچ ارزش غذایی برای کودکان ندارد و عوارض جانبی بالقوه آن، هرگونه فایده احتمالی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

کودکان زیر 12 سال

در پاسخ به این سوال که قهوه برای چه سنی ضرر دارد، می‌توان یک خط قرمز مشخص تعیین کرد. متخصصان به اتفاق آرا معتقدند که کودکان زیر 12 سال مطلقاً نباید قهوه یا هر نوع نوشیدنی کافئین‌دار دیگری مصرف کنند. در این سن، بدن و مغز در حساس‌ترین مراحل رشد خود قرار دارند و بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر اثرات منفی کافئین دارند. حتی مقدار کمی از این ماده می‌تواند باعث بروز عوارض جدی در آن‌ها شود.

دوران حساس نوجوانی (12 تا 18 سال)

برای نوجوانان بین 12 تا 18 سال، شرایط کمی متفاوت است اما همچنان با احتیاط فراوان همراه است. اگرچه بدن آن‌ها بزرگتر شده، اما مغزشان هنوز در حال تکامل است. آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند که مصرف کافئین در این گروه سنی باید به شدت محدود شود و از 100 میلی‌گرم در روز تجاوز نکند. برای اینکه درک بهتری داشته باشید، این مقدار تقریباً معادل یک فنجان کوچک (حدود 240 میلی‌لیتر) قهوه معمولی است. با این حال، حتی در این محدوده نیز مصرف روزانه و منظم توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند به یک عادت تبدیل شده و اثرات منفی خود را به همراه داشته باشد.

کودکانی که به طور مداوم نوشیدنی‌های حاوی کافئین مصرف می‌کنند، ممکن است دچار بی‌قراری و کاهش انرژی طبیعی شوند؛ در حالی که تشویق به فعالیت‌های بدنی مناسب سن مانند ورزش‌های مخصوص دختر بچه‌ها می‌تواند جایگزینی سالم برای تخلیه انرژی و افزایش تمرکز ذهنی آن‌ها باشد.

عوارض مصرف قهوه در کودکان و نوجوانان چیست؟

حالا که با توصیه‌ها آشنا شدیم، بیایید عمیق‌تر به این موضوع بپردازیم که کافئین دقیقاً چه تأثیرات منفی بر سلامت جسمی و روانی کودکان و نوجوانان می‌گذارد. این عوارض بسیار گسترده‌تر از یک بی‌خوابی ساده هستند.

اختلال در خواب

مهم‌ترین و شایع‌ترین عارضه مصرف کافئین، اختلال در خواب است. خواب برای رشد جسمی، تکامل مغز، تثبیت یادگیری و تنظیم خلق‌وخوی کودکان حیاتی است. هورمون رشد به طور عمده در طول خواب عمیق ترشح می‌شود. کافئین با ایجاد اختلال در چرخه طبیعی خواب، می‌تواند:

• به تأخیر انداختن زمان به خواب رفتن: کودک یا نوجوان ممکن است ساعت‌ها در رختخواب غلت بزند تا خوابش ببرد.

• کاهش کیفیت خواب: کافئین می‌تواند از ورود فرد به مراحل عمیق و ترمیمی خواب جلوگیری کند.

• ایجاد یک چرخه معیوب: کم‌خوابی در شب منجر به خستگی در روز بعد می‌شود و کودک برای بیدار ماندن ممکن است دوباره به سمت کافئین گرایش پیدا کند و این چرخه مخرب ادامه می‌یابد.

تاثیر بر سیستم عصبی

همانطور که گفته شد، کافئین سیستم عصبی را تحریک می‌کند. در حالی که این اثر در بزرگسالان ممکن است به شکل هوشیاری مطلوب ظاهر شود، در کودکان اغلب به صورت‌های منفی بروز می‌کند:

• افزایش اضطراب و عصبانیت: کودکان پس از مصرف کافئین ممکن است عصبی، مضطرب و تحریک‌پذیر شوند.

• بی‌قراری و پرش افکار: آن‌ها ممکن است نتوانند آرام بنشینند و تمرکز خود را بر روی تکالیف مدرسه یا سایر فعالیت‌ها از دست بدهند.

• سردرد و سرگیجه: مصرف بیش از حد کافئین یا حتی قطع ناگهانی آن در صورت عادت، می‌تواند باعث سردرد شود.

مشکلات قلبی و عروقی

اثر محرک کافئین بر روی قلب می‌تواند برای کودکان نگران‌کننده باشد. این ماده باعث افزایش ضربان قلب (تپش قلب) و فشار خون می‌شود. اگرچه در کودکان سالم این اثرات معمولاً موقتی هستند، اما در کودکانی که دارای یک بیماری قلبی زمینه‌ای تشخیص داده نشده هستند، می‌تواند خطرناک باشد. این خطر در مورد نوشیدنی‌های انرژی‌زا که حاوی مقادیر بسیار بالای کافئین هستند، به مراتب جدی‌تر است.

اثرات بر استخوان‌ها و جذب کلسیم

یکی دیگر از نگرانی‌های طولانی‌مدت، تأثیر کافئین بر سلامت استخوان‌هاست. دوران کودکی و نوجوانی، زمان طلایی برای ساختن استخوان‌های قوی و متراکم است. کافئین می‌تواند به مقدار کمی در جذب کلسیم اختلال ایجاد کند. اگرچه این اثر به خودی خود چندان بزرگ نیست، اما مشکل اصلی زمانی رخ می‌دهد که نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه یا نوشابه، جایگزین نوشیدنی‌های سرشار از کلسیم مانند شیر می‌شوند. این جایگزینی می‌تواند در درازمدت به تضعیف استخوان‌ها منجر شود.

مشکلات گوارشی و دندان‌ها

قهوه یک نوشیدنی اسیدی است و می‌تواند باعث تحریک مخاط معده شود. این موضوع در کودکان می‌تواند منجر به دل‌درد، سوزش سر دل و سایر مشکلات گوارشی شود. علاوه بر این، قهوه و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار اغلب با مقدار زیادی شکر مصرف می‌شوند که خطر پوسیدگی دندان‌ها و چاقی را افزایش می‌دهد. اسیدیته قهوه نیز می‌تواند به مینای دندان آسیب برساند.

قهوه و بلوغ زودرس با هم ارتباط دارند؟

یکی از باورهایی که گاهی در مورد مصرف قهوه شنیده می‌شود، ارتباط آن با بلوغ زودرس است. والدین ممکن است نگران باشند که دادن قهوه به فرزندشان، باعث شروع زودهنگام علائم بلوغ در او شود. در پاسخ به این نگرانی باید به طور واضح بگوییم که این یک باور رایج اما نادرست است.

تحقیقات علمی گسترده‌ای در این زمینه انجام شده و هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که نشان دهد مصرف کافئین به طور مستقیم باعث ایجاد بلوغ زودرس می‌شود. بلوغ یک فرآیند پیچیده هورمونی است که تحت تأثیر عوامل ژنتیکی، تغذیه عمومی، وزن بدن و سلامت کلی قرار دارد. کافئین در این میان نقش مستقیمی ایفا نمی‌کند.

با این حال، لازم به ذکر است که این موضوع بیشتر بر اساس باورهای فردی و اطلاعات غیرعلمی است تا شواهد علمی معتبر. هیچ مدرک علمی قطعی برای تایید این باور وجود ندارد.

آیا قهوه باعث کوتاهی قد میشود؟

شاید قدیمی‌ترین و رایج‌ترین باوری که در مورد قهوه و کودکان وجود دارد، این است که قهوه باعث کوتاهی قد می‌شود. این جمله را بسیاری از ما در کودکی از بزرگترهایمان شنیده‌ایم. اما آیا این ادعا پایه و اساس علمی دارد؟

در پاسخ باید گفت که خیر. این یک افسانه قدیمی است که از نظر علمی رد شده است. هیچ مطالعه‌ای نشان نداده که مصرف قهوه به طور مستقیم مانع از رشد استخوان‌ها یا کوتاه شدن قد می‌شود. ریشه این باور احتمالاً به همان نگرانی در مورد تأثیر کافئین بر جذب کلسیم برمی‌گردد. همانطور که توضیح داده شد، نگرانی اصلی این است که کودک به جای نوشیدن شیر که برای رشد استخوان‌ها ضروری است، قهوه بنوشد. بنابراین، مشکل خود قهوه نیست، بلکه جایگزین شدن آن با مواد مغذی است.

با این حال، تحقیقات علمی کافی برای اثبات این ادعا که قهوه مستقیماً باعث کوتاهی قد می‌شود، وجود ندارد.

گرچه بیشتر والدین نگران تأثیرات مستقیم مواد غذایی مانند قهوه بر سلامت عمومی کودک هستند، اما گاهی برخی مشکلات جسمی مانند برآمدگی شکم یا دردهای گاه‌به‌گاه اطراف ناف ممکن است به شرایطی مانند فتق ناف در کودکان مربوط باشد که ارتباطی با تغذیه ندارد اما ممکن است با تغییر سبک زندگی یا عادات غذایی کودک تشدید شود.

کافئین پنهان چیست و در چه خوراکی هایی هست؟

وقتی صحبت از کافئین می‌شود، ذهن اکثر ما فقط به سمت قهوه می‌رود. اما حقیقت این است که کافئین در بسیاری از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی که کودکان ممکن است مصرف کنند، پنهان شده است. آگاهی از این منابع کافئین پنهان برای کنترل مصرف آن در کودکان بسیار مهم است.

• نوشابه‌های انرژی‌زا: این نوشیدنی‌ها خطرناک‌ترین منبع کافئین برای کودکان و نوجوانان هستند. آن‌ها اغلب حاوی مقادیر بسیار بالایی از کافئین، شکر و سایر مواد محرک هستند و باید به طور کامل از دسترس کودکان دور نگه داشته شوند.

• نوشابه‌های گازدار (کولا): بسیاری از نوشابه‌های تیره رنگ حاوی کافئین هستند.

• چای: چای سیاه و چای سبز نیز حاوی کافئین هستند، اگرچه مقدار آن معمولاً کمتر از قهوه است.

• شکلات: به خصوص شکلات تلخ، حاوی مقداری کافئین است.

• برخی بستنی‌ها و دسرها: بستنی‌ها یا دسرهایی با طعم قهوه یا شکلات می‌توانند حاوی کافئین باشند.

• برخی داروها: بعضی از داروهای سرماخوردگی یا مسکن‌ها نیز حاوی کافئین هستند. همیشه برچسب داروها را بررسی کنید.

 

 

---

به نقل از hopkinsmedicine :
متن انگلیسی:

The canada Academy of Pediatrics recommend the following daily limits on caffeine:

• Ages 4 – 6: 45 mgs (about a half cup of coffee)
• Ages 7 – 9: 62.5 mgs
• Ages 10 – 12: 85 mgs
• Adolescents: 85 – 100 mgs

In addition to coffee, caffeine is present in tea (48 mg per 8 ounces), caffeinated soda (37 mg per 12 ounces), hot chocolate (10 mg per 12 ounces), and chocolate (10-30 mg per 1.5 oz). It’s also added to a variety of sports products and energy drinks.

ترجمه فارسی:

محدودیت‌های روزانه مصرف کافئین را به این صورت توصیه می‌کنند:

• سن ۴ تا ۶ سال: ۴۵ میلی‌گرم (تقریباً نصف یک فنجان قهوه)
• سن ۷ تا ۹ سال: ۶۲.۵ میلی‌گرم
• سن ۱۰ تا ۱۲ سال: ۸۵ میلی‌گرم
• نوجوانان: بین ۸۵ تا ۱۰۰ میلی‌گرم

علاوه بر قهوه، کافئین در چای (۴۸ میلی‌گرم در هر ۲۴۰ میلی‌لیتر)، نوشابه‌های کافئین‌دار (۳۷ میلی‌گرم در هر ۳۵۵ میلی‌لیتر)، هات‌چاکلت (۱۰ میلی‌گرم در هر ۳۵۵ میلی‌لیتر) و شکلات (۱۰ تا ۳۰ میلی‌گرم در هر ۴۵ گرم) نیز وجود دارد. همچنین کافئین به انواع محصولات ورزشی و نوشیدنی‌های انرژی‌زا اضافه می‌شود.

---

 

 

اگر فرزندم قهوه خواست چه کار کنم؟

با وجود تمام این توضیحات، باز هم ممکن است روزی با درخواست فرزندتان برای نوشیدن قهوه مواجه شوید. نحوه واکنش شما در این لحظه بسیار مهم است.

با آرامش توضیح دهید

به جای یک “نه” قاطع و بدون توضیح، با آرامش و به زبانی ساده برایش توضیح دهید که چرا قهوه برای بدن او مناسب نیست. می‌توانید بگویید: “قهوه یک نوشیدنی برای بزرگترهاست. بدن تو هنوز در حال رشده و قهوه می‌تونه خواب خوبت رو ازت بگیره و دلت رو به درد بیاره. خواب خوب برای اینه که قوی و سالم بزرگ بشی.”

جایگزین‌های سالم و جذاب پیشنهاد دهید

بهترین راه برای رد کردن یک درخواست، ارائه یک پیشنهاد بهتر است. به او گزینه‌های دیگری بدهید که هم جذاب باشند و هم سالم.

• شیر گرم با کمی عسل یا پودر کاکائوی خالص

• دمنوش‌های گیاهی بدون کافئین مانند دمنوش بابونه یا نعناع

• اسموتی‌های میوه‌ای خانگی

• “بیبی‌چینو” (Babyccino): که در واقع فقط شیر گرم کف‌کرده است و می‌توانید روی آن کمی پودر دارچین بپاشید. این گزینه به کودک حس بزرگ شدن و داشتن یک نوشیدنی مخصوص را می‌دهد.

الگوی خوبی باشید

کودکان از رفتار ما الگوبرداری می‌کنند. اگر شما به طور مداوم و با اشتیاق زیاد در مورد نیازتان به قهوه صحبت کنید، طبیعی است که او نیز کنجکاو شود. سعی کنید مصرف قهوه خود را در حضور او تعدیل کنید و آن را به عنوان یک نوشیدنی مخصوص بزرگسالان معرفی کنید، درست مانند سایر مسائلی که به سن خاصی مربوط می‌شوند.

کلام آخر ویمام

در نهایت، در پاسخ به سوال “مصرف قهوه در کودکان مجاز است؟” باید با قاطعیت گفت که خطرات آن بسیار بیشتر از فواید ناچیزش است. بدن و مغز در حال رشد کودکان، به مواد مغذی، خواب کافی و یک محیط آرام برای تکامل نیاز دارد و کافئین به عنوان یک ماده محرک قوی، با تمام این نیازهای اساسی در تضاد است. در این مقاله از وی مام تلاش کردیم تا با ارائه اطلاعات مبتنی بر شواهد علمی، به شما کمک کنیم تا با دیدی بازتر با این موضوع برخورد کنید. خط قرمز برای مصرف قهوه، سن 12 سالگی است و حتی پس از آن نیز در دوران نوجوانی، مصرف آن باید بسیار محدود و استثنایی باشد. با ارائه جایگزین‌های سالم و جذاب و با الگوسازی درست، می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا عادت‌های نوشیدنی سالمی را برای تمام عمر خود پایه‌ریزی کند.

سوالات متداول

مقدار کافئین در شکلات چقدر است و آیا برای کودک ضرر دارد؟

مقدار کافئین در شکلات بسته به نوع آن متفاوت است؛ شکلات تلخ بیشترین مقدار و شکلات شیری کمترین مقدار را دارد. به طور کلی این مقدار کم است و مصرف متعادل شکلات مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما باید در مجموع میزان کافئین دریافتی کودک را در نظر گرفت.

نوجوان من نوشابه انرژی‌زا می‌نوشد. آیا از قهوه بدتر است؟

بله، به مراتب بدتر و خطرناک‌تر است. نوشابه‌های انرژی‌زا علاوه بر مقادیر بسیار بالای کافئین، حاوی حجم زیادی شکر و سایر مواد محرک ناشناخته هستند که ترکیب آن‌ها می‌تواند برای قلب و سیستم عصبی نوجوانان بسیار خطرناک باشد.

نوجوانان از چه سنی می‌توانند به طور محدود قهوه بنوشند؟

متخصصان توصیه می‌کنند تا حد امکان این موضوع به بعد از 18 سالگی موکول شود. اگر قرار است زودتر شروع شود، نباید قبل از 12 سالگی باشد و در سنین 12 تا 18 سالگی باید به کمتر از 100 میلی‌گرم در روز (یک فنجان کوچک) محدود شود و به یک عادت روزانه تبدیل نگردد.

 

منبع: clevelandclinic hopkinsmedicine