کوریوآمنیونیت ؛ بررسی دقیق علت مرگ نوزاد با “عفونت مایع اطراف جنین”

دوران بارداری پر از لحظه‌های خاص و هیجان‌انگیزه، اما خب همیشه هم همه‌چیز طبق برنامه پیش نمی‌ره. گاهی بعضی مشکلات ممکنه سر و کله‌شون پیدا بشه و ذهن مادر رو درگیر کنن. یکی از اون‌ها کوریوآمنیونیت هست، اسمش شاید عجیب و سخت به نظر بیاد، ولی نگران نباش!
توی این مطلب از وی‌مام قراره خیلی ساده و قابل فهم برات توضیح بدیم که کوریوآمنیونیت دقیقاً چیه، چرا پیش میاد، چه نشونه‌هایی داره و چطور میشه با درمان و مراقبت درست، ازش جلوگیری کرد. با دونستن این نکات، می‌تونی با آرامش و اطمینان بیشتری از بارداریت لذت ببری.

کوریوآمنیونیت چیست؟

کوریوآمنیونیت، که گاهی اوقات از آن با عنوان عفونت داخل آمنیوتیک نیز یاد می‌شود، به التهاب و عفونت پرده‌های جنینی (کوریون و آمنیون) و مایع آمنیوتیک اطراف جنین گفته می‌شود. این پرده‌ها کیسه‌ای را تشکیل می‌دهند که جنین در آن رشد می‌کند و مایع آمنیوتیک نیز نقش محافظتی و تغذیه‌ای برای جنین دارد. وقتی باکتری‌ها به این محیط استریل راه پیدا می‌کنند، می‌توانند باعث ایجاد عفونت و التهاب شوند. این وضعیت بیشتر در اواخر بارداری یا حین زایمان رخ می‌دهد، اما در موارد نادر ممکن است زودتر هم اتفاق بیفتد.

تعریف دقیق کوریوآمنیونیت

به طور دقیق‌تر، کوریوآمنیونیت یک عفونت باکتریایی است که اغلب از واژن و دهانه رحم مادر به سمت بالا حرکت کرده و به کیسه آمنیوتیک می‌رسد. این عفونت می‌تواند منجر به التهاب شدید در پرده‌های کوریون (لایه خارجی) و آمنیون (لایه داخلی) شود. در نتیجه، مایع آمنیوتیک نیز آلوده شده و محیط زندگی جنین را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این عفونت نه تنها برای جنین بلکه برای مادر نیز می‌تواند خطرناک باشد و نیازمند تشخیص و درمان سریع است.

شیوع کوریوآمنیونیت

شیوع کوریوآمنیونیت بسته به عوامل مختلفی مانند سن بارداری، پارگی کیسه آب و وجود عوامل خطر، متفاوت است. به طور کلی، تخمین زده می‌شود که کوریوآمنیونیت در حدود ۱ تا ۵ درصد از بارداری‌های ترم (بارداری‌هایی که به موعد زایمان رسیده‌اند) رخ می‌دهد. این میزان در بارداری‌های پره‌ترم (زایمان زودرس)، به خصوص آنهایی که با پارگی زودرس و طولانی‌مدت کیسه آب همراه هستند، به طور قابل توجهی بالاتر است و می‌تواند تا ۴۰-۷۰ درصد نیز برسد. درک شیوع این عارضه به ما کمک می‌کند تا اهمیت غربالگری‌ها و اقدامات پیشگیرانه را بهتر درک کنیم.

علائم کوریوآمنیونیت

شناسایی علائم کوریوآمنیونیت برای تشخیص زودهنگام و شروع درمان بسیار مهم است. این علائم می‌توانند در مادر بروز کنند و گاهی پس از تولد، نشانه‌هایی نیز در نوزاد مشاهده می‌شود. توجه داشته باشید که شدت علائم می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و در برخی موارد، ممکن است عفونت بدون علائم واضح (تحت بالینی) وجود داشته باشد.

علائم شایع در مادر

مادران مبتلا به کوریوآمنیونیت ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کنند:

• تب: این شایع‌ترین علامت است و معمولاً تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت) مشاهده می‌شود.

• تاکی‌کاردی یا افزایش ضربان قلب مادر: ضربان قلب مادر ممکن است به بیش از ۱۰۰ تا ۱۲۰ ضربه در دقیقه افزایش یابد.

• تاکی‌کاردی یا افزایش ضربان قلب جنین: ضربان قلب جنین نیز ممکن است به طور مداوم بالاتر از ۱۶۰ ضربه در دقیقه باشد.

• حساسیت یا درد رحم: رحم ممکن است در لمس حساس و دردناک باشد.

• ترشحات واژینال بدبو یا چرکی: تغییر در رنگ، بو یا قوام ترشحات واژینال می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد.

• افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون مادر: آزمایش خون ممکن است افزایش لکوسیت‌ها (لکوسیتوز) را نشان دهد که بیانگر وجود عفونت در بدن است.

• لرز و تعریق نیز ممکن است همراه با تب وجود داشته باشد.

علائم احتمالی در نوزاد (پس از تولد)

اگر کوریوآمنیونیت درمان نشود یا شدید باشد، نوزاد پس از تولد ممکن است علائم زیر را نشان دهد:

• مشکلات تنفسی: مانند تنگی نفس یا تنفس سریع.

• لتارژی یا بی‌حالی: نوزاد ممکن است ضعیف، بی‌حال و کم‌تحرک به نظر برسد.

• هیپوتونی یا کاهش تون عضلانی: شل بودن عضلات نوزاد.

• تب یا هیپوترمی (کاهش دمای بدن): دمای بدن نوزاد ممکن است بالا یا پایین‌تر از حد طبیعی باشد.

• تشنج: در موارد شدید، ممکن است نوزاد دچار تشنج شود.

• علائم سپسیس نوزادی: مانند رنگ پریدگی، زردی پوست، مشکلات تغذیه‌ای و تحریک‌پذیری.
  این علائم نشان‌دهنده این است که عفونت به نوزاد نیز منتقل شده و نیازمند مراقبت‌های ویژه پزشکی است.

کوریوآمنیونیت یه عفونت جدیه که معمولا بعد از پارگی کیسه آب اتفاق میفته. اما مشکلات مربوط به جفت و کیسه آب فقط به این مورد محدود نمی‌شه. یه مشکل خطرناک دیگه، جدا شدن جفته. برای اینکه با این عارضه هم آشنا بشید، حتما مقاله همه چیز درباره دکولمان یا جدا شدن جفت رو مطالعه کنید.

علت کوریوآمنیونیت

علت اصلی کوریوآمنیونیت ورود باکتری‌ها به داخل کیسه آمنیوتیک و تکثیر آنهاست. این باکتری‌ها معمولاً از فلور طبیعی واژن و دهانه رحم مادر منشأ می‌گیرند، اما گاهی اوقات می‌توانند از منابع دیگری نیز باشند. درک مسیرهای ورود عفونت به ما کمک می‌کند تا عوامل خطر را بهتر بشناسیم.

نقش باکتری‌ها

طیف وسیعی از باکتری‌ها می‌توانند باعث کوریوآمنیونیت شوند. شایع‌ترین آنها عبارتند از:

• باکتری‌های گروه B استرپتوکوک (GBS): یکی از علل مهم عفونت در نوزادان است و غربالگری آن در اواخر بارداری توصیه می‌شود.

• اشرشیا کلی (E. coli): این باکتری معمولاً در روده یافت می‌شود و می‌تواند به واژن راه پیدا کند.

• باکتری‌های بی‌هوازی: مانند باکتروئیدس‌ها و پپتواسترپتوکوک‌ها که بخشی از فلور طبیعی واژن هستند.

• مایکوپلاسما و اوره‌آپلاسما: این میکروارگانیسم‌ها نیز می‌توانند در ایجاد عفونت نقش داشته باشند.
  در بسیاری از موارد، کوریوآمنیونیت ناشی از عفونت چند میکروبی است، یعنی چندین نوع باکتری به طور همزمان درگیر هستند.

مسیرهای ورود عفونت

باکتری‌ها می‌توانند از چندین مسیر به کیسه آمنیوتیک راه پیدا کنند:

1. مسیر صعودی (Ascending Route): این شایع‌ترین مسیر است. باکتری‌ها از واژن و دهانه رحم به سمت بالا حرکت کرده و از طریق پرده‌های جنینی وارد مایع آمنیوتیک می‌شوند. این اتفاق اغلب پس از پارگی کیسه آب (حتی پارگی‌های میکروسکوپی) یا در صورت وجود عفونت‌های واژینال درمان نشده، رخ می‌دهد.

2. مسیر خونی (Hematogenous Route): در موارد نادر، باکتری‌ها می‌توانند از طریق جریان خون مادر به جفت و سپس به جنین و مایع آمنیوتیک منتقل شوند. این حالت ممکن است در صورت وجود عفونت سیستمیک در مادر (مانند عفونت ادراری شدید یا پنومونی) اتفاق بیفتد.

3. مسیر مستقیم (Direct Spread): عفونت می‌تواند از اندام‌های مجاور رحم، مانند آپاندیسیت عفونی، به صورت مستقیم گسترش یابد، اما این مسیر بسیار نادر است.

4. حین اقدامات تهاجمی: روش‌های تشخیصی یا درمانی تهاجمی مانند آمنیوسنتز یا نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی (CVS)، اگرچه با رعایت اصول استریل انجام می‌شوند، اما به طور بالقوه می‌توانند مسیری برای ورود باکتری‌ها ایجاد کنند.

پارگی زودرس کیسه آب (PROM)

پارگی زودرس کیسه آب (Premature Rupture of Membranes یا PROM) یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای کوریوآمنیونیت است. PROM به پارگی پرده‌های آمنیوتیک قبل از شروع دردهای زایمان گفته می‌شود. وقتی کیسه آب پاره می‌شود، سد محافظتی بین واژن و محتویات رحم از بین می‌رود و باکتری‌ها راحت‌تر می‌توانند به داخل رحم صعود کنند. هرچه فاصله زمانی بین پارگی کیسه آب و زایمان طولانی‌تر باشد، خطر ابتلا به کوریوآمنیونیت نیز بیشتر می‌شود. به همین دلیل، مدیریت صحیح PROM برای پیشگیری از این عفونت بسیار مهم است.

عوامل خطر کوریوآمنیونیت

عوامل متعددی می‌توانند خطر ابتلا به کوریوآمنیونیت را افزایش دهند. شناسایی این عوامل خطر به پزشکان کمک می‌کند تا مادران در معرض خطر را شناسایی کرده و اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهند. این عوامل را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد: عوامل مرتبط با مادر و عوامل مرتبط با بارداری و زایمان.

عوامل مرتبط با مادر

برخی از ویژگی‌ها و شرایط مادر می‌تواند او را مستعدتر به ابتلا به کوریوآمنیونیت کند:

• سن پایین مادر: مادران جوان‌تر، به خصوص نوجوانان، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.

• اولین بارداری (نولی‌پاریتی): زنانی که برای اولین بار باردار می‌شوند، ممکن است کمی بیشتر در معرض خطر باشند.

• وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین: این عامل ممکن است با دسترسی کمتر به مراقبت‌های دوران بارداری و بهداشت نامناسب‌تر مرتبط باشد.

• سابقه کوریوآمنیونیت در بارداری قبلی: داشتن این عارضه در بارداری گذشته، خطر آن را در بارداری‌های بعدی افزایش می‌دهد.

• کلونیزاسیون با استرپتوکوک گروه B (GBS): وجود این باکتری در واژن یا رکتوم مادر، حتی بدون علامت، یک عامل خطر مهم است.

• عفونت‌های واژینال درمان نشده: واژینوز باکتریایی یا سایر عفونت‌های مقاربتی (STIs) می‌توانند خطر صعود باکتری‌ها را افزایش دهند.

• سیگار کشیدن در دوران بارداری: سیگار کشیدن می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و خطر عفونت را بالا ببرد.

عوامل مرتبط با بارداری و زایمان

شرایط و وقایع خاصی در طول بارداری و زایمان نیز می‌توانند خطر کوریوآمنیونیت را افزایش دهند:

• پارگی زودرس کیسه آب (PROM): همانطور که قبلاً ذکر شد، این یکی از قوی‌ترین عوامل خطر است.

• پارگی طولانی‌مدت کیسه آب: هرچه مدت زمان بین پارگی کیسه آب و زایمان بیشتر باشد (معمولاً بیش از ۱۸-۲۴ ساعت)، خطر عفونت بیشتر می‌شود.

• زایمان زودرس (پره‌ترم): نوزادان نارس و پرده‌های جنینی آنها ممکن است آسیب‌پذیرتر باشند.

• طولانی شدن روند زایمان: زایمانی که بیش از حد طول بکشد، می‌تواند فرصت بیشتری برای ورود و تکثیر باکتری‌ها فراهم کند.

• معاینات واژینال متعدد در طول زایمان: هر معاینه واژینال، به خصوص پس از پارگی کیسه آب، پتانسیل انتقال باکتری‌ها به سمت بالا را دارد.

• استفاده از مانیتورینگ داخلی جنین: قرار دادن الکترود روی پوست سر جنین یا کاتتر فشار داخل رحمی می‌تواند مسیر ورود باکتری‌ها باشد.

• وجود مکونیوم در مایع آمنیوتیک: دفع اولین مدفوع جنین (مکونیوم) در مایع آمنیوتیک، به خصوص اگر غلیظ باشد، می‌تواند با افزایش خطر عفونت همراه باشد.

تشخیص کوریوآمنیونیت

تشخیص کوریوآمنیونیت معمولاً بر اساس ترکیبی از علائم بالینی و یافته‌های آزمایشگاهی صورت می‌گیرد. تشخیص سریع و دقیق برای شروع درمان مناسب و جلوگیری از عوارض برای مادر و نوزاد بسیار اهمیت دارد.

معاینه بالینی

پزشک یا ماما با بررسی علائم و نشانه‌های مادر، اولین قدم را در تشخیص برمی‌دارد. معیارهای بالینی اصلی برای تشخیص کوریوآمنیونیت عبارتند از:

• تب مادر (معمولاً ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر).

• به همراه حداقل یکی از موارد زیر:

  • تاکی‌کاردی مادر (ضربان قلب بیش از ۱۰۰-۱۲۰ در دقیقه).

  • تاکی‌کاردی جنین (ضربان قلب جنین به طور مداوم بیش از ۱۶۰ در دقیقه).

  • حساسیت یا درد رحم در لمس.

  • ترشحات واژینال بدبو یا چرکی از دهانه رحم.

  • لکوسیتوز مادر (افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون، معمولاً بیش از ۱۵,۰۰۰ تا ۱۸,۰۰۰ در میلی‌متر مکعب).

پزشک همچنین شرح حال کاملی از مادر می‌گیرد، از جمله زمان پارگی کیسه آب، تعداد معاینات واژینال، و وجود هرگونه عامل خطر دیگر.

آزمایش‌های آزمایشگاهی

علاوه بر معاینه بالینی، آزمایش‌های آزمایشگاهی می‌توانند به تأیید تشخیص کمک کنند:

• شمارش کامل خون (CBC): این آزمایش برای بررسی تعداد گلبول‌های سفید (لکوسیتوز) و سایر شاخص‌های التهابی انجام می‌شود.

• پروتئین واکنشی C (CRP): CRP یک نشانگر التهابی است که در پاسخ به عفونت در خون افزایش می‌یابد. سطح بالای CRP می‌تواند مؤید وجود عفونت باشد.

• کشت خون مادر: در صورتی که شک به سپسیس (عفونت خونی) در مادر وجود داشته باشد، ممکن است کشت خون برای شناسایی باکتری عامل عفونت انجام شود.

• کشت ترشحات واژینال یا دهانه رحم: این آزمایش می‌تواند به شناسایی باکتری‌های موجود کمک کند، اما نتیجه آن برای تشخیص فوری کوریوآمنیونیت معمولاً کاربرد ندارد زیرا زمان‌بر است.

بررسی مایع آمنیوتیک (در صورت لزوم)

در برخی موارد، به خصوص زمانی که تشخیص بالینی قطعی نیست یا در بارداری‌های پره‌ترم که حفظ بارداری اهمیت زیادی دارد، ممکن است نیاز به بررسی مستقیم مایع آمنیوتیک باشد. این کار از طریق آمنیوسنتز انجام می‌شود، که طی آن نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک با استفاده از یک سوزن از طریق شکم مادر برداشته می‌شود.
آزمایش‌هایی که روی مایع آمنیوتیک انجام می‌شوند عبارتند از:

• رنگ‌آمیزی گرم و کشت مایع آمنیوتیک: برای شناسایی باکتری‌ها.

• شمارش گلبول‌های سفید در مایع آمنیوتیک.

• اندازه‌گیری سطح گلوکز در مایع آمنیوتیک: سطح پایین گلوکز می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد.

• بررسی اینترلوکین-۶ (IL-6) یا سایر سیتوکین‌ها: اینها نشانگرهای التهابی هستند.
  با این حال، آمنیوسنتز یک روش تهاجمی است و با خطرات خاص خود همراه است، بنابراین تنها در شرایط خاص و با صلاحدید پزشک انجام می‌شود.

درمان کوریوآمنیونیت

درمان کوریوآمنیونیت با هدف کنترل عفونت در مادر، جلوگیری از گسترش آن به نوزاد، و کاهش عوارض برای هر دو انجام می‌شود. دو جزء اصلی درمان عبارتند از تجویز آنتی‌بیوتیک و تصمیم‌گیری برای زایمان.

درمان آنتی‌بیوتیکی

به محض تشخیص یا حتی شک قوی به کوریوآمنیونیت، درمان با آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف به صورت وریدی (IV) باید فوراً آغاز شود. انتخاب آنتی‌بیوتیک‌ها باید پوشش‌دهنده شایع‌ترین باکتری‌های عامل این عفونت، از جمله باکتری‌های هوازی و بی‌هوازی گرم مثبت و گرم منفی باشد. رژیم‌های درمانی رایج عبارتند از:

• ترکیب آمپی‌سیلین و جنتامایسین: این یک رژیم استاندارد و مؤثر است.

• گاهی اوقات، برای پوشش بهتر باکتری‌های بی‌هوازی، کلیندامایسین یا مترونیدازول نیز به این ترکیب اضافه می‌شود، به خصوص اگر زایمان سزارین برنامه‌ریزی شده باشد.

• رژیم‌های جایگزین برای بیمارانی که به پنی‌سیلین حساسیت دارند نیز موجود است.

تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً تا زمان زایمان و برای مدتی پس از آن (معمولاً حداقل ۲۴ ساعت پس از رفع تب) ادامه می‌یابد. این کار به کاهش خطر عفونت پس از زایمان در مادر و سپسیس در نوزاد کمک می‌کند.

تصمیم‌گیری برای زایمان

کوریوآمنیونیت یک اندیکاسیون برای زایمان است، صرف نظر از سن بارداری. ادامه بارداری در حضور عفونت فعال می‌تواند خطرات جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. بنابراین، پس از شروع درمان آنتی‌بیوتیکی، برنامه‌ریزی برای زایمان در اسرع وقت انجام می‌شود.

• روش زایمان: در بیشتر موارد، زایمان طبیعی (واژینال) ارجحیت دارد. القای زایمان (ایندکشن) یا تقویت دردهای زایمانی (اکسی‌توسین) اغلب برای تسریع روند زایمان استفاده می‌شود.

• زایمان سزارین: سزارین تنها در صورتی انجام می‌شود که اندیکاسیون‌های مامایی دیگری برای آن وجود داشته باشد (مانند دیسترس جنینی، عدم پیشرفت زایمان، یا وضعیت نامناسب قرارگیری جنین). باید توجه داشت که سزارین در حضور کوریوآمنیونیت می‌تواند خطر عفونت زخم و اندومتریت پس از زایمان را در مادر افزایش دهد.

پزشکان همچنین برای کاهش تب مادر از داروهای تب‌بر مانند استامینوفن استفاده می‌کنند، زیرا تب بالا در مادر می‌تواند برای جنین نیز مضر باشد.

مراقبت از نوزاد پس از تولد

نوزادانی که از مادران مبتلا به کوریوآمنیونیت متولد می‌شوند، در معرض خطر بالای سپسیس نوزادی (عفونت خونی) قرار دارند. بنابراین، پس از تولد، این نوزادان به دقت تحت نظر قرار می‌گیرند و معمولاً ارزیابی‌های تشخیصی برای عفونت (مانند کشت خون، CBC، CRP) برای آنها انجام می‌شود.

• بسته به وضعیت بالینی نوزاد و نتایج آزمایش‌ها، ممکن است درمان پیشگیرانه با آنتی‌بیوتیک برای نوزاد نیز آغاز شود.

• نوزادان نارس یا آنهایی که علائم عفونت را نشان می‌دهند، نیاز به مراقبت‌های ویژه در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) خواهند داشت.

این رویکرد چندجانبه به درمان کوریوآمنیونیت، با تمرکز بر سلامت مادر و نوزاد، به بهبود نتایج و کاهش عوارض کمک شایانی می‌کند.

این نوع عفونت‌ها می‌تونن منجر به اتفاقات ناگواری مثل بارداری پوچ بشن. مهمه که با علائم بارداری پوچ، مخصوصا رنگ ترشحات، آشنا باشید. ما تو یه مقاله دیگه به طور کامل در مورد خطرناک‌ترین رنگ ترشحات در بارداری پوچ توضیح دادیم.

عوارض کوریوآمنیونیت برای مادر و جنین

کوریوآمنیونیت، اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی برای مادر و همچنین برای جنین و نوزاد شود. شدت این عوارض به عوامل مختلفی از جمله شدت عفونت، نوع باکتری عامل، سن بارداری و سلامت عمومی مادر بستگی دارد.

عوارض مادری

عفونت و التهاب ناشی از کوریوآمنیونیت می‌تواند در مادر منجر به مشکلات زیر شود:

• اختلال در عملکرد رحم و زایمان طولانی: عفونت می‌تواند انقباضات رحمی را ضعیف کرده و منجر به طولانی شدن روند زایمان شود.

• افزایش احتمال زایمان سزارین: به دلیل عدم پیشرفت زایمان یا دیسترس جنینی.

• خونریزی پس از زایمان (Postpartum Hemorrhage): رحم عفونی ممکن است به خوبی منقبض نشود و خطر خونریزی را افزایش دهد.

• اندومتریت پس از زایمان: عفونت پوشش داخلی رحم پس از زایمان.

• عفونت زخم (در صورت سزارین): خطر عفونت در محل برش جراحی افزایش می‌یابد.

• آبسه لگنی: تجمع چرک در ناحیه لگن.

• باکتریمی یا سپسیس مادری: ورود باکتری‌ها به جریان خون مادر که می‌تواند منجر به یک وضعیت تهدیدکننده حیات شود.

• سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS): در موارد بسیار شدید سپسیس.

• لخته شدن خون (ترومبوفلبیت): التهاب وریدها همراه با تشکیل لخته.

عوارض جنینی و نوزادی

جنین و نوزاد نیز به شدت تحت تأثیر کوریوآمنیونیت قرار می‌گیرند. عوارض احتمالی عبارتند از:

• زایمان زودرس: کوریوآمنیونیت یکی از علل شایع زایمان زودرس است.

• سپسیس نوزادی (عفونت خونی): این یکی از جدی‌ترین عوارض است و می‌تواند منجر به مرگ یا ناتوانی‌های طولانی‌مدت شود.

• پنومونی (عفونت ریه): نوزاد ممکن است مایع آمنیوتیک آلوده را استنشاق کرده و دچار عفونت ریه شود.

• مننژیت (عفونت پرده‌های مغز و نخاع): عفونت می‌تواند به سیستم عصبی مرکزی نوزاد گسترش یابد.

• مرگ جنین یا نوزاد: در موارد شدید و درمان نشده، خطر مرگ وجود دارد.

• آسیب مغزی و فلج مغزی (Cerebral Palsy): التهاب ناشی از عفونت می‌تواند به مغز در حال رشد جنین آسیب برساند و خطر فلج مغزی را در آینده افزایش دهد.

• بیماری مزمن ریوی (مانند دیسپلازی برونکوپولمونری): به خصوص در نوزادان نارس که به دلیل عفونت دچار مشکلات تنفسی شده‌اند.

• نمرات آپگار پایین در بدو تولد.

• نیاز به بستری طولانی‌تر در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU).

با توجه به این عوارض بالقوه جدی، تشخیص زودهنگام، درمان سریع با آنتی‌بیوتیک و مدیریت مناسب زایمان در موارد کوریوآمنیونیت از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

پیشگیری از کوریوآمنیونیت

اگرچه همیشه نمی‌توان از کوریوآمنیونیت جلوگیری کرد، اما اقداماتی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به آن را به طور قابل توجهی کاهش دهد. تمرکز اصلی بر روی شناسایی و مدیریت عوامل خطر، رعایت بهداشت و مراقبت‌های مناسب دوران بارداری و زایمان است.

اقدامات پیشگیرانه در دوران بارداری

مراقبت‌های منظم و غربالگری‌ها در دوران بارداری نقش مهمی در پیشگیری از کوریوآمنیونیت دارند:

• غربالگری و درمان استرپتوکوک گروه B (GBS): تمام زنان باردار باید بین هفته‌های ۳۶ تا ۳۷ بارداری برای GBS غربالگری شوند. در صورت مثبت بودن نتیجه، تجویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکتیک (پیشگیرانه) حین زایمان می‌تواند از انتقال عفونت به نوزاد و کاهش خطر کوریوآمنیونیت جلوگیری کند.

• درمان عفونت‌های واژینال: هرگونه عفونت واژینال مانند واژینوز باکتریایی یا عفونت‌های مقاربتی (STIs) باید به سرعت تشخیص داده و درمان شود تا از صعود باکتری‌ها به رحم جلوگیری شود.

• رعایت بهداشت فردی: رعایت بهداشت ناحیه تناسلی می‌تواند به کاهش بار میکروبی کمک کند.

• ترک سیگار: سیگار کشیدن سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند و خطر عفونت‌ها را افزایش می‌دهد.

• مراجعات منظم به پزشک: ویزیت‌های منظم دوران بارداری به پزشک اجازه می‌دهد تا هرگونه مشکل یا عامل خطر را زودتر شناسایی و مدیریت کند.

مدیریت پارگی کیسه آب

پارگی کیسه آب، به خصوص اگر زودرس (قبل از هفته ۳۷) یا طولانی‌مدت باشد، یک عامل خطر عمده برای کوریوآمنیونیت است. مدیریت صحیح این وضعیت بسیار مهم است:

• در بارداری ترم (۳۷ هفته یا بیشتر) با PROM: معمولاً القای زایمان توصیه می‌شود تا فاصله زمانی بین پارگی کیسه آب و زایمان کاهش یابد.

• در بارداری پره‌ترم (قبل از ۳۷ هفته) با PPROM (پارگی زودرس پرده‌ها قبل از ترم): مدیریت پیچیده‌تر است و به سن بارداری بستگی دارد. اغلب، تجویز آنتی‌بیوتیک‌های پروفیلاکتیک برای طولانی‌تر کردن دوره نهفتگی (زمان بین پارگی کیسه آب و شروع زایمان) و کاهش خطر عفونت برای مادر و جنین توصیه می‌شود. همچنین کورتیکواستروئیدها برای کمک به بلوغ ریه‌های جنین تجویز می‌شوند. در این موارد، مادر باید به دقت از نظر علائم عفونت تحت نظر باشد.

• کاهش معاینات واژینال: پس از پارگی کیسه آب، تعداد معاینات واژینال باید به حداقل ممکن کاهش یابد و با رعایت کامل اصول استریل انجام شود تا خطر ورود باکتری‌ها به رحم کم شود.

اهمیت غربالگری‌ها

همانطور که پیشتر اشاره شد، غربالگری برای شرایطی مانند استرپتوکوک گروه B یک جزء کلیدی در پیشگیری است. علاوه بر این، پزشک در طول ویزیت‌های دوران بارداری به دنبال علائم اولیه عفونت ادراری یا سایر عفونت‌هایی است که می‌توانند به طور بالقوه خطر کوریوآمنیونیت را افزایش دهند. تشخیص و درمان به موقع این عفونت‌ها می‌تواند از عوارض جدی‌تر جلوگیری کند. آگاهی مادران از علائم هشدار دهنده عفونت (مانند تب، ترشحات غیرطبیعی، درد) و گزارش سریع آنها به پزشک نیز در پیشگیری و مدیریت مؤثر کوریوآمنیونیت نقش دارد.

در پایان، باید گفت که کوریوآمنیونیت یک عارضه جدی در بارداری است، اما با آگاهی، مراقبت‌های مناسب و تشخیص و درمان به‌موقع، می‌توان از بسیاری از عوارض آن برای مادر و نوزاد جلوگیری کرد.

برای درک بهتر این مشکلات، باید با ساختار کلی جفت و مایع آمنیوتیک آشنا باشید. اگه می‌خواید اطلاعات پایه‌ای و کاملی در این زمینه به دست بیارید، بهترین کار مراجعه به راهنمای جامع جفت جنین و عملکرد آن هست.

نتیجه‌گیری

کوریوآمنیونیت یا عفونت پرده‌های جنینی و مایع آمنیوتیک، یک چالش مهم در دوران بارداری و زایمان است که می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر اندازد. در این مقاله از وی مام، به تفصیل به تعریف، علل، علائم، عوامل خطر، روش‌های تشخیص، درمان و مهم‌تر از همه، راه‌های پیشگیری از این عارضه پرداختیم. دانستیم که عواملی مانند پارگی زودرس کیسه آب، عفونت‌های واژینال و برخی شرایط مادر می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند. همچنین، تب، افزایش ضربان قلب مادر و جنین، و حساسیت رحمی از علائم کلیدی هستند که نیاز به توجه فوری دارند.

خوشبختانه، با تشخیص زودهنگام از طریق معاینات بالینی و آزمایشگاهی، و شروع سریع درمان آنتی‌بیوتیکی همراه با برنامه‌ریزی برای زایمان، می‌توان به طور مؤثری این عفونت را مدیریت کرد. اقدامات پیشگیرانه مانند غربالگری استرپتوکوک گروه B، درمان عفونت‌های زمینه‌ای و مدیریت صحیح پارگی کیسه آب، نقش بسیار مهمی در کاهش بروز کوریوآمنیونیت دارند. تیم وی مام امیدوار است که این اطلاعات به شما کمک کند تا با آگاهی بیشتری این دوران حساس را سپری کنید و در صورت مواجهه با هرگونه علامت نگران‌کننده، به سرعت به پزشک خود مراجعه نمایید. سلامت شما و فرزندتان اولویت ماست.

سوالات متداول

آیا کوریوآمنیونیت همیشه با پارگی کیسه آب اتفاق می‌افتد؟

خیر، اگرچه پارگی کیسه آب یک عامل خطر مهم است، اما کوریوآمنیونیت گاهی اوقات می‌تواند با پرده‌های سالم نیز رخ دهد، هرچند این حالت کمتر شایع است.

آیا کوریوآمنیونیت بر بارداری‌های آینده تأثیر می‌گذارد؟

داشتن سابقه کوریوآمنیونیت می‌تواند خطر تکرار آن را در بارداری‌های بعدی کمی افزایش دهد. بنابراین، مراقبت‌های دقیق‌تر در بارداری‌های آتی توصیه می‌شود.

آیا می‌توان از آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از کوریوآمنیونیت در همه بارداری‌ها استفاده کرد؟

خیر، استفاده روتین از آنتی‌بیوتیک برای همه زنان باردار توصیه نمی‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها تنها در شرایط خاص مانند غربالگری مثبت GBS یا پارگی زودرس کیسه آب قبل از ترم، به صورت پروفیلاکتیک تجویز می‌شوند.

آیا کوریوآمنیونیت باعث زایمان زودرس می‌شود؟

بله، کوریوآمنیونیت یکی از دلایل شناخته شده زایمان زودرس است، زیرا التهاب و عفونت می‌توانند باعث شروع انقباضات رحمی شوند.

پس از درمان کوریوآمنیونیت، مادر و نوزاد تا چه مدت نیاز به مراقبت دارند؟

مادر معمولاً تا ۲۴-۴۸ ساعت پس از رفع تب و بهبودی علائم تحت نظر و درمان آنتی‌بیوتیکی باقی می‌ماند. نوزاد نیز برای علائم عفونت تحت نظر قرار گرفته و در صورت لزوم، درمان آنتی‌بیوتیکی دریافت می‌کند. مدت زمان دقیق به شدت عفونت و وضعیت فردی بستگی دارد.

 

منبع : مد اسکیپ